Trắc nghiệm Tin học 10 Kết nối tri thức Bài 11: Ứng dụng trên môi trường số. Nghĩa vụ tôn trọng bản quyền - Đề 01
Trắc nghiệm Tin học 10 Kết nối tri thức Bài 11: Ứng dụng trên môi trường số. Nghĩa vụ tôn trọng bản quyền - Đề 01 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Bạn tìm thấy một bức ảnh đẹp trên mạng internet và muốn sử dụng nó cho bài thuyết trình ở trường. Bức ảnh không ghi rõ nguồn hoặc thông tin tác giả. Hành động nào thể hiện sự tôn trọng bản quyền tốt nhất trong trường hợp này?
- A. Tải về và sử dụng thoải mái vì nó miễn phí trên mạng.
- B. Tìm kiếm thông tin về tác giả hoặc nguồn gốc để xin phép hoặc ghi nguồn nếu có thể.
- C. Thay đổi một vài chi tiết nhỏ trong ảnh rồi sử dụng như ảnh của mình.
- D. Chỉ sử dụng ảnh cho mục đích cá nhân, không công khai.
Câu 2: Bạn mua một giấy phép sử dụng phần mềm diệt virus cho 1 máy tính. Bạn bè nhờ bạn cài đặt phần mềm đó lên máy tính của họ. Hành động này có vi phạm bản quyền phần mềm không? Tại sao?
- A. Có, vì giấy phép chỉ cho phép sử dụng trên một máy tính duy nhất.
- B. Không, vì bạn đã mua phần mềm nên có quyền cài cho bất kỳ ai.
- C. Không, chỉ vi phạm nếu bạn bán lại phần mềm đó.
- D. Tùy thuộc vào việc bạn bè có trả tiền cho bạn hay không.
Câu 3: Một đoạn mã nguồn mở (open source code) được chia sẻ công khai trên GitHub với giấy phép MIT. Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam và tinh thần của giấy phép nguồn mở, đoạn mã nguồn này có được coi là đối tượng được bảo hộ quyền tác giả không và người khác có được sử dụng không?
- A. Không được bảo hộ bản quyền và bất kỳ ai cũng có thể sử dụng tùy ý mà không cần tuân thủ điều kiện gì.
- B. Được bảo hộ bản quyền, và không ai được phép sử dụng hoặc sửa đổi nó.
- C. Được bảo hộ bản quyền, nhưng người khác có thể sử dụng, sửa đổi và phân phối lại theo các điều kiện của giấy phép nguồn mở (ví dụ: ghi nhận tác giả).
- D. Chỉ được bảo hộ bản quyền nếu tác giả đăng ký chính thức với cơ quan nhà nước.
Câu 4: Một người đăng tải thông tin cá nhân nhạy cảm của người khác (ví dụ: số điện thoại, địa chỉ nhà, tình trạng sức khỏe) lên mạng xã hội mà không được sự đồng ý của họ. Hành vi này có thể bị xem xét dưới khía cạnh nào trong môi trường số?
- A. Chỉ là vi phạm đạo đức, không liên quan đến pháp luật.
- B. Chỉ là vi phạm pháp luật về an ninh mạng, không liên quan đến đạo đức.
- C. Chỉ vi phạm nếu thông tin đó là sai sự thật.
- D. Vi phạm cả đạo đức và pháp luật về quyền riêng tư, an ninh thông tin cá nhân.
Câu 5: Bạn đang làm một bài phê bình phim và muốn sử dụng một đoạn cắt ngắn (khoảng 10 giây) từ bộ phim để minh họa cho điểm bạn đang phân tích. Việc sử dụng đoạn cắt này có thể được xem xét dựa trên nguyên tắc nào trong luật bản quyền (nếu có áp dụng)?
- A. Nguyên tắc sử dụng hợp lý (Fair Use/Fair Dealing) cho mục đích phê bình, bình luận, giáo dục...
