Trắc nghiệm Sông Đáy - Cánh diều - Đề 05 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Bài thơ “Sông Đáy” của Nguyễn Quang Thiều mở đầu bằng hình ảnh so sánh “Sông Đáy chảy vào đời tôi / Như mẹ tôi gánh nặng rẽ vào ngõ sau mỗi buổi chiều đi làm về vất vả”. Phép so sánh này gợi lên điều gì về mối liên hệ giữa hình ảnh sông Đáy và hình ảnh người mẹ trong tâm trí tác giả?
- A. Sự xa lạ, bí ẩn của dòng sông đối với cuộc đời nhà thơ.
- B. Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông quê hương.
- C. Sự tách biệt giữa cuộc sống cá nhân và dòng chảy của lịch sử.
- D. Sự gắn bó thân thiết, gần gũi, đồng thời gợi lên sự tần tảo, hy sinh.
Câu 2: Trong bài thơ “Sông Đáy”, hình ảnh “con thuyền chở chữ nghĩa” được lặp lại nhiều lần. Hình ảnh này tượng trưng cho điều gì trong hành trình cuộc đời của tác giả?
- A. Những khó khăn, thử thách trên đường đời.
- B. Sự nghiệp văn chương, con đường học vấn và sáng tạo nghệ thuật.
- C. Nỗi nhớ quê hương da diết khi phải sống xa quê.
- D. Ước mơ về một cuộc sống giàu sang, sung túc.
Câu 3: Đọc khổ thơ sau trong bài “Sông Đáy”:
“Sông Đáy vẫn chảy
Như đời tôi chảy
Trong veo ngày nhỏ
Đục ngầu tháng ba
…”
Biện pháp tu từ chủ yếu được sử dụng trong khổ thơ trên là gì và tác dụng của nó?
- A. So sánh; thể hiện sự tương đồng giữa dòng chảy của sông Đáy và dòng chảy cuộc đời, nhấn mạnh sự biến đổi.
- B. Ẩn dụ; tạo ra hình ảnh sông Đáy mang ý nghĩa tượng trưng cho quê hương.
- C. Nhân hóa; làm cho dòng sông trở nên sống động, có tâm trạng như con người.
- D. Hoán dụ; gợi hình ảnh dòng sông gắn liền với những kỷ niệm tuổi thơ.
Câu 4: Trong bài thơ “Sông Đáy”, tác giả sử dụng nhiều hình ảnh đối lập như “trong veo ngày nhỏ” và “đục ngầu tháng ba”. Những hình ảnh đối lập này có ý nghĩa gì trong việc thể hiện cảm xúc và trải nghiệm của nhà thơ?
- A. Tạo ra sự khô khan, cứng nhắc cho giọng điệu bài thơ.
- B. Thể hiện sự đơn điệu, buồn tẻ của cuộc sống.
- C. Khắc họa sự phong phú, nhiều mặt của cuộc sống và những cung bậc cảm xúc khác nhau.
- D. Làm giảm đi tính biểu cảm, trữ tình của bài thơ.
Câu 5: Bài thơ “Sông Đáy” không chỉ nói về dòng sông quê hương mà còn thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc. Chi tiết nào trong bài thơ thể hiện rõ nhất tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẫu tử?
- A. Những kỷ niệm về tuổi thơ bên dòng sông.
- B. Hình ảnh so sánh sông Đáy với mẹ ở đầu và cuối bài thơ.
- C. Hình ảnh “con thuyền chở chữ nghĩa” vượt qua sóng gió.
- D. Những chi tiết tả cảnh vật và con người ven sông.
Câu 6: Trong bài thơ “Sông Đáy”, dòng sông được miêu tả như một nhân chứng cho những đổi thay của quê hương và cuộc đời. Hãy chọn câu thơ thể hiện rõ nhất vai trò "nhân chứng" này của sông Đáy.
- A. “Sông Đáy chảy vào đời tôi”
- B. “Như mẹ tôi gánh nặng rẽ vào ngõ”
- C. “Sông Đáy chảy mãi trong tôi”
- D. “Con thuyền chở chữ nghĩa vẫn đi”
Câu 7: Nếu so sánh “Sông Đáy” với các bài thơ khác viết về quê hương, điều gì làm nên nét độc đáo và khác biệt của bài thơ này?
- A. Sử dụng thể thơ tự do phóng khoáng.
- B. Hình ảnh dòng sông Đáy hiện lên chân thực, sinh động.
- C. Giọng điệu thơ nhẹ nhàng, sâu lắng.
- D. Sự kết hợp hài hòa giữa tình cảm cá nhân và những suy tư mang tính triết lý về cuộc đời.
