15+ Đề Trắc nghiệm Sinh 10 Chân trời sáng tạo Bài 22: Khái quát về vi sinh vật

Câu 1: Một sinh viên quan sát một mẫu nước ao dưới kính hiển vi quang học và thấy các sinh vật đơn bào rất nhỏ, có hình dạng khác nhau (tròn, que, xoắn) và di chuyển nhanh. Dựa vào đặc điểm quan sát được, nhóm vi sinh vật nào có khả năng cao nhất đang được quan sát?

• A. Vi khuẩn
• B. Vi rút
• C. Tảo đơn bào
• D. Nấm men

Câu 2: Tỉ lệ diện tích bề mặt trên thể tích (S/V) lớn ở vi sinh vật có ý nghĩa quan trọng nhất đối với quá trình nào sau đây?

• A. Khả năng di chuyển trong môi trường lỏng.
• B. Khả năng hình thành bào tử để tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt.
• C. Khả năng tổng hợp các hợp chất hữu cơ phức tạp.
• D. Tốc độ hấp thụ chất dinh dưỡng và trao đổi chất với môi trường.

Câu 3: Dựa vào cấu tạo tế bào, vi sinh vật được chia thành hai nhóm chính là nhân sơ và nhân thực. Nhóm nào sau đây KHÔNG thuộc vi sinh vật nhân thực?

• A. Động vật nguyên sinh.
• B. Vi khuẩn.
• C. Vi nấm.
• D. Vi tảo.

Câu 4: So sánh tế bào vi khuẩn và tế bào nấm men (một loại vi nấm), điểm khác biệt cơ bản nào chứng tỏ nấm men là sinh vật nhân thực còn vi khuẩn là sinh vật nhân sơ?

• A. Sự có mặt của thành tế bào.
• B. Kích thước tế bào.
• C. Sự có mặt của màng nhân và các bào quan có màng.
• D. Khả năng di chuyển bằng roi hoặc lông.

Câu 5: Một loài vi sinh vật được tìm thấy sống trong suối nước nóng giàu hợp chất lưu huỳnh. Chúng sử dụng năng lượng từ phản ứng oxy hóa các hợp chất lưu huỳnh vô cơ và lấy carbon từ CO2 trong môi trường. Kiểu dinh dưỡng của loài vi sinh vật này là gì?

• A. Quang tự dưỡng.
• B. Hóa tự dưỡng.
• C. Quang dị dưỡng.
• D. Hóa dị dưỡng.

Câu 6: Vi sinh vật phân bố rộng rãi ở hầu hết các môi trường trên Trái Đất, bao gồm cả những môi trường khắc nghiệt như suối nước nóng, đáy biển sâu, hoặc sa mạc khô hạn. Đặc điểm nào của vi sinh vật giúp chúng có khả năng thích nghi và tồn tại được ở những điều kiện đa dạng như vậy?

• A. Kích thước nhỏ bé.
• B. Tốc độ sinh sản nhanh.
• C. Khả năng di chuyển.
• D. Sự đa dạng về kiểu trao đổi chất và cấu tạo thích nghi.

Câu 7: Cho các vi sinh vật sau: vi khuẩn lam, nấm mốc, trùng roi xanh, vi khuẩn lactic. Vi sinh vật nào trong danh sách này có kiểu dinh dưỡng hóa dị dưỡng?

• A. Vi khuẩn lam.
• B. Trùng roi xanh.
• C. Nấm mốc và vi khuẩn lactic.
• D. Chỉ có nấm mốc.

Câu 8: Để quan sát rõ hình thái và cấu trúc bên ngoài của vi khuẩn, người ta thường sử dụng phương pháp nhuộm màu. Mục đích chính của việc nhuộm màu là gì?

• A. Làm tăng độ tương phản, giúp tế bào vi khuẩn dễ nhìn hơn dưới kính hiển vi quang học.
• B. Tiêu diệt vi khuẩn để đảm bảo an toàn cho người quan sát.
• C. Giúp vi khuẩn di chuyển chậm lại để dễ dàng theo dõi.
• D. Làm thay đổi kích thước của vi khuẩn để quan sát rõ hơn.

Câu 9: Một nhà khoa học muốn phân lập một chủng vi khuẩn cụ thể từ mẫu đất để nghiên cứu. Phương pháp nào sau đây là cần thiết để thu được một quần thể tế bào chỉ thuộc về chủng vi khuẩn mong muốn?

• A. Quan sát trực tiếp dưới kính hiển vi.
• B. Nuôi cấy phân lập trên môi trường đặc.
• C. Sử dụng kỹ thuật nhuộm Gram.
• D. Định danh bằng phương pháp sinh hóa.

Câu 10: Kiểu dinh dưỡng nào ở vi sinh vật sử dụng nguồn năng lượng từ ánh sáng và nguồn carbon từ các hợp chất hữu cơ?

• A. Quang tự dưỡng.
• B. Hóa tự dưỡng.
• C. Quang dị dưỡng.
• D. Hóa dị dưỡng.

Câu 11: Tại sao tốc độ sinh trưởng và sinh sản của vi sinh vật trong điều kiện thuận lợi lại diễn ra rất nhanh, thường được tính bằng phút hoặc giờ?

• A. Do kích thước nhỏ, tỉ lệ S/V lớn giúp trao đổi chất nhanh và cấu tạo đơn giản.
• B. Do chúng có khả năng di chuyển linh hoạt.
• C. Do môi trường sống của chúng luôn ổn định.
• D. Do chúng có khả năng quang hợp hoặc hóa tổng hợp.

Câu 12: Vi khuẩn nitrat hóa (Nitrobacter) là vi sinh vật có vai trò quan trọng trong chu trình nitơ, chúng chuyển nitrit (NO2-) thành nitrat (NO3-). Kiểu dinh dưỡng của vi khuẩn nitrat hóa là gì?

• A. Quang tự dưỡng.
• B. Hóa tự dưỡng.
• C. Quang dị dưỡng.
• D. Hóa dị dưỡng.

Câu 13: Trong các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật, phương pháp nào cho phép xác định chính xác tên loài hoặc chủng của vi sinh vật dựa trên các đặc điểm sinh hóa, cấu trúc hoặc di truyền?

• A. Quan sát bằng kính hiển vi.
• B. Nuôi cấy trên môi trường lỏng.
• C. Phân lập trên môi trường đặc.
• D. Định danh vi sinh vật.

Câu 14: Một nhóm vi sinh vật sống cộng sinh trong ruột động vật, giúp tiêu hóa cellulose. Chúng lấy năng lượng và carbon từ các hợp chất hữu cơ có trong thức ăn của vật chủ. Kiểu dinh dưỡng của nhóm vi sinh vật này là gì?

• A. Quang tự dưỡng.
• B. Hóa tự dưỡng.
• C. Quang dị dưỡng.
• D. Hóa dị dưỡng.

Câu 15: Vi rút có được coi là vi sinh vật theo định nghĩa truyền thống dựa trên cấu tạo tế bào không? Tại sao?

• A. Có, vì chúng có kích thước hiển vi và gây bệnh.
• B. Không, vì chúng không có cấu tạo tế bào hoàn chỉnh và chỉ hoạt động khi ký sinh bắt buộc.
• C. Có, vì chúng chứa vật chất di truyền là DNA hoặc RNA.
• D. Không, vì chúng không có khả năng sinh sản độc lập bên ngoài tế bào chủ.

Câu 16: Trong nghiên cứu vi sinh vật, môi trường nuôi cấy là yếu tố quan trọng. Môi trường nuôi cấy cơ bản cần cung cấp những thành phần chính nào để vi sinh vật có thể sinh trưởng?

• A. Chỉ cần nước và muối khoáng.
• B. Chỉ cần nguồn năng lượng và vitamin.
• C. Nguồn carbon, nguồn năng lượng, nguồn nitơ, muối khoáng và các yếu tố sinh trưởng.
• D. Chỉ cần các hợp chất hữu cơ phức tạp.

Câu 17: Quan sát dưới kính hiển vi điện tử, người ta thấy một sinh vật đơn bào có thành tế bào bằng chitin, không có lục lạp và có nhân hoàn chỉnh. Sinh vật này thuộc nhóm vi sinh vật nào?

• A. Vi nấm.
• B. Vi khuẩn.
• C. Vi tảo.
• D. Động vật nguyên sinh.

Câu 18: Phân giải xác chết động vật, thực vật và các chất thải hữu cơ là một vai trò quan trọng của vi sinh vật trong tự nhiên. Nhóm vi sinh vật nào chủ yếu đảm nhận vai trò này?

• A. Vi khuẩn quang tự dưỡng.
• B. Vi tảo.
• C. Vi khuẩn hóa tự dưỡng.
• D. Vi khuẩn và nấm dị dưỡng.

