Trắc nghiệm Viết bài nghị luận về vai trò của văn học đối với tuổi trẻ - Cánh diều - Đề 05
Trắc nghiệm Viết bài nghị luận về vai trò của văn học đối với tuổi trẻ - Cánh diều - Đề 05 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Một bạn trẻ đọc tác phẩm "Số phận con người" của M. Sholokhov và cảm thấy xúc động sâu sắc trước nghị lực sống của nhân vật Andrei Sokolov, từ đó suy ngẫm về giá trị của lòng kiên cường trong nghịch cảnh. Trải nghiệm này minh họa rõ nhất vai trò nào của văn học đối với tuổi trẻ?
- A. Nâng cao kiến thức lịch sử và xã hội.
- B. Bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm và hình thành nhân cách.
- C. Phát triển kỹ năng ngôn ngữ và tư duy logic.
- D. Cung cấp thông tin giải trí đơn thuần.
Câu 2: Khi đọc "Truyện Kiều", một học sinh phân tích mối quan hệ phức tạp giữa các nhân vật, nhận diện những mâu thuẫn trong xã hội phong kiến và cách Nguyễn Du thể hiện chúng qua ngôn ngữ. Hoạt động đọc này chủ yếu phát triển kỹ năng nào cho người đọc trẻ?
- A. Ghi nhớ chi tiết cốt truyện và nhân vật.
- B. Học thuộc các đoạn thơ lục bát.
- C. Phân tích, đánh giá và tư duy phản biện.
- D. Tưởng tượng về bối cảnh lịch sử.
Câu 3: Một nhóm học sinh thảo luận về tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" của Nguyễn Minh Châu. Bạn A cho rằng tác phẩm chỉ phản ánh hiện thực tăm tối. Bạn B lại lập luận rằng tác phẩm còn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn con người và đặt ra vấn đề về cách nhìn cuộc sống đa chiều. Cuộc thảo luận này thể hiện vai trò nào của văn học trong việc giáo dục tuổi trẻ?
- A. Giúp học sinh thuộc lòng các tác phẩm kinh điển.
- B. Khuyến khích việc chấp nhận một cách hiểu duy nhất về tác phẩm.
- C. Tạo ra sự cạnh tranh giữa các cách hiểu khác nhau.
- D. Kích thích tư duy đa chiều, khả năng tranh biện và bảo vệ quan điểm cá nhân.
Câu 4: Đọc một tác phẩm văn học nước ngoài dịch thuật, tuổi trẻ có cơ hội tiếp xúc với phong tục, tập quán, lối sống và cách suy nghĩ của con người ở những nền văn hóa khác. Điều này góp phần quan trọng vào vai trò nào của văn học?
- A. Mở rộng hiểu biết về thế giới và các nền văn hóa.
- B. Nâng cao kỹ năng dịch thuật.
- C. Cải thiện khả năng giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ.
- D. Hiểu sâu hơn về lịch sử dân tộc mình.
Câu 5: Một truyện ngắn miêu tả chi tiết nội tâm phức tạp của một nhân vật tuổi teen đang đối mặt với áp lực học hành và kỳ vọng từ gia đình. Đọc truyện này, nhiều bạn trẻ cảm thấy như thấy chính mình trong đó, từ đó cảm thấy được chia sẻ và hiểu rằng mình không đơn độc. Đây là minh chứng cho vai trò nào của văn học?
- A. Cung cấp giải pháp trực tiếp cho mọi vấn đề tâm lý.
- B. Chỉ phản ánh những khía cạnh tiêu cực của cuộc sống.
- C. Kết nối cảm xúc, tạo sự đồng cảm và sẻ chia.
- D. Khuyến khích sự cạnh tranh trong học tập.
