Trắc nghiệm Địa lí 10 Kết nối tri thức Bài 6: Thạch quyển, thuyết kiến tạo mảng - Đề 01
Trắc nghiệm Địa lí 10 Kết nối tri thức Bài 6: Thạch quyển, thuyết kiến tạo mảng - Đề 01 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Quan sát hình ảnh cấu tạo bên trong Trái Đất, thạch quyển bao gồm những bộ phận nào sau đây?
- A. Toàn bộ lớp vỏ Trái Đất và phần dưới của manti trên.
- B. Toàn bộ lớp vỏ Trái Đất và phần trên cùng của manti trên.
- C. Toàn bộ lớp vỏ Trái Đất và toàn bộ quyển mềm.
- D. Chỉ riêng lớp vỏ Trái Đất.
Câu 2: Sự khác biệt cơ bản về trạng thái vật chất giữa thạch quyển và quyển mềm (asthenosphere) nằm ngay bên dưới là gì, và sự khác biệt này ảnh hưởng như thế nào đến vận động của các mảng?
- A. Thạch quyển rắn chắc, quyển mềm rắn chắc; điều này khiến các mảng khó di chuyển.
- B. Thạch quyển quánh dẻo, quyển mềm rắn chắc; điều này tạo ra ma sát lớn.
- C. Thạch quyển rắn chắc, quyển mềm quánh dẻo; điều này cho phép các mảng trượt trên quyển mềm.
- D. Thạch quyển lỏng, quyển mềm rắn; điều này gây ra sự đối lưu mạnh mẽ trong thạch quyển.
Câu 3: Thuyết kiến tạo mảng được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học nào, tiếp nối và phát triển từ ý tưởng ban đầu về sự dịch chuyển của các lục địa?
- A. Quan sát các hiện tượng thời tiết cực đoan.
- B. Nghiên cứu về sự hình thành của các sa mạc.
- C. Phân tích thành phần hóa học của không khí.
- D. Nghiên cứu về địa chất, địa vật lý, địa mạo, và sự phân bố hóa thạch, sinh vật cổ.
Câu 4: Theo thuyết kiến tạo mảng, động lực chính nào từ bên trong Trái Đất khiến các mảng kiến tạo di chuyển trên quyển mềm?
- A. Các dòng đối lưu vật chất quánh dẻo trong manti.
- B. Lực hấp dẫn của Mặt Trăng và Mặt Trời.
- C. Áp suất từ trọng lượng của các dãy núi lớn.
- D. Sự co giãn do thay đổi nhiệt độ bề mặt Trái Đất.
Câu 5: Khi hai mảng kiến tạo tách xa nhau tại ranh giới, hiện tượng địa chất nào sau đây thường xảy ra, dẫn đến sự hình thành vỏ đại dương mới?
- A. Hình thành các dãy núi uốn nếp cao.
- B. Đẩy vật chất nóng chảy từ manti lên tạo thành sống núi ngầm và vỏ đại dương mới.
- C. Một mảng trượt xuống dưới mảng kia (hút chìm), tạo vực sâu.
- D. Hai mảng trượt ngang qua nhau, gây ra động đất mạnh nhưng ít núi lửa.
Câu 6: Dãy núi Hi-ma-lay-a hùng vĩ ở châu Á là kết quả điển hình của sự va chạm giữa hai mảng kiến tạo mang tính chất vỏ lục địa. Mô tả nào sau đây giải thích đúng quá trình hình thành dãy núi này?
- A. Một mảng hút chìm hoàn toàn bên dưới mảng kia, đẩy manti lên tạo núi lửa.
- B. Hai mảng tách giãn, vật chất từ dưới dâng lên tạo thành sống núi.
- C. Hai mảng vỏ lục địa xô húc, cả hai đều nhẹ nên không hút chìm mà ép vào nhau, nâng cao và uốn nếp tạo thành núi.
- D. Hai mảng trượt ngang qua nhau, làm đứt gãy và nâng cao địa hình cục bộ.
Câu 7: Vành đai núi lửa Thái Bình Dương (Vành đai Lửa) nổi tiếng với hoạt động địa chất mạnh mẽ. Hiện tượng này chủ yếu liên quan đến loại ranh giới mảng nào chiếm ưu thế xung quanh Thái Bình Dương?