- B. Nguyên tắc sở hữu công cộng (Public Domain).
- C. Nguyên tắc bản quyền thuộc về người sử dụng.
- D. Nguyên tắc miễn trừ trách nhiệm (Disclaimer).
Câu 6: Một trang web "lậu" cho phép người dùng tải về miễn phí các cuốn sách điện tử (ebook) mới xuất bản mà không có sự cho phép của tác giả và nhà xuất bản. Hành vi của trang web này nhiều khả năng vi phạm điều gì nghiêm trọng nhất?
- A. Vi phạm quy định về quảng cáo trực tuyến.
- B. Vi phạm quyền phân phối và sao chép tác phẩm theo luật bản quyền.
- C. Vi phạm quy định về tên miền website.
- D. Vi phạm đạo đức kinh doanh.
Câu 7: Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, quyền nào của tác giả được quy định là không thể chuyển nhượng cho người khác, ngay cả khi quyền tài sản đối với tác phẩm đã được chuyển giao?
- A. Quyền công bố tác phẩm.
- B. Quyền làm tác phẩm phái sinh.
- C. Quyền đặt tên cho tác phẩm và quyền đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm.
- D. Quyền nhận nhuận bút, thù lao.
Câu 8: Bạn tìm thấy một bài viết rất hay trên một blog cá nhân và muốn chia sẻ nội dung đó lên trang cá nhân của mình. Cách chia sẻ nào sau đây thể hiện sự tôn trọng tác giả và tuân thủ đạo đức môi trường số nhất?
- A. Sao chép toàn bộ nội dung và dán vào bài đăng của bạn như thể là do bạn viết.
- B. Tóm tắt ý chính của bài viết và đăng mà không cần đề cập đến nguồn gốc.
- C. Sao chép toàn bộ nội dung, dán vào bài đăng của bạn và chỉ ghi chung chung "Nguồn Internet".
- D. Chia sẻ đường dẫn (link) trực tiếp đến bài viết gốc kèm theo nhận xét hoặc trích dẫn ngắn và ghi rõ nguồn.
Câu 9: Bạn quay một video về dự án học tập của nhóm và muốn chèn nhạc nền. Bạn tải một bài hát nổi tiếng trên một trang web không chính thức (có dấu hiệu vi phạm bản quyền) và chèn vào video, sau đó đăng lên YouTube. Hành động này có thể gặp vấn đề gì liên quan đến bản quyền âm nhạc?
- A. Video có thể bị gỡ bỏ hoặc bị tắt tiếng trên YouTube do vi phạm bản quyền âm nhạc.
- B. Không có vấn đề gì vì đó là video học tập và không dùng cho mục đích thương mại.
- C. Chỉ vi phạm nếu bạn sử dụng toàn bộ bài hát.
- D. Chỉ vi phạm nếu bạn kiếm tiền từ video đó.
Câu 10: Việc sử dụng phần mềm không có bản quyền (phần mềm lậu) không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn những rủi ro nào cho người sử dụng?
- A. Không nhận được bản cập nhật phần mềm mới nhất.
- B. Phần mềm có thể không hoạt động ổn định.
- C. Nguy cơ chứa mã độc, virus, hoặc backdoor gây mất an toàn dữ liệu cá nhân.
- D. Tất cả các rủi ro trên.
Câu 11: Khái niệm nào sau đây đề cập đến quyền pháp lý độc quyền của người tạo ra tác phẩm gốc (như sách, nhạc, phần mềm, tranh ảnh) ngăn chặn người khác sao chép, phân phối, hoặc sửa đổi tác phẩm đó mà không được phép, trong một khoảng thời gian nhất định?
- A. Quyền riêng tư.
- B. Quyền tác giả (Bản quyền).
- C. Quyền sở hữu.
- D. Quyền truy cập.
Câu 12: Bản quyền có thể áp dụng và bảo vệ cho loại nội dung nào sau đây khi chúng được thể hiện dưới dạng số trên môi trường mạng?
