Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Tràn Dịch Màng Phổi 1 – Đề 02

Câu hỏi tập trung vào triệu chứng cơ năng *ít* giá trị trong chẩn đoán tràn dịch màng phổi, trong bối cảnh các triệu chứng thực thể và X-quang đã gợi ý mạnh mẽ. Ho khan, mặc dù có thể gặp, nhưng không đặc hiệu bằng đau ngực kiểu màng phổi hoặc khó thở tăng dần.

Câu hỏi yêu cầu áp dụng tiêu chuẩn Light để phân loại dịch màng phổi. Dịch màng phổi được coi là dịch tiết khi có ít nhất một trong các tiêu chí sau: (1) Tỷ lệ Protein dịch/máu > 0.5; (2) Tỷ lệ LDH dịch/máu > 0.6; (3) LDH dịch > 2/3 giới hạn trên của LDH máu bình thường. Ở đây, cả ba tiêu chí đều đạt, đặc biệt tỷ lệ Protein dịch/máu = 0.6 > 0.5.

Câu hỏi về nguyên nhân gây đau ngực kiểu màng phổi và tiếng cọ màng phổi, nhưng X-quang chưa rõ tràn dịch. Trong các lựa chọn, suy tim sung huyết thường gây tràn dịch màng phổi dịch thấm, ít gây viêm màng phổi và tiếng cọ màng phổi ở giai đoạn sớm. Các nguyên nhân còn lại (viêm phổi, viêm màng phổi virus, thuyên tắc phổi) đều có thể gây viêm màng phổi và tiếng cọ màng phổi.

Câu hỏi về đặc điểm dịch màng phổi trong tràn dịch màng phổi do lao. Dịch màng phổi do lao thường là dịch tiết, tế bào lympho chiếm ưu thế, ADA tăng cao, Glucose thường thấp hoặc bình thường, ít khi rất thấp (< 30 mg/dL). Glucose dịch màng phổi rất thấp thường gặp trong tràn mủ màng phổi hoặc viêm khớp dạng thấp.

Câu hỏi về tràn dịch màng phổi màu đỏ máu và tế bào ác tính (+), gợi ý nguyên nhân ác tính. Trong các lựa chọn, suy tim sung huyết thường gây tràn dịch màng phổi dịch thấm, ít khi gây tràn dịch máu hoặc tế bào ác tính. Các nguyên nhân còn lại (ung thư phổi, ung thư màng phổi, thuyên tắc phổi có nhồi máu phổi) đều có thể gây tràn dịch màng phổi máu và tế bào ác tính.

Câu hỏi về chỉ định chọc dò màng phổi tối khẩn. Tràn dịch màng phổi số lượng nhiều gây ép tim hoặc đẩy lệch trung thất, đe dọa hô hấp và tuần hoàn là chỉ định tối khẩn để giải áp. Các chỉ định khác (chẩn đoán, điều trị, tràn mủ) là khẩn nhưng không phải tối khẩn như tình huống cấp cứu này.

Câu hỏi về biến chứng nguy hiểm nhất của chọc dò màng phổi. Tràn khí màng phổi là biến chứng thường gặp nhất, nhưng nguy hiểm nhất là tràn khí màng phổi áp lực, có thể gây xẹp phổi hoàn toàn và trung thất bị đẩy lệch, đe dọa tính mạng.

Câu hỏi về vai trò quan trọng nhất của dẫn lưu màng phổi trong tràn mủ màng phổi. Dẫn lưu mủ và dịch viêm ra ngoài là mục tiêu chính để kiểm soát nhiễm trùng và giúp phổi nở trở lại. Kháng sinh là cần thiết nhưng dẫn lưu là yếu tố quyết định trong điều trị tràn mủ màng phổi.

Câu hỏi về điều trị tràn mủ màng phổi giai đoạn sớm. Giai đoạn thanh tơ huyết là giai đoạn sớm, dịch mủ còn loãng, chưa vách hóa. Phẫu thuật bóc vỏ màng phổi là phương pháp điều trị giai đoạn muộn khi đã có vách hóa, không phù hợp giai đoạn sớm. Các phương pháp còn lại (kháng sinh, dẫn lưu kín, chọc hút) đều có thể được sử dụng trong giai đoạn sớm.