- A. Ranh giới xô húc (hút chìm) giữa mảng Thái Bình Dương với các mảng xung quanh.
- B. Ranh giới tách giãn tạo ra vỏ đại dương mới.
- C. Ranh giới trượt ngang gây ra động đất nhưng ít núi lửa.
- D. Ranh giới cố định, không có sự vận động đáng kể.
Câu 8: Quan sát bản đồ các mảng kiến tạo. Châu Phi chủ yếu nằm trên mảng kiến tạo nào sau đây, và mảng này đang có xu hướng tách giãn khỏi mảng Âu-Á và mảng Ả-rập ở phía Đông?
- A. Mảng Bắc Mỹ.
- B. Mảng Phi.
- C. Mảng Ấn Độ-Ôxtrâylia.
- D. Mảng Nam Mỹ.
Câu 9: Thung lũng tách giãn Đông Phi là một ví dụ điển hình về loại ranh giới mảng nào đang hoạt động, và nó có thể dẫn đến kết quả địa chất nào trong tương lai xa?
- A. Ranh giới xô húc, hình thành dãy núi cao.
- B. Ranh giới trượt ngang, gây động đất lớn.
- C. Ranh giới cố định, không có biến đổi.
- D. Ranh giới tách giãn, có thể hình thành một đại dương mới.
Câu 10: Động đất thường xảy ra ở đâu trên bề mặt Trái Đất và tại sao?
- A. Chỉ xảy ra ở giữa các mảng kiến tạo do áp lực từ bên dưới.
- B. Phân bố ngẫu nhiên khắp nơi trên Trái Đất.
- C. Tập trung chủ yếu tại ranh giới giữa các mảng kiến tạo do sự tích tụ và giải phóng năng lượng khi mảng di chuyển.
- D. Chỉ xảy ra ở những khu vực có núi lửa đang hoạt động.
Câu 11: Vực sâu Mariana, điểm sâu nhất được biết đến dưới đáy đại dương, là một ví dụ điển hình về địa hình hình thành tại loại ranh giới mảng nào?
- A. Ranh giới xô húc, nơi một mảng đại dương hút chìm xuống dưới mảng khác.
- B. Ranh giới tách giãn, nơi vỏ đại dương mới được tạo ra.
- C. Ranh giới trượt ngang, nơi các mảng trượt qua nhau.
- D. Khu vực trung tâm của một mảng kiến tạo.
Câu 12: So sánh vỏ lục địa và vỏ đại dương, điểm khác biệt chính về độ dày và thành phần vật chất là gì?
- A. Vỏ lục địa mỏng hơn, chủ yếu là badan; vỏ đại dương dày hơn, chủ yếu là granit.
- B. Vỏ lục địa dày hơn, chủ yếu là granit và trầm tích; vỏ đại dương mỏng hơn, chủ yếu là badan và trầm tích mỏng.
- C. Vỏ lục địa và vỏ đại dương có độ dày như nhau, chỉ khác về thành phần hóa học.
- D. Vỏ lục địa chỉ có tầng trầm tích; vỏ đại dương có đủ 3 tầng (trầm tích, granit, badan).
Câu 13: Sự hình thành các dãy núi trẻ như An-đét, Rocky, An-pơ, Hi-ma-lay-a là minh chứng rõ ràng cho loại vận động kiến tạo nào?
- A. Vận động nâng lên, hạ xuống theo phương thẳng đứng.
- B. Vận động tách giãn theo phương ngang.
- C. Vận động xô húc theo phương ngang làm vỏ Trái Đất bị nén ép, uốn nếp hoặc đứt gãy.
- D. Vận động trượt ngang không gây ra biến dạng địa hình lớn.
Câu 14: Tại sao các ranh giới mảng kiến tạo lại là nơi tập trung nhiều hiện tượng địa chất như động đất và núi lửa?
- A. Vì đó là nơi vỏ Trái Đất dày nhất, tích tụ nhiều năng lượng.
- B. Vì đó là nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của gió và mưa.
- C. Vì đó là nơi duy nhất có nước ngầm chảy qua.
