15+ Đề Trắc nghiệm Công nghệ 12 Kết nối tri thức Bài 15: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thuỷ sản

Câu 1: Trong chọn giống thuỷ sản, việc ứng dụng chỉ thị phân tử (marker-assisted selection - MAS) mang lại lợi ích chính nào sau đây?

• A. Giảm thiểu hoàn toàn nguy cơ cận huyết trong quần đàn giống.
• B. Rút ngắn thời gian chọn lọc và tăng nhanh tốc độ cải thiện di truyền.
• C. Đơn giản hóa quy trình nuôi dưỡng và chăm sóc đàn giống.
• D. Loại bỏ sự phụ thuộc vào đánh giá kiểu hình truyền thống.

Câu 2: Phương pháp nào sau đây sử dụng hormone để điều khiển giới tính ở cá rô phi, nhằm tạo ra quần đàn toàn đực có tốc độ tăng trưởng nhanh?

• A. Chiết xuất và tiêm trực tiếp tinh hoàn cá đực vào cá cái.
• B. Sử dụng tia xạ để gây đột biến nhiễm sắc thể giới tính.
• C. Bổ sung hormone testosterone vào thức ăn của cá con giai đoạn sớm.
• D. Lai giống giữa cá bố mẹ có nhiễm sắc thể giới tính đặc biệt.

Câu 3: Vì sao bảo quản lạnh tinh trùng được xem là một ứng dụng quan trọng trong nhân giống thuỷ sản?

• A. Cho phép chủ động thời gian và địa điểm thụ tinh, bảo tồn nguồn gen quý hiếm.
• B. Tăng cường khả năng thụ tinh của tinh trùng sau khi rã đông.
• C. Giảm chi phí sản xuất giống do không cần duy trì đàn cá đực giống.
• D. Đơn giản hóa quy trình chọn lọc và loại thải cá thể không mong muốn.

Câu 4: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng cá, việc sử dụng chất bảo quản (cryoprotectant) có vai trò gì?

• A. Cung cấp dinh dưỡng cho tinh trùng trong quá trình bảo quản.
• B. Tăng cường khả năng di chuyển của tinh trùng sau khi rã đông.
• C. Ngăn chặn sự phát triển của vi sinh vật trong môi trường bảo quản.
• D. Bảo vệ tế bào tinh trùng khỏi sự hình thành tinh thể băng gây hại.

Câu 5: Kỹ thuật nào sau đây cho phép tạo ra các dòng cá lưỡng bội đơn tính (gynogenesis), trong đó con cái được tạo ra chỉ từ vật chất di truyền của cá mẹ, không có sự tham gia của cá bố?

• A. Thụ tinh nhân tạo bằng tinh trùng đã được xử lý nhiệt.
• B. Sử dụng trứng đã được hoạt hóa nhưng bất hoạt nhân, sau đó lưỡng bội hóa bộ nhiễm sắc thể của trứng.
• C. Cấy truyền phôi từ cá mẹ sang cá cái mang thai hộ.
• D. Lai xa giữa các loài cá khác nhau để tạo ra con lai bất thụ.

Câu 6: Trong nuôi tôm, việc ứng dụng công nghệ sinh học để tạo ra tôm kháng bệnh có ý nghĩa như thế nào đối với ngành?

• A. Giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, ổn định sản lượng và nâng cao hiệu quả kinh tế.
• B. Tăng cường khả năng cạnh tranh của tôm nuôi so với tôm tự nhiên.
• C. Đáp ứng nhu cầu thị trường về tôm giống có chất lượng cao.
• D. Bảo vệ môi trường nuôi do giảm sử dụng thuốc kháng sinh.

Câu 7: Phương pháp nào sau đây có thể được sử dụng để xác định nhanh chóng và chính xác giới tính của cá ở giai đoạn còn nhỏ, trước khi chúng biểu hiện rõ ràng các đặc điểm sinh dục thứ cấp?

• A. Quan sát hình thái bên ngoài của cá con.
• B. Phân tích thành phần hormone trong máu cá.
• C. Sử dụng chỉ thị phân tử DNA đặc trưng cho giới tính.
• D. Đếm số lượng vây và gai trên cơ thể cá.

Câu 8: Cho sơ đồ quy trình sản xuất giống cá chép bằng phương pháp gây lưỡng bội hóa bộ nhiễm sắc thể trứng sau thụ tinh. Bước nào sau đây là quan trọng nhất để đảm bảo trứng phát triển thành cá lưỡng bội?

• A. Thu và bảo quản tinh trùng cá chép bố.
• B. Xử lý trứng đã thụ tinh bằng sốc nhiệt hoặc áp suất để ngăn chặn sự phân ly nhiễm sắc thể thứ hai.
• C. Nuôi dưỡng cá bột trong điều kiện tối ưu.
• D. Chọn lọc cá giống bố mẹ có chất lượng tốt.

Câu 9: Trong nuôi trồng thuỷ sản, việc sử dụng các chế phẩm sinh học (probiotics) mang lại lợi ích gì?

• A. Tăng tốc độ tăng trưởng của vật nuôi thuỷ sản.
• B. Cải thiện màu sắc và hương vị của sản phẩm thuỷ sản.
• C. Tiêu diệt hoàn toàn các mầm bệnh trong môi trường nuôi.
• D. Cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường miễn dịch và cải thiện chất lượng nước.

Câu 10: Giả sử một trại giống muốn sản xuất giống tôm thẻ chân trắng sạch bệnh (SPF - Specific Pathogen Free). Biện pháp công nghệ sinh học nào sau đây là quan trọng nhất để đạt được mục tiêu này?

• A. Sử dụng hormone tăng trưởng để tăng kích thước tôm giống.
• B. Chiếu xạ tia UV để khử trùng trứng tôm.
• C. Kiểm tra PCR (phản ứng chuỗi polymerase) để sàng lọc và loại thải tôm bố mẹ mang mầm bệnh.
• D. Bổ sung vitamin và khoáng chất vào thức ăn của tôm giống.

Câu 11: Trong công nghệ sản xuất vaccine cho cá, loại vaccine DNA có ưu điểm nổi bật nào so với vaccine truyền thống (nhược độc hoặc bất hoạt)?

• A. Giá thành sản xuất rẻ hơn vaccine truyền thống.
• B. An toàn hơn do không chứa mầm bệnh sống hoặc bất hoạt, kích thích miễn dịch tế bào mạnh mẽ.
• C. Dễ dàng bảo quản và vận chuyển hơn vaccine truyền thống.
• D. Có hiệu quả bảo vệ kéo dài hơn vaccine truyền thống.

Câu 12: Để tăng năng suất và chất lượng thịt cá tra, công nghệ sinh học có thể ứng dụng trong việc cải thiện thức ăn chăn nuôi như thế nào?

• A. Sản xuất thức ăn tổng hợp hoàn toàn từ nguyên liệu hóa học.
• B. Sử dụng chất kích thích tăng trưởng hóa học trộn vào thức ăn.
• C. Thay thế hoàn toàn bột cá bằng bột đậu nành trong thức ăn.
• D. Sản xuất enzyme và protein đơn bào bổ sung vào thức ăn, tăng cường khả năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng.

Câu 13: Một cơ sở nuôi tôm ứng dụng công nghệ bioremediation (xử lý sinh học) để cải thiện chất lượng nước. Phương pháp này hoạt động dựa trên nguyên tắc nào?

• A. Sử dụng hóa chất để kết tủa và loại bỏ chất thải hữu cơ.
• B. Thay nước thường xuyên để giảm nồng độ chất ô nhiễm.
• C. Sử dụng vi sinh vật có lợi để phân hủy chất thải hữu cơ và giảm ô nhiễm.
• D. Lọc nước bằng hệ thống cơ học để loại bỏ cặn bẩn.

Câu 14: Trong chọn giống cá, việc ứng dụng công nghệ giải trình tự gene toàn bộ (whole genome sequencing) có thể mang lại thông tin gì quan trọng?

• A. Xác định các gene và biến dị di truyền liên quan đến các tính trạng quan trọng (tăng trưởng, kháng bệnh...).
• B. Đo lường tốc độ tăng trưởng và tỷ lệ sống của cá.
• C. Phân tích thành phần dinh dưỡng của thịt cá.
• D. Xác định tuổi thọ trung bình của cá.

Câu 15: So sánh phương pháp kích thích sinh sản tự nhiên và sử dụng hormone trong nhân giống cá. Ưu điểm chính của việc sử dụng hormone là gì?

• A. Chi phí thấp hơn so với phương pháp tự nhiên.
• B. Chủ động điều khiển thời điểm và số lượng trứng rụng, tăng hiệu quả sinh sản.
• C. Đảm bảo chất lượng trứng và tinh trùng tốt hơn.
• D. Giảm thiểu stress cho cá bố mẹ.