Câu 19: Kỹ thuật đồng vị phóng xạ được ứng dụng trong nghiên cứu vi sinh vật để làm gì?

• A. Quan sát hình thái tế bào.
• B. Phân lập các chủng vi khuẩn.
• C. Theo dõi các quá trình tổng hợp sinh học và chuyển hóa vật chất bên trong tế bào.
• D. Định danh vi khuẩn dựa trên đặc điểm hình thái.

Câu 20: Một mẫu nước thải công nghiệp được xử lý bằng phương pháp sinh học, sử dụng các vi sinh vật để phân hủy chất ô nhiễm. Kiểu dinh dưỡng chủ yếu của các vi sinh vật hoạt động trong bể xử lý này là gì?

• A. Quang tự dưỡng.
• B. Hóa tự dưỡng.
• C. Quang dị dưỡng.
• D. Hóa dị dưỡng.

Câu 21: Khi nói rằng vi sinh vật có khả năng "trao đổi chất đa dạng", điều này có nghĩa là gì?

• A. Chúng có thể sử dụng nhiều nguồn năng lượng và nguồn carbon khác nhau.
• B. Chúng có thể sống ở nhiều loại môi trường khác nhau.
• C. Chúng có thể sinh sản bằng nhiều hình thức khác nhau.
• D. Chúng có cấu tạo tế bào rất đa dạng.

Câu 22: Để nghiên cứu sự di chuyển của một loại động vật nguyên sinh sống trong nước, phương pháp quan sát nào dưới kính hiển vi quang học là phù hợp nhất?

• A. Quan sát mẫu vật sống.
• B. Quan sát mẫu vật đã cố định và nhuộm màu.
• C. Quan sát bằng kính hiển vi điện tử.
• D. Nuôi cấy trên môi trường đặc.

Câu 23: Sự khác biệt nào về cấu tạo tế bào giữa vi khuẩn và vi nấm giải thích tại sao kháng sinh (thường nhắm vào thành tế bào peptidoglycan hoặc quá trình tổng hợp protein ở ribosome 70S) hiệu quả với vi khuẩn nhưng ít hoặc không hiệu quả với vi nấm?

• A. Vi khuẩn có kích thước nhỏ hơn vi nấm.
• B. Vi nấm có khả năng quang hợp còn vi khuẩn thì không.
• C. Thành tế bào của vi khuẩn và vi nấm có cấu tạo hóa học khác nhau, ribosome của chúng cũng khác nhau.
• D. Vi nấm là sinh vật nhân thực còn vi khuẩn là sinh vật nhân sơ.

Câu 24: Trong phòng thí nghiệm, một nhà nghiên cứu muốn nuôi cấy một loại vi khuẩn kị khí bắt buộc (chỉ sinh trưởng trong môi trường không có oxy). Điều kiện môi trường nuôi cấy nào là quan trọng nhất cần kiểm soát?

• A. Nhiệt độ.
• B. Nồng độ oxy.
• C. Độ pH.
• D. Nguồn carbon.

Câu 25: Vi sinh vật tham gia vào nhiều chu trình sinh địa hóa quan trọng trong tự nhiên (ví dụ: chu trình carbon, nitơ, lưu huỳnh). Vai trò này chủ yếu liên quan đến đặc điểm nào của vi sinh vật?

• A. Sự đa dạng về kiểu trao đổi chất và khả năng phân giải, tổng hợp các chất.
• B. Kích thước nhỏ và tốc độ sinh sản nhanh.
• C. Khả năng di chuyển trong môi trường.
• D. Sự có mặt của thành tế bào.

Câu 26: Tại sao việc nghiên cứu vi sinh vật gặp nhiều khó khăn hơn so với nghiên cứu các sinh vật đa bào kích thước lớn?

• A. Vi sinh vật chỉ sống ở những môi trường đặc biệt.
• B. Tất cả vi sinh vật đều gây bệnh cho con người.
• C. Kích thước nhỏ, cần thiết bị chuyên dụng để quan sát và khó phân lập, nuôi cấy các loài riêng biệt.
• D. Vi sinh vật không có vật chất di truyền.

Câu 27: Trùng roi xanh (Euglena) là một loại vi sinh vật đơn bào có cả lục lạp và khả năng hấp thụ chất hữu cơ từ môi trường. Kiểu dinh dưỡng của trùng roi xanh là gì?

• A. Vừa tự dưỡng vừa dị dưỡng (dinh dưỡng hỗn hợp).
• B. Chỉ quang tự dưỡng.
• C. Chỉ hóa dị dưỡng.
• D. Chỉ hóa tự dưỡng.

Câu 28: Giả sử bạn muốn chứng minh sự có mặt của vi sinh vật trong không khí. Phương pháp đơn giản nhất để thực hiện điều này là gì?

• A. Quan sát trực tiếp không khí dưới kính hiển vi.
• B. Lọc không khí qua màng lọc siêu nhỏ và đếm hạt.
• C. Đo nồng độ oxy trong không khí.
• D. Mở đĩa petri chứa môi trường nuôi cấy thạch dinh dưỡng trong không khí một thời gian rồi ủ ấm.

Câu 29: Tốc độ sinh sản nhanh của vi khuẩn, kết hợp với khả năng trao đổi vật chất di truyền (ví dụ: qua plasmid), góp phần chính vào vấn đề y tế nào hiện nay?

• A. Sự lây lan nhanh của bệnh do vi rút.
• B. Sự phát triển và lây lan của vi khuẩn kháng kháng sinh.
• C. Sự xuất hiện của các loài nấm mới gây bệnh.
• D. Ô nhiễm môi trường do tảo nở hoa.

Câu 30: Tại sao kính hiển vi quang học thông thường không đủ để quan sát chi tiết cấu trúc của vi rút?

• A. Vì vi rút không có màu sắc.
• B. Vì vi rút di chuyển quá nhanh.
• C. Vì kích thước của vi rút rất nhỏ, nằm dưới giới hạn phân giải của kính hiển vi quang học.
• D. Vì vi rút chỉ sống bên trong tế bào vật chủ.

Câu 1: Vì sao kích thước hiển vi lại được xem là một lợi thế sinh tồn cho vi sinh vật trong nhiều môi trường khác nhau?

• A. Giúp chúng dễ dàng ẩn náu khỏi các loài động vật ăn thịt lớn hơn.
• B. Tăng tỷ lệ diện tích bề mặt trên thể tích, thúc đẩy trao đổi chất và hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả.
• C. Cho phép chúng di chuyển nhanh chóng trong môi trường nước hoặc chất nền.
• D. Giảm nhu cầu về các nguồn tài nguyên hạn chế như ánh sáng và chất dinh dưỡng.

Câu 2: Trong các môi trường sống khắc nghiệt như suối nước nóng hoặc đáy biển sâu, nhóm vi sinh vật nào có khả năng chiếm ưu thế nhờ khả năng chịu đựng và thích nghi với điều kiện cực đoan?

• A. Vi khuẩn Gram âm
• B. Nấm men
• C. Archaea (Vi khuẩn cổ)
• D. Động vật nguyên sinh

Câu 3: Xét về phương thức dinh dưỡng, vi sinh vật có thể tồn tại ở nhiều kiểu khác nhau. Kiểu dinh dưỡng nào sau đây sử dụng năng lượng từ các phản ứng hóa học vô cơ và nguồn carbon từ CO2?

• A. Quang dị dưỡng
• B. Quang tự dưỡng
• C. Hóa dị dưỡng
• D. Hóa tự dưỡng

Câu 4: Vì sao phương pháp nhuộm Gram trở thành một kỹ thuật quan trọng trong việc phân loại sơ bộ vi khuẩn trong phòng thí nghiệm?

• A. Dựa trên sự khác biệt về cấu trúc thành tế bào, giúp phân biệt vi khuẩn Gram âm và Gram dương.
• B. Để xác định khả năng di động của vi khuẩn dưới kính hiển vi.
• C. Để đo kích thước chính xác của tế bào vi khuẩn.
• D. Để quan sát các bào quan bên trong tế bào vi khuẩn một cách chi tiết.

Câu 5: Trong một hệ sinh thái nước ngọt, nhóm vi sinh vật nào đóng vai trò quan trọng nhất trong việc khởi đầu chuỗi thức ăn thông qua quá trình quang hợp?

• A. Vi nấm
• B. Vi tảo và vi khuẩn lam
• C. Động vật nguyên sinh ăn vi khuẩn
• D. Vi khuẩn phân hủy chất hữu cơ

Câu 6: Để phân lập một chủng vi khuẩn mới từ mẫu đất, kỹ thuật nào sau đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất cần thực hiện?