Câu 8: “Sông Đáy” được sáng tác năm 1991. Trong bối cảnh văn hóa - xã hội Việt Nam đầu những năm 1990, điều gì trong bài thơ có thể gợi lên tiếng nói chung, sự đồng cảm của nhiều người đọc?
- A. Niềm vui, sự lạc quan trước những đổi mới của đất nước.
- B. Những suy tư về sự thay đổi của quê hương, về những giá trị truyền thống trong cuộc sống hiện đại.
- C. Sự ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Việt Nam.
- D. Khát vọng vươn lên, khẳng định bản thân của mỗi cá nhân.
Câu 9: Trong bài thơ, hình ảnh “em” xuất hiện bên cạnh hình ảnh “mẹ” và “sông Đáy”. Hình ảnh “em” tượng trưng cho điều gì và có vai trò như thế nào trong việc thể hiện tình yêu quê hương của tác giả?
- A. Sự nổi loạn, phá cách trong tâm hồn nhà thơ.
- B. Những ước mơ, khát vọng lãng mạn của tuổi trẻ.
- C. Vẻ đẹp trữ tình, dịu dàng của quê hương, tình yêu đôi lứa gắn liền với quê hương.
- D. Sức mạnh, ý chí vươn lên của con người Việt Nam.
Câu 10: Đọc lại hai câu thơ: “Một cây ngô cuối vụ khô gầy / Suốt đời buồn trong tiếng lá reo”. Biện pháp nhân hóa ở đây có tác dụng gì trong việc thể hiện cảm xúc của tác giả về quê hương?
- A. Tạo ra không khí vui tươi, nhộn nhịp cho bức tranh quê hương.
- B. Làm cho cảnh vật trở nên gần gũi, sinh động như con người.
- C. Thể hiện sự mạnh mẽ, kiên cường của thiên nhiên.
- D. Gợi cảm giác buồn bã, hiu hắt, thể hiện sự cảm nhận tinh tế về những đổi thay của quê hương.
Câu 11: Xét về thể loại, “Sông Đáy” được viết theo thể thơ tự do. Thể thơ này đã góp phần như thế nào vào việc biểu đạt nội dung và cảm xúc của bài thơ?
- A. Tạo sự linh hoạt, phóng khoáng trong việc thể hiện cảm xúc và dòng chảy suy tư.
- B. Làm cho bài thơ trở nên trang trọng, cổ kính.
- C. Gây khó khăn cho việc diễn đạt ý thơ một cách mạch lạc.
- D. Hạn chế sự sáng tạo và cá tính của nhà thơ.
Câu 12: Trong bài thơ “Sông Đáy”, hình ảnh nào sau đây mang tính biểu tượng cho sự vĩnh hằng, trường tồn của quê hương?
- A. “Cây ngô cuối vụ khô gầy”
- B. “Sông Đáy”
- C. “Con thuyền chở chữ nghĩa”
- D. “Mẹ tôi gánh nặng”
Câu 13: Nếu coi bài thơ “Sông Đáy” là một bức tranh, thì gam màu chủ đạo của bức tranh đó là gì và nó thể hiện điều gì trong tâm trạng của nhà thơ?
- A. Gam màu tươi sáng, rực rỡ, thể hiện niềm vui, sự lạc quan.
- B. Gam màu lạnh lẽo, hoang vắng, thể hiện sự cô đơn, tuyệt vọng.
- C. Gam màu trầm, ấm, thể hiện sự suy tư, hoài niệm, có chút buồn nhưng sâu lắng.
- D. Gam màu đối lập, tương phản mạnh mẽ, thể hiện sự giằng xé, mâu thuẫn.
Câu 14: Trong bài thơ, tác giả có nhắc đến “tiếng lá reo”. Âm thanh “tiếng lá reo” trong bài thơ gợi lên cảm giác gì?
- A. Sự sống động, tươi vui của thiên nhiên.
- B. Sự tĩnh lặng, buồn bã, hiu quạnh của không gian làng quê.
- C. Âm thanh náo nhiệt, ồn ào của cuộc sống.
- D. Cảm giác mạnh mẽ, dữ dội của thiên nhiên.
Câu 15: Cụm từ “chảy vào đời tôi” trong câu thơ đầu “Sông Đáy chảy vào đời tôi” có ý nghĩa như thế nào?
- A. Sông Đáy chỉ là một địa danh xa lạ đối với nhà thơ.
- B. Sông Đáy là nơi nhà thơ sinh ra và lớn lên.
- C. Sông Đáy là nguồn cảm hứng sáng tác của nhà thơ.
- D. Sông Đáy gắn bó sâu sắc với cuộc đời, trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức và tâm hồn nhà thơ.
Câu 16: Trong bài thơ “Sông Đáy”, yếu tố tự sự và trữ tình được thể hiện như thế nào?
