Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 Bài 8: Đất nước và con người - Chân trời sáng tạo - Đề 01
Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 Bài 8: Đất nước và con người - Chân trời sáng tạo - Đề 01 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Đọc đoạn văn sau và cho biết hình ảnh "dòng sông" được sử dụng để gợi tả điều gì về đất nước?
"Đất nước là nơi ta hò hẹn
Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi
- A. Chỉ đơn thuần là một yếu tố địa lý tự nhiên của đất nước.
- B. Biểu tượng cho sự thay đổi, biến động không ngừng của lịch sử.
- C. Gợi nhắc về không gian sinh tồn, chiều dài lịch sử và văn hóa của dân tộc.
- D. Thể hiện sự chia cắt, ngăn cách giữa các vùng miền.
Câu 2: Trong các tác phẩm viết về đất nước và con người, hình ảnh "cây đa, bến nước, sân đình" thường mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Ý nghĩa biểu tượng cốt lõi nhất của những hình ảnh này là gì?
- A. Biểu tượng cho văn hóa làng xã truyền thống, cội nguồn và hồn quê Việt Nam.
- B. Chỉ là những cảnh vật quen thuộc thường thấy ở nông thôn.
- C. Tượng trưng cho sự phát triển hiện đại, đổi mới của đất nước.
- D. Gợi lên hình ảnh chiến tranh, mất mát trong lịch sử dân tộc.
Câu 3: Phân tích hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng phép điệp cấu trúc "Đất Nước là nơi..." trong đoạn trích thơ về Đất Nước (như trong câu 1)?
- A. Tạo nhịp điệu đều đặn, buồn bã cho bài thơ.
- B. Nhấn mạnh sự xa cách, khó khăn trong việc định nghĩa Đất Nước.
- C. Làm cho câu thơ trở nên khó hiểu, phức tạp.
- D. Nhấn mạnh, liệt kê và khẳng định nhiều phương diện khác nhau tạo nên khái niệm Đất Nước thiêng liêng.
Câu 4: Khi phân tích một đoạn văn miêu tả cảnh thiên nhiên đất nước, việc chú ý đến các giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác, xúc giác) mà tác giả huy động giúp người đọc cảm nhận được điều gì?
- A. Chỉ giúp nhận biết màu sắc và âm thanh của cảnh vật.
- B. Giúp hình dung một cách sinh động, đa chiều về vẻ đẹp và sự sống động của cảnh vật.
- C. Làm cho đoạn văn trở nên trừu tượng, khó hình dung.
- D. Chỉ có tác dụng làm dài thêm đoạn văn.
Câu 5: Một bài thơ về đất nước sử dụng nhiều hình ảnh gắn liền với đời sống lao động, sản xuất của nhân dân (ví dụ: cánh đồng, nương rẫy, nhà sàn). Điều này thể hiện quan niệm gì về đất nước?
- A. Đất nước chỉ là nơi để con người khai thác tài nguyên.
- B. Đất nước là một khái niệm trừu tượng, không liên quan đến đời sống thực tế.
- C. Đất nước gắn liền với cuộc sống bình dị, với mồ hôi, công sức của nhân dân trong việc dựng xây và bảo vệ.
- D. Đất nước chỉ có vẻ đẹp ở những nơi hoang sơ, chưa có dấu chân người.
Câu 6: Đọc đoạn trích sau và xác định biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng để khắc họa hình ảnh đất nước:
"Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời"
(Trích Đất Nước - Nguyễn Khoa Điềm)
- A. Ẩn dụ (Đất Nước là máu xương)
- B. So sánh
- C. Hoán dụ
- D. Nhân hóa
Câu 7: Việc tác giả lồng ghép các yếu tố văn hóa dân gian (truyện cổ tích, ca dao, tục ngữ) vào tác phẩm viết về đất nước và con người nhằm mục đích gì?
- A. Làm cho tác phẩm trở nên khó hiểu, xa lạ với người đọc hiện đại.
