Trắc nghiệm Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học - Kết nối tri thức - Đề 07
Trắc nghiệm Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn - cải biến - sáng tạo trong một tác phẩm văn học - Kết nối tri thức - Đề 07 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Trong ngữ cảnh của việc "vay mượn, cải biến, sáng tạo" trong tác phẩm văn học, khái niệm "vay mượn" chủ yếu đề cập đến hành động nào của người viết?
- A. Sử dụng hoàn toàn nguyên văn các đoạn trích từ tác phẩm khác mà không ghi nguồn.
- B. Tiếp nhận và đưa các yếu tố (như cốt truyện, nhân vật, mô típ, chủ đề) từ các nguồn có sẵn (truyền thuyết, cổ tích, tác phẩm văn học trước đó, lịch sử...) vào tác phẩm của mình.
- C. Sao chép y hệt cấu trúc và văn phong của một nhà văn nổi tiếng.
- D. Biến đổi hoàn toàn ý nghĩa gốc của một câu chuyện đã biết.
Câu 2: Khái niệm "cải biến" trong quá trình sáng tạo văn học dựa trên nguồn vay mượn thể hiện điều gì?
- A. Việc giữ nguyên tất cả các chi tiết và ý nghĩa của nguồn gốc.
- B. Hành động thêm thắt những tình tiết không liên quan vào câu chuyện gốc.
- C. Quá trình biến đổi, diễn giải, tái cấu trúc các yếu tố đã vay mượn để phù hợp với mục đích nghệ thuật, bối cảnh mới hoặc góc nhìn riêng của tác giả.
- D. Việc chỉ thay đổi tên nhân vật hoặc địa danh so với bản gốc.
Câu 3: Yếu tố nào là quan trọng nhất để đánh giá "sáng tạo" của một tác phẩm văn học khi nó dựa trên nguồn vay mượn và có sự cải biến?
- A. Tác phẩm mới có được độc giả đón nhận rộng rãi hay không.
- B. Mức độ phức tạp của cấu trúc câu chuyện mới.
- C. Việc tác giả sử dụng ngôn ngữ cầu kỳ, bóng bẩy.
- D. Khả năng tạo ra ý nghĩa mới mẻ, góc nhìn độc đáo, chiều sâu tư tưởng hoặc hình thức nghệ thuật riêng biệt, mang dấu ấn cá nhân của tác giả, vượt ra khỏi giới hạn của nguồn gốc.
Câu 4: Phân tích mối quan hệ giữa "vay mượn", "cải biến" và "sáng tạo" trong một tác phẩm văn học cho thấy điều gì về quá trình sáng tạo nghệ thuật?
- A. Chúng là ba khía cạnh gắn bó chặt chẽ, trong đó "vay mượn" cung cấp chất liệu, "cải biến" là quá trình nhào nặn, và "sáng tạo" là kết quả của sự chuyển hóa, mang lại giá trị độc đáo cho tác phẩm mới.
- B. "Vay mượn" và "cải biến" là những hành động tiêu cực, cản trở sự "sáng tạo" thực sự.
- C. Chỉ cần "vay mượn" thật nhiều nguồn thì tác phẩm sẽ tự động có tính "sáng tạo".
- D. "Cải biến" chỉ đơn thuần là việc thay đổi bề mặt, không ảnh hưởng đến "sáng tạo" cốt lõi.
Câu 5: Khi phân tích sự "vay mượn, cải biến, sáng tạo" trong một tác phẩm văn học, người viết nghị luận cần tập trung vào điều gì?
- A. Liệt kê thật nhiều nguồn mà tác giả có thể đã tham khảo.
- B. Chỉ ra cụ thể tác giả đã vay mượn những yếu tố nào, "cải biến" chúng ra sao về nội dung và hình thức, và sự "cải biến" đó đã tạo nên những giá trị "sáng tạo" độc đáo gì cho tác phẩm mới.
- C. Đưa ra ý kiến cá nhân về việc thích hay không thích tác phẩm mới.
- D. So sánh chi tiết từng câu chữ của tác phẩm mới với nguồn gốc.
Câu 6: Giả sử bạn đang phân tích tác phẩm "Truyện Kiều" của Nguyễn Du dưới góc độ "vay mượn, cải biến, sáng tạo" từ Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân. Việc Nguyễn Du thêm vào đoạn miêu tả cảnh lữ ngụ của Thúy Kiều ở lầu Ngưng Bích, một đoạn không có trong Kim Vân Kiều truyện, thể hiện rõ nhất khía cạnh nào?
