Trắc nghiệm Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người - Cánh diều - Đề 07
Trắc nghiệm Văn học và tác dụng chiều sâu trong việc xây dựng nhân cách văn hóa con người - Cánh diều - Đề 07 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Theo quan điểm chung được trình bày trong văn bản, vai trò cốt lõi nào của văn học đóng góp sâu sắc nhất vào việc hình thành nhân cách văn hóa con người trong bối cảnh hiện đại?
- A. Cung cấp thông tin giải trí và thư giãn sau giờ làm việc căng thẳng.
- B. Giúp con người ghi nhớ các sự kiện lịch sử và nhân vật nổi tiếng.
- C. Giáo dục năng lực cảm nhận sự thật, nỗi đau nhân tình và cái đẹp, từ đó bồi đắp sự tự ý thức và lòng trắc ẩn.
- D. Trang bị kiến thức chuyên môn và kỹ năng nghề nghiệp cần thiết cho cuộc sống.
Câu 2: Tác giả nhấn mạnh sự khác biệt giữa việc tiếp nhận thông tin qua văn học (đọc sách) và qua các phương tiện truyền thông đại chúng (như truyền hình). Sự khác biệt cốt yếu này nằm ở khía cạnh nào liên quan đến quá trình nhận thức?
- A. Đọc sách đòi hỏi sự tập trung, nỗ lực tư duy, phân tích và tưởng tượng tích cực hơn so với tiếp nhận thụ động qua truyền hình.
- B. Truyền hình cung cấp thông tin nhanh hơn và cập nhật hơn sách.
- C. Văn học chỉ tập trung vào cảm xúc, trong khi truyền hình cung cấp thông tin khách quan.
- D. Truyền hình có khả năng tiếp cận số đông người xem hơn sách.
Câu 3: Giả sử bạn đang đọc một tác phẩm văn học miêu tả chi tiết hoàn cảnh khó khăn và nội tâm giằng xé của một nhân vật. Theo quan điểm của văn bản, việc bạn đồng cảm và suy ngẫm về số phận nhân vật này giúp phát triển năng lực nào trong nhân cách văn hóa của bạn?
- A. Năng lực ghi nhớ và tái hiện cốt truyện.
- B. Năng lực cảm nhận nỗi đau nhân tình và bồi đắp lòng trắc ẩn.
- C. Năng lực phân tích cấu trúc ngữ pháp của câu văn.
- D. Năng lực phản biện các quan điểm trái chiều.
Câu 4: Tại sao, theo tác giả, văn học và nghệ thuật có khả năng "soi thấu" những "uẩn khúc" sâu kín trong đời sống tâm hồn con người mà khoa học khó lòng tiếp cận được?
- A. Vì văn học sử dụng ngôn ngữ khoa học chính xác để mô tả tâm lý.
- B. Vì văn học cung cấp dữ liệu thống kê về hành vi con người.
- C. Vì văn học được viết bởi các nhà tâm lý học hàng đầu.
- D. Vì văn học sử dụng hình tượng, cảm xúc, và trải nghiệm chủ quan để tái hiện một cách sống động và đa chiều thế giới nội tâm phức tạp của con người.
Câu 5: Văn bản đề cập đến việc văn học có thể có vai trò như một loại "công tác quản lí có hiệu quả sâu sắc và gọn nhẹ nhất" trong việc "quản lí sự cải hóa, sự hình thành nhân cách bên trong mỗi con người". Điều này có ý nghĩa gì về phương thức tác động của văn học?
- A. Văn học tác động gián tiếp, nhẹ nhàng nhưng thấm sâu vào nhận thức và tình cảm, thúc đẩy sự thay đổi từ bên trong con người một cách tự nguyện.
- B. Văn học sử dụng các biện pháp cứng rắn, bắt buộc để ép buộc con người thay đổi hành vi.