• A. Nhuộm Gram và quan sát dưới kính hiển vi
• B. Định danh vi khuẩn bằng phương pháp sinh hóa
• C. Nuôi cấy mẫu đất trên môi trường dinh dưỡng phù hợp
• D. Ly tâm mẫu đất để tách các thành phần tế bào

Câu 7: Một nhà khoa học muốn nghiên cứu quá trình chuyển hóa nitơ trong vi khuẩn. Kỹ thuật nào sau đây cho phép theo dõi đường đi của nguyên tử nitơ trong các phản ứng sinh hóa bên trong tế bào vi khuẩn?

• A. Kính hiển vi điện tử truyền qua
• B. Sắc ký lớp mỏng
• C. Điện di gel
• D. Kỹ thuật đồng vị phóng xạ

Câu 8: Trong sản xuất thực phẩm lên men như sữa chua, vi sinh vật đóng vai trò chính là gì?

• A. Chuyển hóa đường lactose thành acid lactic, tạo độ chua và đặc trưng cho sản phẩm.
• B. Phân hủy protein trong sữa thành các acid amin dễ tiêu hóa hơn.
• C. Tổng hợp vitamin và khoáng chất, làm tăng giá trị dinh dưỡng của sản phẩm.
• D. Ngăn chặn sự phát triển của các vi sinh vật gây hại khác trong quá trình bảo quản.

Câu 9: So sánh vi khuẩn và nấm men, đặc điểm nào sau đây chỉ có ở nấm men mà không có ở vi khuẩn?

• A. Kích thước hiển vi
• B. Khả năng sinh sản vô tính
• C. Cấu trúc tế bào nhân thực
• D. Thành tế bào

Câu 10: Trong chu trình sinh địa hóa, vi sinh vật nào đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi nitơ phân tử (N2) từ khí quyển thành dạng nitơ hữu cơ mà thực vật có thể hấp thụ?

• A. Vi khuẩn nitrat hóa
• B. Vi khuẩn cố định nitơ
• C. Vi khuẩn phản nitrat hóa
• D. Nấm phân hủy

Câu 11: Điều gì sẽ xảy ra nếu một quần thể vi sinh vật tự dưỡng bị đặt trong môi trường tối hoàn toàn?

• A. Chúng sẽ chuyển sang kiểu dinh dưỡng hóa dị dưỡng.
• B. Chúng sẽ sinh trưởng nhanh hơn do không bị ánh sáng ức chế.
• C. Chúng sẽ bắt đầu phân hủy chất hữu cơ để lấy năng lượng.
• D. Quần thể quang tự dưỡng sẽ ngừng sinh trưởng hoặc chết vì thiếu nguồn năng lượng ánh sáng.

Câu 12: Trong phòng thí nghiệm, để bảo quản một chủng vi khuẩn trong thời gian dài mà vẫn giữ được khả năng sống và hoạt động, phương pháp nào sau đây thường được sử dụng?

• A. Nuôi cấy liên tục trên môi trường thạch
• B. Bảo quản trong tủ ấm ở 37°C
• C. Đông khô (lyophilization)
• D. Ngâm trong dung dịch muối ưu trương

Câu 13: Quan sát hình thái vi sinh vật dưới kính hiển vi thường bắt đầu với độ phóng đại thấp trước, sau đó tăng dần. Vì sao cần thực hiện theo trình tự này?

• A. Để tránh làm hỏng vật kính có độ phóng đại cao.
• B. Để dễ dàng định vị và lấy nét mẫu vật trước khi quan sát chi tiết hơn.
• C. Độ phóng đại thấp cho hình ảnh rõ nét hơn độ phóng đại cao.
• D. Để tiết kiệm thời gian quan sát.

Câu 14: Trong nghiên cứu về đa dạng vi sinh vật trong ruột người, phương pháp nào sau đây cung cấp thông tin toàn diện nhất về thành phần loài và số lượng tương đối của chúng?

• A. Nuôi cấy phân lập truyền thống
• B. Kính hiển vi huỳnh quang
• C. Phân tích sinh hóa
• D. Giải trình tự gene metagenomics

Câu 15: Tại sao vi sinh vật lại có khả năng thích nghi và tiến hóa nhanh chóng hơn so với các sinh vật đa bào?

• A. Thời gian thế hệ ngắn và tốc độ sinh sản nhanh cho phép tích lũy đột biến và chọn lọc tự nhiên diễn ra nhanh hơn.
• B. Kích thước nhỏ giúp chúng dễ dàng thay đổi hình dạng để thích nghi.
• C. Khả năng di chuyển linh hoạt đến môi trường sống mới.
• D. Cấu trúc tế bào đơn giản ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường.

Câu 16: Trong quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học, vi sinh vật đóng vai trò gì?

• A. Lọc cơ học các chất rắn lơ lửng trong nước thải.
• B. Phân hủy các chất hữu cơ và ô nhiễm trong nước thải thành các chất vô cơ đơn giản.
• C. Khử trùng nước thải bằng cách tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh.
• D. Trung hòa độ pH của nước thải trước khi thải ra môi trường.

Câu 17: Khi so sánh kính hiển vi quang học và kính hiển vi điện tử, ưu điểm chính của kính hiển vi điện tử là gì?

• A. Dễ sử dụng và thao tác hơn.
• B. Chi phí thấp hơn và dễ tiếp cận hơn.
• C. Độ phân giải cao hơn, cho phép quan sát các cấu trúc siêu hiển vi của tế bào.
• D. Có thể quan sát được tế bào sống mà không cần xử lý mẫu.

Câu 18: Để xác định một chủng vi khuẩn có khả năng lên men đường lactose hay không, môi trường nuôi cấy nào sau đây thường được sử dụng?

• A. Môi trường LB (Luria-Bertani)
• B. Môi trường PDA (Potato Dextrose Agar)
• C. Môi trường TSA (Tryptic Soy Agar)
• D. Môi trường MacConkey agar

Câu 19: Trong nghiên cứu về vi sinh vật, thuật ngữ "phân lập thuần khiết" (pure culture) dùng để chỉ điều gì?

• A. Môi trường nuôi cấy chỉ chứa một loại chất dinh dưỡng duy nhất.
• B. Một quần thể vi sinh vật chỉ bao gồm một loài duy nhất.
• C. Phương pháp phân lập vi sinh vật không sử dụng hóa chất nhuộm màu.
• D. Quá trình nuôi cấy vi sinh vật trong điều kiện vô trùng tuyệt đối.

Câu 20: Vi sinh vật nào sau đây thuộc nhóm sinh vật nhân sơ?

• A. Vi khuẩn E. coli
• B. Nấm men Saccharomyces cerevisiae
• C. Tảo lục Chlorella
• D. Trùng giày Paramecium

Câu 21: Trong các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật, "phương pháp quan sát trực tiếp" có ưu điểm gì nổi bật so với các phương pháp khác?

• A. Cho phép xác định chính xác loài vi sinh vật.
• B. Có thể nghiên cứu các quá trình sinh hóa bên trong tế bào.
• C. Quan sát hình dạng, kích thước và cấu trúc tế bào một cách tự nhiên, không bị biến đổi do xử lý.
• D. Định lượng chính xác số lượng tế bào vi sinh vật trong mẫu.

Câu 22: Một chủng vi sinh vật được phân lập từ đất có khả năng sử dụng cellulose làm nguồn carbon. Kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật này là gì?

• A. Quang tự dưỡng
• B. Hóa dị dưỡng
• C. Quang dị dưỡng
• D. Hóa tự dưỡng

Câu 23: Trong hệ sinh thái, vi sinh vật đóng vai trò phân giải chất hữu cơ có ý nghĩa gì đối với sự tuần hoàn vật chất?

• A. Tạo ra năng lượng cho hệ sinh thái.
• B. Giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
• C. Cung cấp khí oxygen cho khí quyển.
• D. Giải phóng các chất dinh dưỡng từ chất hữu cơ chết, trả lại cho môi trường để các sinh vật khác sử dụng.

Câu 24: Phương pháp nào sau đây không được sử dụng để định danh vi sinh vật?

• A. Quan sát hình dạng dưới kính hiển vi quang học
• B. Phân tích trình tự gene (ví dụ, 16S rRNA)
• C. Xét nghiệm sinh hóa (ví dụ, catalase, oxidase)
• D. Phân tích thành phần lipid màng tế bào

Câu 25: Trong thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn, pha nào trong đường cong sinh trưởng của quần thể vi khuẩn có tốc độ sinh sản nhanh nhất?

