Trắc nghiệm Lịch sử 10 Kết nối tri thức Chủ đề 1: Lịch sử và sử học - Đề 06 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Điểm khác biệt cốt lõi giữa "lịch sử" như hiện thực khách quan đã xảy ra trong quá khứ và "lịch sử" như một môn khoa học là gì?
- A. Lịch sử hiện thực thì rộng lớn, còn lịch sử khoa học thì có giới hạn về phạm vi nghiên cứu.
- B. Lịch sử hiện thực chỉ bao gồm các sự kiện chính trị, còn lịch sử khoa học bao gồm mọi lĩnh vực.
- C. Lịch sử hiện thực là những gì đã được ghi chép, còn lịch sử khoa học là những gì còn tồn tại vật chứng.
- D. Lịch sử hiện thực là quá khứ khách quan, còn lịch sử khoa học là sự tái hiện quá khứ một cách chủ quan và có chọn lọc.
Câu 2: Trong quá trình nghiên cứu lịch sử, việc sử dụng "nguồn sử liệu gốc" (ví dụ: văn bản luật pháp cổ, nhật ký cá nhân, sắc lệnh của vua) mang lại lợi thế gì so với việc chỉ dựa vào sách giáo khoa hoặc công trình nghiên cứu hiện đại?
- A. Nguồn sử liệu gốc luôn dễ dàng tiếp cận và dễ hiểu hơn các tài liệu hiện đại.
- B. Nguồn sử liệu gốc cho phép tiếp cận trực tiếp với thông tin, ít bị chi phối bởi quan điểm của người nghiên cứu sau này.
- C. Nguồn sử liệu gốc thường chứa đựng thông tin đã được kiểm chứng và xác thực tuyệt đối.
- D. Nguồn sử liệu gốc cung cấp cái nhìn toàn diện và đầy đủ hơn về các sự kiện lịch sử.
Câu 3: Vì sao tính khách quan luôn là một mục tiêu quan trọng mà các nhà sử học hướng tới, mặc dù việc đạt được sự khách quan tuyệt đối trong nghiên cứu lịch sử được coi là bất khả thi?
- A. Vì tính khách quan giúp lịch sử trở thành một môn khoa học tự nhiên, giống như vật lý hay hóa học.
- B. Vì chỉ có khách quan thì lịch sử mới có thể dự đoán chính xác tương lai của xã hội loài người.
- C. Vì tính khách quan giúp giảm thiểu sự thiên vị, đảm bảo tính trung thực và tin cậy của các công trình nghiên cứu lịch sử.
- D. Vì tính khách quan là yêu cầu bắt buộc của mọi ngành khoa học xã hội và nhân văn.
Câu 4: Trong một cuộc tranh luận về nguyên nhân thất bại của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ nhất, một nhà sử học nhấn mạnh yếu tố chủ quan là sự chủ quan của triều đình, trong khi một nhà sử học khác lại tập trung vào yếu tố khách quan là sức mạnh quân sự áp đảo của đối phương. Cách tiếp cận này phản ánh điều gì về đặc điểm của nhận thức lịch sử?
- A. Nhận thức lịch sử mang tính đa chiều, một sự kiện có thể có nhiều cách lý giải khác nhau tùy thuộc vào góc độ tiếp cận.
- B. Nhận thức lịch sử luôn phụ thuộc vào ý kiến chủ quan của nhà sử học, không có cách lý giải nào là đúng tuyệt đối.
- C. Nhận thức lịch sử chỉ đúng khi dựa trên các nguồn sử liệu khách quan và đáng tin cậy.
- D. Nhận thức lịch sử phải thống nhất và đồng thuận giữa các nhà sử học để đảm bảo tính chính xác.
Câu 5: Nếu một người nói rằng: "Lịch sử chỉ là những câu chuyện do người chiến thắng viết ra", quan điểm này phản ánh sự nghi ngờ về khía cạnh nào của sử học?
- A. Tính chính xác của các sự kiện lịch sử đã xảy ra.
- B. Vai trò của nhân vật lịch sử trong việc thay đổi tiến trình lịch sử.
- C. Khả năng tái hiện quá khứ một cách đầy đủ và trọn vẹn.