- C. Văn học chỉ có tác dụng bề ngoài, không ảnh hưởng đến cốt lõi nhân cách.
- D. Văn học chỉ hiệu quả khi có sự can thiệp trực tiếp từ các cơ quan quản lý nhà nước.
Câu 6: Trước nguy cơ "vị thế của văn học có nguy cơ bị sút kém" trong đời sống hiện đại do sự cạnh tranh của các phương tiện nghe nhìn, tác giả gợi ý những giải pháp nào để duy trì và phát huy vai trò của văn học?
- A. Hoàn toàn cấm các phương tiện truyền thông đại chúng.
- B. Chỉ tập trung xuất bản các loại sách giải trí đơn thuần.
- C. Giảm giá sách thật rẻ để mọi người đều có thể mua được.
- D. Khuyến khích hình thành thói quen đọc sách từ nhỏ, nâng cao nhận thức của phụ huynh, cải thiện hình thức sách và tận dụng cả truyền hình để tuyên truyền văn hóa đọc.
Câu 7: Khi phân tích một đoạn văn xuôi giàu hình ảnh và sử dụng nhiều biện pháp tu từ, bạn đang vận dụng kỹ năng tư duy bậc cao nào được khuyến khích phát triển thông qua việc đọc văn học?
- A. Ghi nhớ thông tin.
- B. Nhận biết từ loại.
- C. Phân tích cấu trúc, ý nghĩa sâu sắc của ngôn ngữ và hình tượng nghệ thuật.
- D. Liệt kê các sự kiện trong đoạn văn.
Câu 8: Một học sinh thường xuyên đọc sách văn học và thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với các nhân vật, đồng thời có khả năng diễn đạt ý tưởng phức tạp một cách mạch lạc. Sự phát triển này minh chứng rõ nhất cho tác dụng nào của văn học theo văn bản?
- A. Bồi đắp tâm hồn, năng lực cảm xúc và kỹ năng sử dụng ngôn ngữ.
- B. Tăng cường kiến thức về khoa học tự nhiên.
- C. Cải thiện kỹ năng tính toán.
- D. Nâng cao khả năng chơi thể thao.
Câu 9: Văn bản ngụ ý rằng việc "chỉ tham gia vào thực tiễn xã hội" là chưa đủ để "con người mới hiểu được mình". Vậy, yếu tố nào, theo tác giả, kết hợp với thực tiễn xã hội sẽ giúp con người đạt được sự tự ý thức sâu sắc về bản thân?
- A. Chỉ học thuộc lòng các lý thuyết triết học.
- B. Tiếp xúc và suy ngẫm qua văn học nghệ thuật.
- C. Tham gia các hoạt động giải trí đơn thuần.
- D. Chỉ tập trung vào công việc chuyên môn.
Câu 10: Tác giả cho rằng sách (văn học) tạo ra "cái cốt lõi vững trãi cho trí tuệ". Điều này hàm ý rằng việc đọc sách mang lại lợi ích gì cho sự phát triển nhận thức lâu dài của con người?
- A. Cung cấp các mẹo vặt để giải quyết vấn đề nhanh chóng.
- B. Giúp ghi nhớ một lượng lớn thông tin rời rạc.
- C. Xây dựng nền tảng tư duy sâu sắc, khả năng phân tích, tổng hợp và kết nối kiến thức một cách có hệ thống.
- D. Chỉ đơn thuần mở rộng vốn từ vựng.
Câu 11: So sánh tác dụng của văn học với tác dụng của các phương tiện truyền thông nghe nhìn (như truyền hình) trong việc hình thành nhân cách, điểm nào sau đây thể hiện sự ưu việt của văn học theo lập luận của văn bản?
- A. Văn học có tính giải trí cao hơn.
- B. Văn học cung cấp thông tin nhanh hơn và tiện lợi hơn.
- C. Văn học dễ tiếp cận hơn đối với mọi lứa tuổi.