- B. Chỉ đơn thuần là trang trí cho bài viết thêm sinh động.
- C. Chứng minh tác giả có kiến thức sâu rộng về văn hóa dân gian.
- D. Nhấn mạnh chiều sâu văn hóa, lịch sử, sự gắn kết cộng đồng và tinh thần dân tộc được lưu truyền qua bao thế hệ.
Câu 8: Đọc đoạn văn sau và cho biết thái độ, tình cảm của người kể chuyện đối với vùng đất được miêu tả:
"Rừng tràm U Minh Hạ không chỉ là một khu rừng, đó là một vương quốc xanh ngắt, nơi mà sự sống bừng nở mãnh liệt. Mỗi gốc tràm, mỗi con rạch nhỏ đều mang trong mình một câu chuyện cổ xưa, bí ẩn. Tôi yêu cái mùi bùn non, mùi tràm bông trắng, mùi của sự hoang dã và phóng khoáng nơi đây."
- A. Thờ ơ, lạnh nhạt.
- B. Sợ hãi, e dè.
- C. Yêu mến, ngưỡng mộ, gắn bó sâu sắc.
- D. Khinh miệt, chán ghét.
Câu 9: Khi một tác phẩm văn học miêu tả con người Việt Nam với những phẩm chất như cần cù, chịu khó, kiên cường, lạc quan, điều đó góp phần thể hiện khía cạnh nào của chủ đề "Đất nước và con người"?
- A. Chỉ đơn thuần là giới thiệu về đặc điểm ngoại hình của người Việt.
- B. Khắc họa vẻ đẹp tâm hồn, ý chí và sức sống của con người, làm nên giá trị bền vững của đất nước.
- C. Nhấn mạnh những khó khăn, vất vả mà con người phải đối mặt.
- D. Thể hiện sự yếu đuối, phụ thuộc của con người vào tự nhiên.
Câu 10: Đọc đoạn thơ sau và xác định nhịp điệu chủ đạo, phân tích tác dụng của nhịp điệu đó:
"Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay"
(Trích Quê hương - Đỗ Trung Quân)
- A. Nhịp 2/4 (hoặc nhịp đều đặn, nhẹ nhàng), gợi cảm giác êm đềm, thân thuộc, trìu mến về quê hương.
- B. Nhịp nhanh, mạnh, dồn dập, thể hiện sự gấp gáp, vội vã.
- C. Nhịp chậm, buồn bã, thể hiện sự nuối tiếc, chia ly.
- D. Nhịp hỗn loạn, không theo quy tắc, thể hiện sự băn khoăn, không chắc chắn.
Câu 11: Trong các văn bản viết về đất nước, việc sử dụng các địa danh cụ thể (ví dụ: Sông Hồng, Núi Ngự, Phố cổ Hội An) có tác dụng gì nổi bật?
- A. Làm cho văn bản trở nên khô khan, thiếu cảm xúc.
- B. Chỉ có tác dụng cung cấp thông tin địa lý đơn thuần.
- C. Tăng tính xác thực, gợi hình ảnh cụ thể, khơi gợi niềm tự hào và tình cảm gắn bó với những miền đất cụ thể của Tổ quốc.
- D. Làm cho người đọc khó hình dung về đất nước.
Câu 12: Đọc đoạn văn sau:
"Đất nước không chỉ là những gì đã có, đang có, mà còn là những gì sẽ có trong tương lai, do chính chúng ta tạo dựng."
Câu văn này thể hiện quan điểm gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với đất nước?
- A. Chỉ cần ghi nhớ lịch sử hào hùng của đất nước.
- B. Có trách nhiệm kế thừa, phát huy và xây dựng tương lai tươi sáng cho đất nước.
- C. Chỉ cần tận hưởng thành quả mà thế hệ trước đã tạo dựng.
- D. Trách nhiệm xây dựng đất nước thuộc về các thế hệ đi trước.