- D. Tính khách quan và sự trung lập của các nhà sử học và nguồn sử liệu.
Câu 6: Trong các loại hình di sản văn hóa, "di sản tư liệu" (ví dụ: Mộc bản triều Nguyễn, Bia Văn Miếu - Quốc Tử Giám) có vai trò đặc biệt quan trọng trong nghiên cứu lịch sử vì sao?
- A. Di sản tư liệu thường có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cao hơn các loại hình di sản khác.
- B. Di sản tư liệu dễ dàng được bảo tồn và trưng bày cho công chúng hơn.
- C. Di sản tư liệu chứa đựng thông tin trực tiếp, ghi chép lại các sự kiện, tư tưởng, văn hóa của quá khứ.
- D. Di sản tư liệu thường gắn liền với các nhân vật lịch sử nổi tiếng và sự kiện trọng đại.
Câu 7: Để nghiên cứu về đời sống kinh tế của người Việt cổ thời Văn Lang - Âu Lạc, loại hình di tích khảo cổ nào sẽ cung cấp thông tin trực tiếp và giá trị nhất?
- A. Các đền miếu cổ thờ cúng các vị thần tự nhiên.
- B. Các công cụ sản xuất nông nghiệp, đồ gốm, dấu vết chợ làng.
- C. Các thành lũy, vũ khí và di tích chiến tranh.
- D. Các mộ táng và đồ tùy táng của tầng lớp quý tộc.
Câu 8: Một nhà sử học trẻ khi nghiên cứu về phong trào Cần Vương đã phỏng vấn một số cụ cao niên trong dòng họ của một thủ lĩnh Cần Vương. Dạng nguồn sử liệu mà nhà sử học này thu thập được gọi là gì?
- A. Sử liệu vật chất.
- B. Sử liệu chữ viết.
- C. Sử liệu truyền miệng.
- D. Sử liệu hình ảnh.
Câu 9: Trong quá trình biên soạn một cuốn sách lịch sử về chiến thắng Điện Biên Phủ, tác giả đã sử dụng hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhật ký chiến trường của một chiến sĩ Điện Biên, và các bài báo đăng trên báo Nhân Dân thời kỳ đó. Các nguồn sử liệu này có đặc điểm chung gì?
- A. Đều là sử liệu thứ cấp, được viết sau khi sự kiện đã xảy ra.
- B. Đều là sử liệu sơ cấp, cung cấp thông tin trực tiếp từ thời điểm diễn ra sự kiện hoặc người tham gia.
- C. Đều là sử liệu khách quan, phản ánh trung thực và đầy đủ sự thật lịch sử.
- D. Đều là sử liệu chính thống, được nhà nước công nhận và sử dụng rộng rãi.
Câu 10: Vì sao việc đối chiếu, so sánh thông tin từ nhiều nguồn sử liệu khác nhau là một nguyên tắc quan trọng trong nghiên cứu lịch sử?
- A. Để tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình nghiên cứu.
- B. Để thể hiện sự uyên bác và kiến thức sâu rộng của nhà sử học.
- C. Để tạo ra một câu chuyện lịch sử hấp dẫn và lôi cuốn người đọc.
- D. Để kiểm chứng tính xác thực của thông tin, phát hiện sai sót hoặc sự thiên vị trong từng nguồn sử liệu.
Câu 11: Trong một bài viết về "Nạn đói năm 1945", một tác giả sử dụng số liệu thống kê về số người chết đói từ báo cáo của chính quyền thuộc địa Pháp và hồi ký của một nạn nhân sống sót. Việc kết hợp hai loại nguồn này giúp ích gì cho nghiên cứu?
- A. Giúp bổ sung cho nhau, số liệu thống kê cho thấy quy mô, hồi ký cho thấy trải nghiệm cá nhân, tạo nên bức tranh toàn diện hơn.
- B. Giúp xác định nguồn nào đáng tin cậy hơn, vì số liệu thống kê luôn khách quan hơn hồi ký.
- C. Giúp tác giả thể hiện sự đa dạng trong nguồn sử liệu, tăng tính học thuật cho bài viết.
