Trắc nghiệm Kinh tế Pháp luật 10 Chân trời sáng tạo Bài 16: Chính quyền địa phương - Đề 01
Trắc nghiệm Kinh tế Pháp luật 10 Chân trời sáng tạo Bài 16: Chính quyền địa phương - Đề 01 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Tại một tỉnh nọ, Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh đang thảo luận về chủ trương đầu tư xây dựng một khu công nghiệp mới để thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Việc HĐND thảo luận và ra quyết định về vấn đề này thể hiện chức năng nào của HĐND?
- A. Quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương.
- B. Giám sát hoạt động của các cơ quan nhà nước ở địa phương.
- C. Thực hiện quản lý nhà nước ở địa phương.
- D. Đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân địa phương.
Câu 2: Ủy ban nhân dân (UBND) một huyện ban hành kế hoạch chi tiết để triển khai thực hiện nghị quyết của HĐND huyện về phát triển giáo dục. Hành động này của UBND thể hiện vai trò nào trong mối quan hệ với HĐND?
- A. Quyết định chính sách cho địa phương.
- B. Giám sát hoạt động của HĐND.
- C. Tổ chức thực hiện nghị quyết của HĐND.
- D. Thay mặt HĐND giải quyết công việc phát sinh.
Câu 3: Anh B là người dân sống tại một xã. Anh nhận thấy đường giao thông trong thôn bị xuống cấp nghiêm trọng và muốn kiến nghị chính quyền địa phương sửa chữa. Theo quy định về tổ chức chính quyền địa phương, anh B nên gửi kiến nghị của mình đến cơ quan nào ở cấp xã để được xem xét, giải quyết?
- A. Hội đồng nhân dân xã.
- B. Ủy ban nhân dân xã.
- C. Đại biểu HĐND xã.
- D. Thường trực HĐND xã.
Câu 4: Nguyên tắc hoạt động nào của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện rõ nét qua cách thức làm việc của Ủy ban nhân dân, đó là kết hợp chế độ tập thể lãnh đạo với việc đề cao trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch UBND?
- A. Tập trung dân chủ.
- B. Pháp chế xã hội chủ nghĩa.
- C. Quyền lực nhà nước là thống nhất.
- D. Toàn dân tham gia quản lý nhà nước.
Câu 5: Tại một kỳ họp của HĐND tỉnh, các đại biểu đang thảo luận về dự thảo nghị quyết phân bổ ngân sách hàng năm của tỉnh. Sau khi thảo luận, HĐND sẽ ra quyết định cuối cùng về việc phân bổ ngân sách này. Hoạt động này của HĐND thể hiện vai trò là cơ quan nào ở địa phương?
- A. Cơ quan hành chính nhà nước.
- B. Cơ quan tư pháp.
- C. Cơ quan chuyên môn.
- D. Cơ quan quyền lực nhà nước.
Câu 6: So sánh chức năng của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân ở cấp tỉnh, điểm khác biệt cơ bản nhất giữa hai cơ quan này là gì?
- A. HĐND có quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật, còn UBND thì không.
- B. HĐND là cơ quan quyết định các chủ trương, chính sách; UBND là cơ quan tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách đó.
- C. HĐND hoạt động theo chế độ tập thể, còn UBND hoạt động theo chế độ thủ trưởng.
- D. HĐND chịu trách nhiệm trước Quốc hội, còn UBND chịu trách nhiệm trước Chính phủ.
Câu 7: Việc Thường trực HĐND tổ chức các phiên giải trình, chất vấn đối với thành viên UBND về việc thực hiện các nghị quyết của HĐND thể hiện chức năng nào của HĐND?
- A. Quyết định ngân sách địa phương.
- B. Bầu các chức danh trong bộ máy nhà nước ở địa phương.
- C. Giám sát việc tuân theo pháp luật và thực hiện nghị quyết của HĐND.
- D. Phê chuẩn cơ cấu tổ chức của UBND.
Câu 8: Cơ cấu tổ chức của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện thường bao gồm các cơ quan chuyên môn như Sở, Phòng. Vai trò của các cơ quan chuyên môn này là gì?
- A. Tham mưu, giúp UBND thực hiện chức năng quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực.