Câu 16: Công nghệ CRISPR-Cas9 được ứng dụng trong chỉnh sửa gene (genome editing) ở thuỷ sản. Ứng dụng tiềm năng nào sau đây của CRISPR-Cas9 mang lại giá trị kinh tế cao cho ngành nuôi trồng?

• A. Tạo ra cá cảnh có màu sắc độc đáo.
• B. Sản xuất cá phát quang sinh học.
• C. Nghiên cứu chức năng của gene trong quá trình phát triển của cá.
• D. Tạo ra giống cá tăng trưởng nhanh, kháng bệnh hoặc có chất lượng thịt tốt hơn.

Câu 17: Trong quy trình thụ tinh nhân tạo ở cá, việc hoạt hóa trứng (egg activation) có vai trò gì?

• A. Khởi động các quá trình sinh hóa và sinh lý trong trứng, cho phép trứng phát triển thành phôi sau khi thụ tinh.
• B. Tăng cường khả năng thu hút tinh trùng của trứng.
• C. Bảo vệ trứng khỏi sự xâm nhập của vi sinh vật.
• D. Đồng bộ hóa thời điểm thụ tinh của trứng.

Câu 18: Phương pháp bảo quản lạnh phôi (embryo cryopreservation) có ưu điểm gì so với bảo quản lạnh tinh trùng trong nhân giống thuỷ sản?

• A. Chi phí bảo quản thấp hơn.
• B. Tỷ lệ phôi sống sau rã đông cao hơn.
• C. Bảo tồn được toàn bộ tổ hợp gene của cả cá bố và cá mẹ.
• D. Quy trình thực hiện đơn giản hơn.

Câu 19: Để đánh giá hiệu quả của một chương trình chọn giống cá, chỉ số di truyền (heritability) đóng vai trò như thế nào?

• A. Đo lường mức độ đa dạng di truyền của quần đàn giống.
• B. Cho biết tỷ lệ biến dị kiểu hình của một tính trạng do yếu tố di truyền quyết định, dự đoán khả năng chọn giống thành công.
• C. Xác định số lượng gene kiểm soát một tính trạng.
• D. Đánh giá chất lượng môi trường nuôi.

Câu 20: Trong nuôi tôm công nghệ cao, hệ thống biofloc được ứng dụng rộng rãi. Cơ chế hoạt động chính của hệ thống biofloc là gì?

• A. Sử dụng ozone để khử trùng nước và loại bỏ chất thải.
• B. Lọc nước bằng hệ thống cơ học và hóa học.
• C. Thay nước liên tục để duy trì chất lượng nước.
• D. Tận dụng vi sinh vật để chuyển hóa chất thải thành thức ăn tự nhiên cho tôm, đồng thời cải thiện chất lượng nước.

Câu 21: Phát biểu nào sau đây mô tả đúng nhất về ứng dụng công nghệ sinh học trong bảo tồn đa dạng sinh học thuỷ sản?

• A. Tạo ra các giống thuỷ sản mới có năng suất cao để thay thế các loài bản địa.
• B. Tăng cường khai thác các loài thuỷ sản hoang dã.
• C. Bảo quản lạnh tinh trùng, trứng và phôi của các loài quý hiếm, phục hồi quần thể bị suy giảm.
• D. Sử dụng công nghệ biến đổi gene để tăng sức sống của các loài thuỷ sản.

Câu 22: Trong chẩn đoán bệnh thuỷ sản, kỹ thuật ELISA (Enzyme-linked immunosorbent assay) được sử dụng để làm gì?

• A. Quan sát hình thái và cấu trúc tế bào của mầm bệnh.
• B. Phát hiện và định lượng kháng nguyên hoặc kháng thể đặc hiệu của mầm bệnh trong mẫu bệnh phẩm.
• C. Phân tích gene của mầm bệnh.
• D. Nuôi cấy và phân lập mầm bệnh.

Câu 23: Để tạo ra giống cá diêu hồng tam bội (3n) bất thụ, người ta thường sử dụng phương pháp nào?

• A. Gây sốc nhiệt hoặc áp suất lên trứng thụ tinh để ngăn chặn sự phân chia nhiễm sắc thể.
• B. Sử dụng hormone để kích thích phát triển ba bộ nhiễm sắc thể.
• C. Lai giống giữa cá lưỡng bội và cá tứ bội.
• D. Chỉnh sửa gene để tạo ra cá có ba bộ nhiễm sắc thể.

Câu 24: Trong nuôi cá lồng trên biển, việc ứng dụng công nghệ sinh học để phát triển hệ thống giám sát môi trường tự động có ý nghĩa gì?

• A. Tăng cường khả năng sinh sản của cá nuôi.
• B. Giảm chi phí thức ăn cho cá.
• C. Cung cấp thông tin实时 về chất lượng nước, cảnh báo sớm các nguy cơ ô nhiễm, quản lý nuôi hiệu quả.
• D. Bảo vệ lồng nuôi khỏi sóng gió.

Câu 25: So sánh phương pháp chọn lọc cá bố mẹ dựa trên kiểu hình và phương pháp chọn lọc có hỗ trợ chỉ thị phân tử (MAS). Ưu điểm của MAS là gì?

• A. Đơn giản và dễ thực hiện hơn.
• B. Chọn lọc chính xác hơn các gene mong muốn, ngay cả khi kiểu hình chưa biểu hiện rõ.
• C. Chi phí thấp hơn so với chọn lọc kiểu hình.
• D. Giảm thiểu thời gian nuôi dưỡng cá bố mẹ.

Câu 26: Trong sản xuất giống cá rô phi đơn tính đực bằng phương pháp lai xa, dòng cá cái nào thường được sử dụng làm dòng mẹ?

• A. Dòng cá rô phi sông Nile thuần.
• B. Dòng cá rô phi xanh.
• C. Dòng cá rô phi vằn.
• D. Dòng cá rô phi cái siêu đực (YY).

Câu 27: Ứng dụng công nghệ sinh học nào sau đây giúp giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do chất thải từ nuôi trồng thuỷ sản?

• A. Sản xuất thức ăn công nghiệp ít gây ô nhiễm.
• B. Chọn giống cá có khả năng chịu ô nhiễm cao.
• C. Ứng dụng hệ thống biofloc, biogas, hoặc các phương pháp bioremediation để xử lý chất thải.
• D. Sử dụng hóa chất để khử trùng nước thải.

Câu 28: Phương pháp nào sau đây sử dụng vi khuẩn hoặc virus để kiểm soát dịch bệnh trong nuôi trồng thuỷ sản, thay thế cho việc sử dụng kháng sinh?

• A. Sử dụng vaccine bất hoạt.
• B. Ứng dụng liệu pháp phage (phage therapy) hoặc sử dụng probiotics.
• C. Tăng cường hệ thống lọc nước.
• D. Chọn giống kháng bệnh tự nhiên.

Câu 29: Trong bảo quản lạnh tinh trùng cá, tốc độ làm lạnh đóng vai trò quan trọng. Vì sao cần kiểm soát tốc độ làm lạnh?

• A. Để tránh hình thành tinh thể băng lớn bên trong tế bào, gây tổn thương màng tế bào và các bào quan.
• B. Để tăng cường khả năng di chuyển của tinh trùng sau rã đông.
• C. Để giảm chi phí bảo quản.
• D. Để kéo dài thời gian bảo quản.

Câu 30: Giả sử bạn muốn đánh giá sự đa dạng di truyền của một quần thể cá tự nhiên. Kỹ thuật sinh học phân tử nào sau đây phù hợp nhất?

• A. Kỹ thuật PCR định lượng (qPCR).
• B. Kỹ thuật ELISA.
• C. Phân tích vi vệ tinh (microsatellite) hoặc giải trình tự gene (DNA sequencing).
• D. Kỹ thuật nuôi cấy tế bào.

Câu 1: Một trại giống cá rô phi muốn chọn lọc những cá thể có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất ngay từ giai đoạn cá bột để rút ngắn chu kỳ chọn giống. Kỹ thuật công nghệ sinh học nào hiệu quả nhất giúp xác định đặc điểm này sớm?

• A. Sử dụng hormone kích thích sinh trưởng.
• B. Ứng dụng chỉ thị phân tử (Marker-Assisted Selection - MAS).
• C. Điều khiển nhiệt độ môi trường nuôi.
• D. Bảo quản lạnh tinh trùng.

Câu 2: So với phương pháp chọn giống truyền thống dựa vào kiểu hình, ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản mang lại ưu điểm vượt trội nào?