Câu 13: Phân tích ý nghĩa của hình ảnh "hạt lúa" trong văn học Việt Nam khi nói về đất nước và con người.
- A. Chỉ là một loại lương thực thông thường.
- B. Biểu tượng cho sự giàu có, sung túc của đất nước.
- C. Gợi lên hình ảnh những khó khăn, đói nghèo trong quá khứ.
- D. Biểu tượng cho sự sống, sự no đủ, công sức lao động cần cù của người nông dân và nền văn minh lúa nước đặc trưng của Việt Nam.
Câu 14: Khi phân tích một bài thơ hoặc đoạn văn về đất nước, việc xác định giọng điệu (tone) của tác giả giúp người đọc hiểu được điều gì?
- A. Thái độ, cảm xúc, quan điểm của tác giả đối với đối tượng được miêu tả (đất nước, con người).
- B. Nội dung cốt truyện của tác phẩm.
- C. Số lượng nhân vật xuất hiện trong tác phẩm.
- D. Thể loại văn học của tác phẩm.
Câu 15: Đọc đoạn văn sau:
"Mỗi tấc đất quê hương đều thấm đẫm mồ hôi, nước mắt và cả máu của những người đã khuất."
Câu văn này sử dụng biện pháp tu từ nào và mang ý nghĩa gì về đất nước?
- A. So sánh; ý nói đất nước rất rộng lớn.
- B. Hoán dụ (mồ hôi, nước mắt, máu); ý nói đất nước được tạo dựng và bảo vệ bằng sự hy sinh, gian khổ của nhiều thế hệ.
- C. Nhân hóa; ý nói đất nước có cảm xúc như con người.
- D. Điệp ngữ; ý nói sự lặp lại của lịch sử.
Câu 16: Phân tích vai trò của yếu tố thời gian (quá khứ, hiện tại, tương lai) trong các văn bản viết về đất nước và con người.
- A. Yếu tố thời gian không quan trọng trong việc thể hiện chủ đề này.
- B. Chỉ giúp người đọc biết được tác phẩm lấy bối cảnh ở thời đại nào.
- C. Giúp khắc họa chiều sâu lịch sử, sự tiếp nối của các thế hệ, và tầm nhìn về tương lai, làm nổi bật sự hình thành và phát triển của đất nước.
- D. Chỉ làm cho cấu trúc văn bản thêm phức tạp.
Câu 17: Khi miêu tả vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên đất nước (ví dụ: núi cao, biển rộng), tác giả thường sử dụng loại từ ngữ nào để tăng sức gợi tả?
- A. Từ láy gợi âm thanh nhỏ nhẹ.
- B. Từ ngữ biểu thị cảm xúc buồn bã.
- C. Các thuật ngữ khoa học chuyên ngành.
- D. Từ láy gợi hình ảnh mạnh mẽ, tính từ chỉ kích thước lớn, động từ chỉ sự vươn cao, mở rộng.
Câu 18: Đọc đoạn trích sau:
"Nơi anh đến là biển cả
Nơi em đến là rừng sâu
Đất nước mình trong một màu
Thống nhất."
(Trích Đất Nước - Nguyễn Đình Thi)
Đoạn thơ thể hiện tư tưởng gì về đất nước?
- A. Sự thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Việt Nam bất chấp sự khác biệt về địa lý vùng miền.
- B. Sự chia cắt, xa cách giữa các vùng miền.
- C. Chỉ nói về vẻ đẹp riêng biệt của biển và rừng.
- D. Thể hiện sự đối lập không thể hòa hợp giữa các cá nhân.
Câu 19: Phân tích ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh "ngọn lửa" trong một số tác phẩm về đất nước và con người.
- A. Chỉ là phương tiện để sưởi ấm.
- B. Biểu tượng cho truyền thống, sức sống mãnh liệt, tinh thần đoàn kết hoặc ngọn lửa đấu tranh của dân tộc.