- B. Giám sát hoạt động của UBND.
- C. Quyết định các chính sách phát triển của địa phương.
- D. Đại diện cho ý chí của nhân dân trong lĩnh vực chuyên môn.
Câu 9: Một trong những hình thức hoạt động quan trọng nhất của Hội đồng nhân dân là kỳ họp. Tại sao kỳ họp lại có vai trò đặc biệt quan trọng?
- A. Vì đây là nơi các đại biểu gặp gỡ cử tri.
- B. Vì đây là nơi Thường trực HĐND báo cáo công tác.
- C. Vì đây là nơi UBND trình bày các báo cáo, đề án.
- D. Vì đây là nơi HĐND thảo luận và quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương bằng hình thức biểu quyết.
Câu 10: Tình huống: Một dự án phát triển kinh tế lớn được HĐND tỉnh quyết định chủ trương đầu tư. Sau đó, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành liên quan phối hợp để lập dự án chi tiết, giải phóng mặt bằng, và triển khai thi công. Phân tích tình huống này, vai trò của HĐND và UBND được thể hiện như thế nào?
- A. HĐND quyết định, UBND tổ chức thực hiện.
- B. HĐND giám sát, UBND quyết định.
- C. Cả HĐND và UBND cùng quyết định và cùng thực hiện.
- D. HĐND tham mưu, UBND quyết định.
Câu 11: Anh C là đại biểu HĐND cấp xã. Trong một lần tiếp xúc cử tri, anh C ghi nhận nhiều ý kiến, kiến nghị của người dân về các vấn đề của địa phương. Sau đó, anh C tổng hợp và chuyển các ý kiến này đến các cơ quan có thẩm quyền để giải quyết. Hành động này thể hiện vai trò nào của đại biểu HĐND?
- A. Tham gia vào quá trình quản lý nhà nước.
- B. Đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân.
- C. Giám sát hoạt động của chính quyền.
- D. Tham gia quyết định các vấn đề của địa phương.
Câu 12: Tại sao nói chính quyền địa phương là cấp hành chính gần dân nhất và có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề cụ thể, thiết thân của người dân?
- A. Vì chính quyền địa phương có quyền lực cao nhất trong hệ thống hành chính.
- B. Vì cán bộ chính quyền địa phương là những người do dân bầu ra.
- C. Vì chính quyền địa phương trực tiếp thu thuế của người dân.
- D. Vì chính quyền địa phương trực tiếp quản lý địa bàn, cung cấp dịch vụ công và tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của người dân.
Câu 13: Chức năng giám sát của Hội đồng nhân dân được thực hiện thông qua những hình thức chủ yếu nào?
- A. Xem xét báo cáo công tác, chất vấn, thành lập đoàn giám sát chuyên đề.
- B. Ban hành các quyết định xử phạt hành chính.
- C. Tổ chức các hội nghị lấy ý kiến nhân dân.
- D. Tuyển dụng và bổ nhiệm cán bộ, công chức.
Câu 14: Ông D là Chủ tịch UBND một xã. Ông được giao nhiệm vụ chỉ đạo việc phòng chống dịch bệnh trên địa bàn xã. Trong quá trình thực hiện, ông D có quyền đưa ra các quyết định khẩn cấp phù hợp với thẩm quyền và chịu trách nhiệm về các quyết định đó. Điều này thể hiện nguyên tắc hoạt động nào của UBND?
- A. Hoạt động theo chế độ tập thể.
- B. Quyết định theo đa số.
- C. Đề cao trách nhiệm cá nhân của Chủ tịch UBND.
- D. Giám sát bởi HĐND.
Câu 15: Phân tích mối quan hệ giữa Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân ở cùng một cấp. Mối quan hệ này được thiết lập dựa trên nguyên tắc nào?
- A. UBND là cơ quan cấp trên trực tiếp của HĐND.
- B. HĐND là cơ quan chuyên môn của UBND.
- C. UBND là cơ quan giám sát HĐND.
- D. HĐND bầu ra UBND và giám sát hoạt động của UBND.
