Trắc nghiệm Ngôi nhà truyền thống của người Ê-Đê - Chân trời sáng tạo - Đề 03 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Khi đến thăm một buôn làng của người Ê-đê, bạn sẽ dễ dàng nhận ra kiến trúc nhà ở truyền thống của họ khác biệt so với nhiều dân tộc khác. Đâu là đặc điểm kiến trúc nổi bật nhất của ngôi nhà dài Ê-đê, giúp phân biệt chúng với nhà ở của các dân tộc khác ở Việt Nam?
- A. Chiều dài vượt trội, có thể kéo dài hàng chục mét, tượng trưng cho sự gắn kết cộng đồng và gia đình mẫu hệ.
- B. Mái nhà hình vòm cong, lợp bằng ngói ống màu đỏ tươi, tạo nên vẻ đẹp rực rỡ giữa núi rừng.
- C. Nhà sàn cao ráo, được xây dựng trên hệ thống cột gỗ chắc chắn, giúp chống затопление và thú dữ.
- D. Hệ thống cửa sổ kính lớn, được trang trí hoa văn几何 phức tạp, thể hiện sự giao thoa văn hóa Đông - Tây.
Câu 2: Vật liệu xây dựng truyền thống chủ yếu được người Ê-đê sử dụng để dựng nhà dài là gì, và sự lựa chọn này phản ánh điều gì về mối quan hệ giữa họ và môi trường tự nhiên?
- A. Gạch nung và đá ong, thể hiện sự bền vững và khả năng chống chọi với thời tiết khắc nghiệt vùng cao.
- B. Gỗ, tre, nứa, lá, những vật liệu tự nhiên sẵn có từ rừng, thể hiện sự gắn bó và thích nghi với môi trường sinh thái.
- C. Bê tông cốt thép và kính cường lực, mang đến sự hiện đại và tiện nghi cho cuộc sống của người Ê-đê.
- D. Kim loại và nhựa tổng hợp, những vật liệu công nghiệp giúp giảm thiểu công sức lao động trong xây dựng.
Câu 3: Trong ngôi nhà dài truyền thống của người Ê-đê, không gian sinh hoạt được phân chia như thế nào và cách phân chia này phản ánh điều gì về cấu trúc gia đình và vai trò giới trong xã hội Ê-đê?
- A. Không gian sinh hoạt chung ở trung tâm, các phòng ngủ riêng biệt bố trí xung quanh, thể hiện sự đề cao tính riêng tư cá nhân.
- B. Phân chia theo chiều ngang, với khu vực tiếp khách trang trọng ở phía trước, khu vực bếp núc và nghỉ ngơi ở phía sau, thể hiện sự phân cấp rõ ràng.
- C. Phân chia dọc theo chiều dài nhà, mỗi gia đình nhỏ có một gian riêng, bếp chung ở đầu nhà hoặc cuối nhà, thể hiện tính cộng đồng và gia đình mẫu hệ.
- D. Không gian mở hoàn toàn, không có sự phân chia, thể hiện sự bình đẳng tuyệt đối giữa các thành viên trong gia đình.
Câu 4: Cầu thang trong nhà dài Ê-đê không chỉ là lối đi lên xuống mà còn mang ý nghĩa văn hóa đặc biệt. Ý nghĩa nào sau đây thể hiện rõ nhất vai trò văn hóa của cầu thang trong ngôi nhà dài?
- A. Cầu thang được làm bằng gỗ quý, chạm khắc hoa văn tinh xảo, thể hiện sự giàu có và địa vị của gia chủ.
- B. Số bậc cầu thang luôn là số lẻ, theo quan niệm dân gian để mang lại may mắn và tránh điều xui rủi.
- C. Cầu thang được thiết kế dốc đứng, giúp tiết kiệm diện tích và tạo sự vững chãi cho ngôi nhà.
- D. Cầu thang thường có hai lối lên xuống, phân biệt theo giới tính (cầu thang đực, cầu thang cái) và hướng nhà, gắn liền với các nghi lễ và tín ngưỡng.