- A. Chỉ là sự "vay mượn" thuần túy từ một nguồn khác.
- B. Minh chứng cho sự "cải biến" về mặt cấu trúc câu chuyện.
- C. Biểu hiện rõ nét của sự "sáng tạo", khi tác giả chủ động thêm thắt, mở rộng để khắc họa sâu sắc hơn nội tâm nhân vật và tạo nên giá trị nghệ thuật riêng.
- D. Một chi tiết thừa thãi, không cần thiết cho cốt truyện.
Câu 7: Khi viết bài văn nghị luận về "vay mượn, cải biến, sáng tạo", việc đưa ra các dẫn chứng từ cả tác phẩm mới và nguồn gốc (nếu có) nhằm mục đích gì?
- A. Để bài viết trở nên dài hơn và đủ số lượng chữ.
- B. Chỉ để chứng minh tác giả có đọc tác phẩm gốc.
- C. Để độc giả tự so sánh và đưa ra kết luận.
- D. Làm cơ sở minh họa, phân tích cụ thể sự giống và khác nhau, từ đó làm rõ quá trình "cải biến" và chứng minh cho những giá trị "sáng tạo" mà tác giả đã đạt được.
Câu 8: Một tác phẩm được coi là "phỏng tác" từ một tác phẩm khác thường có đặc điểm nào về mối quan hệ với nguồn gốc?
- A. Dựa khá sát vào cốt truyện, hệ thống nhân vật chính hoặc ý tưởng chủ đạo của tác phẩm gốc, nhưng có sự diễn đạt lại, thay đổi chi tiết hoặc thêm thắt yếu tố mới theo phong cách và mục đích của người phỏng tác.
- B. Sao chép y hệt từ đầu đến cuối mà không có bất kỳ thay đổi nào.
- C. Chỉ lấy cảm hứng từ một chi tiết rất nhỏ của tác phẩm gốc.
- D. Hoàn toàn không liên quan gì đến tác phẩm gốc.
Câu 9: Việc các tác giả hiện đại "cải biến" các nhân vật trong truyện cổ tích theo hướng phức tạp hơn, mang nhiều mâu thuẫn nội tâm và gần gũi với con người hiện thực hơn so với nguyên mẫu đơn tuyến (tốt hoàn toàn hoặc xấu hoàn toàn) trong truyện gốc thể hiện điều gì?
- A. Sự thiếu tôn trọng đối với giá trị truyền thống của truyện cổ tích.
- B. Việc tác giả không hiểu rõ về đặc trưng của nhân vật cổ tích.
- C. Nỗ lực "sáng tạo" nhằm làm mới và sâu sắc hóa hình tượng nhân vật, đáp ứng thị hiếu và tư duy của độc giả đương đại về con người.
- D. Chỉ là thay đổi ngẫu nhiên, không có chủ đích nghệ thuật.
Câu 10: Giả sử bạn đọc một tác phẩm văn học lấy cảm hứng từ một sự kiện lịch sử có thật. Để phân tích sự "vay mượn, cải biến, sáng tạo" của tác giả, bạn cần làm gì đầu tiên?
- A. Tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của tác giả.
- B. Nghiên cứu về sự kiện lịch sử gốc để xác định những yếu tố nào đã được tác giả "vay mượn" và những chi tiết nào có thể là "cải biến" hoặc "sáng tạo".
- C. Đọc các bài phê bình khác về tác phẩm đó.
- D. So sánh tác phẩm đó với các tác phẩm khác cùng thể loại.
Câu 11: Mục đích chính của việc "cải biến" một tác phẩm văn học (chuyển thể sang điện ảnh, kịch, v.v.) thường là gì?
- A. Để chứng minh rằng tác phẩm gốc có nhiều điểm yếu cần sửa chữa.
- B. Kiếm lợi nhuận từ sự nổi tiếng sẵn có của tác phẩm gốc.
- C. Sao chép y hệt tác phẩm gốc sang một định dạng khác.
- D. Làm mới tác phẩm, đưa nó đến gần hơn với một đối tượng độc giả/khán giả khác, hoặc diễn giải tác phẩm gốc dưới một góc nhìn mới mẻ, phù hợp với bối cảnh thời đại hoặc đặc trưng của loại hình nghệ thuật mới.
Câu 12: Yếu tố "sáng tạo" trong một tác phẩm "vay mượn, cải biến" có thể biểu hiện ở những khía cạnh nào?