- A. Yếu tố tự sự hoàn toàn lấn át yếu tố trữ tình.
- B. Yếu tố trữ tình là chủ đạo, nhưng vẫn có yếu tố tự sự đan xen qua dòng hồi tưởng.
- C. Bài thơ chỉ tập trung vào yếu tố trữ tình, không có yếu tố tự sự.
- D. Yếu tố tự sự và trữ tình được thể hiện ngang bằng, độc lập.
Câu 17: Nếu đặt tiêu đề khác cho bài thơ “Sông Đáy”, nhan đề nào sau đây sẽ phù hợp nhất và vẫn giữ được tinh thần của tác phẩm?
- A. “Khúc hát dòng sông”
- B. “Nhịp điệu quê hương”
- C. “Dòng sông và ký ức”
- D. “Bài ca tuổi trẻ”
Câu 18: Trong bài thơ “Sông Đáy”, hình ảnh “con thuyền chở chữ nghĩa vẫn đi” gợi cho bạn suy nghĩ gì về hành trình của người nghệ sĩ?
- A. Sự cô đơn, lạc lõng của người nghệ sĩ.
- B. Niềm vui, sự hào hứng trên con đường sáng tạo.
- C. Sự dễ dàng, thuận lợi trong hành trình nghệ thuật.
- D. Sự kiên trì, bền bỉ, không ngừng nỗ lực trên con đường nghệ thuật, vượt qua mọi khó khăn.
Câu 19: “Sông Đáy” có thể được xem là một bài thơ mang đậm chất trữ tình – triết lý. Yếu tố triết lý trong bài thơ được thể hiện qua những khía cạnh nào?
- A. Những câu chuyện kể về dòng sông và con người ven sông.
- B. Những suy tư về dòng chảy cuộc đời, về thời gian, về mối quan hệ giữa cá nhân và quê hương.
- C. Những cảm xúc trực tiếp, mạnh mẽ về tình yêu quê hương.
- D. Những hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, sinh động của vùng quê Sông Đáy.
Câu 20: Trong bài thơ “Sông Đáy”, tác giả đã thể hiện tình yêu quê hương bằng những hình thức biểu đạt nào?
- A. Sử dụng hồi tưởng, miêu tả, biểu tượng, so sánh, ẩn dụ, nhân hóa và các biện pháp tu từ khác.
- B. Chủ yếu sử dụng hình ảnh tả cảnh thiên nhiên tươi đẹp.
- C. Chỉ tập trung vào việc thể hiện cảm xúc trực tiếp, mạnh mẽ.
- D. Sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, gần gũi với đời thường.
Câu 21: Nếu bạn là một họa sĩ, bạn sẽ chọn gam màu nào để vẽ bức tranh minh họa cho bài thơ “Sông Đáy” và vì sao?
- A. Gam màu xanh lá cây tươi sáng, tượng trưng cho sức sống và hy vọng.
- B. Gam màu trắng tinh khôi, thể hiện sự trong sáng, thuần khiết.
- C. Gam màu trầm, ấm như vàng, nâu, xanh rêu, gợi không gian quê hương, sự hoài niệm, sâu lắng.
- D. Gam màu đen trắng, tạo sự tương phản mạnh mẽ, thể hiện sự đối lập trong cuộc sống.
Câu 22: So sánh hình ảnh sông Đáy trong bài thơ của Nguyễn Quang Thiều với hình ảnh dòng sông Hương trong bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai hình tượng sông này là gì?
- A. Sông Đáy được miêu tả chi tiết, cụ thể hơn sông Hương.
- B. Sông Hương mang vẻ đẹp trữ tình hơn sông Đáy.
- C. Sông Đáy gắn liền với yếu tố lịch sử, văn hóa hơn sông Hương.
- D. Sông Đáy mang đậm dấu ấn cá nhân, gắn với ký ức và tình cảm gia đình, trong khi sông Hương mang vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa, lịch sử của xứ Huế.
Câu 23: Nếu bài thơ “Sông Đáy” được phổ nhạc, bạn hình dung giai điệu và thể loại nhạc nào sẽ phù hợp nhất để thể hiện được tinh thần của bài thơ?
- A. Giai điệu nhanh, sôi động, thể loại nhạc rock hoặc pop.
- B. Giai điệu chậm, sâu lắng, thể loại nhạc trữ tình, dân gian hoặc acoustic.
- C. Giai điệu du dương, êm đềm, thể loại nhạc hòa tấu không lời.
- D. Giai điệu mạnh mẽ, hùng tráng, thể loại nhạc giao hưởng.
Câu 24: Trong bài thơ “Sông Đáy”, tác giả đã sử dụng ngôi thứ nhất (“tôi”) để kể chuyện. Ngôi kể này có vai trò gì trong việc thể hiện tình cảm và cảm xúc của nhà thơ?