- A. Các ý tưởng hoặc khái niệm thuần túy.
- B. Tên gọi hoặc tiêu đề ngắn gọn.
- C. Các dữ liệu hoặc thông tin đơn thuần không có tính sáng tạo.
- D. Bài viết, hình ảnh, video, phần mềm, âm nhạc, thiết kế website.
Câu 13: Bạn tải về một bức ảnh từ một trang web cung cấp ảnh miễn phí theo giấy phép Creative Commons Attribution (CC BY). Điều kiện tối thiểu bạn cần tuân thủ khi sử dụng bức ảnh này là gì?
- A. Không được phép sử dụng cho mục đích thương mại.
- B. Không được phép sửa đổi bức ảnh.
- C. Phải ghi nhận (ghi nguồn) tác giả gốc của bức ảnh.
- D. Phải chia sẻ lại tác phẩm phái sinh (nếu có) dưới cùng loại giấy phép CC BY.
Câu 14: Lý do chính khiến chúng ta cần tôn trọng bản quyền trên môi trường số, vượt ra ngoài việc tuân thủ pháp luật, là gì?
- A. Khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới bằng cách bảo vệ quyền lợi chính đáng của người sáng tạo.
- B. Giúp các công ty phần mềm thu được nhiều lợi nhuận hơn.
- C. Để tránh bị phạt tiền hoặc đi tù.
- D. Giúp người dùng dễ dàng tìm thấy nội dung miễn phí.
Câu 15: Bạn sao chép nguyên văn một đoạn văn từ một trang web hoặc sách và dán vào bài làm của mình mà không ghi nguồn trích dẫn hay tên tác giả. Hành vi này thường được gọi là gì và vi phạm nguyên tắc nào trong học tập và sử dụng tài liệu?
- A. Chia sẻ thông tin.
- B. Đạo văn (Plagiarism) và vi phạm quyền tác giả.
- C. Tham khảo tài liệu.
- D. Tóm tắt nội dung.
Câu 16: Một tác phẩm đã hết thời hạn bảo hộ bản quyền theo quy định của pháp luật và thuộc về
- A. Tác phẩm bị cấm sử dụng dưới mọi hình thức.
- B. Chỉ có tác giả gốc mới được tiếp tục sử dụng tác phẩm.
- C. Tác phẩm thuộc về sở hữu của nhà nước.
- D. Bất kỳ ai cũng có thể sử dụng, sao chép, phân phối, sửa đổi tác phẩm mà không cần xin phép hoặc trả tiền bản quyền.
Câu 17: Bạn chia sẻ đường dẫn (link) đến một bài báo trên trang web tin tức chính thống lên mạng xã hội cá nhân của mình kèm theo nhận xét. Hành động này có được xem là vi phạm bản quyền nội dung của bài báo gốc không?
- A. Có, vì bạn đang phân phối nội dung của họ.
- B. Không, việc chia sẻ đường dẫn không được coi là sao chép hay phân phối nội dung gốc.
- C. Chỉ vi phạm nếu bạn không ghi tên trang báo.
- D. Chỉ vi phạm nếu bạn chia sẻ cho quá nhiều người.
Câu 18: Bạn lấy một bức ảnh có bản quyền, sử dụng phần mềm chỉnh sửa để thay đổi màu sắc, cắt ghép thêm chi tiết, sau đó đăng lên mạng và tuyên bố đó là tác phẩm sáng tạo của riêng mình. Hành động này vi phạm quyền nào của tác giả gốc?
- A. Quyền công bố tác phẩm.
- B. Quyền nhận nhuận bút.
- C. Quyền độc quyền sử dụng.
- D. Quyền làm tác phẩm phái sinh và quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm (quyền nhân thân).