- A. Chỉ là việc thêm vào các tình tiết phụ hoàn toàn mới.
- B. Chỉ đơn thuần là thay đổi ngôn ngữ diễn đạt.
- C. Có thể biểu hiện ở việc xây dựng nhân vật phức tạp hơn, phát triển chủ đề theo hướng mới, tạo ra cấu trúc truyện độc đáo, sử dụng thủ pháp nghệ thuật đặc sắc, hoặc mang đến một thông điệp sâu sắc, mới lạ.
- D. Chỉ là việc thay đổi kết thúc của câu chuyện gốc.
Câu 13: Đâu KHÔNG phải là một lý do phổ biến khiến các tác giả chọn "vay mượn" và "cải biến" các câu chuyện, mô típ truyền thống?
- A. Vì tác giả không có khả năng tự nghĩ ra cốt truyện hay nhân vật mới.
- B. Tạo cầu nối với độc giả dựa trên nền tảng kiến thức/văn hóa chung.
- C. Diễn giải lại các vấn đề cũ dưới ánh sáng của thời đại mới.
- D. Bày tỏ sự ngưỡng mộ hoặc đối thoại với các tác phẩm tiền bối.
Câu 14: Khi phân tích "sự sáng tạo" trong một tác phẩm chuyển thể điện ảnh từ tác phẩm văn học, bạn cần chú ý nhất đến điều gì?
- A. Mức độ nổi tiếng của các diễn viên tham gia.
- B. Doanh thu phòng vé của bộ phim.
- C. Việc bộ phim có sao chép y hệt từng lời thoại trong sách hay không.
- D. Cách đạo diễn và biên kịch sử dụng ngôn ngữ điện ảnh (hình ảnh, âm thanh, dựng phim, diễn xuất...) để diễn giải, làm sâu sắc hơn hoặc tạo ra những ý nghĩa mới mẻ so với nguyên tác văn học.
Câu 15: Giả sử có hai tác phẩm A và B cùng "vay mượn" một mô típ từ truyện cổ tích X. Tác phẩm A chỉ đơn thuần lặp lại mô típ đó trong bối cảnh khác, còn tác phẩm B biến đổi mô típ, gắn nó với một vấn đề xã hội hiện đại và tạo ra một kết thúc bất ngờ. Điều này cho thấy:
- A. Tác phẩm A thành công hơn vì giữ nguyên gốc.
- B. Cả hai tác phẩm đều không có tính sáng tạo vì đều vay mượn.
- C. Tác phẩm B có tính "cải biến" và "sáng tạo" rõ rệt hơn tác phẩm A, vì nó đã chuyển hóa chất liệu vay mượn để tạo ra ý nghĩa mới.
- D. Tác phẩm B đã đạo nhái mô típ từ tác phẩm A.
Câu 16: Trong bài văn nghị luận, để chứng minh sự "cải biến" có giá trị "sáng tạo", bạn cần làm gì sau khi chỉ ra sự khác biệt giữa tác phẩm mới và nguồn gốc?
- A. Khẳng định rằng tác giả mới giỏi hơn tác giả gốc.
- B. Liệt kê thêm nhiều điểm khác biệt nhỏ nhặt.
- C. Kết luận chung chung rằng tác phẩm mới rất sáng tạo.
- D. Phân tích sâu sắc ý nghĩa và hiệu quả nghệ thuật của những điểm khác biệt đó: chúng góp phần làm nổi bật điều gì, thể hiện tư tưởng, cảm xúc hay phong cách độc đáo nào của tác giả mới.
Câu 17: Việc một tác giả sử dụng cấu trúc kể chuyện phi tuyến tính (non-linear narrative) khi chuyển thể một câu chuyện gốc có cấu trúc tuyến tính (linear narrative) là biểu hiện của khía cạnh nào trong "vay mượn, cải biến, sáng tạo"?
- A. Chỉ là "vay mượn" một kỹ thuật kể chuyện.
- B. Sự "cải biến" về mặt hình thức nghệ thuật (cấu trúc truyện) nhằm tạo ra hiệu quả "sáng tạo" (có thể là tạo kịch tính, nhấn mạnh chủ đề, hoặc thể hiện góc nhìn mới).
- C. Một lỗi sai trong quá trình chuyển thể.
- D. Không liên quan đến quá trình "vay mượn, cải biến, sáng tạo".
Câu 18: Đâu là một tiêu chí quan trọng để đánh giá tính "sáng tạo" của một tác phẩm được xây dựng trên nền tảng "vay mượn"?