• A. Giảm hoàn toàn chi phí sản xuất giống.
• B. Cho phép chọn lọc các đặc điểm chỉ biểu hiện ở giai đoạn trưởng thành muộn.
• C. Đảm bảo 100% cá thể được chọn mang gene mong muốn.
• D. Rút ngắn đáng kể thời gian chọn lọc và tăng độ chính xác.

Câu 3: Trong công nghệ nhân giống thủy sản, việc sử dụng các chất kích thích sinh sản (hormone hoặc các chất tổng hợp) nhằm mục đích chính gì?

• A. Kích thích cá bố mẹ chín muồi sinh dục và đẻ trứng đồng loạt.
• B. Tăng cường khả năng chống chịu bệnh cho cá con.
• C. Thay đổi hoàn toàn giới tính của quần thể cá.
• D. Kéo dài thời gian sống của cá trưởng thành.

Câu 4: Một loài cá có giá trị kinh tế cao khi nuôi cá đực, nhưng việc phân biệt giới tính bằng mắt thường rất khó khăn ở giai đoạn cá giống. Để sản xuất ra quần thể toàn cá đực một cách hiệu quả, phương pháp công nghệ sinh học nào thường được áp dụng?

• A. Bảo quản lạnh tinh trùng cá cái.
• B. Sử dụng chỉ thị phân tử để phân biệt tốc độ tăng trưởng.
• C. Điều khiển giới tính bằng hormone hoặc nhiệt độ.
• D. Ghép tế bào soma từ cá đực.

Câu 5: Tại sao trong nuôi trồng một số loài thủy sản như cá rô phi, người ta lại ưu tiên nuôi quần thể toàn cá đực?

• A. Cá đực thường lớn nhanh hơn, đồng đều hơn và không tiêu hao năng lượng cho quá trình sinh sản.
• B. Cá đực có khả năng chống chịu bệnh tốt hơn cá cái.
• C. Thịt cá đực có màu sắc và hương vị hấp dẫn hơn cá cái.
• D. Cá đực dễ dàng thu hoạch hơn cá cái.

Câu 6: Hormone nào dưới đây thường được sử dụng để thúc đẩy sự phát triển của các đặc điểm sinh dục cái ở động vật thủy sản trong quy trình điều khiển giới tính?

• A. Testosterone.
• B. Estrogen.
• C. LRHa.
• D. HCG.

Câu 7: Kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng trong công nghệ nhân giống thủy sản mang lại lợi ích quan trọng nào sau đây?

• A. Giảm số lượng cá bố mẹ cần nuôi giữ trong trại giống.
• B. Giúp cá bố mẹ đẻ trứng tự nhiên mà không cần kích thích.
• C. Lưu trữ nguồn gene quý từ cá đực và chủ động thời gian thụ tinh nhân tạo.
• D. Tăng khả năng sống sót của trứng sau khi thụ tinh.

Câu 8: Có hai phương pháp bảo quản lạnh tinh trùng thủy sản phổ biến dựa trên thời gian bảo quản là:

• A. Bảo quản ở nhiệt độ thường và bảo quản ở nhiệt độ thấp.
• B. Bảo quản trong nước và bảo quản trong không khí.
• C. Bảo quản ngắn hạn (vài năm) và bảo quản dài hạn (vài chục năm).
• D. Bảo quản ngắn hạn (vài giờ đến vài tuần) và bảo quản dài hạn (vài tháng đến vài năm).

Câu 9: Để bảo quản tinh trùng thủy sản trong thời gian ngắn (vài giờ đến vài tuần), nhiệt độ bảo quản thích hợp nhất thường là bao nhiêu?

• A. Từ 0°C đến 4°C (trong tủ lạnh).
• B. Nhiệt độ phòng (khoảng 25°C).
• C. -196°C (trong nitrogen lỏng).
• D. Từ 10°C đến 15°C.

Câu 10: Yếu tố nào sau đây đóng vai trò quan trọng nhất trong việc duy trì khả năng sống và hoạt động của tinh trùng thủy sản khi bảo quản lạnh dài hạn ở nhiệt độ rất thấp (-196°C)?

• A. Ánh sáng chiếu vào mẫu tinh trùng.
• B. Loại hộp đựng mẫu tinh trùng.
• C. Chất bảo quản lạnh (cryoprotectant) được thêm vào dịch tinh.
• D. Độ mặn của môi trường bảo quản.

Câu 11: Quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn thường bao gồm bước hạ nhiệt độ từ từ hoặc theo chương trình nhất định trước khi đưa vào nitrogen lỏng. Mục đích của bước này là gì?

• A. Giúp tinh trùng di chuyển nhanh hơn trong môi trường bảo quản.
• B. Ngăn chặn sự hình thành tinh thể băng gây tổn thương tế bào tinh trùng.
• C. Tăng cường khả năng thụ tinh của tinh trùng sau khi rã đông.
• D. Loại bỏ các vi khuẩn có hại trong dịch tinh.

Câu 12: Công nghệ sinh học có thể được ứng dụng để tạo ra các chủng thủy sản có khả năng chống chịu tốt hơn với bệnh tật. Phương pháp nào sau đây ít khả thi hoặc không phải là ứng dụng trực tiếp của công nghệ sinh học trong mục tiêu này?

• A. Sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc cá thể mang gene kháng bệnh.
• B. Tạo giống chuyển gene mang gene kháng bệnh từ loài khác.
• C. Ứng dụng chỉnh sửa gene để tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên.
• D. Pha loãng mật độ nuôi để giảm lây lan mầm bệnh.

Câu 13: Một ứng dụng tiềm năng của công nghệ gene trong chọn giống thủy sản là tạo ra các loài có khả năng chịu đựng tốt hơn với biến đổi khí hậu, ví dụ như tăng khả năng chịu nhiệt độ cao hoặc độ mặn thay đổi. Kỹ thuật nào trực tiếp liên quan đến việc thay đổi cấu trúc di truyền để đạt được mục tiêu này?

• A. Công nghệ chuyển gene.
• B. Sử dụng hormone kích thích sinh sản.
• C. Bảo quản lạnh phôi.
• D. Nhân giống vô tính bằng phương pháp giâm cành.

Câu 14: Kỹ thuật nào trong nhân giống thủy sản giúp người nuôi có thể chủ động sản xuất giống quanh năm mà không phụ thuộc vào mùa vụ sinh sản tự nhiên của cá bố mẹ?

• A. Ứng dụng chỉ thị phân tử.
• B. Sử dụng hormone kích thích sinh sản kết hợp thụ tinh nhân tạo.
• C. Điều khiển giới tính.
• D. Nuôi cấy mô tế bào từ cá con.

Câu 15: Việc điều khiển giới tính để tạo ra quần thể toàn cá cái có ý nghĩa kinh tế đối với loài nào sau đây, do cá cái có đặc điểm vượt trội (ví dụ: không chín muồi sinh dục sớm, chất lượng thịt tốt hơn)?

• A. Cá lóc (cá quả).
• B. Cá tra.
• C. Cá hồi vân (Rainbow trout).
• D. Tôm sú.

Câu 16: Khi bảo quản tinh trùng thủy sản bằng phương pháp ngắn hạn (0-4°C), chất kháng sinh thường được bổ sung vào dịch pha loãng nhằm mục đích gì?

• A. Ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn làm giảm chất lượng tinh trùng.
• B. Tăng cường hoạt lực di chuyển của tinh trùng.
• C. Giúp tinh trùng chống lại tác động của nhiệt độ thấp.
• D. Thay đổi độ pH của môi trường bảo quản.

Câu 17: Chất nào sau đây không phải là hormone hoặc chất kích thích sinh sản thường được sử dụng trong nhân giống thủy sản?

• A. LRHa (Luteinizing Hormone Releasing Hormone analog).
• B. HCG (Human Chorionic Gonadotropin).
• C. Ovopel.
• D. Insulin.

Câu 18: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống giúp phát hiện sớm cá thể có đặc điểm mong muốn ở giai đoạn phôi hoặc cá bột. Điều này trực tiếp góp phần vào việc:

• A. Tăng cường khả năng sống sót của cá mẹ sau khi đẻ.
• B. Giảm chi phí và công sức nuôi dưỡng các cá thể không đạt yêu cầu.
• C. Thay thế hoàn toàn phương pháp thụ tinh nhân tạo.
• D. Loại bỏ nhu cầu sử dụng thức ăn công nghiệp.

Câu 19: Khi thực hiện bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn trong nitrogen lỏng (-196°C), bước kiểm tra hoạt lực tinh trùng sau khi rã đông là rất quan trọng. Mục đích của bước này là:

• A. Xác định giới tính của tinh trùng.
• B. Đếm chính xác số lượng tinh trùng còn sống.
• C. Đánh giá khả năng vận động và tỷ lệ sống của tinh trùng để quyết định sử dụng.
• D. Loại bỏ các chất bảo quản còn sót lại.

