Trắc nghiệm Trình bày về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học - Kết nối tri thức - Đề 05
Trắc nghiệm Trình bày về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học - Kết nối tri thức - Đề 05 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Khái niệm nào sau đây mô tả việc nhà văn tiếp nhận và đưa các yếu tố (như cốt truyện, nhân vật, mô típ, hình thức thể loại) từ các tác phẩm văn học, truyền thuyết, lịch sử, hoặc đời sống thực tế vào tác phẩm của mình?
- A. Vay mượn
- B. Cải biến
- C. Sáng tạo
- D. Phê bình
Câu 2: Hành động nhà văn thay đổi, điều chỉnh các yếu tố đã vay mượn (như thêm chi tiết, đổi góc nhìn, gán ý nghĩa mới) để phù hợp với chủ đề, mục đích nghệ thuật và bối cảnh riêng của tác phẩm mới được gọi là gì?
- A. Sao chép
- B. Cải biến
- C. Phục dựng
- D. Ghi nhớ
Câu 3: Yếu tố nào sau đây thể hiện rõ nhất sự đóng góp độc đáo, mới mẻ của cá tính nhà văn vào tác phẩm, vượt ra ngoài khuôn khổ của nguồn vay mượn và quá trình cải biến?
- A. Tái hiện nguyên mẫu
- B. Diễn giải đơn thuần
- C. Sáng tạo
- D. Tham khảo
Câu 4: Khi phân tích một tác phẩm văn học, việc nhận diện các yếu tố "vay mượn" giúp người đọc hiểu điều gì?
- A. Tính độc đáo tuyệt đối của tác phẩm.
- B. Việc tác giả không có khả năng tự nghĩ ra ý tưởng.
- C. Chỉ ra những lỗi sai của tác giả.
- D. Nguồn gốc cảm hứng, bối cảnh văn hóa và truyền thống mà tác phẩm kế thừa.
Câu 5: Việc nhà văn "cải biến" các mô típ cổ tích trong một tác phẩm hiện đại thường nhằm mục đích chính là gì?
- A. Giữ nguyên ý nghĩa ban đầu của mô típ.
- B. Cập nhật, làm mới ý nghĩa của mô típ để phù hợp với bối cảnh và thông điệp hiện tại.
- C. Làm cho tác phẩm trở nên khó hiểu hơn.
- D. Chứng minh khả năng sao chép của tác giả.
Câu 6: Sự "sáng tạo" trong tác phẩm văn học biểu hiện rõ nhất ở khía cạnh nào?
- A. Tái hiện chân thực hiện thực khách quan.
- B. Sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực, không có phá cách.
- C. Việc xây dựng thế giới nghệ thuật độc đáo, ngôn ngữ, hình tượng, cấu trúc mới lạ mang dấu ấn cá nhân và thời đại.
- D. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc thể loại truyền thống.
Câu 7: Mối quan hệ giữa "vay mượn", "cải biến" và "sáng tạo" trong một tác phẩm văn học có thể được hình dung như thế nào?
- A. Vay mượn là điểm khởi đầu, cải biến là quá trình biến đổi, và sáng tạo là kết quả đạt được sự độc đáo trên nền tảng đó.
- B. Vay mượn và sáng tạo là hai quá trình hoàn toàn đối lập và loại trừ lẫn nhau.
- C. Cải biến chỉ đơn thuần là sao chép có chỉnh sửa nhỏ.
- D. Sáng tạo chỉ có thể xảy ra khi không có bất kỳ sự vay mượn nào.
Câu 8: Khi một nhà văn lấy cảm hứng từ một nhân vật lịch sử nhưng xây dựng tính cách, số phận và vai trò của nhân vật đó khác biệt đáng kể so với ghi chép lịch sử, đây là biểu hiện rõ nhất của quá trình nào?
- A. Sao chép lịch sử.
- B. Cải biến (trên nền tảng vay mượn từ lịch sử).
- C. Bỏ qua lịch sử.
- D. Tái hiện nguyên bản.