- D. Văn học đòi hỏi và kích thích hoạt động tư duy, tưởng tượng chủ động của người đọc, từ đó tác động sâu sắc hơn đến nội tâm.
Câu 12: Một phụ huynh dành thời gian đọc sách cho con nghe mỗi tối và cùng con thảo luận về nội dung truyện. Hành động này, theo gợi ý của văn bản, nhằm mục đích chính là gì trong việc xây dựng nhân cách cho trẻ?
- A. Giúp trẻ ngủ nhanh hơn.
- B. Nuôi dưỡng thói quen đọc sách và tình yêu văn học từ sớm, đặt nền móng cho sự phát triển tâm hồn và trí tuệ.
- C. Để trẻ không xem truyền hình.
- D. Chỉ đơn giản là một hoạt động giải trí.
Câu 13: Văn bản khẳng định sứ mệnh "vĩnh cửu, bao trùm" của văn học nghệ thuật là giáo dục năng lực cảm nhận sự thật, nỗi đau nhân tình và cái đẹp. Điều này cho thấy văn học không chỉ cung cấp kiến thức mà còn hướng đến điều gì ở con người?
- A. Chỉ rèn luyện kỹ năng viết lách.
- B. Chỉ giúp con người thành công về mặt tài chính.
- C. Hoàn thiện con người về mặt tinh thần, đạo đức và thẩm mỹ.
- D. Chỉ cung cấp thông tin về các nền văn hóa khác.
Câu 14: Khi đọc một tác phẩm văn học phê phán mạnh mẽ cái xấu, cái ác trong xã hội, người đọc được rèn luyện năng lực nào được đề cập trong văn bản?
- A. Năng lực cảm nhận và phân biệt sự thật, cái đúng, cái sai.
- B. Năng lực sáng tác thơ ca.
- C. Năng lực tính toán phức tạp.
- D. Năng lực ghi nhớ chi tiết nhỏ nhặt.
Câu 15: Một nhà xuất bản quyết định đầu tư vào việc thiết kế bìa sách thật hấp dẫn, in ấn chất lượng cao và tổ chức các buổi giới thiệu sách tương tác. Hành động này, theo gợi ý của văn bản, nhằm mục đích gì trong việc thúc đẩy văn hóa đọc?
- A. Chỉ để tăng giá thành sách.
- B. Để sách trông giống đồ trang trí.
- C. Để cạnh tranh với các loại hình giải trí khác bằng hình thức bề ngoài.
- D. Nâng cao sức hấp dẫn của sách, góp phần thu hút độc giả, đặc biệt là giới trẻ, đến với văn hóa đọc.
Câu 16: Theo lập luận của văn bản, sự phát triển mạnh mẽ của truyền hình và các phương tiện nghe nhìn khác đặt ra thách thức lớn nhất nào đối với văn học trong việc thu hút và tác động đến con người?
- A. Truyền hình làm giảm chất lượng nội dung văn học.
- B. Truyền hình cung cấp trải nghiệm tiếp nhận thụ động, ít đòi hỏi nỗ lực tư duy, khiến người đọc có xu hướng ngại đọc sách cần sự tập trung cao.
- C. Truyền hình khiến giá sách tăng lên.
- D. Truyền hình chỉ chiếu những bộ phim chuyển thể từ văn học.
Câu 17: Văn bản khẳng định văn học có khả năng giúp con người "phát hiện được những tiềm lực lớn lao" của chính mình. Điều này được hiểu là văn học giúp người đọc nhận ra và phát huy điều gì?
- A. Tiềm năng trở thành một nhà văn nổi tiếng.
- B. Khả năng kiếm được nhiều tiền.
- C. Những phẩm chất tốt đẹp, khả năng vượt qua khó khăn, sức mạnh tinh thần và sự tự ý thức về giá trị bản thân.
- D. Khả năng học thuộc lòng nhanh chóng.
