Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 Bài 3: Giao cảm với thiên nhiên - Chân trời sáng tạo - Đề 01
Trắc nghiệm Ngữ Văn 10 Bài 3: Giao cảm với thiên nhiên - Chân trời sáng tạo - Đề 01 bao gồm nhiều câu hỏi hay, bám sát chương trình. Cùng làm bài tập trắc nghiệm ngay.
Câu 1: Theo "Tri thức ngữ văn" (Sách Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo), "giao cảm với thiên nhiên" được hiểu là trạng thái cảm xúc, tâm hồn của con người khi nào?
- A. Chỉ đơn thuần quan sát cảnh vật bên ngoài.
- B. Sử dụng thiên nhiên làm bối cảnh cho câu chuyện.
- C. Có sự rung động, hòa hợp, sẻ chia tâm trạng giữa con người và cảnh vật thiên nhiên.
- D. Mô tả thiên nhiên một cách khách quan, không kèm theo cảm xúc cá nhân.
Câu 2: Trong bài thơ "Hương Sơn phong cảnh" (Chu Mạnh Trinh), yếu tố nào của thiên nhiên được tác giả tập trung miêu tả để thể hiện vẻ đẹp thanh tịnh, thoát tục?
- A. Sự hùng vĩ, dữ dội của núi rừng.
- B. Hoạt động nhộn nhịp của con người trong cảnh vật.
- C. Màu sắc rực rỡ, tươi sáng của hoa lá.
- D. Suối, hang động, đá, cây cổ thụ, tiếng chuông chùa.
Câu 3: Phân tích cách sử dụng từ ngữ trong câu thơ "Bầu trời cảnh bụt" (Hương Sơn phong cảnh) cho thấy thái độ của tác giả đối với cảnh vật Hương Sơn như thế nào?
- A. Miêu tả sự giàu có, trù phú.
- B. Đề cao vẻ đẹp linh thiêng, huyền ảo như cõi Phật.
- C. Nhấn mạnh sự hoang sơ, chưa được khai phá.
- D. Thể hiện sự sợ hãi, e dè trước vẻ uy nghiêm.
Câu 4: Đoạn thơ sau trong "Thơ Duyên" (Xuân Diệu) thể hiện rõ nhất sự giao cảm nào giữa con người và thiên nhiên?
"Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên,
Cây me ríu rít cặp chim chuyền;
Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá,
Thu đến nơi đây một tiếng huyền."
- A. Thiên nhiên là phông nền cho hoạt động của con người.
- B. Con người quan sát thiên nhiên một cách lý trí.
- C. Thiên nhiên được cảm nhận bằng nhiều giác quan, hòa quyện vào cảm xúc lãng mạn của con người.
- D. Thiên nhiên đối lập, xa cách với tâm trạng con người.
Câu 5: Biện pháp tu từ nào được sử dụng hiệu quả trong câu "Đổ trời xanh ngọc qua muôn lá" (Thơ Duyên) để diễn tả sự giao hòa của ánh sáng và cảnh vật?
- A. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
- B. So sánh.
- C. Nhân hóa.
- D. Hoán dụ.
Câu 6: Đọc đoạn thơ sau và cho biết cảm xúc chủ đạo của nhân vật trữ tình khi đứng trước cảnh "nắng đã hanh rồi" (Nguyễn Bính):
"Nắng đã hanh rồi, sao vẫn mưa?
Mây che đỉnh núi, gió giao mùa.
Em đi phố vắng, nghe heo may,
Thương áo mỏng manh, hạt bụi lừa."
- A. Vui tươi, phấn khởi.
- B. Ngạc nhiên, tò mò.
- C. Bình thản, vô cảm.
- D. Buồn bã, cô đơn, hoài niệm.
Câu 7: Trong bài thơ "Nắng đã hanh rồi", sự xuất hiện của "hạt bụi lừa" cùng với cảnh "gió giao mùa" gợi lên điều gì về mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người?
- A. Thiên nhiên luôn tươi đẹp và hiền hòa với con người.