Câu 6: Phân tích đoạn thơ sau: "Mai sau, mai sau, mai sau / Có gì đâu?." (Trích "Tiếng thu" - Lưu Trọng Lư). Việc cảm nhận và suy ngẫm về nỗi bâng khuâng, dự cảm về sự vô thường của thời gian qua ngôn ngữ thơ giàu hình ảnh và nhạc điệu giúp tuổi trẻ điều gì?
- A. Học cách sử dụng từ láy trong thơ.
- B. Biết được tác giả sinh năm nào.
- C. Chỉ đơn thuần là giải trí.
- D. Phát triển khả năng cảm thụ cái đẹp, sự tinh tế trong tâm hồn và suy tư về cuộc đời.
Câu 7: Một bài nghị luận về vai trò của văn học đối với tuổi trẻ cần có những luận điểm rõ ràng và được minh họa bằng các dẫn chứng cụ thể từ tác phẩm văn học hoặc thực tế đời sống. Yêu cầu này nhấn mạnh đến khía cạnh nào của việc viết nghị luận?
- A. Sự sáng tạo và tưởng tượng phong phú của người viết.
- B. Tính chặt chẽ, logic và sức thuyết phục của bài viết.
- C. Độ dài tối thiểu của bài nghị luận.
- D. Việc sử dụng nhiều từ ngữ hoa mỹ.
Câu 8: Tác phẩm văn học thường xây dựng những nhân vật có chiều sâu nội tâm, với cả ưu điểm và khuyết điểm, những đấu tranh và lựa chọn. Việc tìm hiểu và lý giải hành động, suy nghĩ của các nhân vật này giúp tuổi trẻ điều gì trong cuộc sống thực?
- A. Sao chép hành động của nhân vật vào đời sống.
- B. Đánh giá nhân vật một cách phiến diện.
- C. Chỉ quan tâm đến kết thúc của câu chuyện.
- D. Hiểu hơn về bản chất con người, rèn luyện khả năng nhìn nhận vấn đề đa chiều và đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
Câu 9: Đứng trước một vấn đề đạo đức phức tạp được đặt ra trong tác phẩm văn học (ví dụ: sự tha thứ, lòng thù hận, trách nhiệm cá nhân), người đọc trẻ buộc phải suy nghĩ, cân nhắc và hình thành quan điểm của riêng mình. Đây là vai trò nào của văn học?
- A. Giáo dục đạo đức và hình thành hệ giá trị cá nhân.
- B. Cung cấp các quy tắc ứng xử cứng nhắc.
- C. Khuyến khích sự nổi loạn chống lại các giá trị truyền thống.
- D. Chỉ đưa ra các câu chuyện giải trí không có ý nghĩa sâu sắc.
Câu 10: Việc đọc các tác phẩm văn học kinh điển sử dụng ngôn ngữ giàu đẹp, trau chuốt và cấu trúc câu phức tạp giúp tuổi trẻ điều gì về mặt ngôn ngữ?
- A. Chỉ học thuộc lòng các câu văn hay.
- B. Sử dụng ngôn ngữ cổ xưa trong giao tiếp hàng ngày.
- C. Mở rộng vốn từ, rèn luyện khả năng diễn đạt mạch lạc, chính xác và tinh tế.
- D. Gặp khó khăn hơn trong việc sử dụng ngôn ngữ hiện đại.
Câu 11: Một tác phẩm văn học hư cấu hoàn toàn về một thế giới tưởng tượng (ví dụ: khoa học viễn tưởng, fantasy) vẫn có thể có vai trò quan trọng với tuổi trẻ bằng cách nào?
- A. Cung cấp thông tin chính xác về thế giới thực.
- B. Kích thích trí tưởng tượng, sự sáng tạo và khả năng suy nghĩ vượt ra ngoài giới hạn hiện thực.
- C. Chỉ mang tính giải trí, không có giá trị giáo dục.
- D. Giúp học sinh học thuộc các loại sinh vật kỳ lạ.
Câu 12: Khi viết bài nghị luận về vai trò của văn học, việc lựa chọn dẫn chứng từ các tác phẩm văn học phải đảm bảo tiêu chí nào để tăng tính thuyết phục?