- C. Gợi lên sự hủy diệt, mất mát.
- D. Biểu tượng cho sự lạnh lẽo, cô đơn.
Câu 20: Khi phân tích mối quan hệ giữa con người và đất nước trong văn học, cần chú ý đến những khía cạnh nào?
- A. Chỉ cần xem đất nước được miêu tả đẹp hay xấu.
- B. Chỉ cần xem con người làm nghề gì.
- C. Chỉ cần xem đất nước rộng lớn hay nhỏ bé.
- D. Mối quan hệ gắn bó về mặt vật chất và tinh thần, tình cảm yêu thương, trách nhiệm xây dựng và bảo vệ, sự hòa quyện giữa cá nhân và cộng đồng trong không gian đất nước.
Câu 21: Đọc đoạn trích sau:
"Ôi Tổ quốc ta, ta yêu như máu thịt,
Như mẹ cha ta, như vợ như chồng
Ôi Tổ quốc, nếu cần, ta chết cho mỗi ngôi nhà,
Ngọn núi, con sông..." (Chế Lan Viên)
Đoạn thơ thể hiện tình cảm gì đối với Tổ quốc?
- A. Sự sợ hãi, lo lắng.
- B. Sự thờ ơ, vô cảm.
- C. Tình yêu Tổ quốc sâu nặng, mãnh liệt, sẵn sàng hy sinh cả tính mạng.
- D. Sự tức giận, căm phẫn.
Câu 22: Phân tích cách tác giả sử dụng các giác quan để miêu tả không khí "Xuân về" ở vùng đất phương Nam (trong văn bản cùng tên).
- A. Tác giả sử dụng kết hợp nhiều giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác...) để tạo nên bức tranh sinh động, đầy sức sống của mùa xuân nơi đây, khác biệt với mùa xuân xứ Bắc.
- B. Tác giả chỉ tập trung miêu tả bằng thị giác, khiến cảnh vật đơn điệu.
- C. Tác giả chủ yếu dùng thính giác, làm cho bức tranh thiếu đi màu sắc.
- D. Tác giả không sử dụng giác quan nào để miêu tả.
Câu 23: Trong một tác phẩm văn xuôi miêu tả cảnh sắc "Đất rừng phương Nam", việc tác giả đi sâu vào miêu tả chi tiết hệ sinh thái (cây cối, chim muông, sông nước) có tác dụng gì?
- A. Làm cho câu chuyện bị ngắt quãng, nhàm chán.
- B. Chỉ đơn thuần cung cấp kiến thức về động thực vật.
- C. Làm nổi bật sự nghèo nàn, thiếu thốn của vùng đất.
- D. Khắc họa vẻ đẹp độc đáo, hoang sơ, trù phú và đầy sức sống của vùng đất, thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa con người với môi trường tự nhiên nơi mình sinh sống.
Câu 24: Phân tích ý nghĩa của hình ảnh "con đò" trong văn học viết về quê hương, đất nước.
- A. Chỉ là phương tiện giao thông trên sông.
- B. Biểu tượng cho sự kết nối giữa đôi bờ, giữa con người với quê hương, gợi nhớ kỷ niệm, sự chia ly và đoàn tụ.
- C. Tượng trưng cho sự đứng yên, bất động.
- D. Biểu tượng cho sự giàu có, sung túc.
Câu 25: Khi đọc một đoạn trích miêu tả vẻ đẹp của con người Việt Nam trong lao động hoặc chiến đấu, cần chú ý đến những chi tiết nào để làm rõ chủ đề "Đất nước và con người"?
- A. Chỉ cần chú ý đến trang phục của nhân vật.
- B. Chỉ cần chú ý đến tên gọi của nhân vật.
- C. Chú ý đến hành động, cử chỉ, lời nói, suy nghĩ, phẩm chất (lòng yêu nước, sự dũng cảm, cần cù, sáng tạo) thể hiện mối quan hệ và đóng góp của họ cho đất nước.