- B. Thiên nhiên có thể mang đến cảm giác mong manh, dễ tổn thương cho con người.
- C. Con người hoàn toàn làm chủ được thiên nhiên.
- D. Thiên nhiên chỉ là bối cảnh không ảnh hưởng đến tâm trạng.
Câu 8: Bài thơ "Lời má năm xưa" (Trần Văn Lâu) thể hiện sự giao cảm với thiên nhiên thông qua yếu tố nào là chủ yếu?
- A. Sự đối lập giữa thiên nhiên và cuộc sống hiện đại.
- B. Thiên nhiên được miêu tả bằng ngôn ngữ khoa học.
- C. Thiên nhiên gắn liền với kỉ niệm tuổi thơ, lời dạy của người thân yêu.
- D. Vẻ đẹp hoang dã, nguyên thủy của thiên nhiên.
Câu 9: Câu nói "Má thương từng ngọn cỏ" trong "Lời má năm xưa" cho thấy điều gì về tình cảm của người mẹ đối với thiên nhiên?
- A. Tình yêu thương sâu sắc, trân trọng đối với mọi sự sống nhỏ bé.
- B. Sự thờ ơ, không quan tâm đến thiên nhiên.
- C. Nỗi buồn khi phải xa lìa thiên nhiên.
- D. Thiên nhiên chỉ là nguồn lợi vật chất.
Câu 10: Khi phân tích, đánh giá một bài thơ về chủ đề thiên nhiên, ngoài nội dung miêu tả và cảm xúc, chúng ta cần chú ý đến yếu tố nghệ thuật nào?
- A. Tiểu sử của tác giả.
- B. Biện pháp tu từ, thể thơ, nhịp điệu, ngôn ngữ thơ.
- C. Hoàn cảnh kinh tế của thời đại.
- D. Các tác phẩm khác của cùng tác giả.
Câu 11: Nhận định nào sau đây thể hiện sự giao cảm tiêu cực hoặc sự xa cách giữa con người và thiên nhiên?
- A. Ngắm trăng như tri kỉ.
- B. Nghe tiếng suối chảy mà lòng thanh thản.
- C. Chặt phá rừng bừa bãi để xây dựng công trình.
- D. Cảm nhận nỗi buồn của lá vàng rơi.
Câu 12: Trong "Hương Sơn phong cảnh", cụm từ "khéo đặt" khi miêu tả cảnh vật cho thấy điều gì về cách tác giả cảm nhận thiên nhiên?
- A. Thiên nhiên được sắp đặt bởi con người.
- B. Thiên nhiên là ngẫu nhiên, không có trật tự.
- C. Tác giả không để ý đến cách sắp xếp của thiên nhiên.
- D. Sự ngưỡng mộ, trầm trồ trước vẻ đẹp tự nhiên như có bàn tay tạo hóa sắp đặt tài tình.
Câu 13: Phân tích cách sử dụng vần và nhịp trong một bài thơ về thiên nhiên có thể giúp người đọc cảm nhận được điều gì?
- A. Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ.
- B. Cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình hoặc vẻ đẹp, âm thanh của cảnh vật.
- C. Số lượng người đã đọc bài thơ.
- D. Thông điệp chính trị mà tác giả muốn gửi gắm.
Câu 14: Khi viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ về thiên nhiên, luận điểm cần tập trung vào điều gì?
- A. Chỉ tóm tắt nội dung bài thơ.
- B. Kể lại câu chuyện trong bài thơ.
- C. Nội dung (cảm xúc, suy nghĩ về thiên nhiên) và nghệ thuật (biện pháp tu từ, thể thơ, ngôn ngữ) của bài thơ.
- D. Chỉ đưa ra ý kiến cá nhân mà không dựa vào văn bản.
Câu 15: Từ "duyên" trong "Thơ Duyên" của Xuân Diệu, khi đặt trong ngữ cảnh của bài thơ, gợi lên mối liên hệ lãng mạn không chỉ giữa con người mà còn với yếu tố nào?
- A. Thiên nhiên và khoảnh khắc lãng mạn của buổi chiều.