Câu 5: Hoa văn trang trí trên nhà dài Ê-đê thường sử dụng các hình tượng nào và chúng phản ánh điều gì về thế giới quan và đời sống tinh thần của người Ê-đê?
- A. Các hình tượng chim, thú, hoa lá, các图案几何 đơn giản, thể hiện sự gần gũi với thiên nhiên và cuộc sống sinh hoạt hàng ngày.
- B. Các hình tượng rồng phượng,麒麟, rùa, thể hiện ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa và ước vọng về quyền lực, sự trường tồn.
- C. Các hình tượng thánh thần,天使,十字架, thể hiện sự du nhập và ảnh hưởng của tôn giáo phương Tây.
- D. Chủ yếu sử dụng màu sắc sặc sỡ và图案 trừu tượng, thể hiện sự phóng khoáng và個性 hóa trong nghệ thuật trang trí.
Câu 6: Vì sao nhà dài được xem là biểu tượng của chế độ mẫu hệ trong xã hội Ê-đê? Hãy chọn câu trả lời phản ánh đúng nhất mối liên hệ này.
- A. Vì nhà dài là nơi tổ chức các nghi lễ cưới xin, sinh con đẻ cái, những sự kiện quan trọng liên quan đến dòng dõi.
- B. Vì nhà dài thuộc về phụ nữ, con gái út có trách nhiệm thừa kế và duy trì nhà, thể hiện vai trò trung tâm của phụ nữ trong gia đình mẫu hệ.
- C. Vì nhà dài được xây dựng theo hướng Tây, hướng mặt trời lặn, tượng trưng cho phái nữ và sự dịu dàng.
- D. Vì nhà dài thường được trang trí bằng các hoa văn hình mặt trời, mặt trăng, biểu tượng của sự sinh sôi và nảy nở.
Câu 7: Theo quan niệm của người Ê-đê, bếp lửa trong nhà dài có ý nghĩa như thế nào? Ý nghĩa này thể hiện điều gì về giá trị văn hóa và đời sống gia đình của họ?
- A. Bếp lửa chỉ đơn thuần là nơi nấu ăn, phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của gia đình.
- B. Bếp lửa là nơi thờ cúng tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng đối với các thế hệ đi trước.
- C. Bếp lửa là trung tâm của đời sống gia đình, biểu tượng của sự ấm áp, đoàn kết, và là nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng.
- D. Bếp lửa được coi là nơi trú ngụ của các vị thần linh, bảo vệ gia đình khỏi những điều xấu xa.
Câu 8: Sự thay đổi trong kiến trúc nhà ở của người Ê-đê hiện nay (ví dụ: nhà xây, nhà mái tôn) phản ánh những tác động nào từ xã hội hiện đại đến văn hóa truyền thống của họ?
- A. Sự thay đổi này cho thấy người Ê-đê ngày càng giàu có hơn, có điều kiện xây dựng nhà cửa khang trang, hiện đại.
- B. Sự thay đổi này chứng tỏ người Ê-đê đã từ bỏ hoàn toàn những giá trị văn hóa truyền thống để hòa nhập với xã hội hiện đại.
- C. Sự thay đổi này là tất yếu và không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến bản sắc văn hóa của người Ê-đê.
- D. Sự thay đổi này phản ánh quá trình hiện đại hóa, đô thị hóa, và hội nhập văn hóa, có thể dẫn đến sự mai một một phần giá trị văn hóa truyền thống.
Câu 9: Giả sử bạn muốn giới thiệu về ngôi nhà dài truyền thống của người Ê-đê cho bạn bè quốc tế, bạn sẽ nhấn mạnh vào khía cạnh độc đáo nào nhất của kiến trúc này để thu hút sự chú ý của họ?
- A. Chiều dài ấn tượng và ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện cấu trúc gia đình mẫu hệ và đời sống cộng đồng độc đáo.
- B. Vật liệu xây dựng hoàn toàn tự nhiên và kỹ thuật xây dựng thủ công tinh xảo của người Ê-đê.
- C. Hoa văn trang trí rực rỡ và mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Ê-đê.