- D. Không có nhiều ý nghĩa, vì hai nguồn này đề cập đến hai khía cạnh khác nhau của nạn đói.
Câu 12: Giả sử bạn tìm thấy hai cuốn sách lịch sử viết về cùng một sự kiện, nhưng một cuốn xuất bản ở Việt Nam, một cuốn xuất bản ở Hoa Kỳ. Bạn dự đoán điều gì về sự khác biệt có thể có trong cách trình bày và lý giải sự kiện đó?
- A. Hai cuốn sách sẽ hoàn toàn giống nhau về nội dung và cách trình bày vì sự thật lịch sử là duy nhất.
- B. Cuốn sách xuất bản ở Hoa Kỳ sẽ khách quan hơn vì sử học phương Tây luôn trung lập.
- C. Có thể có sự khác biệt về cách nhấn mạnh các khía cạnh, lựa chọn chi tiết và diễn giải ý nghĩa của sự kiện do khác biệt về quan điểm, hệ giá trị.
- D. Cuốn sách xuất bản ở Việt Nam sẽ chi tiết hơn vì tác giả gần gũi với sự kiện hơn.
Câu 13: Trong việc nghiên cứu lịch sử, khái niệm "thời gian lịch sử" khác biệt với "thời gian tự nhiên" (ví dụ: thời gian vật lý, thời gian địa chất) như thế nào?
- A. Thời gian lịch sử trôi tuyến tính và đều đặn, giống như thời gian tự nhiên.
- B. Thời gian lịch sử mang tính chủ quan, được cảm nhận và phân chia bởi con người dựa trên các biến cố, giai đoạn phát triển xã hội.
- C. Thời gian lịch sử có thể đảo ngược và lặp lại, khác với thời gian tự nhiên luôn tuyến tính.
- D. Thời gian lịch sử chỉ đo đếm các sự kiện lớn, còn thời gian tự nhiên đo đếm mọi biến đổi.
Câu 14: Việc phân chia lịch sử thành các giai đoạn (ví dụ: Cổ đại, Trung đại, Cận đại, Hiện đại) mang tính tương đối và quy ước. Vì sao các nhà sử học vẫn sử dụng cách phân chia này?
- A. Vì các giai đoạn lịch sử phân chia theo các mốc thời gian chính xác và khách quan.
- B. Vì cách phân chia này phản ánh đúng quy luật phát triển tuyến tính của lịch sử.
- C. Vì giúp hệ thống hóa, sắp xếp các sự kiện, quá trình lịch sử theo những đặc trưng chung, tạo điều kiện cho việc nghiên cứu và nhận thức.
- D. Vì đây là cách phân chia duy nhất được công nhận và sử dụng trên toàn thế giới.
Câu 15: Khi nghiên cứu về một nhân vật lịch sử gây tranh cãi (ví dụ: một vị vua có công và tội), thái độ đúng đắn của người nghiên cứu lịch sử nên là gì?
- A. Chỉ tập trung vào những mặt tích cực để tôn vinh nhân vật lịch sử.
- B. Chỉ tập trung vào những mặt tiêu cực để phê phán nhân vật lịch sử.
- C. Đưa ra phán xét dứt khoát về công hay tội của nhân vật lịch sử.
- D. Xem xét nhân vật trong bối cảnh lịch sử cụ thể, phân tích cả mặt tích cực và tiêu cực, tránh áp đặt quan điểm cá nhân.
Câu 16: Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, việc nghiên cứu lịch sử dân tộc có còn quan trọng hay không? Vì sao?
- A. Không còn quan trọng, vì lịch sử nhân loại mới là trọng tâm trong thế giới toàn cầu hóa.
- B. Vẫn rất quan trọng, vì giúp hiểu rõ cội nguồn, bản sắc dân tộc, và vị thế của quốc gia trong cộng đồng quốc tế.
- C. Chỉ quan trọng đối với các quốc gia nhỏ, còn các cường quốc thì không cần.
- D. Chỉ quan trọng trong lĩnh vực văn hóa, không liên quan đến kinh tế và chính trị.
Câu 17: Một học sinh cho rằng: "Học lịch sử chỉ là học thuộc lòng các sự kiện, ngày tháng, rất nhàm chán". Quan điểm này thể hiện sự hiểu biết chưa đầy đủ về khía cạnh nào của môn Lịch sử?