Câu 20: Phương pháp điều khiển giới tính bằng nhiệt độ thường được áp dụng cho loài thủy sản nào, dựa trên cơ chế giới tính của chúng có thể bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ môi trường trong giai đoạn phát triển phôi hoặc cá con?

• A. Rùa.
• B. Cá chép.
• C. Tôm thẻ chân trắng.
• D. Cá hồi.

Câu 21: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng, tại sao cần pha loãng tinh trùng với dung dịch bảo quản chuyên dụng trước khi hạ nhiệt độ?

• A. Để tăng thể tích mẫu tinh trùng.
• B. Để kích hoạt tinh trùng di chuyển mạnh hơn.
• C. Để loại bỏ các tế bào chết.
• D. Để cung cấp chất dinh dưỡng, duy trì áp suất thẩm thấu và đưa chất bảo quản lạnh vào tế bào.

Câu 22: Công nghệ sinh học trong chọn giống không chỉ tập trung vào tốc độ tăng trưởng hay kháng bệnh mà còn có thể cải thiện các đặc tính nào khác của thủy sản nuôi?

• A. Khả năng bay lượn.
• B. Chất lượng thịt (tỷ lệ nạc, hàm lượng omega-3), màu sắc, khả năng chịu đựng điều kiện môi trường bất lợi.
• C. Kích thước vảy.
• D. Số lượng xương sườn.

Câu 23: Việc sử dụng hormone để điều khiển giới tính cá cần được thực hiện vào giai đoạn phát triển nào của cá để đạt hiệu quả cao nhất?

• A. Giai đoạn cá bố mẹ chuẩn bị đẻ trứng.
• B. Giai đoạn cá trưởng thành hoàn toàn.
• C. Giai đoạn cá bột hoặc cá hương khi tuyến sinh dục chưa biệt hóa rõ ràng.
• D. Giai đoạn cá già sắp chết.

Câu 24: Chất nào sau đây thường được sử dụng làm chất bảo quản lạnh (cryoprotectant) phổ biến trong bảo quản lạnh tinh trùng thủy sản?

• A. DMSO (Dimethyl sulfoxide) hoặc glycerol.
• B. Formaldehyde.
• C. Ethanol.
• D. Nước muối sinh lý.

Câu 25: Một trại giống muốn lưu trữ nguồn gene của một cá thể cá đực có đặc điểm quý hiếm để sử dụng cho các thế hệ sau, kể cả sau khi cá thể này đã chết. Công nghệ sinh học nào là giải pháp phù hợp nhất?

• A. Nhân bản vô tính cá thể đó.
• B. Nuôi cấy mô từ vây cá.
• C. Điều khiển giới tính sang cá cái.
• D. Bảo quản lạnh dài hạn tinh trùng của cá thể đó.

Câu 26: Phương pháp bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn trong nitrogen lỏng đòi hỏi nhiệt độ rất thấp (-196°C). Ở nhiệt độ này, hoạt động sinh hóa trong tế bào tinh trùng diễn ra như thế nào?

• A. Diễn ra bình thường như ở nhiệt độ phòng.
• B. Tăng tốc độ phản ứng sinh hóa.
• C. Hầu như dừng lại hoàn toàn, giúp duy trì trạng thái "ngủ đông" của tế bào.
• D. Chỉ các phản ứng trao đổi chất cơ bản diễn ra.

Câu 27: Kỹ thuật chỉ thị phân tử (MAS) trong chọn giống thủy sản hoạt động dựa trên nguyên tắc nào?

• A. Phát hiện sự có mặt của các đoạn DNA (chỉ thị) liên kết chặt chẽ với gene quy định tính trạng mong muốn.
• B. Đo trực tiếp kích thước và trọng lượng của cá thể.
• C. Kiểm tra khả năng bơi lội của cá trong môi trường nước.
• D. Phân tích thành phần hóa học của thịt cá.

Câu 28: Việc sử dụng các chất kích thích sinh sản tổng hợp như LRHa hoặc HCG trong nhân giống thủy sản có thể được thực hiện bằng cách nào?

• A. Trộn vào thức ăn hàng ngày với liều lượng cao.
• B. Tiêm trực tiếp vào xoang bụng hoặc cơ lưng của cá bố mẹ.
• C. Hòa tan vào nước nuôi với nồng độ thấp.
• D. Bôi lên da cá bố mẹ.

Câu 29: Khi sử dụng công nghệ sinh học để tạo ra giống thủy sản có khả năng chịu đựng môi trường khắc nghiệt (ví dụ: nước lợ, nhiệt độ cao), kết quả này đóng góp trực tiếp vào mục tiêu nào của ngành nuôi trồng thủy sản?

• A. Giảm giá bán sản phẩm.
• B. Tăng số lượng cá thể trong mỗi đàn.
• C. Mở rộng diện tích và vùng nuôi trồng thủy sản, thích ứng với biến đổi khí hậu.
• D. Giảm nhu cầu về thức ăn cho cá.

Câu 30: Một trong những thách thức khi áp dụng công nghệ chuyển gene trong tạo giống thủy sản là gì?

• A. Chi phí thực hiện rất thấp.
• B. Tất cả cá thể chuyển gene đều biểu hiện tính trạng mong muốn một cách ổn định.
• C. Không có lo ngại nào về tác động môi trường hoặc an toàn thực phẩm.
• D. Khó khăn trong việc kiểm soát sự phát tán gene ra môi trường tự nhiên và các vấn đề pháp lý, đạo đức, xã hội liên quan đến sinh vật biến đổi gene (GMO).

Câu 1: Ứng dụng chỉ thị phân tử (molecular markers) trong chọn giống thủy sản có ưu điểm vượt trội nào so với phương pháp chọn giống truyền thống dựa trên kiểu hình?

• A. Giúp tăng nhanh kích thước cá thể trong thời gian ngắn.
• B. Cho phép kiểm soát hoàn toàn các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến sự phát triển.
• C. Chỉ áp dụng được cho một số loài thủy sản nhất định.
• D. Xác định chính xác cá thể mang gen mong muốn ngay từ giai đoạn sớm, độc lập với biểu hiện kiểu hình và điều kiện môi trường.

Câu 2: Tại sao việc sử dụng các chất kích thích sinh sản (hormone) lại được ứng dụng phổ biến trong nhân giống một số loài thủy sản nuôi thâm canh?

• A. Hormone giúp tăng cường sức đề kháng cho cá bố mẹ.
• B. Hormone làm giảm số lượng trứng và tinh trùng, dễ kiểm soát hơn.
• C. Giúp điều khiển quá trình chín sinh dục và đẻ trứng/xuất tinh đồng loạt, chủ động về thời vụ và số lượng giống.
• D. Hormone thay thế hoàn toàn nhu cầu dinh dưỡng của cá bố mẹ trong mùa sinh sản.

Câu 3: Kỹ thuật điều khiển giới tính để tạo ra quần thể đơn tính đực hoặc cái trong nuôi trồng thủy sản thường nhằm mục đích gì?

• A. Giúp cá thích nghi tốt hơn với môi trường nước lợ.
• B. Tận dụng ưu thế sinh trưởng vượt trội của một giới tính (ví dụ: cá đực lớn nhanh hơn) hoặc thu hoạch sản phẩm đặc trưng của một giới tính (ví dụ: trứng cá tầm cái).
• C. Giảm chi phí thức ăn do cá đơn tính ít hoạt động.
• D. Ngăn chặn sự phát triển của dịch bệnh trong ao nuôi.

Câu 4: Trong kỹ thuật điều khiển giới tính cá rô phi, việc sử dụng hormone methyltestosterone (một loại androgen) thường nhằm mục đích gì?

• A. Tạo ra quần thể cá rô phi toàn đực, vì cá đực lớn nhanh hơn và đồng đều hơn cá cái.
• B. Tạo ra quần thể cá rô phi toàn cái để thu hoạch trứng.
• D. Tăng cường khả năng chống chịu bệnh cho cá rô phi con.

Câu 5: Mục đích chính của việc gây hiện tượng tam bội (triploidy) ở một số loài thủy sản như cá tầm, hàu là gì?

• A. Giúp cá/hàu có màu sắc hấp dẫn hơn.
• B. Tăng khả năng sinh sản, cho nhiều con hơn.
• C. Làm cho cá/hàu bị bất thụ (không có khả năng sinh sản) để năng lượng tập trung vào sinh trưởng, cho kích thước thương phẩm lớn hơn.
• D. Giảm thời gian nuôi từ giai đoạn con giống đến khi trưởng thành.

Câu 6: Ưu điểm nổi bật nhất của kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng (cryopreservation) trong nhân giống thủy sản là gì?