• A. Pha tiềm ẩn (lag phase)
• B. Pha suy vong (death phase)
• C. Pha lũy thừa (log phase)
• D. Pha cân bằng (stationary phase)

Câu 26: Một loại thuốc kháng sinh ức chế quá trình tổng hợp peptidoglycan. Loại kháng sinh này sẽ có tác động chủ yếu lên nhóm vi sinh vật nào?

• A. Nấm men
• B. Vi khuẩn
• C. Virus
• D. Động vật nguyên sinh

Câu 27: Khi nghiên cứu về sự phân bố của vi sinh vật trong tự nhiên, người ta nhận thấy chúng có mặt ở khắp mọi nơi. Tính chất "phân bố rộng" này có ý nghĩa gì về mặt sinh thái?

• A. Gây khó khăn cho việc nghiên cứu vi sinh vật.
• B. Làm giảm đa dạng sinh học của hệ sinh thái.
• C. Tạo ra sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài vi sinh vật.
• D. Đảm bảo vai trò quan trọng của vi sinh vật trong các chu trình sinh địa hóa và duy trì sự cân bằng hệ sinh thái.

Câu 28: Để quan sát chi tiết cấu trúc bên trong của virus, loại kính hiển vi nào là phù hợp nhất?

• A. Kính hiển vi quang học trường sáng
• B. Kính hiển vi quang học huỳnh quang
• C. Kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM)
• D. Kính hiển vi tương phản pha

Câu 29: Phát biểu nào sau đây mô tả đúng nhất về khái niệm "vi sinh vật"?

• A. Tập hợp các sinh vật có kích thước nhỏ bé, thường phải quan sát dưới kính hiển vi.
• B. Chỉ bao gồm các sinh vật nhân sơ như vi khuẩn và archaea.
• C. Các sinh vật có khả năng gây bệnh cho người, động vật và thực vật.
• D. Sinh vật đơn bào có khả năng sinh sản rất nhanh chóng.

Câu 30: Trong nông nghiệp, vi sinh vật có thể được ứng dụng để sản xuất phân bón sinh học. Cơ chế hoạt động chính của phân bón sinh học dựa trên vi sinh vật là gì?

• A. Tiêu diệt các loại sâu bệnh gây hại cho cây trồng.
• B. Cung cấp trực tiếp hoặc gián tiếp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng (ví dụ, cố định nitơ, hòa tan lân).
• C. Cải tạo cấu trúc đất, giúp đất tơi xốp và thoáng khí hơn.
• D. Tăng cường khả năng hấp thụ nước của rễ cây.

Câu 1: Vi sinh vật được xem là "vô hình" trong lịch sử phát triển sự sống trên Trái Đất cho đến khi kính hiển vi ra đời. Điều này phản ánh đặc điểm cơ bản nào của vi sinh vật?

• A. Kích thước hiển vi, không quan sát được bằng mắt thường.
• B. Khả năng sinh sản nhanh chóng, khó kiểm soát.
• C. Sự đa dạng về môi trường sống, tồn tại ở khắp nơi.
• D. Vai trò quan trọng trong các chu trình sinh địa hóa.

Câu 2: Vì sao tỉ lệ diện tích bề mặt trên thể tích (S/V) lớn lại là một lợi thế cho tế bào vi sinh vật trong môi trường sống của chúng?

• A. Giúp vi sinh vật dễ dàng di chuyển trong môi trường.
• B. Tăng cường khả năng hấp thụ và trao đổi chất dinh dưỡng với môi trường.
• C. Bảo vệ vi sinh vật khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường.
• D. Giảm thiểu sự mất nước của tế bào trong điều kiện khô hạn.

Câu 3: Trong các nhóm sinh vật sau: Vi khuẩn, Nấm men, Trùng roi, Tảo lục đơn bào, Rêu, Dương xỉ. Nhóm nào không được xếp vào vi sinh vật?

• A. Vi khuẩn, Nấm men, Trùng roi, Tảo lục đơn bào.
• B. Nấm men, Trùng roi, Tảo lục đơn bào, Rêu.
• C. Trùng roi, Tảo lục đơn bào, Rêu, Dương xỉ.
• D. Rêu, Dương xỉ.

Câu 4: Vi khuẩn lam (cyanobacteria) có vai trò quan trọng trong tự nhiên nhờ khả năng nào sau đây?

• A. Phân giải chất hữu cơ phức tạp thành chất đơn giản.
• B. Gây bệnh cho thực vật và động vật.
• C. Quang hợp, tạo ra oxygen và chất hữu cơ từ CO2.
• D. Cộng sinh với rễ cây, giúp cây hấp thụ nitơ.

Câu 5: Xét về cấu trúc tế bào, sự khác biệt cơ bản giữa vi khuẩn và nấm men là gì?

• A. Vi khuẩn có kích thước lớn hơn nấm men.
• B. Vi khuẩn là sinh vật nhân sơ, nấm men là sinh vật nhân thực.
• C. Vi khuẩn có khả năng di chuyển, nấm men thì không.
• D. Vi khuẩn sinh sản vô tính, nấm men sinh sản hữu tính.

Câu 6: Một chủng vi sinh vật mới được phân lập từ suối nước nóng có nhiệt độ 80°C. Để nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng của nó, môi trường nuôi cấy nào sau đây là phù hợp nhất?

• A. Môi trường thạch ở 25°C.
• B. Môi trường lỏng ở 37°C.
• C. Môi trường lỏng ở 80°C.
• D. Môi trường kỵ khí ở 25°C.

Câu 7: Trong quá trình phân loại vi sinh vật, phương pháp nào sau đây cho phép xác định quan hệ họ hàng (phylogenetic relationship) giữa các loài một cách chính xác nhất?

• A. Quan sát hình thái tế bào dưới kính hiển vi.
• B. Thực hiện các phản ứng sinh hóa.
• C. Phân tích thành phần hóa học của tế bào.
• D. Phân tích trình tự gene (DNA/RNA).

Câu 8: Vi sinh vật hóa dị dưỡng (chemoheterotroph) khác biệt với vi sinh vật quang tự dưỡng (photoautotroph) ở điểm nào?

• A. Nguồn carbon và nguồn năng lượng sử dụng.
• B. Môi trường sống ưa thích.
• C. Khả năng di chuyển trong môi trường.
• D. Tốc độ sinh sản.

Câu 9: Loại vi sinh vật nào sau đây có khả năng sử dụng năng lượng từ các phản ứng hóa học vô cơ (ví dụ: oxy hóa sulfur, ammonia) để tổng hợp chất hữu cơ?

• A. Vi sinh vật quang dị dưỡng.
• B. Vi sinh vật hóa dị dưỡng.
• C. Vi sinh vật hóa tự dưỡng.
• D. Vi sinh vật quang tự dưỡng.

Câu 10: Trong chu trình nitơ, vi khuẩn nitrat hóa đóng vai trò gì?

• A. Chuyển nitơ phân tử (N2) trong khí quyển thành ammonia (NH3).
• B. Oxy hóa ammonia (NH3) thành nitrat (NO3-).
• C. Khử nitrat (NO3-) thành nitơ phân tử (N2) trả lại khí quyển.
• D. Phân giải chất hữu cơ chứa nitơ thành ammonia (NH3).

Câu 11: Phương pháp phân lập vi sinh vật được sử dụng để làm gì trong nghiên cứu vi sinh vật?

• A. Thu được các dòng vi sinh vật thuần khiết để nghiên cứu.
• B. Quan sát hình dạng và kích thước tế bào vi sinh vật.
• C. Xác định nhu cầu dinh dưỡng của vi sinh vật.
• D. Đếm số lượng tế bào vi sinh vật trong mẫu.

Câu 12: Kỹ thuật nhuộm màu tế bào vi sinh vật có ý nghĩa gì trong quan sát dưới kính hiển vi?

• A. Làm tăng kích thước tế bào vi sinh vật.
• B. Tăng độ tương phản, giúp quan sát rõ hình dạng và cấu trúc tế bào.
• C. Tiêu diệt vi sinh vật trước khi quan sát.
• D. Giữ cố định tế bào vi sinh vật trên lam kính.

Câu 13: Trong thí nghiệm nuôi cấy vi khuẩn, pha tiềm phát (lag phase) là giai đoạn nào?

• A. Tế bào vi khuẩn sinh sản với tốc độ tối đa.
• B. Số lượng tế bào vi khuẩn đạt mức ổn định.
• C. Tế bào vi khuẩn thích nghi với môi trường mới, chuẩn bị cho sinh trưởng.
• D. Số lượng tế bào vi khuẩn giảm dần do thiếu dinh dưỡng và tích tụ chất thải.

Câu 14: Để nghiên cứu thành phần hóa học của tế bào vi khuẩn, kỹ thuật nào sau đây thường được sử dụng?