- D. Vì đó là nơi xảy ra sự tương tác, va chạm, tách rời, hoặc trượt của các mảng, giải phóng năng lượng tích tụ và cho phép vật chất nóng chảy từ manti trồi lên.
Câu 15: Nếu một ranh giới mảng là nơi hai mảng trượt ngang qua nhau (ranh giới biến dạng), hiện tượng địa chất nổi bật nhất thường là gì?
- A. Hình thành dãy núi lửa lớn.
- B. Động đất mạnh nhưng ít hoặc không có hoạt động núi lửa.
- C. Hình thành vực sâu đại dương.
- D. Tạo ra vỏ lục địa mới.
Câu 16: Thuyết kiến tạo mảng giải thích sự phân bố của các loại đá, khoáng sản và hóa thạch trên Trái Đất như thế nào?
- A. Sự phân bố này hoàn toàn ngẫu nhiên và không theo quy luật nào.
- B. Sự phân bố chỉ phụ thuộc vào điều kiện khí hậu hiện tại.
- C. Sự phân bố có thể giải thích bởi việc các lục địa từng nối liền nhau, mang theo cùng các thành tạo địa chất và sinh vật cổ, sau đó tách rời và di chuyển đến vị trí hiện tại.
- D. Sự phân bố chỉ liên quan đến hoạt động của ngoại lực.
Câu 17: Tại sao các đảo núi lửa thường hình thành thành chuỗi hoặc vòng cung (ví dụ: quần đảo Nhật Bản, quần đảo An-lê nhỏ) tại các ranh giới xô húc giữa mảng đại dương và mảng lục địa hoặc giữa hai mảng đại dương?
- A. Do sự tách giãn của vỏ Trái Đất tạo khe nứt dài.
- B. Do các dòng sông mang trầm tích bồi tụ ra biển.
- C. Do sự nâng lên đồng đều của đáy biển.
- D. Do quá trình hút chìm làm nóng chảy vật chất manti, macma trồi lên bề mặt dọc theo một đường cong song song với ranh giới mảng.
Câu 18: Sống núi giữa đại dương (Mid-ocean ridge) là đặc điểm nổi bật của loại ranh giới mảng nào?
- A. Ranh giới tách giãn.
- B. Ranh giới xô húc.
- C. Ranh giới trượt ngang.
- D. Khu vực trung tâm mảng lục địa.
Câu 19: Nếu quan sát thấy một khu vực có nhiều đứt gãy thẳng, dài và các trận động đất mạnh nhưng ít hoặc không có núi lửa, loại ranh giới mảng nào có khả năng tồn tại ở đó?
- A. Ranh giới tách giãn.
- B. Ranh giới xô húc (hình thành núi lửa).
- C. Ranh giới trượt ngang.
- D. Ranh giới xô húc (hình thành núi uốn nếp).
Câu 20: Tại sao vỏ đại dương trẻ hơn nhiều so với vỏ lục địa?
- A. Vì vỏ đại dương được tạo ra từ trầm tích mới bồi tụ.
- B. Vì vỏ đại dương liên tục được tạo ra tại các sống núi giữa đại dương (ranh giới tách giãn) và bị phá hủy tại các ranh giới hút chìm.
- C. Vì vỏ đại dương chịu tác động của sóng biển làm xói mòn liên tục.
- D. Vì vỏ đại dương có thành phần nhẹ hơn nên nổi lên trên vỏ lục địa.
Câu 21: Hiện tượng uốn nếp là kết quả của lực tác động theo phương nào lên các lớp đá dẻo hoặc bán dẻo?
- A. Lực kéo giãn theo phương ngang.
- B. Lực nâng hạ theo phương thẳng đứng.
- C. Lực nén ép theo phương ngang.
- D. Lực trượt theo phương thẳng đứng.
Câu 22: Đứt gãy là hiện tượng xảy ra khi các lớp đá chịu tác động của lực vượt quá giới hạn đàn hồi của chúng. Đứt gãy có thể tạo ra dạng địa hình nào sau đây?
- A. Chỉ tạo ra các thung lũng hẹp.
- B. Chỉ tạo ra các đỉnh núi nhọn.
- C. Chỉ tạo ra các đồng bằng rộng lớn.
- D. Tạo ra các khối nâng cao (horst) và khối hạ thấp (graben), thung lũng tách giãn, hoặc bậc địa hình rõ rệt.