- A. Tính khách quan của các sự kiện lịch sử.
- B. Vai trò của nhà sử học trong việc tái hiện quá khứ.
- C. Tính khoa học, khả năng phân tích, lý giải và rút ra bài học từ lịch sử.
- D. Giá trị của các nguồn sử liệu khác nhau.
Câu 18: Trong một bảo tàng lịch sử, bạn thấy trưng bày một chiếc rìu đá cổ và một chiếc máy cày bằng sắt. Sự khác biệt về loại hình công cụ này phản ánh điều gì về sự phát triển của xã hội loài người?
- A. Sự thay đổi về tôn giáo và tín ngưỡng của con người.
- B. Sự tiến bộ trong kỹ thuật sản xuất, từ công cụ thô sơ đến công cụ tinh xảo, năng suất cao hơn.
- C. Sự phân hóa giai cấp ngày càng sâu sắc trong xã hội.
- D. Sự thay đổi về điều kiện tự nhiên và môi trường sống.
Câu 19: Nếu bạn muốn nghiên cứu về đời sống tinh thần, tín ngưỡng của cư dân Văn Lang - Âu Lạc, loại hình di tích nào sẽ cung cấp thông tin giá trị nhất?
- A. Các di tích kinh tế như công cụ sản xuất, kho tàng.
- B. Các di tích quân sự như thành lũy, vũ khí.
- C. Các di tích kiến trúc cung đình, thành thị.
- D. Các di tích khảo cổ liên quan đến tục thờ cúng, lễ hội, đồ tùy táng trong mộ.
Câu 20: Vì sao sử học được coi là một khoa học liên ngành, có sự hợp tác và sử dụng tri thức từ nhiều lĩnh vực khác (ví dụ: khảo cổ học, địa lý học, xã hội học, nhân chủng học)?
- A. Vì đối tượng nghiên cứu của lịch sử là quá khứ phức tạp, đa diện, cần sự hỗ trợ từ nhiều ngành khoa học khác để có cái nhìn toàn diện.
- B. Vì các nhà sử học không đủ năng lực nghiên cứu độc lập, cần sự giúp đỡ từ các chuyên gia khác.
- C. Vì việc hợp tác liên ngành giúp tăng tính khách quan và khoa học cho nghiên cứu lịch sử.
- D. Vì xu hướng chung của các ngành khoa học hiện đại là hợp tác và liên kết với nhau.
Câu 21: Trong nghiên cứu lịch sử, việc sử dụng phương pháp "niên đại" (xác định thời gian xảy ra sự kiện) có vai trò gì?
- A. Giúp đánh giá mức độ quan trọng của các sự kiện lịch sử.
- B. Giúp xác định vị trí của sự kiện trong dòng thời gian, xây dựng trình tự và mối liên hệ giữa các sự kiện.
- C. Giúp giải thích nguyên nhân sâu xa của các sự kiện lịch sử.
- D. Giúp so sánh sự phát triển của các nền văn minh khác nhau.
Câu 22: Vì sao việc học lịch sử có thể giúp chúng ta "hiểu rõ hơn về bản thân và xã hội đương đại"?
- A. Vì lịch sử lặp lại, giúp chúng ta dự đoán tương lai một cách chính xác.
- B. Vì lịch sử cho thấy quá khứ luôn tốt đẹp hơn hiện tại.
- C. Vì lịch sử giúp nhận thức quá trình hình thành và phát triển của xã hội, hiểu rõ nguồn gốc các giá trị, thể chế, vấn đề đương đại.
- D. Vì lịch sử cung cấp những câu chuyện giải trí hấp dẫn về quá khứ.
Câu 23: Một nhà sử học khi nghiên cứu về Cách mạng công nghiệp ở Anh đã sử dụng các biểu đồ thống kê về sản lượng than, sắt, và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Loại phương pháp nghiên cứu nào được thể hiện ở đây?
- A. Phương pháp định lượng (sử dụng số liệu thống kê).
- B. Phương pháp định tính (phân tích nội dung văn bản).
- C. Phương pháp so sánh lịch sử.