Câu hỏi về kiểm soát tràn dịch màng phổi ác tính tái phát. Gây dính màng phổi (pleurodesis) là biện pháp hiệu quả nhất về lâu dài để ngăn ngừa tái phát tràn dịch màng phổi ác tính bằng cách làm dính hai lá màng phổi. Chọc hút chỉ là giải pháp tạm thời, dẫn lưu màng phổi kín cũng có thể tái phát, hóa trị toàn thân có thể kiểm soát ung thư nhưng không trực tiếp giải quyết tràn dịch.

Câu hỏi về thành phần chính trong dịch dưỡng chấp màng phổi. Dịch dưỡng chấp là dịch bạch huyết từ ống ngực, giàu triglyceride. Cholesterol và protein cũng có nhưng không phải thành phần chính và nồng độ cao nhất.

Câu hỏi về nguyên nhân thường gặp nhất gây tràn dịch dưỡng chấp màng phổi ở người lớn. Tổn thương ống ngực do phẫu thuật (đặc biệt phẫu thuật tim mạch, phẫu thuật thực quản) là nguyên nhân thường gặp nhất gây tràn dịch dưỡng chấp màng phổi ở người lớn. U lympho cũng là nguyên nhân nhưng ít gặp hơn phẫu thuật.

Câu hỏi về xét nghiệm quan trọng nhất để chẩn đoán tràn dịch dưỡng chấp màng phổi. Đo nồng độ triglyceride trong dịch màng phổi là xét nghiệm quan trọng nhất. Triglyceride dịch màng phổi > 110 mg/dL gợi ý mạnh mẽ chylothorax, > 200 mg/dL là chẩn đoán xác định. Các xét nghiệm khác (tế bào, protein, LDH) không đặc hiệu.

Câu hỏi về tiêu chuẩn xác định tràn máu màng phổi. Hematocrit dịch màng phổi > 50% hematocrit máu là tiêu chuẩn xác định tràn máu màng phổi. Màu sắc dịch đỏ máu chỉ gợi ý, không phải tiêu chuẩn định lượng.

Câu hỏi về nguyên nhân thường gặp nhất gây tràn máu màng phổi. Chấn thương ngực (gãy xương sườn, dập phổi) là nguyên nhân thường gặp nhất gây tràn máu màng phổi. Các nguyên nhân khác (phẫu thuật, ung thư, rối loạn đông máu) ít gặp hơn.

Câu hỏi về chẩn đoán phân biệt với tràn khí màng phổi tự phát. Tràn dịch màng phổi cũng có thể gây đau ngực, khó thở, rung thanh giảm, rì rào phế nang giảm, nhưng gõ đục chứ không vang. Do đó, tràn dịch màng phổi là chẩn đoán phân biệt quan trọng nhất với tràn khí màng phổi trong tình huống này.

Câu hỏi về chẩn đoán hình ảnh tốt nhất cho tràn dịch màng phổi khu trú. Siêu âm màng phổi có giá trị cao nhất để xác định vị trí tràn dịch khu trú, đánh giá lượng dịch, và hướng dẫn chọc dò màng phổi dưới hướng dẫn siêu âm, giúp tăng độ chính xác và giảm nguy cơ biến chứng.

Câu hỏi về loại dịch màng phổi trong bối cảnh suy tim. Suy tim là nguyên nhân thường gặp gây tràn dịch màng phổi dịch thấm. Do đó, dịch màng phổi trong trường hợp này có khả năng cao nhất là dịch thấm.

Câu hỏi về cơ chế tràn dịch màng phổi do suy tim. Tăng áp lực thủy tĩnh mao mạch phổi và màng phổi do suy tim là cơ chế chính gây tràn dịch màng phổi dịch thấm trong suy tim. Giảm áp lực keo, tăng tính thấm mao mạch, tắc nghẽn bạch mạch không phải cơ chế chính trong suy tim.