• A. Kính hiển vi điện tử.
• B. Nuôi cấy liên tục.
• C. Phân lập dòng thuần.
• D. Phân tích hóa sinh.

Câu 15: Ứng dụng nào sau đây không phải là ứng dụng của vi sinh vật trong công nghiệp thực phẩm?

• A. Sản xuất sữa chua và các sản phẩm lên men.
• B. Sản xuất nước mắm và tương.
• C. Sản xuất vaccine phòng bệnh.
• D. Sản xuất enzyme sử dụng trong chế biến thực phẩm.

Câu 16: Vi sinh vật nào sau đây có khả năng gây bệnh nấm da ở người?

• A. Vi khuẩn lactic.
• B. Nấm sợi.
• C. Vi khuẩn lam.
• D. Động vật nguyên sinh.

Câu 17: Trong hệ sinh thái, vi sinh vật đóng vai trò quan trọng nhất trong quá trình nào?

• A. Cung cấp oxygen cho khí quyển.
• B. Cung cấp thức ăn cho động vật.
• C. Điều hòa nhiệt độ môi trường.
• D. Phân giải chất hữu cơ và tuần hoàn vật chất.

Câu 18: Để bảo quản thực phẩm, phương pháp nào sau đây dựa trên nguyên tắc ức chế sự phát triển của vi sinh vật?

• A. Ướp muối.
• B. Chiếu xạ ion hóa.
• C. Đun nóng ở nhiệt độ cao (tiệt trùng).
• D. Sử dụng chất bảo quản hóa học.

Câu 19: Một loại vi khuẩn có khả năng sinh trưởng tốt trong môi trường giàu đường nhưng thiếu oxygen. Kiểu hô hấp của vi khuẩn này có thể là gì?

• A. Hô hấp hiếu khí bắt buộc.
• B. Hô hấp kỵ khí bắt buộc.
• C. Lên men hoặc hô hấp kỵ khí tùy nghi.
• D. Quang hợp.

Câu 20: Trong phòng thí nghiệm, môi trường nuôi cấy chọn lọc (selective media) được sử dụng với mục đích gì?

• A. Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho mọi loại vi sinh vật.
• B. Ưu tiên sự phát triển của một nhóm vi sinh vật nhất định, ức chế nhóm khác.
• C. Duy trì pH ổn định cho môi trường nuôi cấy.
• D. Tạo điều kiện kỵ khí cho vi sinh vật phát triển.

Câu 21: Để quan sát cấu trúc bên trong của tế bào vi khuẩn ở độ phân giải cao, loại kính hiển vi nào sau đây là phù hợp nhất?

• A. Kính hiển vi quang học.
• B. Kính hiển vi huỳnh quang.
• C. Kính hiển vi tương phản pha.
• D. Kính hiển vi điện tử.

Câu 22: Trong sản xuất phân bón sinh học, vi sinh vật được sử dụng chủ yếu để thực hiện quá trình nào?

• A. Cố định nitơ từ khí quyển.
• B. Phân giải cellulose trong rơm rạ.
• C. Tổng hợp hormone sinh trưởng thực vật.
• D. Kiểm soát sâu bệnh hại.

Câu 23: Một bệnh nhân bị nhiễm trùng đường ruột sau khi ăn thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Loại vi sinh vật nào có khả năng cao nhất gây ra tình trạng này?

• A. Nấm men.
• B. Vi khuẩn gây bệnh.
• C. Tảo độc.
• D. Virus đường ruột.

Câu 24: Để đếm số lượng tế bào vi khuẩn trong một mẫu dịch lỏng, phương pháp nào sau đây cho kết quả nhanh chóng và trực tiếp nhất?

• A. Phương pháp pha loãng và cấy đĩa.
• B. Phương pháp đo độ đục.
• C. Đếm trực tiếp dưới kính hiển vi bằng buồng đếm.
• D. Xác định khối lượng sinh vật.

Câu 25: Trong quy trình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học, vi sinh vật được sử dụng để làm gì?

• A. Khử trùng nước thải bằng tia UV.
• B. Lọc cơ học các chất rắn lơ lửng.
• C. Trung hòa pH của nước thải.
• D. Phân hủy chất hữu cơ và các chất ô nhiễm khác.

Câu 26: Vi sinh vật kỵ khí bắt buộc (obligate anaerobe) sẽ sinh trưởng tốt nhất trong điều kiện nào?

• A. Môi trường giàu oxygen.
• B. Môi trường hoàn toàn không có oxygen.
• C. Môi trường có nồng độ oxygen thấp.
• D. Môi trường có ánh sáng.

Câu 27: Để lưu giữ giống vi sinh vật trong phòng thí nghiệm lâu dài, phương pháp nào sau đây thường được sử dụng?

• A. Nuôi cấy chuyển chuyền định kỳ.
• B. Bảo quản ở nhiệt độ phòng.
• C. Đông khô (lyophilization).
• D. Bảo quản trong tủ lạnh ở 4°C.

Câu 28: Một chủng vi khuẩn được phát hiện có khả năng phân giải dầu mỏ. Ứng dụng tiềm năng của chủng vi khuẩn này là gì?

• A. Xử lý ô nhiễm dầu mỏ.
• B. Sản xuất nhiên liệu sinh học (biofuel).
• C. Sản xuất thuốc kháng sinh.
• D. Cải tạo đất nông nghiệp.

Câu 29: Phát biểu nào sau đây không đúng về vai trò của vi sinh vật trong đời sống con người?

• A. Tham gia vào quá trình lên men thực phẩm.
• B. Gây ra nhiều bệnh truyền nhiễm.
• C. Tham gia vào quá trình hình thành núi lửa.
• D. Đóng vai trò quan trọng trong các chu trình sinh địa hóa.

Câu 30: Cho một đoạn văn bản mô tả một nghiên cứu về ảnh hưởng của một loại thuốc kháng sinh mới lên vi khuẩn E. coli. Nghiên cứu đo lường sự thay đổi về số lượng tế bào và kích thước khuẩn lạc sau khi sử dụng thuốc. Đây là phương pháp nghiên cứu vi sinh vật ở mức độ nào?

• A. Mức độ phân tử (molecular).
• B. Mức độ quần thể (population).
• C. Mức độ tế bào (cellular).
• D. Mức độ hệ sinh thái (ecosystem).

Câu 1: Vì sao kích thước hiển vi lại được xem là một đặc trưng quan trọng của vi sinh vật, mang lại lợi thế sinh tồn đáng kể trong nhiều môi trường khác nhau?

• A. Giúp vi sinh vật dễ dàng ẩn náu khỏi các loài săn mồi kích thước lớn hơn.
• B. Tạo điều kiện cho vi sinh vật di chuyển nhanh chóng trong môi trường nước.
• C. Giảm thiểu sự cạnh tranh về nguồn sống với các sinh vật khác.
• D. Tăng tỷ lệ diện tích bề mặt trên thể tích, tối ưu hóa quá trình trao đổi chất và hấp thụ dinh dưỡng.

Câu 2: Xét về cấu trúc tế bào, sự khác biệt cơ bản nào phân biệt vi sinh vật nhân sơ và vi sinh vật nhân thực, và điều này ảnh hưởng đến sự phức tạp trong tổ chức và hoạt động sống của chúng như thế nào?

• A. Vi sinh vật nhân sơ thiếu nhân có màng bao bọc và các bào quan có màng, trong khi vi sinh vật nhân thực có cả hai.
• B. Vi sinh vật nhân sơ có kích thước tế bào lớn hơn và phức tạp hơn so với vi sinh vật nhân thực.
• C. Vi sinh vật nhân sơ chứa DNA dạng vòng, còn vi sinh vật nhân thực chứa DNA dạng thẳng.
• D. Vi sinh vật nhân sơ sinh sản vô tính, còn vi sinh vật nhân thực chỉ sinh sản hữu tính.

Câu 3: Trong các hệ sinh thái khác nhau, vi sinh vật đóng vai trò quan trọng nào trong chu trình sinh địa hóa, đặc biệt là chu trình carbon và nitrogen?

• A. Cung cấp nguồn thức ăn trực tiếp cho các động vật bậc cao trong chuỗi thức ăn.
• B. Phân giải chất hữu cơ, chuyển hóa và cố định các nguyên tố dinh dưỡng, duy trì sự tuần hoàn vật chất trong tự nhiên.
• C. Điều hòa khí hậu toàn cầu thông qua việc hấp thụ và thải ra các khí nhà kính.
• D. Tạo ra các khoáng sản và năng lượng hóa thạch từ xác sinh vật cổ đại.