Câu 18: Tại sao việc hình thành "thói quen đọc sách ngay trong thời nhỏ tuổi" lại được tác giả xem là một kiến nghị quan trọng hàng đầu?
- A. Vì giai đoạn tuổi nhỏ là thời kỳ quan trọng nhất để hình thành nền tảng tư duy, cảm xúc và thói quen tiếp nhận văn hóa lâu dài.
- B. Vì sách cho trẻ em thường có hình ảnh đẹp.
- C. Vì trẻ em có nhiều thời gian rảnh hơn người lớn.
- D. Vì sách cho trẻ em thường ngắn và dễ đọc.
Câu 19: Văn bản có thể sử dụng những loại dẫn chứng nào để làm tăng tính thuyết phục cho lập luận về tác dụng của văn học trong việc xây dựng nhân cách?
- A. Chỉ sử dụng số liệu thống kê khô khan.
- B. Chỉ nêu ý kiến chủ quan của tác giả.
- C. Chỉ trích dẫn các định nghĩa từ điển.
- D. Trích dẫn các câu nói, nhận định của các danh nhân, triết gia, nhà văn nổi tiếng; đưa ra các ví dụ cụ thể từ tác phẩm văn học hoặc thực tế đời sống; phân tích sâu sắc cơ chế tâm lý khi tiếp nhận văn học.
Câu 20: Theo quan điểm của văn bản, chức năng giáo dục của văn học biểu hiện rõ nhất ở khả năng nào?
- A. Giúp học sinh đạt điểm cao trong các kỳ thi.
- B. Tác động đến chiều sâu tâm lý, thúc đẩy sự tự ý thức, bồi dưỡng đạo đức, lòng nhân ái và năng lực thẩm mỹ cho người đọc.
- C. Cung cấp công thức giải toán.
- D. Dạy cách làm giàu nhanh chóng.
Câu 21: Văn bản có thể sử dụng biện pháp tu từ nào để nhấn mạnh tầm quan trọng và sự cần thiết của văn học đối với đời sống tinh thần con người?
- A. Chỉ dùng các từ ngữ khoa học khô khan.
- B. Sử dụng nhiều từ láy và từ tượng thanh.
- C. Sử dụng các từ ngữ mang tính khẳng định mạnh mẽ (phải, chính, chỉ), các câu hỏi tu từ để gợi suy ngẫm, hoặc các hình ảnh so sánh ẩn dụ giàu sức gợi.
- D. Lặp đi lặp lại một câu duy nhất.
Câu 22: Khi đọc một bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên và khơi gợi trong bạn những rung động thẩm mỹ sâu sắc, bạn đang trải nghiệm tác dụng nào của văn học được nêu trong văn bản?
- A. Học thêm từ mới.
- B. Biết được tên các loài cây.
- C. Nắm vững quy tắc làm thơ.
- D. Giáo dục năng lực cảm nhận cái đẹp.
Câu 23: Văn bản có thể lập luận rằng việc đọc sách văn học, đặc biệt là các tác phẩm kinh điển, giúp con người kết nối với điều gì?
- A. Những giá trị văn hóa, tinh thần, kinh nghiệm sống sâu sắc của nhân loại qua các thời đại.
- B. Những tin tức nóng hổi nhất trong ngày.
- C. Những lời khuyên về đầu tư tài chính.
- D. Những hướng dẫn sử dụng đồ điện tử.
Câu 24: Theo quan điểm của văn bản, để văn học phát huy tối đa tác dụng xây dựng nhân cách trong bối cảnh cạnh tranh với các phương tiện truyền thông hiện đại, cần có sự phối hợp nỗ lực từ những chủ thể nào trong xã hội?
- A. Chỉ cần nỗ lực từ phía các nhà văn.
- B. Sự chung tay của gia đình (phụ huynh), nhà trường, nhà xuất bản, và Nhà nước.