Câu 19: Một giáo viên sao chép một đoạn trích từ một cuốn sách tham khảo có bản quyền (không phải sách giáo khoa chính) để phát cho học sinh trong lớp học với mục đích giảng dạy. Hành động này có thể được xem xét dựa trên nguyên tắc nào trong luật bản quyền, có thể được chấp nhận trong một số trường hợp?
- A. Sử dụng hợp lý cho mục đích giáo dục hoặc nghiên cứu khoa học.
- B. Tác phẩm thuộc phạm vi công cộng.
- C. Giáo viên có quyền sử dụng mọi tài liệu cho mục đích giảng dạy.
- D. Đây luôn là hành vi vi phạm bản quyền nghiêm trọng.
Câu 20: Bên cạnh vấn đề bản quyền, một khía cạnh quan trọng khác của đạo đức và trách nhiệm khi tham gia môi trường số là việc lan truyền tin giả (fake news). Việc lan truyền tin giả gây ra những hậu quả tiêu cực nào cho xã hội?
- A. Gây hoang mang, mất niềm tin trong cộng đồng.
- B. Ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của cá nhân hoặc tổ chức bị đưa tin sai.
- C. Có thể dẫn đến những hành động sai lầm hoặc gây hại dựa trên thông tin không chính xác.
- D. Tất cả các hậu quả trên.
Câu 21: Hoạt động nào sau đây thể hiện việc sử dụng môi trường số một cách có trách nhiệm, an toàn và tôn trọng?
- A. Tải và sử dụng các phần mềm crack để tiết kiệm chi phí.
- B. Chia sẻ thông tin cá nhân của bạn bè lên mạng xã hội mà không hỏi ý kiến.
- C. Luôn kiểm tra nguồn và tính xác thực của thông tin trước khi chia sẻ hoặc tin tưởng.
- D. Tham gia các nhóm trực tuyến chuyên lan truyền tin đồn hoặc nội dung tiêu cực.
Câu 22: Việc sử dụng phần mềm không có bản quyền (phần mềm lậu) gây ảnh hưởng tiêu cực đến ai trong chuỗi giá trị ngành công nghiệp phần mềm?
- A. Các nhà phát triển phần mềm và công ty sản xuất phần mềm.
- B. Các nhà phân phối và đại lý bán phần mềm chính hãng.
- C. Chính phủ (thất thu thuế).
- D. Tất cả các đối tượng trên.
Câu 23: Phân biệt giữa "quyền tác giả" và "quyền sở hữu vật thể mang tác phẩm". Khi bạn mua một cuốn sách in có bản quyền, bạn có những quyền gì đối với cuốn sách đó?
- A. Bạn có quyền sở hữu cuốn sách vật lý (đọc, cho mượn, bán lại cuốn sách đó), nhưng không có quyền sao chép, phân phối lại nội dung sách.
- B. Bạn có cả quyền sở hữu cuốn sách và quyền sao chép nội dung sách.
- C. Bạn chỉ có quyền đọc cuốn sách tại chỗ.
- D. Bạn có quyền làm bất cứ điều gì với cuốn sách, kể cả sao chép hàng loạt.
Câu 24: Bạn phát hiện một người khác sử dụng trái phép một bức ảnh hoặc bài viết do bạn sáng tạo và đăng lên mạng. Bước đầu tiên bạn nên làm gì để bảo vệ quyền của mình một cách hợp lý?
- A. Đăng tải thông tin cá nhân của người đó lên mạng để mọi người tẩy chay.
- B. Tự ý xâm nhập vào tài khoản của họ để gỡ bỏ nội dung.
- C. Liên hệ trực tiếp với người đó hoặc nền tảng đăng tải (ví dụ: Facebook, YouTube) để yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm.
- D. Bỏ qua vì rất khó để đòi lại quyền lợi trên mạng.
Câu 25: Mọi hoạt động của bạn trên môi trường số, từ tìm kiếm, mua sắm, giao tiếp đến đăng tải nội dung, đều để lại
- A. Dấu chân số chỉ quan trọng với người nổi tiếng, không ảnh hưởng đến người bình thường.