- B. Tiền tài và danh vọng.
- C. Lịch sử và truyền thống.
- D. Khoa học và công nghệ.
Câu 16: Vẻ đẹp của "suối Cửa Đình", "hang Bò", "chùa Thiên Trù" trong "Hương Sơn phong cảnh" được miêu tả chủ yếu qua góc nhìn của ai?
- A. Người dân địa phương.
- B. Người lữ khách, du khách đến thăm cảnh.
- C. Nhà khoa học nghiên cứu địa chất.
- D. Người tu hành ẩn dật.
Câu 17: Câu thơ "Thuyền tình không ghé bến chơi vơi" (Thơ Duyên) trong bối cảnh bài thơ cho thấy điều gì về tâm trạng của nhân vật trữ tình?
- A. Sự hài lòng với cuộc sống hiện tại.
- B. Niềm vui khi được đi xa.
- C. Sự quyết đoán trong tình yêu.
- D. Nỗi cô đơn, trống vắng trong tình yêu, dù cảnh vật đang vào độ "duyên".
Câu 18: Trong bài "Lời má năm xưa", hình ảnh "cây bưởi sau nhà" có ý nghĩa gì đối với nhân vật trữ tình?
- A. Biểu tượng của tuổi thơ, kỉ niệm về người mẹ và những bài học về thiên nhiên.
- B. Chỉ là một loại cây ăn quả thông thường.
- C. Nguồn thu nhập chính của gia đình.
- D. Thể hiện sự giàu có, sung túc.
Câu 19: Khi giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một bài thơ, phần giới thiệu (mở bài) cần đảm bảo những thông tin cơ bản nào?
- A. Phân tích chi tiết từng câu thơ.
- B. Chỉ đưa ra cảm nhận cá nhân.
- C. Tên bài thơ, tác giả, và nhận định chung về giá trị/đặc điểm nổi bật của bài thơ.
- D. Kể lại toàn bộ nội dung bài thơ bằng lời văn xuôi.
Câu 20: Liên hệ giữa các bài thơ "Hương Sơn phong cảnh", "Thơ Duyên", "Nắng đã hanh rồi" và "Lời má năm xưa" cho thấy sự đa dạng trong cách con người giao cảm với thiên nhiên như thế nào?
- A. Tất cả đều thể hiện sự thờ ơ của con người trước thiên nhiên.
- B. Các bài thơ chỉ tập trung miêu tả vẻ đẹp bên ngoài của thiên nhiên.
- C. Chỉ có một cách duy nhất để con người giao cảm với thiên nhiên.
- D. Thiên nhiên có thể là đối tượng chiêm ngưỡng vẻ đẹp, là nguồn cảm hứng lãng mạn, là không gian gắn bó với kỉ niệm, hoặc gợi lên tâm trạng buồn bã, cô đơn.
Câu 21: Đoạn thơ nào sau đây (trong chương trình Ngữ văn 10) thể hiện rõ nhất sự gắn bó máu thịt, thân thương giữa con người và thiên nhiên, như một phần của cuộc sống bình dị?
- A. Bầu trời cảnh bụt.
- B. Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên.
- C. Má thương từng ngọn cỏ / Ba thương hòn đá tảng.
- D. Thuyền tình không ghé bến chơi vơi.
Câu 22: Khi phân tích một bài thơ, việc chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ (như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa) giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn điều gì?
- A. Cách tác giả thể hiện cảm xúc, hình ảnh, và ý nghĩa của văn bản.
- B. Số lượng câu thơ trong bài.
- C. Năm sáng tác chính xác của bài thơ.
- D. Giới tính của nhân vật trữ tình.
Câu 23: Đọc đoạn thơ sau và cho biết cảnh vật được miêu tả gợi lên liên tưởng về không gian nào?
"Non nước Hương Sơn đẹp nhất miền,
Đá chen hoa, hoa chen đá, lá chen sen."
- A. Một thành phố hiện đại, đông đúc.
- B. Một sa mạc khô cằn.
- C. Một khu công nghiệp.