Câu 16: Một Nghị quyết của HĐND tỉnh về việc cấm xả rác thải công nghiệp ra sông bị một doanh nghiệp vi phạm. Cơ quan nào của chính quyền địa phương sẽ có trách nhiệm chính trong việc kiểm tra, xử lý vi phạm này theo quy định của pháp luật?
- A. Hội đồng nhân dân tỉnh.
- B. Ủy ban nhân dân tỉnh (thông qua các cơ quan chuyên môn như Sở Tài nguyên và Môi trường).
- C. Thường trực HĐND tỉnh.
- D. Đại biểu HĐND tỉnh.
Câu 17: Việc Hội đồng nhân dân họp thường lệ mỗi năm ít nhất hai kỳ và có thể họp chuyên đề hoặc đột xuất thể hiện điều gì trong hoạt động của cơ quan này?
- A. Tính định kỳ và linh hoạt trong hoạt động để giải quyết công việc.
- B. Sự phụ thuộc vào quyết định của UBND.
- C. Chỉ giải quyết các vấn đề lớn, không giải quyết vấn đề đột xuất.
- D. Không có kế hoạch làm việc cụ thể.
Câu 18: Khi phân tích cơ cấu tổ chức của HĐND, người ta thấy có các Ban của HĐND (như Ban Kinh tế - Ngân sách, Ban Pháp chế, Ban Văn hóa - Xã hội). Chức năng chủ yếu của các Ban này là gì?
- A. Quyết định các vấn đề thuộc lĩnh vực phụ trách.
- B. Thay mặt HĐND giám sát toàn bộ hoạt động của UBND.
- C. Thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình HĐND; giúp HĐND giám sát theo lĩnh vực được phân công.
- D. Tổ chức thực hiện các nghị quyết của HĐND trong lĩnh vực của mình.
Câu 19: Tại sao việc bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp lại có ý nghĩa quan trọng đối với việc xây dựng chính quyền địa phương vững mạnh?
- A. Vì đó là cách nhân dân thực hiện quyền làm chủ, lựa chọn người đại diện cho mình tham gia vào cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.
- B. Vì đó là dịp để chính quyền địa phương báo cáo thành tích công tác.
- C. Vì đó là hoạt động thể hiện sự đoàn kết toàn dân.
- D. Vì đó là quy trình bắt buộc theo quy định của Nhà nước.
Câu 20: Một dự thảo quyết định của UBND về việc thu phí sử dụng vỉa hè tại một khu phố đang gây nhiều tranh cãi trong dư luận. Để đảm bảo tính dân chủ và khách quan, trước khi ban hành chính thức, UBND cần thực hiện bước nào phù hợp với nguyên tắc hoạt động của chính quyền địa phương?
- A. Trình Thường trực HĐND phê duyệt.
- B. Tổ chức lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân và các đối tượng chịu tác động.
- C. Chỉ cần xin ý kiến của Chủ tịch UBND cấp trên.
- D. Ban hành ngay để đảm bảo kịp thời.
Câu 21: Phân tích điểm khác biệt cơ bản về tính chất giữa Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân?
- A. HĐND là cơ quan hành chính, UBND là cơ quan quyền lực.
- B. HĐND hoạt động thường xuyên, UBND hoạt động theo kỳ họp.
- C. HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, UBND là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
- D. HĐND chỉ có ở cấp tỉnh, UBND có ở cả ba cấp.
Câu 22: Tại sao Ủy ban nhân dân được coi là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân cùng cấp và là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương?
- A. Vì UBND do HĐND bầu ra, chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước HĐND, đồng thời tổ chức thực hiện nghị quyết của HĐND và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên.
- B. Vì UBND có quyền bãi bỏ nghị quyết của HĐND.
- C. Vì HĐND là cấp trên trực tiếp của UBND.
- D. Vì UBND ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có giá trị cao hơn nghị quyết của HĐND.
Câu 23: Tình huống: Một nhóm công dân ở địa phương muốn tổ chức một hoạt động cộng đồng nhưng không rõ thủ tục xin phép. Họ nên liên hệ với bộ phận nào của chính quyền cấp xã để được hướng dẫn về các quy định và thủ tục liên quan?
- A. Đại biểu HĐND xã.
- B. Thường trực HĐND xã.