- A. Tăng tính chân thực, trực tiếp, giúp thể hiện cảm xúc cá nhân một cách sâu sắc và gần gũi.
- B. Tạo sự khách quan, giúp người đọc có cái nhìn đa chiều về sự vật, hiện tượng.
- C. Giấu kín cảm xúc của tác giả, tạo sự bí ẩn cho bài thơ.
- D. Làm cho bài thơ trở nên khô khan, thiếu tính biểu cảm.
Câu 25: Nếu bạn muốn giới thiệu bài thơ “Sông Đáy” cho một người bạn nước ngoài, bạn sẽ tập trung vào những yếu tố nào để giúp họ hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp của bài thơ?
- A. Chỉ tập trung vào phân tích các biện pháp tu từ và thể thơ.
- B. Nhấn mạnh vào bối cảnh lịch sử, xã hội Việt Nam khi bài thơ ra đời.
- C. Tập trung vào tình yêu quê hương, tình cảm gia đình, những cảm xúc phổ quát và giá trị văn hóa mà bài thơ thể hiện, có thể giải thích thêm về các biểu tượng văn hóa.
- D. Giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều.
Câu 26: Trong bài thơ “Sông Đáy”, từ “Đáy” trong tên sông có ý nghĩa đặc biệt nào về mặt gợi hình và gợi cảm?
- A. Gợi sự nông cạn, dễ dàng nhìn thấu.
- B. Gợi sự sâu thẳm, ẩn chứa nhiều điều bí ẩn, ký ức, chiều sâu.
- C. Gợi sự trong trẻo, tinh khiết, không vướng bụi trần.
- D. Gợi sự ồn ào, náo nhiệt, đầy sức sống.
Câu 27: Nếu bạn được gặp gỡ và trò chuyện với nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, bạn sẽ đặt câu hỏi nào để hiểu sâu hơn về bài thơ “Sông Đáy” và những điều ông muốn gửi gắm?
- A. “Bài thơ được viết trong hoàn cảnh nào?” (Câu hỏi mang tính thông tin)
- B. “Ông có hài lòng với bài thơ này không?” (Câu hỏi mang tính đánh giá chủ quan)
- C. “Ông mất bao lâu để viết bài thơ này?” (Câu hỏi về quá trình sáng tác)
- D. “Sông Đáy có ý nghĩa biểu tượng như thế nào trong bài thơ, và nó phản ánh mối liên hệ giữa cá nhân ông với quê hương như thế nào?” (Câu hỏi khơi gợi ý nghĩa biểu tượng và chủ đề)
Câu 28: Trong bài thơ “Sông Đáy”, hình ảnh “mẹ” và “em” có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau trong việc thể hiện tình yêu quê hương như thế nào?
- A. Hai hình ảnh này đối lập nhau, thể hiện sự mâu thuẫn trong tình cảm của nhà thơ.
- B. Hình ảnh “em” chỉ là yếu tố phụ, không có vai trò quan trọng bằng hình ảnh “mẹ”.
- C. Hình ảnh “mẹ” tượng trưng cho cội nguồn, sự chở che, còn “em” tượng trưng cho vẻ đẹp dịu dàng, tình yêu lứa đôi, cùng nhau tạo nên tình yêu quê hương vừa thiêng liêng vừa gần gũi.
- D. Hai hình ảnh này không có mối liên hệ gì với nhau trong bài thơ.
Câu 29: Đọc câu thơ cuối bài: “Sông Đáy vẫn chảy, con thuyền chở chữ nghĩa vẫn đi…”. Câu thơ này mang đến cảm nhận chung về bài thơ là gì?
- A. Sự kết thúc, khép lại của một hành trình.
- B. Sự tiếp nối, dòng chảy liên tục của cuộc đời, văn chương và tình yêu quê hương, dù có thăng trầm nhưng vẫn vĩnh hằng.
- C. Cảm giác bế tắc, không có lối thoát.
- D. Sự lặp lại đơn điệu, nhàm chán của cuộc sống.
Câu 30: Nếu bạn được yêu cầu viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nghĩ của mình về bài thơ “Sông Đáy”, bạn sẽ tập trung vào khía cạnh nào nhất của bài thơ để chia sẻ?
- A. Phân tích chi tiết các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.
- B. Tóm tắt nội dung chính của từng khổ thơ.
- C. Chia sẻ cảm xúc cá nhân sâu sắc về tình yêu quê hương được thể hiện trong bài thơ, cách nhà thơ thể hiện tình cảm đó qua hình ảnh sông Đáy và những ấn tượng, liên tưởng mà bài thơ gợi ra.
- D. So sánh bài thơ “Sông Đáy” với các bài thơ khác cùng chủ đề.