- C. Chỉ cần nỗ lực từ phía người đọc.
- D. Chỉ cần nỗ lực từ phía các công ty công nghệ.
Câu 25: Văn bản có thể sử dụng hình ảnh so sánh nào để làm rõ sự khác biệt giữa việc tiếp nhận kiến thức/cảm xúc một cách hời hợt (như qua truyền hình giải trí đơn thuần) và tiếp nhận sâu sắc (qua đọc sách văn học)?
- A. So sánh sách với một viên thuốc.
- B. So sánh truyền hình với một bữa ăn thịnh soạn.
- C. So sánh việc xem truyền hình như lướt trên mặt nước, còn đọc sách như lặn sâu xuống đáy biển để khám phá.
- D. So sánh sách với một chiếc xe đạp.
Câu 26: Việc đọc và phân tích các tác phẩm văn học có nội dung phức tạp, đa nghĩa đòi hỏi người đọc phải vận dụng kỹ năng tư duy nào ở mức độ cao?
- A. Phân tích, tổng hợp, đánh giá và diễn giải ý nghĩa sâu sắc, đa tầng của văn bản.
- B. Chỉ đơn thuần nhớ tên tác giả và tác phẩm.
- C. Sao chép lại nội dung bài viết.
- D. Tô màu các đoạn văn.
Câu 27: Văn bản có thể lập luận rằng, trong một xã hội ngày càng đề cao tính thực dụng và tốc độ, vai trò của văn học trong việc nuôi dưỡng tâm hồn và chiều sâu nội tâm trở nên đặc biệt quan trọng vì lý do gì?
- A. Vì văn học giúp con người kiếm được nhiều tiền hơn.
- B. Vì văn học cung cấp các kỹ năng sinh tồn cơ bản.
- C. Vì văn học giúp con người làm việc nhanh hơn.
- D. Vì văn học cung cấp một không gian tĩnh lặng để suy ngẫm, kết nối với bản thân và người khác ở mức độ sâu sắc, đối lập với sự hối hả và bề nổi của cuộc sống hiện đại.
Câu 28: Một giáo viên Ngữ văn khuyến khích học sinh không chỉ đọc tác phẩm mà còn viết nhật ký đọc sách, chia sẻ cảm nhận cá nhân và liên hệ với đời sống. Hoạt động này nhằm phát huy tác dụng nào của văn học theo tinh thần của văn bản?
- A. Để kiểm tra xem học sinh có đọc sách không.
- B. Thúc đẩy sự tương tác chủ động với tác phẩm, phát triển khả năng tự ý thức, phân tích và diễn đạt suy nghĩ, cảm xúc cá nhân.
- C. Để học sinh luyện chữ đẹp.
- D. Để có thêm điểm cho học sinh.
Câu 29: Lập luận nào sau đây phù hợp nhất với quan điểm của văn bản về mối quan hệ giữa văn học và sự phát triển toàn diện của con người?
- A. Văn học chỉ là một môn học phụ, không quan trọng bằng các môn tự nhiên.
- B. Văn học chỉ dành cho những người có năng khiếu bẩm sinh.
- C. Văn học là yếu tố thiết yếu góp phần xây dựng nền tảng nhân cách văn hóa, bồi đắp tâm hồn và năng lực tư duy sâu sắc cho mọi người.
- D. Văn học là nguyên nhân gây ra sự lãng mạn hóa thực tế.
Câu 30: Để khuyến khích văn hóa đọc trong cộng đồng, Nhà nước có thể thực hiện biện pháp nào được gợi ý trong văn bản?
- A. Sử dụng các phương tiện truyền thông đại chúng, đặc biệt là truyền hình, để tuyên truyền về giá trị của sách và văn hóa đọc.
- B. Tăng thuế đối với sách.
- C. Đóng cửa các thư viện công cộng.
- D. Chỉ hỗ trợ xuất bản sách chuyên ngành hẹp.