• A. Giúp tinh trùng bơi nhanh hơn khi thụ tinh.
• B. Lưu trữ nguồn gen quý hiếm, chủ động nguồn tinh trùng chất lượng cao cho thụ tinh nhân tạo, vượt qua giới hạn không gian và thời gian của mùa vụ sinh sản.
• C. Làm tăng số lượng tinh trùng trong một lần thu.
• D. Giúp tinh trùng chống chịu tốt hơn với các loại thuốc kháng sinh.

Câu 7: Giả sử bạn là một nhà quản lý trại giống cá tra. Bạn muốn chủ động sản xuất một lượng lớn cá giống đồng cỡ vào đầu mùa mưa. Ứng dụng công nghệ sinh học nào sau đây sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu này hiệu quả nhất?

• A. Sử dụng hormone kích thích sinh sản để cho cá bố mẹ đẻ trứng đồng loạt.
• B. Áp dụng kỹ thuật gây tam bội (triploidy) cho cá bột.
• C. Chỉ chọn lọc cá bố mẹ dựa trên tốc độ tăng trưởng nhanh.
• D. Nuôi cá bố mẹ trong môi trường nước lợ.

Câu 8: Việc sử dụng hormone để điều khiển giới tính trong nuôi trồng thủy sản cần lưu ý điều gì để đảm bảo hiệu quả và an toàn?

• A. Chỉ cần trộn hormone vào thức ăn với liều lượng bất kỳ.
• B. Áp dụng hormone ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào của cá con.
• C. Không cần quan tâm đến loại hormone sử dụng, hormone nào cũng có tác dụng như nhau.
• D. Sử dụng đúng loại hormone, đúng liều lượng và đúng giai đoạn phát triển nhạy cảm của cá con.

Câu 9: Quy trình cơ bản của kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn thường bao gồm các bước chính nào?

• A. Thu tinh trùng -> Pha loãng với nước muối sinh lý -> Bảo quản trong tủ lạnh.
• B. Thu tinh trùng -> Trộn với chất kháng sinh -> Hạ nhiệt độ từ từ -> Bảo quản trong nước đá.
• C. Thu tinh trùng -> Pha loãng với dung dịch bảo quản có chất chống đông -> Hạ nhiệt độ theo quy trình -> Lưu trữ trong nitrogen lỏng.
• D. Thu tinh trùng -> Làm khô tinh trùng -> Đóng gói chân không -> Bảo quản ở nhiệt độ phòng.

Câu 10: Một nhà khoa học đang nghiên cứu về gen liên quan đến khả năng kháng bệnh ở cá chép. Ông muốn xác định những cá thể cá chép con mang gen kháng bệnh này từ sớm để giữ lại làm giống. Kỹ thuật công nghệ sinh học nào phù hợp nhất để hỗ trợ nghiên cứu và ứng dụng này?

• A. Gây hiện tượng tam bội (triploidy).
• B. Điều khiển giới tính bằng hormone.
• C. Bảo quản lạnh tinh trùng.
• D. Sử dụng chỉ thị phân tử (molecular markers).

Câu 11: Chất chống đông (cryoprotectant) đóng vai trò quan trọng như thế nào trong kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng thủy sản?

• A. Giúp ngăn chặn sự hình thành tinh thể băng gây tổn thương tế bào tinh trùng trong quá trình hạ nhiệt độ sâu.
• B. Cung cấp năng lượng cho tinh trùng hoạt động trong môi trường lạnh.
• C. Làm tăng thể tích mẫu tinh trùng để dễ bảo quản hơn.
• D. Kích thích tinh trùng bơi nhanh hơn sau khi rã đông.

Câu 12: So với việc thụ tinh tự nhiên, thụ tinh nhân tạo có kiểm soát khi sử dụng tinh trùng bảo quản lạnh và trứng từ cá cái đã được kích thích sinh sản có ưu điểm gì trong công tác giống?

• A. Tăng tỷ lệ cá con sống sót ngẫu nhiên.
• B. Giảm chi phí sản xuất cá giống.
• C. Tạo ra cá con có kích thước đồng đều hơn ngay từ khi mới nở.
• D. Chủ động phối hợp giữa cá bố mẹ có nguồn gen mong muốn, không phụ thuộc vào sự thành thục sinh dục đồng thời của chúng, và có thể sử dụng tinh trùng từ xa.

Câu 13: Việc tạo ra cá đơn tính cái (ví dụ: cá mè hoa cái để thu hoạch trứng làm thực phẩm) có thể được thực hiện bằng cách sử dụng loại hormone nào trong giai đoạn cá con?

• A. Methyltestosterone
• B. Estrogen
• C. LRHa
• D. HCG

Câu 14: Kỹ thuật gây tứ bội (tetraploidy) trong thủy sản (ví dụ: cá chép) thường được xem là bước đệm để tạo ra:

• A. Cá lưỡng bội ưu việt hoặc cá tam bội thông qua lai với cá lưỡng bội bình thường.
• B. Cá có khả năng sống sót trong môi trường ô nhiễm nặng.
• C. Cá có khả năng sinh sản nhanh hơn gấp đôi.
• D. Cá có kích thước nhỏ gọn, phù hợp nuôi cảnh.

Câu 15: Đâu là một trong những thách thức lớn khi áp dụng rộng rãi kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng hoặc trứng thủy sản?

• A. Chi phí thiết bị ban đầu rất thấp.
• B. Tỷ lệ sống sót của tinh trùng/trứng sau rã đông luôn đạt 100%.
• C. Quy trình kỹ thuật phức tạp, yêu cầu trang thiết bị chuyên dụng và kỹ năng cao, đặc biệt là bảo quản trứng còn nhiều khó khăn.
• D. Tinh trùng/trứng sau bảo quản lạnh không còn khả năng thụ tinh.

Câu 16: Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống thủy sản dựa trên chỉ thị phân tử (ví dụ: microsatellite, SNP) giúp tăng hiệu quả chọn lọc bằng cách nào?

• A. Thay đổi hoàn toàn cấu trúc di truyền của cá thể.
• B. Nhận diện các đoạn DNA đặc trưng (chỉ thị) có mối liên hệ với các tính trạng kinh tế quan trọng (ví dụ: tốc độ sinh trưởng, kháng bệnh) ngay từ khi cá còn nhỏ.
• C. Làm tăng số lượng trứng được thụ tinh thành công.
• D. Giúp cá thể tự động điều chỉnh giới tính theo môi trường.

Câu 17: Việc ứng dụng các chất kích thích sinh sản tổng hợp (ví dụ: LRHa, HCG) cần tuân thủ các quy định về liều lượng và thời gian sử dụng để tránh hậu quả tiêu cực nào?

• A. Làm tăng khả năng nhiễm bệnh của cá bố mẹ.
• B. Khiến cá bố mẹ không thể đẻ trứng/xuất tinh.
• C. Gây ra hiện tượng lưỡng tính ở cá con.
• D. Ảnh hưởng đến chất lượng trứng/tinh trùng, tỷ lệ thụ tinh, tỷ lệ nở của phôi, hoặc tồn dư hormone trong sản phẩm nuôi.

Câu 18: Nuôi cá rô phi đơn tính đực mang lại lợi ích kinh tế rõ rệt vì cá đực sinh trưởng nhanh hơn. Tuy nhiên, việc sản xuất cá rô phi toàn đực F1 (thế hệ con đầu tiên) thường gặp khó khăn gì nếu chỉ sử dụng phương pháp chọn lọc truyền thống?

• A. Rất khó phân biệt giới tính cá rô phi ở giai đoạn nhỏ để tách riêng nuôi, dẫn đến sinh sản tự nhiên và quần thể không đồng nhất giới tính, kích thước.
• B. Cá rô phi đực rất dễ bị bệnh.
• C. Cá rô phi đực cần lượng thức ăn ít hơn cá cái.
• D. Cá rô phi đực có màu sắc không hấp dẫn.

Câu 19: Kỹ thuật gây tam bội (triploidy) ở thủy sản thường được thực hiện bằng cách xử lý trứng đã thụ tinh (hoặc phôi sớm) với các tác nhân gây sốc. Loại sốc nào thường được sử dụng để gây tam bội?

• A. Sốc ánh sáng (Light shock)
• B. Sốc nhiệt (Heat shock hoặc Cold shock) hoặc sốc áp lực (Pressure shock)
• C. Sốc âm thanh (Sound shock)
• D. Sốc hóa chất (Chemical shock) bằng cách ngâm trong dung dịch axit mạnh.

Câu 20: Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm đa dạng sinh học, kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng/trứng thủy sản còn có ý nghĩa quan trọng nào khác ngoài việc phục vụ sản xuất giống thương phẩm?