- A. Dẫn chứng càng dài càng tốt.
- B. Chỉ sử dụng các tác phẩm được nhiều người biết đến.
- C. Chỉ sử dụng dẫn chứng từ sách giáo khoa.
- D. Dẫn chứng phải tiêu biểu, phù hợp và làm sáng tỏ luận điểm đang trình bày.
Câu 13: Đọc tác phẩm "Lão Hạc" của Nam Cao, tuổi trẻ không chỉ hiểu về số phận người nông dân trước Cách mạng tháng Tám mà còn suy ngẫm về tình phụ tử, lòng tự trọng và bi kịch trong xã hội cũ. Điều này cho thấy văn học không chỉ cung cấp kiến thức mà còn có vai trò gì khác?
- A. Khơi gợi suy tư, chiêm nghiệm về các vấn đề nhân sinh.
- B. Chỉ đơn thuần là tài liệu nghiên cứu lịch sử.
- C. Cung cấp các công thức giải quyết vấn đề xã hội.
- D. Giúp người đọc trở thành nhà văn.
Câu 14: Một tác phẩm văn học về đề tài chiến tranh (ví dụ: "Những đứa con trong gia đình" của Nguyễn Thi) giúp tuổi trẻ hiểu về sự hy sinh, mất mát, nhưng đồng thời cũng thấy được vẻ đẹp của tình đồng chí, tình cảm gia đình, lòng yêu nước. Vai trò này của văn học là gì?
- A. Chỉ để tái hiện sự tàn khốc của chiến tranh.
- B. Giáo dục về truyền thống lịch sử, lòng yêu nước và lý tưởng cách mạng.
- C. Cung cấp thông tin chi tiết về các trận đánh.
- D. Khuyến khích thái độ bi quan về cuộc sống.
Câu 15: Khi đọc một bài thơ trữ tình, tuổi trẻ có thể cảm nhận được những rung động tinh tế của tâm hồn, vẻ đẹp của thiên nhiên hoặc tình yêu đôi lứa qua cách sử dụng hình ảnh, vần điệu, nhịp điệu của tác giả. Vai trò nào của văn học được thể hiện rõ nhất ở đây?
- A. Cung cấp kiến thức khoa học.
- B. Giúp giải quyết các bài toán logic.
- C. Chỉ để học thuộc lòng cho các kỳ thi.
- D. Nuôi dưỡng tâm hồn, làm phong phú đời sống nội tâm và khả năng cảm thụ cái đẹp.
Câu 16: Một bạn trẻ sau khi đọc xong tiểu thuyết "Đắc nhân tâm" (How to Win Friends and Influence People) dù đây là sách self-help nhưng chứa đựng nhiều câu chuyện, ví dụ mang tính văn học, đã áp dụng các nguyên tắc đối nhân xử thế vào các mối quan hệ bạn bè, gia đình và đạt được hiệu quả tích cực. Trường hợp này minh họa vai trò nào của văn học (mở rộng) hoặc các tác phẩm gần gũi với văn học?
- A. Ứng dụng kiến thức và bài học từ sách vào thực tiễn cuộc sống.
- B. Chỉ đơn thuần là đọc để giải trí sau giờ học căng thẳng.
- C. Học cách viết sách self-help.
- D. Tìm kiếm các thủ thuật để thao túng người khác.
Câu 17: Một học sinh đang nghiên cứu về vấn đề ô nhiễm môi trường. Bên cạnh các tài liệu khoa học, bạn đọc thêm một tác phẩm văn học (ví dụ: truyện ngắn, tiểu thuyết) có bối cảnh hoặc nhân vật chịu ảnh hưởng nặng nề từ ô nhiễm. Việc đọc tác phẩm văn học này giúp bạn hiểu vấn đề ô nhiễm ở khía cạnh nào mà tài liệu khoa học khó lòng truyền tải?