- D. Không gian sống thoáng đãng, mát mẻ và hài hòa với thiên nhiên xung quanh.
Câu 10: Trong văn bản “Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê”, tác giả Lan Anh đã sử dụng phương pháp thuyết minh nào là chủ yếu để giới thiệu về kiến trúc nhà dài?
- A. So sánh và đối chiếu với các kiểu nhà truyền thống của dân tộc khác để làm nổi bật sự khác biệt.
- B. Liệt kê, phân tích các bộ phận, đặc điểm kiến trúc, và miêu tả hình dáng, không gian của nhà dài.
- C. Sử dụng yếu tố tự sự và miêu tả để kể lại quá trình xây dựng và sinh sống trong nhà dài.
- D. Vận dụng ngôn ngữ biểu cảm và hình ảnh so sánh, ẩn dụ để gợi hình dung sinh động về nhà dài.
Câu 11: Đọc đoạn văn sau: “Nhà dài Ê-đê không chỉ là nơi ở, mà còn là không gian văn hóa, nơi lưu giữ và phát huy những giá trị truyền thống…”. Đoạn văn trên nhấn mạnh vai trò nào của nhà dài trong đời sống người Ê-đê?
- A. Vai trò kinh tế, là trung tâm sản xuất và trao đổi hàng hóa của cộng đồng Ê-đê.
- B. Vai trò chính trị, là nơi hội họp và đưa ra các quyết định quan trọng của buôn làng.
- C. Vai trò văn hóa, là nơi bảo tồn và phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc Ê-đê.
- D. Vai trò quân sự, là pháo đài kiên cố bảo vệ cộng đồng khỏi sự xâm nhập của kẻ thù.
Câu 12: Nếu so sánh với nhà rông của người Ba Na hay nhà sàn của người Thái, điểm khác biệt cơ bản nhất của nhà dài Ê-đê là gì, xét về mặt cấu trúc gia đình và tổ chức cộng đồng?
- A. Nhà dài Ê-đê có mái nhọn vút cao, trong khi nhà rông và nhà sàn có mái thấp và rộng hơn.
- B. Nhà dài Ê-đê sử dụng chủ yếu gỗ và tre, còn nhà rông và nhà sàn sử dụng nhiều vật liệu khác nhau.
- C. Nhà dài Ê-đê thường được trang trí hoa văn hình rồng, còn nhà rông và nhà sàn có hoa văn khác biệt.
- D. Nhà dài Ê-đê là nơi cư trú của đại gia đình mẫu hệ, phản ánh cấu trúc gia đình và xã hội mẫu hệ đặc trưng.
Câu 13: Hãy tưởng tượng bạn là một kiến trúc sư hiện đại, được yêu cầu thiết kế một ngôi nhà ở lấy cảm hứng từ nhà dài Ê-đê. Bạn sẽ vận dụng những yếu tố kiến trúc nào của nhà dài vào thiết kế của mình để vừa mang tính hiện đại, vừa giữ được bản sắc văn hóa Ê-đê?
- A. Sao chép hoàn toàn kiểu dáng và vật liệu truyền thống của nhà dài để tạo ra một bản sao nguyên bản.
- B. Sử dụng hình dáng dài, vật liệu tự nhiên (gỗ, tre), không gian mở, và hoa văn cách điệu của nhà dài, kết hợp với tiện nghi hiện đại.
- C. Xây dựng nhà cao tầng theo phong cách hiện đại, chỉ trang trí thêm một vài chi tiết hoa văn Ê-đê cho có vẻ truyền thống.
- D. Từ bỏ hoàn toàn các yếu tố truyền thống của nhà dài, tập trung vào thiết kế nhà ống hiện đại, tiết kiệm diện tích.
Câu 14: Điều gì sẽ xảy ra với vai trò và ý nghĩa văn hóa của nhà dài Ê-đê nếu chế độ mẫu hệ dần thay đổi hoặc mất đi trong xã hội Ê-đê hiện đại?