- A. Tác phẩm mới có thể đứng độc lập và có giá trị riêng, không chỉ là bản sao hay phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn gốc.
- B. Tác phẩm mới được xuất bản bởi nhà xuất bản danh tiếng.
- C. Tác phẩm mới có số lượng trang lớn hơn tác phẩm gốc.
- D. Tác giả mới là người nổi tiếng.
Câu 19: Phân tích việc một tác giả "cải biến" bối cảnh thời gian của câu chuyện gốc (ví dụ: từ trung cổ sang hiện đại) thường nhằm mục đích chính là gì?
- A. Để giảm bớt khó khăn trong việc nghiên cứu bối cảnh lịch sử.
- B. Khiến câu chuyện trở nên lạ lẫm, khó hiểu hơn.
- C. Giúp câu chuyện và các chủ đề của nó trở nên gần gũi, dễ cảm nhận hơn với độc giả đương thời, đồng thời có thể đặt ra những vấn đề mới phù hợp với xã hội hiện tại.
- D. Chỉ đơn giản là thay đổi để khác biệt.
Câu 20: Trong bài văn nghị luận, để làm rõ sự "sáng tạo" của tác giả, bạn có thể so sánh tác phẩm đang phân tích với:
- A. Tất cả các tác phẩm khác của cùng tác giả.
- B. Các tác phẩm có cùng số lượng nhân vật.
- C. Các tác phẩm được viết cùng năm.
- D. Chính tác phẩm gốc hoặc các phiên bản "vay mượn/cải biến" khác cùng dựa trên nguồn gốc đó (nếu có) để làm nổi bật những điểm khác biệt và độc đáo của tác phẩm đang xét.
Câu 21: Đâu là biểu hiện của sự "sáng tạo" trong việc "vay mượn, cải biến" các mô típ dân gian (ví dụ: mô típ người đội lốt vật, mô típ vật phẩm thần kỳ)?
- A. Lặp lại y hệt chức năng và ý nghĩa của mô típ đó trong truyện dân gian.
- B. Gán cho mô típ đó những ý nghĩa biểu tượng mới, phức tạp hơn, hoặc sử dụng nó để khám phá những khía cạnh tâm lý, xã hội chưa từng có trong bản gốc dân gian.
- C. Loại bỏ hoàn toàn mô típ đó khỏi câu chuyện.
- D. Chỉ đơn giản là đổi tên mô típ.
Câu 22: Một trong những thách thức khi viết bài nghị luận về "vay mượn, cải biến, sáng tạo" là gì?
- A. Tìm đủ tài liệu về tác phẩm gốc.
- B. Đảm bảo bài viết có độ dài theo yêu cầu.
- C. Phân biệt rõ ràng ranh giới giữa việc "vay mượn" có ý thức, "cải biến" sáng tạo với hành vi đạo nhái, sao chép không trung thực.
- D. Sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành một cách chính xác.
Câu 23: Giả sử một tác giả viết lại câu chuyện "Sơn Tinh, Thủy Tinh" dưới góc nhìn của Thủy Tinh, tập trung vào nỗi đau và sự cô đơn của vị thần này. Sự thay đổi góc nhìn trần thuật này là biểu hiện rõ nhất của khía cạnh nào?
- A. Chỉ là "vay mượn" cốt truyện.
- B. Sự "sáng tạo" về mặt ngôn ngữ.
- C. Một dạng "vay mượn" cấu trúc.
- D. Sự "cải biến" quan trọng về điểm nhìn, từ đó tạo ra khả năng "sáng tạo" những ý nghĩa mới, khám phá chiều sâu tâm lý nhân vật phản diện trong truyện gốc.
Câu 24: Để bài văn nghị luận về "vay mượn, cải biến, sáng tạo" có sức thuyết phục, người viết cần làm gì ở phần kết bài?
- A. Khái quát lại những điểm "cải biến" và "sáng tạo" nổi bật đã phân tích ở thân bài, khẳng định giá trị độc đáo của tác phẩm mới và có thể mở rộng suy nghĩ về ý nghĩa của quá trình sáng tạo dựa trên truyền thống.
- B. Kể tóm tắt lại toàn bộ câu chuyện của tác phẩm mới.
- C. Đưa ra thêm các dẫn chứng mới chưa được phân tích ở thân bài.
- D. Đặt câu hỏi mở để độc giả tự trả lời.