- A. Số liệu chính xác về mức độ ô nhiễm.
- B. Các giải pháp kỹ thuật để xử lý ô nhiễm.
- C. Tác động cảm xúc, tâm lý và những bi kịch nhân sinh do ô nhiễm gây ra.
- D. Lịch sử hình thành của vấn đề ô nhiễm.
Câu 18: Để bài nghị luận về vai trò của văn học đối với tuổi trẻ có cấu trúc chặt chẽ, người viết cần sắp xếp các ý theo trình tự hợp lý. Trình tự phổ biến và hiệu quả nhất là gì?
- A. Mở bài (Giới thiệu vấn đề) - Thân bài (Giải thích, phân tích, chứng minh các vai trò) - Kết bài (Khẳng định lại vấn đề, mở rộng).
- B. Thân bài - Mở bài - Kết bài.
- C. Kết bài - Mở bài - Thân bài.
- D. Trình tự tùy ý, miễn là đủ ý.
Câu 19: Khi viết về vai trò "văn học giúp phát triển khả năng sáng tạo", luận điểm này có thể được minh họa bằng dẫn chứng nào?
- A. Số lượng sách văn học được xuất bản hàng năm.
- B. Danh sách các giải thưởng văn học.
- C. Thống kê số lượng học sinh đạt điểm cao môn Văn.
- D. Việc người đọc được truyền cảm hứng để viết truyện, làm thơ, vẽ tranh hoặc nghĩ ra những ý tưởng mới sau khi đọc các tác phẩm giàu trí tưởng tượng.
Câu 20: Tác phẩm văn học thường đặt người đọc vào vị trí của nhân vật, trải nghiệm những khó khăn, niềm vui, nỗi buồn của họ. Quá trình này giúp người đọc trẻ phát triển năng lực quan trọng nào trong các mối quan hệ xã hội?
- A. Khả năng thao túng tâm lý người khác.
- B. Sự thờ ơ trước cảm xúc của người khác.
- C. Lòng trắc ẩn, sự thấu hiểu và đồng cảm với những người xung quanh.
- D. Chỉ quan tâm đến cảm xúc của bản thân.
Câu 21: Một bạn trẻ dành thời gian đọc các tác phẩm văn học thay vì chỉ lướt mạng xã hội hoặc xem video giải trí ngắn. Hành động này cho thấy bạn trẻ đó đang chủ động tìm kiếm điều gì ở văn học?
- A. Thông tin nhanh chóng, tức thời.
- B. Những giá trị sâu sắc, bền vững và trải nghiệm chiêm nghiệm cuộc sống.
- C. Sự tương tác xã hội ảo.
- D. Những nội dung dễ tiếp thu, không cần suy nghĩ nhiều.
Câu 22: Phân tích biện pháp tu từ trong đoạn thơ sau: "Mặt trời xuống biển như hòn lửa." (Trích "Đoàn thuyền đánh cá" - Huy Cận). Việc nhận diện và hiểu được tác dụng của phép so sánh này (gợi hình ảnh mặt trời rực rỡ, tròn đầy khi lặn) góp phần vào vai trò nào của văn học?
- A. Phát triển khả năng cảm nhận và sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm.
- B. Biết được thời gian mặt trời lặn trong ngày.
- C. Chỉ đơn thuần là nhận biết tên biện pháp tu từ.
- D. Học cách viết báo cáo khoa học.
Câu 23: Có ý kiến cho rằng trong thời đại công nghệ số, văn học đang mất dần vị thế, đặc biệt với giới trẻ. Quan điểm này bỏ qua vai trò cốt lõi nào của văn học mà các phương tiện giải trí khác khó thay thế?
- A. Cung cấp thông tin thời sự.
- B. Tạo ra các trào lưu giải trí nhanh chóng.
- C. Kết nối cộng đồng trên mạng xã hội.
- D. Nuôi dưỡng chiều sâu tâm hồn, khả năng suy ngẫm về bản chất con người và ý nghĩa cuộc sống.