• A. Giúp cá thể thủy sản tự điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.
• B. Tăng khả năng chống chịu của cá con đối với môi trường nước mặn.
• C. Loại bỏ các mầm bệnh có trong mẫu tinh trùng/trứng.
• D. Lưu giữ nguồn gen của các loài thủy sản quý hiếm hoặc có nguy cơ tuyệt chủng để bảo tồn đa dạng sinh học.

Câu 21: Khi áp dụng kỹ thuật điều khiển giới tính bằng hormone, giai đoạn phát triển nào của cá con là nhạy cảm nhất và cần phải xử lý hormone để đạt hiệu quả cao?

• A. Giai đoạn phân hóa giới tính (thường là giai đoạn cá bột hoặc cá hương rất nhỏ).
• B. Giai đoạn cá trưởng thành, trước mùa sinh sản.
• C. Giai đoạn trứng mới thụ tinh.
• D. Giai đoạn cá thương phẩm.

Câu 22: Việc chọn giống thủy sản dựa trên chỉ thị phân tử có thể giúp giải quyết vấn đề gì trong chọn lọc các tính trạng có di truyền phức tạp (ví dụ: tốc độ tăng trưởng, kháng bệnh)?

• A. Làm cho các tính trạng này không còn bị ảnh hưởng bởi môi trường.
• B. Biến các tính trạng này thành tính trạng đơn gen.
• C. Xác định được các gen hoặc vùng gen ảnh hưởng đến tính trạng và chọn lọc trực tiếp trên gen, thay vì chỉ dựa vào quan sát kiểu hình chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố.
• D. Giảm số lượng cá thể cần theo dõi trong quá trình chọn lọc.

Câu 23: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn, việc hạ nhiệt độ mẫu tinh trùng cần được thực hiện theo một tốc độ kiểm soát. Mục đích của việc hạ nhiệt độ từ từ này là gì?

• A. Giúp tinh trùng ngừng hoạt động ngay lập tức.
• B. Làm tăng nồng độ chất chống đông bên trong tế bào.
• C. Ngăn chặn sự bay hơi của nitrogen lỏng.
• D. Giúp nước trong tế bào thoát ra ngoài trước khi đóng băng, giảm thiểu tổn thương do tinh thể băng hình thành bên trong tế bào.

Câu 24: Kỹ thuật điều khiển giới tính để tạo ra cá đơn tính cái (ví dụ: cá tầm) thường được thực hiện để thu hoạch sản phẩm đặc trưng nào?

• A. Trứng cá (caviar).
• B. Thịt cá.
• C. Da cá.
• D. Gan cá.

Câu 25: So với cá lưỡng bội bình thường, cá tam bội thường có đặc điểm nào có lợi cho mục đích nuôi thương phẩm?

• A. Khả năng sinh sản mạnh mẽ hơn.
• B. Tốc độ sinh trưởng nhanh hơn và đồng đều hơn do không tiêu tốn năng lượng cho quá trình phát triển tuyến sinh dục và sinh sản.
• C. Chống chịu tốt hơn với nhiệt độ nước cao.
• D. Màu sắc cơ thể sặc sỡ hơn.

Câu 26: Một trong những khó khăn khi áp dụng kỹ thuật gây tam bội hàng loạt cho các loài thủy sản là gì?

• A. Chi phí hormone rất đắt đỏ.
• B. Cá tam bội thường rất nhỏ và yếu.
• C. Tỷ lệ tạo thành công cá tam bội có thể không đạt 100%, dẫn đến quần thể nuôi không đồng nhất về bộ nhiễm sắc thể và tốc độ sinh trưởng.
• D. Kỹ thuật chỉ áp dụng được cho cá sống ở nước mặn.

Câu 27: Việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống còn giúp ích trong việc quản lý nguồn giống bằng cách nào?

• A. Làm tăng khả năng đẻ trứng của cá bố mẹ.
• B. Giúp cá con tự kháng bệnh.
• C. Giảm nhu cầu oxy trong ao nuôi.
• D. Xác định được mối quan hệ huyết thống giữa các cá thể, theo dõi phả hệ, đánh giá mức độ đa dạng di truyền của quần thể giống, tránh cận huyết.

Câu 28: Kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn thường được thực hiện ở nhiệt độ và môi trường nào?

• A. Trong tủ lạnh ở nhiệt độ từ 0°C đến 4°C, pha loãng với dung dịch bảo quản thích hợp.
• B. Trong nitrogen lỏng (-196°C) không cần chất bảo quản.
• C. Ở nhiệt độ phòng, trộn với nước sạch.
• D. Phơi khô tinh trùng dưới ánh nắng mặt trời.

Câu 29: Vai trò của chất pha loãng (extender) trong bảo quản lạnh tinh trùng là gì?

• A. Làm chết các vi khuẩn có hại trong mẫu tinh trùng.
• B. Cung cấp môi trường dinh dưỡng, duy trì áp suất thẩm thấu phù hợp và pha loãng mẫu tinh trùng để dễ dàng xử lý và bảo quản.
• C. Kích hoạt tinh trùng bơi lội ngay lập tức.
• D. Biến đổi gen của tinh trùng để tăng khả năng thụ tinh.

Câu 30: Nhìn chung, ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn và nhân giống thủy sản mang lại lợi ích tổng thể nào cho ngành nuôi trồng thủy sản?

• A. Làm giảm hoàn toàn chi phí sản xuất.
• B. Loại bỏ nhu cầu về quản lý môi trường nuôi.
• C. Chỉ tạo ra cá con có kích thước nhỏ hơn để dễ vận chuyển.
• D. Tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế; chủ động nguồn giống; bảo tồn nguồn gen; góp phần phát triển ngành theo hướng bền vững và hiện đại.

Câu 1: Trong công tác chọn giống thủy sản, việc ứng dụng chỉ thị phân tử (molecular markers) mang lại ưu điểm nổi bật nào so với phương pháp chọn lọc truyền thống dựa vào kiểu hình?

• A. Giảm chi phí thức ăn trong quá trình nuôi thử nghiệm.
• B. Cho phép xác định cá thể mang gen mong muốn ở giai đoạn sớm, rút ngắn thời gian chọn lọc.
• C. Tăng khả năng chống chịu bệnh cho tất cả các cá thể trong quần thể.
• D. Loại bỏ hoàn toàn ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện tính trạng.

Câu 2: Một trại giống muốn chọn lọc đàn cá bố mẹ có tốc độ tăng trưởng nhanh. Thay vì nuôi lớn tất cả cá con để đo tốc độ tăng trưởng, họ sử dụng kỹ thuật sinh học phân tử để phân tích mẫu mô nhỏ từ cá bột. Kỹ thuật này dựa trên nguyên tắc nào của ứng dụng chỉ thị phân tử?

• A. Kiểm tra khả năng tiêu hóa thức ăn của cá.
• B. Xác định giới tính của cá ở giai đoạn trưởng thành.
• C. Tìm kiếm đoạn DNA (chỉ thị) có mối liên hệ chặt chẽ với gen quy định tốc độ tăng trưởng.
• D. Phân tích hàm lượng hormone sinh trưởng trong cơ thể cá.

Câu 3: Việc sử dụng các chất kích thích sinh sản trong nhân giống thủy sản nhằm mục đích chính là gì?

• A. Kích thích cá bố mẹ chín muồi sinh dục đồng loạt và rụng trứng/xuất tinh theo ý muốn.
• B. Tăng kích thước cơ thể của cá con sau khi nở.
• C. Thay đổi màu sắc của cá thương phẩm cho đẹp hơn.
• D. Giảm thiểu nhu cầu oxy hòa tan trong nước ao nuôi.

Câu 4: Hormone nào sau đây thường được sử dụng để điều khiển giới tính cá, giúp chuyển cá cái thành cá đực nhằm tạo ra quần thể toàn đực (ví dụ ở cá rô phi) với mục đích tăng hiệu quả sản xuất?

• A. Estrogen.
• B. Testosterone.
• C. Progesterone.
• D. Insulin.

Câu 5: Tại sao việc tạo ra quần thể cá rô phi toàn đực lại mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn trong nuôi thương phẩm so với nuôi lẫn cả đực và cái?

• A. Cá đực có màu sắc thịt hấp dẫn hơn cá cái.
• B. Cá đực ít mắc bệnh hơn cá cái trong điều kiện nuôi thâm canh.
• C. Cá đực thành thục sinh dục muộn hơn, tránh hao hụt năng lượng cho sinh sản nên tăng trưởng nhanh hơn và đồng đều hơn về kích thước.
• D. Cá đực không đẻ trứng, không cạnh tranh thức ăn với cá thương phẩm và tập trung năng lượng cho tăng trưởng, đạt kích thước lớn hơn và đồng đều hơn.