- D. Phương pháp phỏng vấn nhân chứng lịch sử.
Câu 24: Trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa lịch sử, vai trò quan trọng nhất thuộc về ai?
- A. Nhà nước và các cơ quan quản lý văn hóa.
- B. Các nhà khoa học và chuyên gia bảo tồn di sản.
- C. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư.
- D. Toàn thể cộng đồng và mỗi cá nhân trong xã hội.
Câu 25: Vì sao việc "tôn trọng tính đa dạng văn hóa và lịch sử" là một nguyên tắc quan trọng trong bối cảnh thế giới ngày nay?
- A. Vì chỉ có một nền văn hóa và lịch sử duy nhất là đúng đắn.
- B. Vì các nền văn hóa và lịch sử đều có giá trị ngang nhau, không có sự hơn kém.
- C. Vì thế giới đa dạng, tôn trọng sự khác biệt giúp tránh xung đột, tăng cường hiểu biết và hợp tác giữa các cộng đồng, quốc gia.
- D. Vì đó là yêu cầu bắt buộc của các tổ chức quốc tế.
Câu 26: Trong quá trình nghiên cứu lịch sử, việc đặt câu hỏi "Điều gì sẽ xảy ra nếu...?" (ví dụ: Điều gì sẽ xảy ra nếu Hai Bà Trưng thất bại trong cuộc khởi nghĩa?) có giá trị gì?
- A. Giúp khẳng định tính tất yếu của các sự kiện lịch sử đã xảy ra.
- B. Giúp khám phá các khả năng khác, hiểu rõ hơn tính phức tạp, đa dạng và đôi khi là ngẫu nhiên của lịch sử.
- C. Giúp dự đoán chính xác các sự kiện lịch sử trong tương lai.
- D. Không có giá trị, vì lịch sử chỉ nghiên cứu những gì đã thực sự xảy ra.
Câu 27: Một nhà sử học khi nghiên cứu về một cuộc chiến tranh đã tập trung vào việc phân tích các yếu tố kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa - xã hội dẫn đến cuộc chiến. Cách tiếp cận này thể hiện điều gì?
- A. Cách tiếp cận đơn tuyến, chỉ tập trung vào một yếu tố duy nhất.
- B. Cách tiếp cận khách quan, loại bỏ hoàn toàn yếu tố chủ quan.
- C. Cách tiếp cận đa yếu tố, xem xét sự kiện lịch sử trong mối quan hệ tổng thể của nhiều lĩnh vực khác nhau.
- D. Cách tiếp cận chủ quan, tập trung vào vai trò của cá nhân lãnh đạo.
Câu 28: Vì sao việc "học tập lịch sử suốt đời" trở nên ngày càng quan trọng trong xã hội hiện đại?
- A. Vì kiến thức lịch sử trong sách giáo khoa luôn đầy đủ và không cần cập nhật.
- B. Vì chỉ có những người làm trong ngành sử học mới cần học tập lịch sử suốt đời.
- C. Vì lịch sử đã kết thúc, không có gì mới để học.
- D. Vì xã hội luôn biến đổi, việc học lịch sử giúp chúng ta liên tục cập nhật kiến thức, hiểu rõ bối cảnh và đưa ra quyết định đúng đắn.
Câu 29: Trong nghiên cứu lịch sử, khái niệm "diễn biến" dùng để chỉ điều gì?
- A. Quá trình phát triển, thay đổi của một sự kiện, hiện tượng lịch sử theo thời gian.
- B. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến một sự kiện lịch sử.
- C. Kết quả cuối cùng của một quá trình lịch sử.
- D. Tác động của một sự kiện lịch sử đối với các lĩnh vực khác.
Câu 30: Nếu bạn muốn tìm hiểu về "quan điểm của người dân thường về một sự kiện lịch sử", loại nguồn sử liệu nào có thể cung cấp thông tin trực tiếp và chân thực nhất?
- A. Các văn bản hành chính, luật pháp của nhà nước.
- B. Các công trình nghiên cứu lịch sử của các nhà sử học.
- C. Nhật ký cá nhân, thư từ, hồi ký của người dân thường đương thời.
- D. Sách giáo khoa lịch sử.