- C. Chủ tịch HĐND xã.
- D. Bộ phận chuyên môn thuộc UBND xã (ví dụ: Văn phòng UBND hoặc bộ phận phụ trách văn hóa-xã hội).
Câu 24: Vai trò của các tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư (như Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, tổ dân phố, thôn) trong hoạt động của chính quyền địa phương là gì?
- A. Tham gia giám sát, phản biện xã hội, vận động nhân dân thực hiện chủ trương, chính sách và đóng góp ý kiến xây dựng chính quyền.
- B. Có quyền quyết định các vấn đề quan trọng ngang với HĐND.
- C. Là cơ quan cấp dưới trực tiếp của UBND.
- D. Chỉ có vai trò tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao.
Câu 25: Phân tích nguyên tắc "quyết định theo đa số" trong hoạt động của Hội đồng nhân dân. Nguyên tắc này đảm bảo điều gì trong quá trình ra quyết định?
- A. Đảm bảo mọi quyết định đều được đồng thuận 100%.
- B. Đảm bảo chỉ có ý kiến của Chủ tịch HĐND được thông qua.
- C. Đảm bảo quyết định phản ánh ý chí chung của đa số đại biểu, đại diện cho đa số nhân dân.
- D. Đảm bảo thời gian họp được rút ngắn.
Câu 26: Một trong những nhiệm vụ của chính quyền địa phương là đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Cơ quan nào thuộc chính quyền địa phương đóng vai trò nòng cốt trong việc thực hiện nhiệm vụ này?
- A. Hội đồng nhân dân.
- B. Ủy ban nhân dân (thông qua lực lượng Công an, Quân sự địa phương).
- C. Thường trực HĐND.
- D. Các Ban của HĐND.
Câu 27: Đánh giá vai trò của chính quyền địa phương trong việc thực hiện các chính sách xã hội như xóa đói giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, giáo dục. Vai trò này chủ yếu thuộc về cơ quan nào và được thực hiện như thế nào?
- A. UBND tổ chức thực hiện thông qua các chương trình, kế hoạch cụ thể và các cơ quan chuyên môn.
- B. HĐND trực tiếp phân phát tiền hỗ trợ cho người nghèo.
- C. Thường trực HĐND chịu trách nhiệm chính trong việc khám chữa bệnh cho dân.
- D. Các đại biểu HĐND trực tiếp dạy học tại các trường.
Câu 28: Tại sao việc phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương lại quan trọng trong quản lý nhà nước?
- A. Để giảm bớt công việc cho chính quyền trung ương.
- B. Để mỗi địa phương tự quyết định mọi vấn đề.
- C. Để tăng cường sự kiểm soát của trung ương đối với địa phương.
- D. Để phát huy tính chủ động, sáng tạo của địa phương, giải quyết kịp thời các vấn đề sát với thực tiễn và nhu cầu của nhân dân.
Câu 29: Tình huống: Một dự án xây dựng công trình công cộng tại địa phương gặp phải sự phản đối từ một bộ phận người dân do lo ngại ảnh hưởng đến môi trường sống. Cơ quan nào của chính quyền địa phương có vai trò lắng nghe, đối thoại và tìm giải pháp hòa giải hoặc điều chỉnh dự án (trong phạm vi thẩm quyền) để giải quyết xung đột này?
- A. Hội đồng nhân dân (vì là cơ quan quyền lực).
- B. Ủy ban nhân dân (vì là cơ quan hành chính, chịu trách nhiệm quản lý và giải quyết công việc hàng ngày).
- C. Thường trực HĐND (vì hoạt động giữa hai kỳ họp).
- D. Ban Pháp chế của HĐND (vì liên quan đến pháp luật).
Câu 30: Phân tích vai trò "đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân địa phương" của Hội đồng nhân dân. Vai trò này được thể hiện rõ nhất thông qua hoạt động nào của HĐND?
- A. Việc thảo luận, quyết định các chủ trương, biện pháp quan trọng dựa trên sự phản ánh của cử tri và tình hình thực tế địa phương.
- B. Việc tổ chức thu thuế trên địa bàn.
- C. Việc ban hành các văn bản hành chính.
- D. Việc xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật.