Câu 9: Việc sử dụng lại các mô típ quen thuộc trong văn học dân gian (như "người em út tốt bụng", "vật báu có phép lạ") trong tác phẩm mới thuộc về khía cạnh nào?
- A. Vay mượn.
- B. Cải biến.
- C. Sáng tạo thuần túy.
- D. Lỗi đạo văn.
Câu 10: Một nhà văn viết lại câu chuyện về nàng Tấm nhưng đặt trong bối cảnh xã hội hiện đại, thay đổi các chi tiết thần kỳ bằng những yếu tố tâm lý và xã hội thực tế. Hành động này thể hiện rõ nhất điều gì trong quá trình sáng tác?
- A. Chỉ là vay mượn cốt truyện.
- B. Chỉ là cải biến hình thức.
- C. Chỉ là sáng tạo nhân vật mới.
- D. Sự kết hợp chặt chẽ giữa vay mượn, cải biến và sáng tạo.
Câu 11: Khi phân tích sự "cải biến" của một tác phẩm văn học so với nguồn vay mượn, người đọc cần chú ý đến những khía cạnh nào?
- A. Chỉ cần so sánh số lượng nhân vật.
- B. Chỉ cần tìm ra điểm khác biệt nhỏ nhất.
- C. Sự thay đổi về ý nghĩa, chức năng của yếu tố vay mượn, góc nhìn trần thuật, phong cách ngôn ngữ, và tác động đến chủ đề chung.
- D. Chỉ cần xác định tác giả có sao chép hay không.
Câu 12: Yếu tố nào đóng vai trò quan trọng nhất trong việc biến quá trình "vay mượn" và "cải biến" thành "sáng tạo" thực sự trong văn học?
- A. Tài năng, tư tưởng, phong cách độc đáo và tầm nhìn mới mẻ của nhà văn.
- B. Số lượng nguồn tài liệu mà nhà văn tham khảo.
- C. Việc tuân thủ tuyệt đối các quy tắc của nguồn vay mượn.
- D. Khả năng sao chép y nguyên các chi tiết.
Câu 13: Việc một tác phẩm văn học mới tạo ra những cảm xúc, suy tư, và cách nhìn nhận thế giới hoàn toàn mới mẻ cho người đọc, dù có sử dụng các yếu tố quen thuộc từ truyền thống, là minh chứng rõ nét cho điều gì?
- A. Sự lặp lại nhàm chán.
- B. Việc tác giả không có ý tưởng riêng.
- C. Chỉ là sự kết hợp ngẫu nhiên các yếu tố cũ.
- D. Thành công của quá trình sáng tạo trên nền tảng vay mượn và cải biến.
Câu 14: Một tác phẩm văn học được xem là có giá trị sáng tạo cao khi nào?
- A. Khi tác giả không vay mượn bất kỳ điều gì từ ai khác.
- B. Khi tác giả biết cách tiếp thu có chọn lọc, cải biến sâu sắc và tạo ra những giá trị tinh thần, hình thức nghệ thuật mới mẻ, độc đáo.
- C. Khi tác phẩm rất khó hiểu đối với độc giả.
- D. Khi tác phẩm chỉ đơn thuần tái hiện lại một câu chuyện đã có.
Câu 15: Phân tích một tác phẩm văn học dưới góc độ vay mượn - cải biến - sáng tạo giúp người đọc nhận ra điều gì về quá trình lao động nghệ thuật của nhà văn?
- A. Nhà văn chỉ đơn thuần là người sao chép.
- B. Quá trình sáng tác là hoàn toàn ngẫu hứng, không có kế thừa.
- C. Đó là quá trình phức tạp của sự tiếp nhận, biến đổi và kiến tạo, đòi hỏi tư duy, tài năng và sự dày công của tác giả.
- D. Nhà văn không cần tham khảo bất kỳ nguồn nào bên ngoài.
Câu 16: Việc một nhà văn hiện đại xây dựng nhân vật mang tên Thúy Kiều nhưng có cuộc đời và tính cách khác biệt hoàn toàn so với nguyên mẫu trong "Truyện Kiều" của Nguyễn Du là ví dụ về quá trình nào?