- D. Không gian thiên nhiên tươi đẹp, hài hòa, có sự sống động của thực vật.
Câu 24: Phân tích cấu trúc của một bài thơ (ví dụ: bố cục, sự chuyển đoạn) có thể giúp người đọc nhận ra điều gì về mạch cảm xúc hoặc sự phát triển của ý thơ?
- A. Lỗi chính tả trong bài thơ.
- B. Sự thay đổi trong tâm trạng, góc nhìn, hoặc sự liên kết giữa các phần của bài thơ.
- C. Giá tiền của bài thơ.
- D. Số lượng người yêu thích bài thơ.
Câu 25: Trong "Nắng đã hanh rồi", hình ảnh "em" đi "phố vắng" giữa cảnh "nắng đã hanh" và "gió giao mùa" làm nổi bật cảm giác gì?
- A. Sự cô đơn, lạc lõng của con người trước sự chuyển mình của thiên nhiên và dòng thời gian.
- B. Sự vui vẻ khi thời tiết mát mẻ.
- C. Sự bận rộn, hối hả của cuộc sống.
- D. Niềm hy vọng vào một tương lai tươi sáng.
Câu 26: So sánh cách miêu tả thiên nhiên trong thơ trung đại (ví dụ: "Hương Sơn phong cảnh") và thơ mới (ví dụ: "Thơ Duyên") có điểm gì khác biệt cơ bản?
- A. Thơ trung đại chỉ miêu tả thiên nhiên, thơ mới thì không.
- B. Thơ trung đại sử dụng tiếng Việt, thơ mới sử dụng tiếng nước ngoài.
- C. Thơ trung đại thường mang tính ước lệ, gắn với đạo lý; thơ mới chú trọng cái tôi trữ tình, cảm xúc cá nhân, sự giao hòa lãng mạn.
- D. Thơ trung đại có vần, thơ mới thì không.
Câu 27: Việc sử dụng các giác quan khác nhau (thị giác, thính giác, xúc giác...) để cảm nhận thiên nhiên trong thơ "Giao cảm với thiên nhiên" có tác dụng gì?
- A. Làm cho bài thơ khó hiểu hơn.
- B. Tạo nên bức tranh thiên nhiên đa chiều, sống động và thể hiện sự giao cảm sâu sắc của con người.
- C. Giới hạn sự cảm nhận của người đọc.
- D. Chỉ tập trung vào một khía cạnh duy nhất của thiên nhiên.
Câu 28: Trong văn nghị luận, việc đưa ra các dẫn chứng (câu thơ, đoạn văn cụ thể) từ bài thơ đang phân tích có vai trò gì?
- A. Minh chứng, làm rõ và tăng sức thuyết phục cho luận điểm.
- B. Chỉ để kéo dài bài viết.
- C. Che giấu ý đồ của người viết.
- D. Làm cho bài viết khó hiểu hơn.
Câu 29: Chủ đề "Giao cảm với thiên nhiên" trong văn học thường gợi cho người đọc suy ngẫm về điều gì trong cuộc sống hiện đại?
- A. Tầm quan trọng của công nghệ.
- B. Sự cần thiết phải xa rời thiên nhiên.
- C. Chỉ tập trung vào lợi ích kinh tế từ thiên nhiên.
- D. Giá trị của việc kết nối, bảo vệ thiên nhiên và ý nghĩa của thiên nhiên đối với đời sống tinh thần con người.
Câu 30: Khi đọc một bài thơ về thiên nhiên, việc liên hệ bài thơ với bối cảnh văn hóa, xã hội hoặc cuộc đời tác giả (nếu có thông tin) giúp người đọc điều gì?
- A. Hiểu rõ hơn nguồn cảm hứng, ý nghĩa sâu sắc hoặc cách tiếp cận thiên nhiên của tác giả trong thời đại đó.
- B. Tìm ra lỗi sai trong bài thơ.
- C. Chỉ biết thêm thông tin bên lề, không liên quan đến nội dung.
- D. Quyết định bài thơ có hay hay không.