Câu 6: Kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng (cryopreservation) trong thủy sản có vai trò quan trọng như thế nào đối với công tác giống?

• A. Giúp cá bố mẹ đực sản xuất tinh trùng liên tục quanh năm.
• B. Thay thế hoàn toàn quá trình thụ tinh nhân tạo bằng thụ tinh tự nhiên.
• C. Lưu giữ nguồn gen quý hiếm, vận chuyển tinh trùng đi xa, chủ động trong lai tạo và sản xuất giống.
• D. Tăng số lượng tinh trùng thu được từ mỗi lần khai thác.

Câu 7: Khi bảo quản tinh trùng thủy sản ở nhiệt độ 0-4°C trong tủ lạnh, đây là phương pháp bảo quản nào và thời gian lưu trữ thường là bao lâu?

• A. Bảo quản ngắn hạn, vài giờ đến vài ngày hoặc một tháng.
• B. Bảo quản dài hạn, nhiều năm đến hàng chục năm.
• C. Bảo quản lạnh đông sâu, chỉ vài phút.
• D. Bảo quản khô, không giới hạn thời gian.

Câu 8: Để bảo quản tinh trùng thủy sản dài hạn, người ta thường sử dụng phương pháp đông lạnh sâu ở nhiệt độ cực thấp. Môi trường bảo quản phổ biến cho phương pháp này là gì?

• A. Nước đá khô (dry ice).
• B. Nước muối bão hòa.
• C. Dung dịch formol 10%.
• D. Nitrogen lỏng.

Câu 9: Yếu tố nào sau đây không ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của quá trình bảo quản lạnh tinh trùng thủy sản dài hạn?

• A. Chất lượng tinh trùng ban đầu (độ vận động, mật độ).
• B. Tỉ lệ pha loãng tinh trùng với chất bảo quản.
• C. Màu sắc vảy của cá bố mẹ.
• D. Tốc độ và phương pháp hạ nhiệt độ.

Câu 10: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn, sau khi thu và pha loãng tinh trùng, bước tiếp theo thường là gì để đảm bảo chất lượng mẫu?

• A. Bổ sung chất kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
• B. Tiêm hormone kích thích hoạt động của tinh trùng.
• C. Loại bỏ hoàn toàn nước trong mẫu tinh dịch.
• D. Trộn với trứng cá để tiến hành thụ tinh ngay.

Câu 11: Một trong những ứng dụng của công nghệ sinh học trong chọn giống thủy sản là sử dụng chỉ thị phân tử để hỗ trợ chọn lọc. Kỹ thuật này giúp nhận diện sớm các cá thể có tiềm năng di truyền tốt dựa trên:

• A. Kích thước cơ thể lúc mới nở.
• B. Khả năng bắt mồi trong tuần đầu tiên.
• C. Màu sắc da và vây của cá con.
• D. Sự hiện diện hoặc biến thể của các đoạn DNA liên quan đến tính trạng mong muốn.

Câu 12: Việc điều khiển giới tính ở động vật thủy sản, đặc biệt là tạo ra quần thể đơn tính, là một ứng dụng quan trọng của công nghệ sinh học. Mục đích chính của việc này thường là:

• A. Giảm số lượng cá thể trong ao nuôi.
• B. Tăng năng suất và chất lượng thương phẩm do sự khác biệt về tốc độ lớn, kích thước, hoặc đặc tính khác giữa hai giới.
• C. Loại bỏ hoàn toàn khả năng sinh sản của loài trong tự nhiên.
• D. Làm cho cá có khả năng sống sót tốt hơn trong môi trường nước lợ.

Câu 13: Kỹ thuật gây đơn tính đực hoặc đơn tính cái ở thủy sản thường sử dụng phương pháp nào sau đây?

• A. Thay đổi nhiệt độ nước đột ngột trong quá trình ương nuôi.
• B. Cho cá ăn các loại tảo đặc biệt.
• C. Sử dụng hormone sinh dục tổng hợp xử lý cá bột hoặc cá con ở giai đoạn cảm ứng giới tính.
• D. Giảm nồng độ oxy hòa tan trong nước.

Câu 14: Bên cạnh việc sử dụng hormone, kỹ thuật nào sau đây cũng có thể được áp dụng để tạo ra các cá thể đơn tính hoặc bất thụ trong nhân giống thủy sản nhằm mục đích thương mại?

• A. Gây đa bội thể (Polyploidy), ví dụ như tạo cá tam bội (triploid).
• B. Chiếu xạ tia cực tím vào trứng đã thụ tinh.
• C. Thay đổi chế độ chiếu sáng trong trại giống.
• D. Bổ sung vitamin C liều cao vào thức ăn.

Câu 15: Ưu điểm của việc tạo ra cá tam bội (triploid) trong nuôi thương phẩm (ví dụ một số loài cá hồi, hàu) là gì?

• A. Cá tam bội có khả năng chống chịu bệnh tốt hơn cá lưỡng bội.
• B. Cá tam bội thường bất thụ, không lãng phí năng lượng cho phát triển tuyến sinh dục, do đó tăng trưởng nhanh hơn và đạt kích thước thương phẩm sớm hơn.
• C. Cá tam bội có thể sống được cả trong môi trường nước ngọt và nước mặn.
• D. Cá tam bội có tuổi thọ dài hơn đáng kể.

Câu 16: Bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn trong nitrogen lỏng (-196°C) đòi hỏi tinh trùng phải được pha với dung dịch bảo quản đặc biệt. Vai trò của chất bảo quản lạnh trong dung dịch này là gì?

• A. Cung cấp năng lượng cho tinh trùng tồn tại.
• B. Giúp tinh trùng tự di chuyển trong môi trường đông lạnh.
• C. Ngăn chặn hoàn toàn quá trình trao đổi chất của tinh trùng.
• D. Bảo vệ màng tế bào và cấu trúc bên trong tinh trùng khỏi bị tổn thương do hình thành tinh thể băng khi hạ nhiệt độ sâu.

Câu 17: Trong quy trình bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn, sau khi thu và kiểm tra hoạt lực tinh trùng, bước tiếp theo quan trọng liên quan đến dung dịch bảo quản là gì?

• A. Loại bỏ hết nước khỏi tinh trùng.
• B. Pha loãng tinh trùng với dung dịch bảo quản lạnh đã chuẩn bị sẵn.
• C. Chiếu tia cực tím để khử trùng mẫu.
• D. Làm nóng mẫu tinh trùng đến 37°C.

Câu 18: Ứng dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản giúp:

• A. Tăng độ chính xác trong việc chọn lọc cá thể mang gen tốt.
• B. Giảm số lượng trứng mỗi lần đẻ.
• C. Loại bỏ nhu cầu sử dụng thức ăn công nghiệp.
• D. Kéo dài vòng đời của cá bố mẹ.

Câu 19: Các chất kích thích sinh sản thường được sử dụng trong nhân giống thủy sản có thể là các hormone tự nhiên (như chiết xuất tuyến yên cá) hoặc hormone tổng hợp (như LRHa, HCG). Nguyên lý hoạt động chung của chúng là gì?

• A. Kích thích hệ miễn dịch của cá.
• B. Tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng.
• C. Tác động lên trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến sinh dục, thúc đẩy quá trình chín muồi và rụng trứng/xuất tinh.
• D. Thay đổi nhiệt độ cơ thể của cá.

Câu 20: Khi muốn tạo ra đàn cá cái với mục đích thu trứng (ví dụ ở cá tầm), người ta có thể sử dụng hormone nào để xử lý cá bột hoặc cá con?

• A. Estrogen.
• B. Testosterone.
• C. Adrenaline.
• D. Insulin.

Câu 21: Kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng dài hạn giúp lưu giữ nguồn gen của các loài thủy sản có nguy cơ tuyệt chủng. Đây là ứng dụng quan trọng trong lĩnh vực nào?

• A. Nuôi trồng thủy sản thương phẩm.
• B. Bảo tồn đa dạng sinh học.
• C. Chế biến thức ăn thủy sản.
• D. Kiểm soát dịch bệnh trên thủy sản.

Câu 22: So với phương pháp thụ tinh tự nhiên, thụ tinh nhân tạo sử dụng tinh trùng bảo quản lạnh có nhược điểm tiềm ẩn nào cần lưu ý?

• A. Tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh.
• B. Giảm số lượng trứng thu được.
• C. Tăng chi phí nuôi vỗ cá bố mẹ.
• D. Hoạt lực và tỉ lệ sống của tinh trùng sau khi rã đông có thể giảm so với tinh trùng tươi, ảnh hưởng đến tỉ lệ thụ tinh thành công.