Câu 4: Dựa trên nguồn năng lượng và nguồn carbon chính, hãy phân loại vi sinh vật thành các kiểu dinh dưỡng khác nhau và cho ví dụ minh họa cho mỗi kiểu.

• A. Tự dưỡng (thực vật), dị dưỡng (động vật), hoại sinh (nấm), ký sinh (virus).
• B. Quang dưỡng (tảo), hóa dưỡng (động vật), tự dưỡng (vi khuẩn), dị dưỡng (nấm).
• C. Quang tự dưỡng (vi khuẩn lam), hóa tự dưỡng (vi khuẩn nitrat hóa), quang dị dưỡng (vi khuẩn tía không lưu huỳnh), hóa dị dưỡng (nấm)
• D. Hóa tự dưỡng (thực vật), quang dị dưỡng (động vật), hóa dị dưỡng (vi khuẩn), quang tự dưỡng (nấm).

Câu 5: Phương pháp nuôi cấy phân lập đóng vai trò như thế nào trong nghiên cứu vi sinh vật và tại sao việc sử dụng môi trường chọn lọc lại quan trọng trong quy trình này?

• A. Nhân nhanh số lượng lớn vi sinh vật để quan sát hình thái; môi trường chọn lọc cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho mọi loại vi sinh vật.
• B. Tạo ra các dòng vi sinh vật thuần khiết để nghiên cứu đặc điểm sinh lý, sinh hóa; môi trường chọn lọc giúp phân lập các vi sinh vật mong muốn từ hỗn hợp.
• C. Xác định nhu cầu dinh dưỡng của vi sinh vật; môi trường chọn lọc loại bỏ hoàn toàn các tạp chất.
• D. Bảo quản vi sinh vật trong thời gian dài; môi trường chọn lọc giúp vi sinh vật thích nghi với điều kiện phòng thí nghiệm.

Câu 6: Kính hiển vi quang học và kính hiển vi điện tử khác nhau cơ bản ở điểm nào về nguyên lý hoạt động và khả năng phân giải, từ đó ảnh hưởng đến việc quan sát các cấu trúc vi sinh vật như thế nào?

• A. Kính hiển vi quang học tạo ảnh phóng đại lớn hơn nhưng độ phân giải kém hơn kính hiển vi điện tử.
• B. Kính hiển vi điện tử dễ sử dụng và ít tốn kém hơn so với kính hiển vi quang học.
• C. Cả hai loại kính hiển vi đều có khả năng quan sát được virus và các bào quan bên trong tế bào.
• D. Kính hiển vi điện tử sử dụng chùm electron có bước sóng ngắn hơn ánh sáng, cho độ phân giải cao hơn, quan sát được cấu trúc siêu hiển vi.

Câu 7: Trong phòng thí nghiệm, kỹ thuật nhuộm màu được sử dụng phổ biến để quan sát vi sinh vật. Mục đích chính của việc nhuộm màu là gì và có những loại thuốc nhuộm nào thường được sử dụng?

• A. Tăng độ tương phản giữa tế bào vi sinh vật và môi trường xung quanh, giúp quan sát rõ hình dạng và cấu trúc tế bào; ví dụ thuốc nhuộm: xanh methylene, tím tinh thể.
• B. Tiêu diệt vi sinh vật trước khi quan sát để đảm bảo an toàn; ví dụ thuốc nhuộm: cồn 90 độ, formalin.
• C. Cung cấp dinh dưỡng cho vi sinh vật trong quá trình quan sát; ví dụ thuốc nhuộm: glucose, peptone.
• D. Giữ cố định hình dạng tế bào vi sinh vật; ví dụ thuốc nhuộm: lugol, eosin.

Câu 8: Các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật hiện đại như kỹ thuật PCR và giải trình tự gene đã mở ra những hướng đi mới nào trong việc xác định và phân loại vi sinh vật, đặc biệt là những loài khó nuôi cấy?

• A. Tạo ra các chủng vi sinh vật đột biến có đặc điểm mới; tăng tốc độ sinh trưởng của vi sinh vật trong phòng thí nghiệm.
• B. Quan sát cấu trúc ba chiều của protein vi sinh vật; xác định cơ chế gây bệnh của vi sinh vật.
• C. Phân tích vật liệu di truyền (DNA, RNA) trực tiếp từ mẫu môi trường, xác định và phân loại vi sinh vật không cần nuôi cấy, phát hiện loài mới.
• D. Phát triển vaccine và thuốc kháng sinh mới; kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh do vi sinh vật gây ra.

Câu 9: Trong thực tế, vi sinh vật được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Hãy nêu một số ứng dụng quan trọng của vi sinh vật trong công nghiệp thực phẩm và nông nghiệp, và giải thích cơ sở khoa học của những ứng dụng đó.

• A. Công nghiệp thực phẩm (sản xuất đồ hộp, thực phẩm đóng gói); Nông nghiệp (thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu hóa học); Cơ sở: Khả năng bảo quản, tiêu diệt sâu bệnh.
• B. Công nghiệp thực phẩm (sản xuất đường, dầu ăn); Nông nghiệp (cây trồng biến đổi gen, phân bón hóa học); Cơ sở: Khả năng chuyển hóa, tăng năng suất.
• C. Công nghiệp thực phẩm (sản xuất bánh kẹo, nước giải khát); Nông nghiệp (công nghệ tưới tiêu, nhà kính); Cơ sở: Khả năng tạo hương vị, kiểm soát môi trường.
• D. Công nghiệp thực phẩm (sản xuất sữa chua, phô mai, nước mắm); Nông nghiệp (phân bón vi sinh, thuốc trừ sâu sinh học); Cơ sở: Khả năng lên men, tổng hợp chất, đối kháng sinh học.

Câu 10: Vi sinh vật có vai trò tích cực trong đời sống con người và tự nhiên, nhưng cũng có thể gây hại. Hãy nêu một ví dụ về tác hại của vi sinh vật đối với sức khỏe con người và một ví dụ về tác hại trong nông nghiệp.

• A. Sức khỏe: Gây dị ứng do phấn hoa; Nông nghiệp: Gây ngộ độc cho gia súc do cỏ dại.
• B. Sức khỏe: Gây bệnh lao phổi do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis; Nông nghiệp: Gây bệnh đạo ôn ở lúa do nấm Pyricularia oryzae.
• C. Sức khỏe: Gây ung thư da do tia UV; Nông nghiệp: Gây xói mòn đất do mưa lớn.
• D. Sức khỏe: Gây tai nạn giao thông do say rượu; Nông nghiệp: Gây hạn hán do biến đổi khí hậu.

Câu 11: Điều gì làm cho virus khác biệt so với các nhóm vi sinh vật khác như vi khuẩn, nấm và động vật nguyên sinh về cấu trúc và phương thức sinh sản?

• A. Virus có kích thước lớn hơn và cấu trúc phức tạp hơn so với vi khuẩn và nấm, có khả năng tự tổng hợp protein và ATP.
• B. Virus có khả năng di chuyển và sinh sản độc lập trong môi trường ngoại bào, không cần tế bào chủ để nhân lên.
• C. Virus không có cấu trúc tế bào, chỉ chứa vật chất di truyền (DNA hoặc RNA) và lớp vỏ protein, sinh sản bằng cách xâm nhập và lợi dụng bộ máy tế bào chủ.
• D. Virus có cấu trúc tế bào nhân sơ giống vi khuẩn, nhưng kích thước nhỏ hơn và không có ribosome.

Câu 12: Tại sao việc nghiên cứu vi sinh vật trong các môi trường khắc nghiệt (như suối nước nóng, đáy biển sâu, vùng cực) lại có ý nghĩa quan trọng trong sinh học hiện đại và công nghệ sinh học?

• A. Tìm hiểu về nguồn gốc và sự tiến hóa của sự sống trên Trái Đất, khám phá các hành tinh có sự sống ngoài Trái Đất.
• B. Giải quyết các vấn đề ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên.
• C. Nghiên cứu về cơ chế kháng kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh, phát triển thuốc kháng sinh mới.
• D. Phát hiện các loài vi sinh vật mới có khả năng chịu đựng và thích nghi với điều kiện khắc nghiệt, nguồn enzyme và hợp chất có giá trị ứng dụng cao trong công nghệ sinh học.

Câu 13: Trong phân loại vi sinh vật, hệ thống phân loại ba lãnh giới (Archaea, Bacteria, Eukarya) dựa trên tiêu chí nào là chủ yếu và hệ thống này phản ánh điều gì về mối quan hệ tiến hóa giữa các nhóm vi sinh vật?