- A. Sao chép.
- B. Cải biến (trên cơ sở vay mượn tên gọi/nguyên mẫu).
- C. Phục dựng nguyên bản.
- D. Bình luận.
Câu 17: Tác động của việc "cải biến" các yếu tố truyền thống trong tác phẩm văn học mới là gì?
- A. Làm mất đi hoàn toàn giá trị của yếu tố gốc.
- B. Khiến tác phẩm mới trở nên lỗi thời.
- C. Hạn chế sự tiếp nhận của độc giả.
- D. Làm cho yếu tố truyền thống có sức sống mới, mang ý nghĩa đương đại và thể hiện góc nhìn riêng của tác giả.
Câu 18: Khía cạnh "sáng tạo" trong văn học không chỉ thể hiện ở nội dung hay cốt truyện mới, mà còn ở:
- A. Việc tìm tòi, thử nghiệm các hình thức thể loại, cấu trúc, ngôn ngữ nghệ thuật độc đáo.
- B. Sử dụng thật nhiều từ ngữ khó hiểu.
- C. Tái bản nguyên văn các tác phẩm cũ.
- D. Lặp lại cấu trúc câu truyền thống.
Câu 19: Khi một nhà văn viết lại một câu chuyện cổ tích với kết thúc hoàn toàn khác, mang tính phản biện hoặc lật đổ ý nghĩa truyền thống, đây là một dạng "cải biến" nhằm mục đích gì?
- A. Phá hoại giá trị cổ tích.
- B. Chứng minh cổ tích là sai sự thật.
- C. Biểu đạt một quan niệm sống, một góc nhìn mới mẻ về con người và xã hội, đối thoại với truyền thống.
- D. Làm cho câu chuyện trở nên vô nghĩa.
Câu 20: Phân tích một tác phẩm văn học từ góc độ vay mượn - cải biến - sáng tạo đòi hỏi người đọc phải có kỹ năng nào?
- A. Khả năng nhận diện nguồn tham khảo, phân tích sự thay đổi và đánh giá giá trị độc đáo của tác phẩm mới.
- B. Chỉ cần ghi nhớ các định nghĩa.
- C. Khả năng thuộc lòng toàn bộ tác phẩm.
- D. Chỉ cần so sánh độ dài ngắn giữa tác phẩm cũ và mới.
Câu 21: Việc một tác phẩm văn học sử dụng mô típ "người anh hùng" nhưng xây dựng nhân vật đó với những khuyết điểm, mâu thuẫn nội tâm phức tạp, khác với hình tượng anh hùng lý tưởng truyền thống, thể hiện rõ nhất điều gì?
- A. Tác giả thất bại trong việc xây dựng nhân vật.
- B. Sự cải biến mô típ "người anh hùng" theo hướng hiện thực hóa, phức tạp hóa.
- C. Tác giả không hiểu về mô típ anh hùng truyền thống.
- D. Đây là một lỗi kỹ thuật trong sáng tác.
Câu 22: Khi một nhà văn vay mượn một sự kiện lịch sử có thật để đưa vào tiểu thuyết của mình, nhưng thêm thắt các chi tiết hư cấu, thay đổi trình tự thời gian hoặc motivations của nhân vật lịch sử, đây là dạng "cải biến" nhằm mục đích gì?
- A. Làm sai lệch hoàn toàn lịch sử.
- B. Chứng minh lịch sử là không đáng tin cậy.
- C. Phục vụ mục đích nghệ thuật của tiểu thuyết (như làm nổi bật chủ đề, xây dựng kịch tính, khám phá chiều sâu tâm lý nhân vật).
- D. Thể hiện sự thiếu hiểu biết về lịch sử.
Câu 23: Sự "sáng tạo" trong một tác phẩm văn học không chỉ nằm ở việc tạo ra cái mới hoàn toàn mà còn ở khả năng:
- A. Lặp lại nguyên vẹn cái cũ.