- A. Vai trò và ý nghĩa văn hóa của nhà dài sẽ không thay đổi, vì nó đã trở thành một biểu tượng kiến trúc độc đáo.
- B. Nhà dài sẽ trở nên phổ biến hơn, vì không còn bị ràng buộc bởi các quy tắc của chế độ mẫu hệ.
- C. Vai trò và ý nghĩa văn hóa của nhà dài có thể bị suy giảm, vì nó gắn liền với cấu trúc gia đình và xã hội mẫu hệ.
- D. Nhà dài sẽ được chuyển đổi thành các công trình công cộng, phục vụ cho mục đích du lịch và kinh doanh.
Câu 15: Trong các lễ hội truyền thống của người Ê-đê, nhà dài thường được sử dụng như thế nào? Cách sử dụng này thể hiện vai trò gì của nhà dài trong đời sống cộng đồng?
- A. Nhà dài chỉ được trang hoàng lộng lẫy hơn trong các dịp lễ hội, không có vai trò đặc biệt nào khác.
- B. Nhà dài là không gian trung tâm diễn ra các nghi lễ, sinh hoạt văn hóa cộng đồng trong lễ hội, thể hiện sự gắn kết và duy trì bản sắc.
- C. Mỗi gia đình trong nhà dài sẽ tổ chức lễ hội riêng trong gian nhà của mình, không có sự liên kết cộng đồng.
- D. Nhà dài chỉ được sử dụng làm nơi nghỉ ngơi cho khách mời và du khách trong các lễ hội.
Câu 16: Hãy sắp xếp các bước sau theo trình tự hợp lý trong quá trình xây dựng một ngôi nhà dài truyền thống của người Ê-đê:
A. Lợp mái nhà bằng cỏ tranh hoặc lá
B. Dựng cột và khung nhà bằng gỗ
C. Chọn địa điểm và chuẩn bị vật liệu
D. Hoàn thiện vách nhà bằng tre nứa đan
E. Tổ chức lễ cúng nhà mới
- A. C - B - A - D - E
- B. B - C - D - A - E
- C. C - B - D - A - E
- D. A - B - C - D - E
Câu 17: Điều gì có thể được coi là thách thức lớn nhất đối với việc bảo tồn nhà dài truyền thống của người Ê-đê trong bối cảnh xã hội hiện nay?
- A. Sự thay đổi lối sống, kinh tế, đô thị hóa và việc tìm kiếm, duy trì vật liệu xây dựng truyền thống ngày càng khó khăn.
- B. Sự thiếu quan tâm của chính quyền địa phương và các tổ chức văn hóa đến việc bảo tồn nhà dài.
- C. Sự phản đối của thế hệ trẻ Ê-đê đối với việc sống trong nhà dài truyền thống, họ muốn ở nhà hiện đại hơn.
- D. Do nhà dài không còn phù hợp với điều kiện khí hậu hiện nay, thường xuyên bị затопление và xuống cấp nhanh chóng.
Câu 18: Trong văn hóa Ê-đê, ai thường là người quyết định hướng và vị trí xây dựng nhà dài?
- A. Già làng, người có uy tín và kinh nghiệm nhất trong buôn làng.
- B. Người phụ nữ lớn tuổi nhất trong gia đình mẫu hệ, thường là chủ nhà.
- C. Thầy cúng, người có khả năng giao tiếp với thế giới tâm linh.
- D. Tất cả các thành viên nam giới trưởng thành trong gia đình cùng nhau quyết định.
Câu 19: Yếu tố nào sau đây KHÔNG phải là một đặc điểm kiến trúc thường thấy trong nhà dài truyền thống của người Ê-đê?
- A. Mái nhà lợp cỏ tranh hoặc lá, dốc về hai phía.
- B. Cửa chính và cửa phụ ở hai đầu nhà.
- C. Không gian sinh hoạt chung kéo dài suốt chiều dài nhà.
- D. Tầng hầm để chứa đồ đạc và gia súc.
Câu 20: Nếu một ngôi nhà dài Ê-đê bị hư hỏng nặng do thiên tai, cộng đồng buôn làng sẽ thể hiện tinh thần đoàn kết và tương trợ như thế nào để giúp gia đình bị nạn?