• A. Dựa trên kích thước tế bào, hình dạng, kiểu dinh dưỡng và khả năng di chuyển của vi sinh vật, phản ánh sự đa dạng về chức năng sinh thái.
• B. Dựa trên sự khác biệt về cấu trúc tế bào (nhân sơ, nhân thực), thành phần hóa học (lipid màng, thành tế bào), và trình tự rRNA, phản ánh lịch sử tiến hóa và mối quan hệ tổ tiên chung.
• C. Dựa trên môi trường sống (nước, đất, không khí, cơ thể sinh vật), phản ánh sự thích nghi với các điều kiện môi trường khác nhau.
• D. Dựa trên khả năng gây bệnh, có lợi hay có hại cho con người và sinh vật khác, phản ánh vai trò kinh tế và y tế.

Câu 14: Tại sao tỉ lệ diện tích bề mặt trên thể tích (S/V) lớn lại quan trọng đối với vi sinh vật trong việc trao đổi chất và hấp thụ dinh dưỡng?

• A. Tỉ lệ S/V lớn giúp tăng cường khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và loại bỏ chất thải qua màng tế bào, đáp ứng nhu cầu trao đổi chất cao của tế bào nhỏ.
• B. Tỉ lệ S/V lớn giúp giảm thiểu sự mất nhiệt ra môi trường, duy trì nhiệt độ ổn định cho các phản ứng sinh hóa bên trong tế bào.
• C. Tỉ lệ S/V lớn giúp tăng cường khả năng quang hợp ở vi sinh vật tự dưỡng, thu nhận nhiều năng lượng ánh sáng hơn.
• D. Tỉ lệ S/V lớn giúp bảo vệ tế bào vi sinh vật khỏi sự tấn công của các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài.

Câu 15: Sự khác biệt chính giữa môi trường nuôi cấy đặc và môi trường nuôi cấy lỏng trong phòng thí nghiệm vi sinh là gì, và mỗi loại môi trường phù hợp cho mục đích nghiên cứu nào?

• A. Môi trường đặc chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn môi trường lỏng, thúc đẩy sinh trưởng nhanh hơn; môi trường lỏng chứa ít dinh dưỡng hơn, dùng để duy trì vi sinh vật.
• B. Môi trường đặc có độ pH thấp hơn môi trường lỏng, ức chế sự phát triển của vi khuẩn; môi trường lỏng có độ pH cao hơn, thích hợp cho nấm phát triển.
• C. Môi trường đặc chứa chất làm đông (agar), tạo bề mặt rắn để phân lập khuẩn lạc; môi trường lỏng không có chất làm đông, dùng để tăng sinh khối vi sinh vật.
• D. Môi trường đặc được sử dụng cho vi sinh vật hiếu khí; môi trường lỏng được sử dụng cho vi sinh vật kị khí.

Câu 16: Phân biệt khái niệm "môi trường nuôi cấy" và "quần thể vi sinh vật" trong nghiên cứu vi sinh vật. Mối quan hệ giữa chúng là gì trong một thí nghiệm nuôi cấy?

• A. Môi trường nuôi cấy là tập hợp các vi sinh vật trong tự nhiên; quần thể vi sinh vật là các vi sinh vật được nuôi trong phòng thí nghiệm. Chúng không có mối quan hệ trực tiếp.
• B. Môi trường nuôi cấy và quần thể vi sinh vật là hai khái niệm đồng nghĩa, chỉ sự sinh trưởng của vi sinh vật trong phòng thí nghiệm.
• C. Môi trường nuôi cấy là phương pháp phân lập vi sinh vật; quần thể vi sinh vật là kết quả của quá trình phân lập. Môi trường tạo ra quần thể.
• D. Môi trường nuôi cấy là môi trường dinh dưỡng nhân tạo; quần thể vi sinh vật là tập hợp các tế bào vi sinh vật sinh trưởng trên môi trường đó. Môi trường cung cấp điều kiện cho quần thể phát triển.

Câu 17: Kỹ thuật "cố định tiêu bản" là gì và tại sao nó là một bước quan trọng trước khi nhuộm màu và quan sát vi sinh vật dưới kính hiển vi?

• A. Cố định tiêu bản là quá trình làm khô mẫu vật để loại bỏ nước, giúp quan sát rõ hơn dưới kính hiển vi.
• B. Cố định tiêu bản là quá trình xử lý mẫu vật để giết chết và gắn chặt vi sinh vật lên lam kính, giữ nguyên hình dạng tế bào, chuẩn bị cho các bước nhuộm màu và quan sát tiếp theo.
• C. Cố định tiêu bản là quá trình nhuộm màu mẫu vật bằng thuốc nhuộm đặc biệt để tăng độ tương phản.
• D. Cố định tiêu bản là quá trình bảo quản mẫu vật trong dung dịch hóa chất để lưu trữ lâu dài.

Câu 18: Trong các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật, "phương pháp đồng vị phóng xạ" được sử dụng để làm gì và dựa trên nguyên tắc khoa học nào?

• A. Theo dõi các quá trình sinh hóa và chuyển hóa vật chất trong tế bào vi sinh vật bằng cách sử dụng các nguyên tử được đánh dấu bằng đồng vị phóng xạ.
• B. Xác định cấu trúc không gian ba chiều của các phân tử protein và nucleic acid trong tế bào vi sinh vật.
• C. Đo lường tốc độ sinh trưởng và sinh sản của quần thể vi sinh vật trong các điều kiện môi trường khác nhau.
• D. Phân tích thành phần hóa học của tế bào vi sinh vật, xác định các nguyên tố và hợp chất có mặt trong tế bào.

Câu 19: Hãy so sánh và đối chiếu giữa "vi khuẩn Gram dương" và "vi khuẩn Gram âm" dựa trên cấu trúc thành tế bào và kết quả nhuộm Gram. Sự khác biệt này có ý nghĩa gì trong y học và phân loại vi khuẩn?

• A. Gram dương: có roi, di động; Gram âm: không roi, không di động. Khác biệt về khả năng di chuyển ảnh hưởng đến khả năng xâm nhập và gây bệnh.
• B. Gram dương: sinh vật tự dưỡng; Gram âm: sinh vật dị dưỡng. Khác biệt về kiểu dinh dưỡng ảnh hưởng đến vai trò sinh thái.
• C. Gram dương: peptidoglycan dày, bắt màu tím; Gram âm: peptidoglycan mỏng, màng ngoài, bắt màu đỏ. Khác biệt về cấu trúc thành tế bào ảnh hưởng đến tính kháng kháng sinh và phân loại.
• D. Gram dương: nhân sơ; Gram âm: nhân thực. Khác biệt về cấu trúc nhân tế bào ảnh hưởng đến quá trình sinh sản và di truyền.

Câu 20: Trong thí nghiệm phân lập vi sinh vật từ đất, tại sao quy trình pha loãng mẫu đất liên tục lại cần thiết trước khi cấy lên môi trường agar?

• A. Loại bỏ các chất hữu cơ và tạp chất lẫn trong mẫu đất, làm sạch mẫu trước khi cấy.
• B. Cung cấp thêm nước và chất dinh dưỡng cho vi sinh vật trong mẫu đất, kích thích sự sinh trưởng.
• C. Thay đổi độ pH của mẫu đất, tạo môi trường thích hợp cho các loại vi sinh vật mong muốn phát triển.
• D. Giảm mật độ vi sinh vật trong mẫu ban đầu, tạo điều kiện để các tế bào vi sinh vật phát triển thành các khuẩn lạc riêng rẽ trên đĩa thạch, dễ dàng phân lập và đếm số lượng.

Câu 21: Vi sinh vật có thể tồn tại và phát triển trong nhiều môi trường sống khác nhau, từ môi trường giàu dinh dưỡng đến môi trường khắc nghiệt. Yếu tố môi trường nào đóng vai trò quan trọng nhất quyết định sự sinh trưởng và phân bố của vi sinh vật?

• A. Nhiệt độ, độ pH, áp suất thẩm thấu, nồng độ oxy, và nguồn dinh dưỡng.
• B. Ánh sáng, gió, độ cao so với mực nước biển, và thành phần khoáng chất của đất.
• C. Loài sinh vật cộng sinh, loài sinh vật cạnh tranh, và các chất kháng sinh tự nhiên.
• D. Thời tiết, khí hậu, mùa, và chu kỳ ngày đêm.

Câu 22: Trong quá trình lên men rượu etylic từ đường, vi sinh vật nào đóng vai trò chính và quá trình lên men này diễn ra trong điều kiện môi trường như thế nào (hiếu khí hay kỵ khí)?

• A. Vi khuẩn lactic; môi trường hiếu khí (có oxy).
• B. Nấm men Saccharomyces cerevisiae; môi trường kỵ khí (không có oxy).
• C. Vi khuẩn axetic; môi trường hiếu khí (có oxy).
• D. Nấm mốc Aspergillus oryzae; môi trường kỵ khí (không có oxy).