Câu 24: Khi đọc một tác phẩm có bối cảnh xã hội xa lạ hoặc phức tạp, tuổi trẻ cần có khả năng liên hệ, đối chiếu với kiến thức và trải nghiệm của bản thân để hiểu rõ hơn. Kỹ năng này được gọi là gì?
- A. Học thuộc lòng.
- B. Tư duy liên hệ và suy luận.
- C. Sao chép nội dung.
- D. Đọc lướt.
Câu 25: Để bài nghị luận về vai trò của văn học trở nên sinh động và hấp dẫn hơn, người viết có thể sử dụng các phương pháp nào sau đây?
- A. Sử dụng câu hỏi tu từ, so sánh, ví von; lồng ghép những suy nghĩ, cảm xúc chân thành của bản thân.
- B. Liệt kê thật nhiều tên tác giả, tác phẩm.
- C. Chỉ sử dụng ngôn ngữ khô khan, mang tính học thuật.
- D. Sao chép nguyên văn các đoạn trong sách giáo khoa.
Câu 26: Văn học giúp tuổi trẻ nhận thức được sự đa dạng và phức tạp của thế giới, từ đó tránh được thái độ phiến diện, cực đoan khi nhìn nhận các vấn đề xã hội và con người. Vai trò này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nào của xã hội hiện đại?
- A. Khi thông tin rất ít và khó tiếp cận.
- B. Khi mọi người đều có cùng một quan điểm.
- C. Trong thời đại bùng nổ thông tin, dễ hình thành "bong bóng lọc" và cái nhìn một chiều.
- D. Khi không có bất kỳ sự khác biệt nào về văn hóa.
Câu 27: Một bạn trẻ đọc một tác phẩm văn học về lịch sử và cảm thấy yêu thích, muốn tìm hiểu sâu hơn về giai đoạn đó. Đây là minh chứng cho vai trò nào của văn học?
- A. Thay thế hoàn toàn sách giáo khoa lịch sử.
- B. Chỉ cung cấp thông tin giải trí.
- C. Giúp học thuộc lòng các sự kiện lịch sử.
- D. Khơi gợi niềm yêu thích, hứng thú tìm hiểu về lịch sử và các lĩnh vực kiến thức khác.
Câu 28: Phẩm chất nào của văn học giúp nó có khả năng "làm sống dậy" quá khứ, đưa người đọc "du hành" về những thời đại đã qua và hiểu được cuộc sống của cha ông?
- A. Khả năng tái hiện chân thực đời sống, con người và bối cảnh lịch sử qua ngôn từ và hình tượng nghệ thuật.
- B. Việc sử dụng nhiều thuật ngữ cổ.
- C. Độ dày của cuốn sách.
- D. Chỉ viết về các nhân vật có thật trong lịch sử.
Câu 29: Khi viết bài nghị luận, để phần kết bài đạt hiệu quả cao, người viết nên làm gì?
- A. Tóm tắt lại tất cả các dẫn chứng đã dùng ở thân bài.
- B. Khẳng định lại vai trò của văn học một cách cô đọng, khái quát, có thể đưa ra lời kêu gọi hoặc suy ngẫm mở rộng.
- C. Nêu thêm các luận điểm mới chưa được trình bày ở thân bài.
- D. Đặt ra các câu hỏi chưa có lời giải đáp.
Câu 30: Đọc một tác phẩm văn học mang tính châm biếm, đả kích những thói hư tật xấu trong xã hội, tuổi trẻ có thể rèn luyện được khả năng nào?
- A. Bắt chước các hành vi tiêu cực.
- B. Trở nên bi quan về xã hội.
- C. Nhận diện, phê phán cái xấu, cái tiêu cực và hình thành thái độ sống tích cực, lành mạnh.
- D. Chỉ thấy tính hài hước bề ngoài mà không hiểu ý nghĩa sâu sắc.