- B. Sao chép có chọn lọc.
- C. Chỉ sử dụng các yếu tố từ một nguồn duy nhất.
- D. Tìm ra những ý nghĩa, mối liên hệ mới mẻ từ các yếu tố đã có, tạo nên một chỉnh thể độc đáo và có giá trị.
Câu 24: Việc nhà văn sử dụng cấu trúc phi tuyến tính (không theo trình tự thời gian) trong một tác phẩm, khác với cấu trúc tuyến tính phổ biến trong các tác phẩm cùng thể loại trước đó, là biểu hiện của quá trình nào?
- A. Vay mượn cấu trúc.
- B. Cải biến nội dung.
- C. Sáng tạo (về mặt hình thức/cấu trúc).
- D. Lỗi kỹ thuật.
Câu 25: Khi đánh giá một tác phẩm văn học, việc tập trung quá mức vào việc "vay mượn" mà bỏ qua quá trình "cải biến" và "sáng tạo" của tác giả có thể dẫn đến nhận định sai lầm nào?
- A. Cho rằng tác phẩm chỉ là sao chép, thiếu giá trị độc đáo.
- B. Đánh giá quá cao tính sáng tạo của tác phẩm.
- C. Hiểu đúng và đủ về quá trình sáng tác.
- D. Nhận ra sự đóng góp mới mẻ của tác giả.
Câu 26: Một tác phẩm văn học được coi là "sáng tạo" không nhất thiết phải có nội dung hoàn toàn chưa từng xuất hiện, mà quan trọng là:
- A. Độ dày của tác phẩm.
- B. Việc sử dụng nhiều từ ngữ khó hiểu.
- C. Số lượng nhân vật trong tác phẩm.
- D. Cách thức thể hiện, góc nhìn, giọng điệu, và những ý nghĩa mới mà tác giả mang lại cho chủ đề hoặc hình tượng đã có.
Câu 27: Việc "vay mượn" trong văn học có thể đến từ những nguồn nào?
- A. Chỉ từ các tác phẩm văn học kinh điển.
- B. Chỉ từ đời sống thực tế.
- C. Đa dạng từ văn học dân gian, truyền thuyết, lịch sử, các tác phẩm văn học khác, đời sống xã hội, khoa học, triết học...
- D. Chỉ từ trí tưởng tượng thuần túy của tác giả.
Câu 28: "Cải biến" trong văn học không chỉ là thay đổi chi tiết bề mặt mà còn bao gồm sự biến đổi ở cấp độ sâu hơn như:
- A. Thay đổi chức năng của nhân vật, ý nghĩa biểu tượng của sự vật, hoặc thông điệp cốt lõi của câu chuyện gốc.
- B. Chỉ thay đổi tên nhân vật.
- C. Chỉ sửa lỗi chính tả của nguồn gốc.
- D. Giữ nguyên mọi yếu tố của nguồn gốc.
Câu 29: Khi một tác phẩm văn học hiện đại sử dụng lại thể thơ lục bát truyền thống nhưng với ngôn ngữ, nhịp điệu và cách gieo vần phá cách, đây là sự kết hợp giữa yếu tố nào?
- A. Chỉ có vay mượn hình thức.
- B. Chỉ có sáng tạo nội dung.
- C. Chỉ có cải biến ngôn ngữ.
- D. Vay mượn hình thức (lục bát), cải biến cách sử dụng ngôn ngữ/nhịp điệu, và sáng tạo hiệu quả nghệ thuật mới.
Câu 30: Việc phân tích quá trình vay mượn - cải biến - sáng tạo trong tác phẩm văn học giúp người đọc đánh giá được điều gì về tác phẩm?
- A. Độ dài ngắn của tác phẩm so với các tác phẩm khác.
- B. Giá trị kế thừa và phát triển truyền thống, tính độc đáo, chiều sâu tư tưởng và tài năng sáng tạo của nhà văn.
- C. Số lượng sách bán ra của tác phẩm.
- D. Việc tác giả có tuân thủ quy tắc chính tả hay không.