Câu 23: Việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống có thể giúp chọn lọc các tính trạng phức tạp (do nhiều gen quy định) như tốc độ tăng trưởng, khả năng chống bệnh. Điều này là do chỉ thị phân tử có thể:

• A. Xác định sự có mặt của các gen hoặc nhóm gen liên quan đến tính trạng đó.
• B. Thay đổi môi trường sống của cá để tính trạng biểu hiện tốt hơn.
• C. Tăng cường dinh dưỡng trong thức ăn.
• D. Ức chế hoạt động của các gen không mong muốn.

Câu 24: Khi áp dụng kỹ thuật điều khiển giới tính bằng hormone, việc xử lý cần được thực hiện vào giai đoạn phát triển nào của cá để đạt hiệu quả cao nhất?

• A. Giai đoạn cá bố mẹ đã trưởng thành.
• B. Giai đoạn cá bột hoặc cá con, khi tuyến sinh dục chưa biệt hóa rõ ràng (giai đoạn cảm ứng giới tính).
• C. Giai đoạn cá sắp xuất bán.
• D. Bất kỳ giai đoạn nào trong vòng đời của cá.

Câu 25: Phương pháp bảo quản lạnh tinh trùng ngắn hạn thường được áp dụng trong trường hợp nào?

• A. Lưu giữ nguồn gen quý hiếm trong thời gian rất dài.
• B. Vận chuyển tinh trùng qua nhiều quốc gia.
• C. Sử dụng tinh trùng trong vòng vài giờ đến vài ngày, phục vụ cho các đợt thụ tinh nhân tạo gần hoặc vận chuyển trong phạm vi ngắn.
• D. Tạo ngân hàng tinh trùng dự trữ cho hàng chục năm sau.

Câu 26: Việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống thủy sản có thể giúp sàng lọc các cá thể mang gen kháng bệnh. Ứng dụng này trực tiếp góp phần vào mục tiêu nào trong nuôi trồng thủy sản?

• A. Giảm giá thành thức ăn.
• B. Tăng màu sắc tự nhiên của cá.
• C. Giảm nhiệt độ nước trong ao nuôi.
• D. Giảm thiểu dịch bệnh, hạn chế sử dụng kháng sinh và tăng tỷ lệ sống của vật nuôi.

Câu 27: Khi sử dụng các chất kích thích sinh sản, liều lượng và thời điểm tiêm hormone phải được tính toán cẩn thận. Nếu sử dụng không đúng kỹ thuật, hậu quả có thể là gì?

• A. Cá không chín muồi hoặc chín muồi không đồng đều, trứng/tinh trùng kém chất lượng, thậm chí gây chết cá bố mẹ.
• B. Tăng tốc độ tăng trưởng của cá con.
• C. Giảm thời gian bảo quản tinh trùng.
• D. Thay đổi giới tính của cá con một cách ngẫu nhiên.

Câu 28: Kỹ thuật tạo cá tam bội (triploid) thường được thực hiện bằng cách xử lý trứng đã thụ tinh với sốc nhiệt (nóng hoặc lạnh) hoặc sốc áp suất. Mục đích của việc xử lý này là gì?

• A. Kích thích trứng nở sớm hơn.
• B. Loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh trên bề mặt trứng.
• C. Ngăn cản sự giải phóng hoặc loại bỏ thể cực thứ hai sau khi thụ tinh, làm cho hợp tử giữ lại bộ nhiễm sắc thể đơn bội của thể cực này, dẫn đến có 3 bộ nhiễm sắc thể.
• D. Tăng cường khả năng hấp thụ nước của trứng.

Câu 29: Ưu điểm của việc sử dụng chỉ thị phân tử trong chọn giống so với chọn lọc dựa vào kiểu hình truyền thống là có thể thực hiện chọn lọc ngay cả với các tính trạng chỉ biểu hiện muộn hoặc chỉ biểu hiện ở một giới tính nhất định. Điều này giúp:

• A. Tăng chi phí cho công tác chọn giống.
• B. Giảm tốc độ tiến bộ di truyền.
• C. Phụ thuộc nhiều hơn vào điều kiện môi trường nuôi.
• D. Rút ngắn chu kỳ chọn giống và tăng hiệu quả tích lũy gen tốt.

Câu 30: Việc bảo quản lạnh tinh trùng thủy sản đòi hỏi phải sử dụng các chất bảo quản lạnh đặc biệt. Một ví dụ phổ biến về chất bảo quản lạnh xuyên màng được sử dụng là:

• A. DMSO (Dimethyl sulfoxide).
• B. NaCl (Natri clorua).
• C. CaCl2 (Canxi clorua).
• D. Glucose.

Câu 1: Mục tiêu chính của việc ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn giống thủy sản là gì?

• A. Rút ngắn thời gian chọn lọc, tăng độ chính xác trong việc nhận diện cá thể mang đặc điểm mong muốn.
• B. Tạo ra các loài thủy sản hoàn toàn mới chưa từng tồn tại trong tự nhiên.
• C. Loại bỏ hoàn toàn nhu cầu về môi trường sống tự nhiên cho thủy sản.
• D. Chỉ tập trung vào việc thay đổi màu sắc hoặc hình dáng bên ngoài của cá.

Câu 2: Chỉ thị phân tử (molecular markers) trong chọn giống thủy sản hoạt động dựa trên nguyên tắc nào?

• A. Quan sát trực tiếp các đặc điểm hình thái bên ngoài của cá thể.
• B. Đo lường tốc độ bơi lội hoặc phản ứng với thức ăn của cá thể.
• C. Phân tích sự khác biệt trong trình tự DNA hoặc cấu trúc nhiễm sắc thể liên quan đến tính trạng quan tâm.
• D. Kiểm tra khả năng sinh sản của cá thể ở giai đoạn trưởng thành.

Câu 3: So với phương pháp chọn giống truyền thống dựa vào quan sát kiểu hình, ứng dụng chỉ thị phân tử mang lại lợi thế đáng kể nào?

• A. Chỉ áp dụng được cho các tính trạng dễ quan sát.
• B. Yêu cầu thời gian nuôi kéo dài hơn để bộc lộ tính trạng.
• C. Chi phí thực hiện luôn cao hơn đáng kể trong mọi trường hợp.
• D. Cho phép chọn lọc cá thể mang gen tốt ngay từ giai đoạn sớm, không cần chờ biểu hiện kiểu hình đầy đủ.

Câu 4: Một trại giống muốn cải thiện nhanh chóng tính trạng tốc độ tăng trưởng ở cá rô phi. Họ quyết định sử dụng phương pháp chọn giống có hỗ trợ chỉ thị phân tử (MAS). Bước đầu tiên quan trọng trong quy trình này là gì?

• A. Cho tất cả cá thể con lai trưởng thành hoàn toàn và đo khối lượng.
• B. Xác định và đánh dấu các chỉ thị phân tử (marker) liên kết chặt chẽ với gen quy định tốc độ tăng trưởng.
• C. Chỉ chọn ngẫu nhiên một số ít cá thể bố mẹ để nhân giống.
• D. Loại bỏ ngay lập tức tất cả cá thể có tốc độ tăng trưởng trung bình.

Câu 5: Công nghệ sinh học được ứng dụng trong nhân giống thủy sản nhằm mục đích chính nào?

• A. Tăng hiệu quả sinh sản, chủ động điều khiển quá trình sinh sản và tạo ra quần thể con theo mục đích cụ thể.
• B. Giảm số lượng cá giống cần thiết cho mỗi vụ nuôi.
• C. Chỉ để tạo ra cá giống có màu sắc sặc sỡ.
• D. Ngăn chặn hoàn toàn quá trình sinh sản tự nhiên của thủy sản.

Câu 6: Trong ứng dụng kích thích sinh sản, việc sử dụng hormone hoặc các chất tương tự hormone nhằm mục đích gì?

• A. Tăng cường khả năng tiêu hóa thức ăn của cá bố mẹ.
• B. Giảm nhiệt độ môi trường sống của cá.
• C. Thúc đẩy quá trình chín sinh dục và rụng trứng/xuất tinh ở cá bố mẹ.
• D. Thay đổi hoàn toàn nhu cầu dinh dưỡng của cá giống.

Câu 7: Loại hormone nào thường được sử dụng để gây chín sinh dục và thúc đẩy đẻ trứng ở cá cái?

• A. Testosterone
• B. LRHa (Luteinizing Hormone-releasing hormone analog) hoặc HCG (Human Chorionic Gonadotropin).
• C. Insulin
• D. Adrenaline

Câu 8: Khi sử dụng chất kích thích sinh sản cho thủy sản, người ta có thể dùng đơn lẻ một loại hoặc kết hợp nhiều loại tùy thuộc vào yếu tố nào?