- B. Dấu chân số thể hiện lịch sử hoạt động của bạn, nhắc nhở bạn phải hành động có trách nhiệm vì những gì bạn làm có thể tồn tại lâu dài và ảnh hưởng đến uy tín của bạn.
- C. Dấu chân số giúp bạn dễ dàng xóa bỏ mọi hoạt động tiêu cực đã làm.
- D. Dấu chân số chỉ là thông tin kỹ thuật, không liên quan đến đạo đức hay trách nhiệm.
Câu 26: Khi tham gia thảo luận trực tuyến trên các diễn đàn hoặc mạng xã hội, hành vi nào sau đây thể hiện sự tôn trọng và văn minh trong giao tiếp trên môi trường số?
- A. Sử dụng ngôn ngữ tục tĩu, xúc phạm khi bất đồng quan điểm.
- B. Đăng các bình luận không liên quan hoặc spam để gây chú ý.
- C. Phê phán gay gắt và phủ nhận hoàn toàn ý kiến của người khác mà không đưa ra lý lẽ.
- D. Lắng nghe ý kiến khác biệt, phản hồi một cách xây dựng, sử dụng ngôn từ lịch sự và tôn trọng.
Câu 27: Mục đích chính của luật bản quyền đối với xã hội là gì?
- A. Cân bằng giữa lợi ích của người sáng tạo và lợi ích công cộng, thúc đẩy sự phát triển văn hóa, khoa học và giáo dục.
- B. Đảm bảo mọi người đều có thể truy cập nội dung miễn phí.
- C. Bảo vệ tuyệt đối quyền lợi của người sáng tạo, không cho phép bất kỳ ai sử dụng tác phẩm của họ.
- D. Kiểm soát và hạn chế việc chia sẻ thông tin trên mạng.
Câu 28: Bạn tìm thấy một bộ dữ liệu thống kê về môi trường được công bố công khai trên website của một tổ chức phi lợi nhuận dưới dạng bảng biểu. Bạn muốn sử dụng bộ dữ liệu này cho bài nghiên cứu của mình. Bạn nên làm gì để đảm bảo việc sử dụng là phù hợp?
- A. Tải về và sử dụng thoải mái mà không cần quan tâm nguồn gốc.
- B. Chỉ được xem dữ liệu chứ không được sử dụng cho mục đích nào khác.
- C. Kiểm tra các điều khoản sử dụng (nếu có) trên website, và luôn ghi nguồn đầy đủ khi sử dụng dữ liệu trong nghiên cứu của mình.
- D. Chỉ được sử dụng nếu bạn xin phép trực tiếp từ người tạo ra dữ liệu.
Câu 29: Bạn thấy một bài đăng trên mạng xã hội có nội dung sai sự thật, bôi nhọ người khác và gây hoang mang trong cộng đồng. Hành động có trách nhiệm nhất của bạn trong trường hợp này là gì?
- A. Chia sẻ ngay lập tức bài viết đó để cảnh báo mọi người.
- B. Bình luận công kích người đăng bài.
- C. Làm ngơ và không quan tâm.
- D. Báo cáo (report) bài viết cho nền tảng mạng xã hội và không chia sẻ nó.
Câu 30: Tại sao vấn đề bản quyền trở nên phức tạp và thách thức hơn trong môi trường số (digital) so với môi trường truyền thống (in ấn, đĩa CD vật lý)?
- A. Vì môi trường số ít người sử dụng hơn nên khó kiểm soát.
- B. Vì việc sao chép, phân phối và sửa đổi nội dung số rất dễ dàng, nhanh chóng và có thể diễn ra trên quy mô lớn, xuyên biên giới.
- C. Vì luật bản quyền chưa được áp dụng cho các tác phẩm số.
- D. Vì người sáng tạo không muốn bảo vệ tác phẩm của mình trên môi trường số.