- A. Mỗi gia đình tự lo khắc phục hậu quả, không có sự can thiệp hay giúp đỡ từ cộng đồng.
- B. Gia đình bị nạn sẽ phải vay mượn tiền từ ngân hàng hoặc các tổ chức tín dụng để tự sửa chữa nhà.
- C. Cả cộng đồng sẽ cùng nhau chung sức, góp vật liệu và công sức để giúp gia đình bị nạn dựng lại nhà mới.
- D. Chỉ những người thân thích trong dòng họ mới có trách nhiệm giúp đỡ gia đình bị nạn.
Câu 21: Trong văn bản, nhà dài Ê-đê được ví von với hình ảnh nào thể hiện rõ nhất vẻ đẹp và sự trường tồn của nó?
- A. “Nhà dài như tiếng chiêng ngân”, gợi vẻ đẹp âm vang và trường tồn văn hóa.
- B. “Nhà dài như con thuyền độc mộc”, gợi hình dáng và sự lênh đênh giữa đại ngàn.
- C. “Nhà dài như dãy núi Trường Sơn”, gợi sự hùng vĩ và vững chãi.
- D. “Nhà dài như dòng sông Sêrêpôk”, gợi sự mềm mại và uốn lượn.
Câu 22: Điều gì thể hiện tính “mở” trong không gian sống của nhà dài Ê-đê, khác với kiểu nhà ở khép kín của nhiều nền văn hóa khác?
- A. Việc sử dụng nhiều cửa sổ kính lớn giúp đón ánh sáng tự nhiên vào nhà.
- B. Mái nhà cao và thoáng giúp không khí lưu thông dễ dàng.
- C. Không gian sinh hoạt chung kéo dài, ít vách ngăn, và sự hòa nhập với thiên nhiên xung quanh.
- D. Cách bố trí đồ đạc đơn giản, tạo cảm giác rộng rãi và thoải mái.
Câu 23: Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về kỹ thuật xây dựng nhà dài truyền thống của người Ê-đê, nguồn tài liệu nào sau đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết và đáng tin cậy nhất?
- A. Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 10, bài “Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê”.
- B. Các công trình nghiên cứu chuyên sâu về kiến trúc dân gian Việt Nam, tập trung vào vùng Tây Nguyên.
- C. Các trang web du lịch và văn hóa giới thiệu về nhà dài Ê-đê.
- D. Phim tài liệu về đời sống văn hóa của người Ê-đê nói chung.
Câu 24: Trong nhà dài Ê-đê, vị trí trang trọng nhất, thường dành cho khách quý hoặc các nghi lễ quan trọng, thường là khu vực nào?
- A. Gian đầu nhà, gần cửa chính, thường được trang trí đẹp nhất và dành cho khách.
- B. Gian giữa nhà, nơi đặt bếp lửa, trung tâm sinh hoạt của gia đình.
- C. Gian cuối nhà, thường yên tĩnh và riêng tư hơn, dành cho người lớn tuổi.
- D. Không có khu vực nào đặc biệt trang trọng, mọi không gian đều bình đẳng.
Câu 25: Hãy chọn một câu tục ngữ hoặc thành ngữ Việt Nam có ý nghĩa tương đồng với giá trị “gắn kết cộng đồng” mà ngôi nhà dài Ê-đê thể hiện.
- A. “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
- B. “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”.
- C. “Uống nước nhớ nguồn”.
- D. “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
Câu 26: Nếu bạn là một người Ê-đê trẻ tuổi, bạn sẽ làm gì để góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của ngôi nhà dài truyền thống trong xã hội hiện đại?
- A. Hoàn toàn từ bỏ nhà dài truyền thống và chuyển sang sống trong nhà hiện đại để bắt kịp xu hướng.
- B. Chỉ giữ lại nhà dài như một di tích lịch sử, không cần quan tâm đến việc sử dụng hay phát huy giá trị của nó.