Câu 23: Sự hình thành quần đảo Hawaii ở giữa Thái Bình Dương không nằm trên ranh giới mảng kiến tạo. Hiện tượng này được giải thích chủ yếu bởi lý thuyết nào?
- A. Điểm nóng (hotspot) trong manti, nơi macma trồi lên xuyên qua mảng kiến tạo đang di chuyển phía trên.
- B. Sự va chạm giữa hai mảng vỏ lục địa.
- C. Sự tách giãn của đáy đại dương.
- D. Hoạt động phong hóa và bóc mòn của sóng biển.
Câu 24: Tại sao các nhà khoa học ban đầu lại nhận thấy sự tương đồng đáng chú ý giữa hình dạng bờ biển phía Đông Nam Mỹ và phía Tây châu Phi, dẫn đến ý tưởng về "lục địa trôi"?
- A. Vì cả hai khu vực đều có khí hậu tương tự.
- B. Vì hình dạng các bờ biển này có thể khớp vào nhau gần như hoàn hảo, gợi ý rằng chúng từng là một khối thống nhất.
- C. Vì cả hai khu vực đều có nền văn hóa giống nhau.
- D. Vì cả hai khu vực đều có chung một loại đất.
Câu 25: Nếu một khu vực nằm ở trung tâm của một mảng kiến tạo lớn, cách xa các ranh giới mảng, thì khu vực đó có xu hướng có hoạt động địa chất (động đất, núi lửa) như thế nào so với các khu vực gần ranh giới?
- A. Mạnh mẽ hơn rất nhiều.
- B. Tương đương.
- C. Hoàn toàn không có hoạt động địa chất.
- D. Ít mạnh mẽ và ít thường xuyên hơn.
Câu 26: Lớp vỏ Trái Đất và phần trên cùng của manti (tạo nên thạch quyển) được chia thành các mảng kiến tạo. Số lượng các mảng kiến tạo lớn theo thuyết kiến tạo mảng hiện nay là bao nhiêu?
Câu 27: Sự va chạm giữa mảng Ấn Độ-Ôxtrâylia và mảng Âu-Á không chỉ tạo ra dãy Hi-ma-lay-a mà còn ảnh hưởng đến hoạt động địa chất ở khu vực nào của Đông Nam Á, bao gồm cả Việt Nam?
- A. Góp phần tạo ra các đứt gãy, nâng hạ địa hình và gây động đất cục bộ.
- B. Làm tăng hoạt động núi lửa trên diện rộng.
- C. Gây ra sự tách giãn và hình thành các đại dương nhỏ.
- D. Không ảnh hưởng gì đến khu vực này.
Câu 28: Nếu một khu vực có lịch sử địa chất lâu dài với các dãy núi già, thấp, và ít hoạt động địa chấn hiện tại, thì khu vực đó có khả năng nằm ở đâu so với ranh giới các mảng kiến tạo?
- A. Ngay trên ranh giới xô húc đang hoạt động mạnh.
- B. Trên ranh giới tách giãn đang tạo vỏ mới.
- C. Trên ranh giới trượt ngang thường xuyên có động đất.
- D. Ở sâu bên trong một mảng kiến tạo ổn định, nơi các vận động kiến tạo mạnh mẽ đã kết thúc từ lâu.
Câu 29: Quá trình nào sau đây là nguyên nhân chính dẫn đến sự hình thành các dãy núi uốn nếp?
- A. Sự phun trào của núi lửa.
- B. Sự tích tụ trầm tích dưới đáy biển.
- C. Lực nén ép theo phương ngang làm các lớp đá bị cong lại.
- D. Sự xói mòn của nước và gió.
Câu 30: Thạch quyển không phải là một khối liên tục mà bị chia cắt thành các mảng. Điều này được giải thích bởi sự tồn tại của lớp nào ngay bên dưới nó?
- A. Lõi trong rắn chắc.
- B. Quyển mềm (asthenosphere) quánh dẻo, cho phép thạch quyển "nổi" và di chuyển phía trên.
- C. Lớp vỏ Trái Đất rất mỏng.
- D. Đại dương bao phủ phần lớn bề mặt Trái Đất.