Câu 23: Tại sao virus được xem là "ký sinh trùng bắt buộc" ở cấp độ tế bào? Điều này có nghĩa là gì về khả năng tồn tại và sinh sản của virus bên ngoài tế bào vật chủ?

• A. Virus có thể tồn tại và sinh sản độc lập trong môi trường ngoại bào, nhưng sinh trưởng nhanh hơn khi có tế bào vật chủ.
• B. Virus có thể chuyển đổi giữa trạng thái sống tự do và trạng thái ký sinh tùy thuộc vào điều kiện môi trường.
• C. Virus không thể tự sinh sản hoặc thực hiện các chức năng sống độc lập bên ngoài tế bào vật chủ; chúng cần xâm nhập và lợi dụng bộ máy sinh tổng hợp của tế bào chủ để nhân lên.
• D. Virus có thể sinh sản bằng cách phân chia tế bào giống như vi khuẩn, nhưng cần tế bào chủ để cung cấp năng lượng.

Câu 24: Hãy phân loại các phương pháp nghiên cứu vi sinh vật thành hai nhóm chính: phương pháp quan sát trực tiếp và phương pháp nuôi cấy. Cho ví dụ về mỗi phương pháp và mục đích sử dụng.

• A. Quan sát trực tiếp (nhuộm Gram): phân loại vi khuẩn; Nuôi cấy (PCR): phân tích vật liệu di truyền.
• B. Quan sát trực tiếp (kính hiển vi điện tử): nghiên cứu cấu trúc siêu hiển vi; Nuôi cấy (đồng vị phóng xạ): theo dõi quá trình trao đổi chất.
• C. Quan sát trực tiếp (phân tích hóa sinh): xác định thành phần tế bào; Nuôi cấy (kỹ thuật DNA tái tổ hợp): tạo chủng đột biến.
• D. Quan sát trực tiếp (kính hiển vi): nghiên cứu hình thái, kích thước; Nuôi cấy (phân lập, định danh): thu sinh khối, xác định đặc tính sinh hóa.

Câu 25: Trong hệ sinh thái đất, vi sinh vật đóng vai trò quan trọng trong quá trình phân giải chất hữu cơ và chu trình dinh dưỡng. Hãy mô tả ngắn gọn quá trình phân giải cellulose trong đất bởi vi sinh vật.

• A. Vi sinh vật hấp thụ trực tiếp cellulose từ xác thực vật; cellulose được tích lũy trong tế bào vi sinh vật và tạo thành mùn.
• B. Vi sinh vật (nấm, vi khuẩn) tiết enzyme cellulase phân giải cellulose thành glucose; glucose được vi sinh vật sử dụng hoặc chuyển hóa tiếp, trả lại carbon vào chu trình.
• C. Vi sinh vật biến đổi cellulose thành lignin; lignin là thành phần khó phân giải của mùn.
• D. Vi sinh vật sử dụng cellulose làm chất bảo vệ tế bào khỏi tác động của môi trường; cellulose không bị phân giải trong đất.

Câu 26: Điều gì quyết định tính đặc hiệu của virus đối với tế bào vật chủ? Giải thích tại sao một loại virus thường chỉ gây bệnh cho một số loài sinh vật nhất định hoặc thậm chí chỉ một loại tế bào cụ thể.

• A. Sự tương tác đặc hiệu giữa protein bề mặt virus (gai glycoprotein) và thụ thể bề mặt tế bào vật chủ quyết định tính đặc hiệu; virus chỉ xâm nhập được vào tế bào có thụ thể phù hợp.
• B. Kích thước của virus quyết định tính đặc hiệu; virus nhỏ chỉ xâm nhập được vào tế bào nhỏ, virus lớn chỉ xâm nhập được vào tế bào lớn.
• C. Vật chất di truyền của virus (DNA hoặc RNA) quyết định tính đặc hiệu; virus có DNA chỉ xâm nhập được vào tế bào có DNA, virus có RNA chỉ xâm nhập được vào tế bào có RNA.
• D. Môi trường sống của virus quyết định tính đặc hiệu; virus sống trong môi trường nước chỉ xâm nhập được vào tế bào sống trong môi trường nước, virus sống trong môi trường cạn chỉ xâm nhập được vào tế bào sống trên cạn.

Câu 27: Hãy trình bày ngắn gọn về quá trình hình thành "khuẩn lạc" (colony) trên môi trường agar khi nuôi cấy vi khuẩn. Khuẩn lạc có ý nghĩa gì trong nghiên cứu vi sinh vật?

• A. Khuẩn lạc hình thành do sự kết hợp của nhiều loại vi khuẩn khác nhau trên môi trường; mỗi khuẩn lạc chứa hỗn hợp nhiều loài vi khuẩn.
• B. Khuẩn lạc hình thành do sự sinh sản hữu tính của vi khuẩn; mỗi khuẩn lạc có nguồn gốc từ sự hợp nhất của hai tế bào vi khuẩn.
• C. Một tế bào vi khuẩn ban đầu sinh sản vô tính (phân đôi) liên tục trên môi trường đặc, tạo thành một quần thể tế bào giống nhau gọi là khuẩn lạc, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Khuẩn lạc là dòng thuần, dùng để phân lập.
• D. Khuẩn lạc hình thành do sự hấp thụ chất dinh dưỡng từ môi trường xung quanh của vi khuẩn; khuẩn lạc chỉ là vùng tập trung chất dinh dưỡng.

Câu 28: Trong kiểm soát và phòng chống dịch bệnh do vi sinh vật gây ra, biện pháp "vệ sinh phòng bệnh" đóng vai trò như thế nào? Cho ví dụ về các biện pháp vệ sinh phòng bệnh.

• A. Vệ sinh phòng bệnh chỉ có vai trò thứ yếu, chủ yếu dựa vào vaccine và thuốc kháng sinh để kiểm soát dịch bệnh.
• B. Vệ sinh phòng bệnh chỉ hiệu quả đối với một số bệnh do vi khuẩn, không có tác dụng đối với bệnh do virus hoặc nấm.
• C. Vệ sinh phòng bệnh chỉ cần thực hiện khi có dịch bệnh xảy ra, không cần thiết thực hiện thường xuyên trong đời sống hàng ngày.
• D. Vệ sinh phòng bệnh là biện pháp quan trọng hàng đầu, giúp ngăn chặn sự lây lan của vi sinh vật gây bệnh, giảm nguy cơ mắc bệnh cho cá nhân và cộng đồng. Ví dụ: rửa tay thường xuyên, khử trùng bề mặt, tiệt trùng dụng cụ y tế.

Câu 29: Ứng dụng của vi sinh vật trong sản xuất "protein đơn bào" (single-cell protein - SCP) có ý nghĩa gì trong việc giải quyết vấn đề lương thực toàn cầu? Nguồn vi sinh vật nào thường được sử dụng để sản xuất SCP?

• A. SCP là loại protein có cấu trúc đơn giản, dễ tiêu hóa, thích hợp cho trẻ em và người già. Vi khuẩn lactic.
• B. SCP là nguồn protein thay thế, sản xuất nhanh từ vi sinh vật (nấm men, vi khuẩn, tảo), giúp giải quyết vấn đề thiếu hụt protein trong lương thực, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Nấm men, vi khuẩn, tảo.
• C. SCP là protein có giá trị dinh dưỡng cao hơn protein từ động vật và thực vật. Nấm mốc.
• D. SCP là protein có khả năng chữa bệnh, được sử dụng trong y học. Virus.

Câu 30: Trong nghiên cứu về hệ vi sinh vật đường ruột (microbiota) của con người, phương pháp giải trình tự gene 16S rRNA được sử dụng để làm gì và tại sao phương pháp này lại phù hợp cho mục đích đó?

• A. Xác định chức năng của hệ vi sinh vật đường ruột, ví dụ khả năng tiêu hóa chất xơ hoặc tổng hợp vitamin; phương pháp này phân tích hoạt động enzyme của vi sinh vật.
• B. Đánh giá số lượng tế bào vi sinh vật trong đường ruột; phương pháp này đếm số lượng tế bào trực tiếp dưới kính hiển vi.
• C. Xác định thành phần loài và sự đa dạng của vi khuẩn trong mẫu phân hoặc dịch ruột; gene 16S rRNA là gene đặc trưng, phổ biến ở vi khuẩn, có vùng bảo tồn và vùng biến dị, cho phép phân loại và định danh vi khuẩn.
• D. Nghiên cứu tương tác giữa vi sinh vật đường ruột và hệ miễn dịch của con người; phương pháp này phân tích phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với vi sinh vật.