- C. Phê phán những người còn sống trong nhà dài là lạc hậu và bảo thủ.
- D. Tìm hiểu, học hỏi về nhà dài, giới thiệu với bạn bè, ứng dụng yếu tố truyền thống vào cuộc sống hiện đại, và tham gia các hoạt động bảo tồn.
Câu 27: Trong văn bản, tác giả Lan Anh đã sử dụng những loại câu nào (theo mục đích nói) để thuyết minh về nhà dài Ê-đê? Phân tích tác dụng của việc sử dụng các loại câu đó.
- A. Chủ yếu sử dụng câu trần thuật để cung cấp thông tin khách quan, rõ ràng về đặc điểm, cấu trúc, và ý nghĩa của nhà dài.
- B. Sử dụng nhiều câu nghi vấn để gợi sự tò mò và khuyến khích người đọc tự tìm hiểu về nhà dài.
- C. Sử dụng xen kẽ câu cảm thán để thể hiện cảm xúc và sự yêu mến đối với nhà dài.
- D. Chủ yếu sử dụng câu cầu khiến để kêu gọi mọi người chung tay bảo tồn nhà dài.
Câu 28: Hãy liên hệ kiến trúc nhà dài Ê-đê với một loại hình kiến trúc truyền thống khác của Việt Nam mà bạn biết (ví dụ: nhà ba gian, đình làng). Nêu ra điểm tương đồng và khác biệt cơ bản giữa chúng.
- A. Tương đồng: Cả hai đều sử dụng vật liệu tự nhiên. Khác biệt: Nhà dài mái nhọn, nhà ba gian mái bằng.
- B. Tương đồng: Cả hai đều có không gian thờ cúng tổ tiên. Khác biệt: Nhà dài có nhiều gian, nhà ba gian chỉ có ba gian chính.
- C. Tương đồng: Đều là kiến trúc truyền thống Việt Nam. Khác biệt: Nhà dài dành cho đại gia đình mẫu hệ, không gian mở; nhà ba gian cho gia đình phụ hệ nhỏ, không gian riêng tư hơn.
- D. Tương đồng: Cả hai đều có sân vườn rộng rãi. Khác biệt: Nhà dài xây trên sàn, nhà ba gian xây trên mặt đất.
Câu 29: Nếu bạn muốn tổ chức một sự kiện văn hóa giới thiệu về nhà dài Ê-đê, bạn sẽ lựa chọn hình thức và nội dung nào để sự kiện đó hấp dẫn và hiệu quả nhất?
- A. Chỉ tổ chức triển lãm ảnh và hiện vật về nhà dài, thuyết trình khô khan về lịch sử và kiến trúc.
- B. Kết hợp trình diễn văn hóa Ê-đê (âm nhạc, múa), trải nghiệm làm nhà mô hình, ẩm thực, và giao lưu với nghệ nhân.
- C. Chỉ chiếu phim tài liệu về nhà dài và tổ chức tọa đàm khoa học với các chuyên gia.
- D. Tổ chức cuộc thi vẽ tranh hoặc viết bài về nhà dài, trao giải thưởng cho người thắng cuộc.
Câu 30: Trong bối cảnh du lịch cộng đồng ngày càng phát triển ở Tây Nguyên, nhà dài truyền thống của người Ê-đê có thể được khai thác và phát huy giá trị như thế nào để vừa bảo tồn văn hóa, vừa mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng?
- A. Xây dựng các khu nghỉ dưỡng cao cấp theo phong cách hiện đại, không liên quan đến nhà dài truyền thống.
- B. Biến tất cả nhà dài thành điểm du lịch, thu phí tham quan cao để tăng thu nhập.
- C. Phát triển du lịch cộng đồng gắn với trải nghiệm nhà dài, văn hóa Ê-đê, homestay, và các sản phẩm thủ công truyền thống, đảm bảo lợi ích kinh tế chia sẻ cho cộng đồng.
- D. Chỉ tập trung vào bảo tồn nhà dài nguyên trạng, hạn chế tối đa các hoạt động du lịch để tránh ảnh hưởng đến văn hóa.