- D. Chỉ cần chú ý đến bối cảnh không gian diễn ra hoạt động.
Câu 26: Đọc đoạn văn sau:
"Tôi đi nhiều nơi, qua bao miền đất lạ, nhưng tiếng gọi của quê hương vẫn luôn vọng về trong tim. Đó là tiếng ru của bà, mùi khói bếp chiều hôm, con đường làng quanh co, và cả những gương mặt thân thương của những người đã cùng tôi lớn lên."
Đoạn văn thể hiện điều gì về mối liên hệ giữa cá nhân và quê hương?
- A. Quê hương là nơi chỉ mang lại những kỷ niệm buồn.
- B. Cá nhân dễ dàng lãng quên quê hương khi đi xa.
- C. Mối liên hệ giữa cá nhân và quê hương chỉ mang tính vật chất.
- D. Mối liên hệ sâu sắc, bền chặt về mặt tinh thần, tình cảm, ký ức, dù cá nhân có đi đâu xa.
Câu 27: Trong văn học, việc sử dụng hình ảnh "ngọn núi" có thể mang nhiều ý nghĩa biểu tượng khác nhau khi nói về đất nước. Ý nghĩa nào sau đây KHÔNG phải là ý nghĩa thường gặp của hình ảnh "ngọn núi"?
- A. Biểu tượng cho sự yếu đuối, dễ bị tổn thương.
- B. Biểu tượng cho sự vững chãi, kiên cường của đất nước.
- C. Biểu tượng cho những thử thách, khó khăn cần vượt qua.
- D. Biểu tượng cho khát vọng vươn lên, chinh phục.
Câu 28: Khi phân tích một đoạn trích miêu tả sự thay đổi của đất nước qua các giai đoạn lịch sử (chiến tranh, hòa bình, phát triển), người đọc cần chú ý đến điều gì để hiểu rõ thông điệp của tác giả?
- A. Chỉ cần ghi nhớ các mốc thời gian cụ thể.
- B. Chỉ cần tập trung vào những mất mát, đau thương.
- C. Sự khác biệt giữa các giai đoạn, nguyên nhân của sự thay đổi, vai trò của con người trong sự thay đổi đó và thông điệp về sự kiên cường, phát triển của dân tộc.
- D. Chỉ cần chú ý đến tên các nhân vật lịch sử được nhắc đến.
Câu 29: Đọc đoạn văn sau:
"Mỗi con người Việt Nam, dù ở đâu, làm gì, đều mang trong mình một phần hồn cốt của đất nước, được nuôi dưỡng từ những câu chuyện cổ tích, những làn điệu dân ca, những phong tục tập quán cha ông để lại."
Đoạn văn này nhấn mạnh điều gì về mối liên hệ giữa cá nhân và đất nước?
- A. Mối liên hệ này chủ yếu dựa trên yếu tố kinh tế.
- B. Mối liên hệ sâu sắc về mặt văn hóa, tinh thần, được hình thành và nuôi dưỡng qua thế hệ.
- C. Mối liên hệ này là ngẫu nhiên, không có tính bền vững.
- D. Mối liên hệ này chỉ tồn tại khi con người sống ở quê hương.
Câu 30: Nhận xét nào sau đây khái quát đúng nhất về cách các văn bản trong Bài 8 (chủ đề Đất nước và con người) thường thể hiện chủ đề này?
- A. Chỉ tập trung miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên một cách khách quan.
- B. Chỉ kể lại các sự kiện lịch sử khô khan.
- C. Chỉ nói về những khó khăn, bất hạnh của con người.
- D. Thể hiện tình yêu, niềm tự hào về đất nước qua việc khắc họa vẻ đẹp đa dạng của thiên nhiên, chiều sâu văn hóa - lịch sử, sức sống mãnh liệt và phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam, đồng thời gợi mở trách nhiệm của cá nhân đối với cộng đồng và Tổ quốc.