Câu hỏi về cơ chế tràn dịch màng phổi ở bệnh nhân xơ gan cổ trướng. Giảm áp lực keo huyết tương (do giảm albumin máu trong xơ gan) và dịch ổ bụng di chuyển qua các lỗ thông cơ hoành là cơ chế chính. Tăng áp lực mao mạch phổi ít liên quan trực tiếp đến xơ gan. Tăng áp lực tĩnh mạch chủ trên không phải cơ chế chính.

Câu hỏi về ý nghĩa của phản ứng Rivalta dương tính. Rivalta dương tính gợi ý dịch tiết, thường liên quan đến tình trạng viêm. Dịch thấm thường Rivalta âm tính.

Câu hỏi về ý nghĩa ADA tăng cao trong dịch màng phổi. ADA tăng cao trong dịch màng phổi gợi ý nguyên nhân do lao, do ADA được giải phóng bởi lympho bào T hoạt hóa trong phản ứng miễn dịch với vi khuẩn lao.

Câu hỏi về ý nghĩa tế bào trung biểu mô ưu thế trong dịch màng phổi. Tế bào trung biểu mô là tế bào lót màng phổi. Ưu thế tế bào này có thể gặp trong dịch thấm hoặc dịch tiết không đặc hiệu, ví dụ trong suy tim hoặc xơ gan, khi có sự kích thích nhẹ màng phổi.

Câu hỏi về kháng sinh ban đầu cho tràn dịch màng phổi cận viêm phổi không biến chứng. Amoxicillin-clavulanate là lựa chọn kháng sinh ban đầu thích hợp vì phổ kháng khuẩn rộng, bao phủ các vi khuẩn thường gặp gây viêm phổi cộng đồng và tràn dịch màng phổi cận viêm phổi không biến chứng.

Câu hỏi về đánh giá vách hóa trong tràn mủ màng phổi. Chụp cắt lớp vi tính ngực (CT scan) có cản quang là phương pháp tốt nhất để đánh giá mức độ vách hóa, vị trí, kích thước ổ mủ, và lập kế hoạch điều trị (dẫn lưu, phẫu thuật).

Câu hỏi về cơ chế tràn dịch màng phổi trong hội chứng Meigs. Hội chứng Meigs là tam chứng: u xơ buồng trứng, tràn dịch màng phổi, và cổ trướng. Cơ chế tràn dịch màng phổi chưa rõ hoàn toàn, nhưng có thể liên quan đến dịch cổ trướng di chuyển lên màng phổi qua các lỗ thông cơ hoành và yếu tố mạch máu từ khối u.

Câu hỏi về vị trí chọc dò màng phổi an toàn và thường quy. Khoang liên sườn 7-8 đường nách giữa là vị trí an toàn và thường quy để chọc dò màng phổi, vì ở vị trí này, nguy cơ tổn thương các cơ quan khác (gan, lách) và mạch máu lớn là thấp nhất.

Câu hỏi về cơ chế rì rào phế nang giảm trong tràn dịch màng phổi. Dịch màng phổi ngăn cản sự dẫn truyền âm thanh từ nhu mô phổi lên thành ngực, do đó làm giảm hoặc mất rì rào phế nang khi nghe phổi.

Câu hỏi về mối liên quan giữa hen phế quản và tràn dịch màng phổi. Hen phế quản ít gây tràn dịch màng phổi trực tiếp. Tuy nhiên, bệnh nhân hen có thể dùng corticosteroid, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, và viêm phổi có thể gây tràn dịch màng phổi cận viêm phổi. Các lựa chọn khác ít liên quan hơn.

Câu hỏi về mục tiêu chính của điều trị tràn dịch màng phổi. Mục tiêu chính là giải quyết nguyên nhân gây tràn dịch và loại bỏ dịch khỏi khoang màng phổi để phục hồi chức năng hô hấp và ngăn ngừa biến chứng. Các mục tiêu khác (giảm đau, phòng tái phát, cải thiện chất lượng sống) là thứ yếu hoặc là kết quả của mục tiêu chính.