Câu 25: Việc "vay mượn" các yếu tố văn hóa từ một cộng đồng khác (ví dụ: sử dụng mô típ từ thần thoại Hy Lạp trong một tác phẩm văn học Việt Nam) đòi hỏi người viết phải có sự "cải biến" như thế nào để tránh cảm giác chắp vá hoặc thiếu chiều sâu?
- A. Giữ nguyên hoàn toàn các yếu tố đó như trong văn hóa gốc.
- B. Thay đổi tên gọi của các yếu tố đó sang tiếng Việt.
- C. Hòa nhập, biến đổi các yếu tố vay mượn sao cho chúng có sự kết nối hữu cơ với bối cảnh, chủ đề và phong cách của tác phẩm mới, mang một ý nghĩa phù hợp với mạch ngầm văn hóa mà tác giả đang xây dựng.
- D. Chỉ sử dụng các yếu tố vay mượn ở phần mở đầu hoặc kết thúc tác phẩm.
Câu 26: Khi phân tích sự "sáng tạo" trong một tác phẩm "vay mượn, cải biến", người viết nghị luận cần tránh điều gì?
- A. Sử dụng các thuật ngữ chuyên môn.
- B. Đưa ra các dẫn chứng cụ thể.
- C. So sánh tác phẩm mới với tác phẩm gốc.
- D. Tuyệt đối hóa "sự sáng tạo", phủ nhận hoàn toàn vai trò và giá trị của nguồn gốc, hoặc ngược lại, chỉ tập trung vào việc tìm ra sự giống nhau mà bỏ qua quá trình chuyển hóa và giá trị mới được tạo ra.
Câu 27: Một tác phẩm văn học hiện đại viết lại câu chuyện "Romeo và Juliet" trong bối cảnh hai băng đảng đối địch ở New York thế kỷ 21. Sự "cải biến" này chủ yếu nhằm mục đích gì?
- A. Làm cho câu chuyện trở nên ít bi kịch hơn.
- B. Khám phá xem chủ đề tình yêu và thù hận vượt qua rào cản xã hội của Shakespeare còn phù hợp và có ý nghĩa như thế nào trong một bối cảnh xã hội đương đại.
- C. Chứng minh rằng bối cảnh hiện đại tốt hơn bối cảnh thời Shakespeare.
- D. Thay đổi hoàn toàn ý nghĩa gốc của câu chuyện.
Câu 28: Yếu tố nào sau đây thường là kết quả trực tiếp của quá trình "cải biến" và "sáng tạo" dựa trên nguồn "vay mượn"?
- A. Tác phẩm mới mang một thông điệp hoặc ý nghĩa phù hợp hơn với bối cảnh văn hóa, xã hội hiện tại hoặc góc nhìn cá nhân của tác giả.
- B. Tác phẩm mới trở nên khó hiểu hơn đối với độc giả.
- C. Tác phẩm mới có độ dài ngắn hơn tác phẩm gốc.
- D. Tác giả mới nhận được giải thưởng văn học.
Câu 29: Khi viết bài nghị luận, việc phân tích "sự sáng tạo" của tác giả trong việc xây dựng nhân vật dựa trên nguyên mẫu có sẵn đòi hỏi người viết phải chú ý đến điều gì?
- A. Liệt kê tất cả các hành động của nhân vật trong tác phẩm mới.
- B. Nhận xét chung chung rằng nhân vật được xây dựng thành công.
- C. Chỉ ra tác giả đã thêm vào những đặc điểm, chiều sâu nội tâm, mối quan hệ hay diễn biến số phận nào khác biệt so với nguyên mẫu, và những yếu tố mới đó làm cho nhân vật trở nên sinh động, phức tạp hay mang ý nghĩa biểu tượng mới ra sao.
- D. So sánh ngoại hình của nhân vật trong tác phẩm mới và nguyên mẫu.
Câu 30: Nhận định nào sau đây về việc "vay mượn, cải biến, sáng tạo" trong văn học là ĐÚNG nhất?
- A. Đây là con đường duy nhất để tạo ra các tác phẩm văn học vĩ đại.
- B. Việc "vay mượn" luôn làm giảm giá trị "sáng tạo" của tác phẩm.
- C. Mọi tác phẩm "vay mượn, cải biến" đều thành công và được đón nhận.
- D. Đây là một con đường sáng tạo phổ biến và hợp pháp trong lịch sử văn học, cho phép tác giả đối thoại với truyền thống, làm mới các giá trị cũ và tạo ra những tác phẩm mang hơi thở thời đại cùng dấu ấn cá nhân độc đáo.