Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Kinh Tế Công Cộng – Đề 05

Câu 1: Trong kinh tế học công cộng, hàng hóa công cộng (public goods) được phân biệt với hàng hóa tư nhân (private goods) bởi hai đặc tính chính. Đặc tính không loại trừ (non-excludability) của hàng hóa công cộng có nghĩa là:

• A. Việc tiêu dùng hàng hóa này của một người làm giảm lượng hàng hóa có sẵn cho người khác tiêu dùng.
• B. Chỉ có chính phủ mới có khả năng cung cấp hiệu quả hàng hóa này.
• C. Rất khó hoặc không thể ngăn chặn những người không trả tiền tiêu dùng hàng hóa này.
• D. Hàng hóa này luôn mang lại lợi ích cho tất cả mọi người trong xã hội.

Câu 2: Ô nhiễm không khí từ các nhà máy là một ví dụ điển hình của yếu tố ngoại ứng (externality). Để giải quyết vấn đề này, chính phủ có thể áp dụng biện pháp thuế Pigou. Thuế Pigou hoạt động bằng cách nào?

• A. Trợ cấp cho các nhà máy giảm thiểu ô nhiễm để khuyến khích họ sản xuất ít hơn.
• B. Đánh thuế trực tiếp vào lượng khí thải của nhà máy, làm tăng chi phí sản xuất và giảm sản lượng.
• C. Quy định mức giới hạn ô nhiễm tối đa mà các nhà máy được phép thải ra.
• D. Tăng cường kiểm tra và xử phạt hành chính các nhà máy gây ô nhiễm.

Câu 3: Giả sử chính phủ quyết định xây dựng một công viên công cộng mới. Để đánh giá tính hiệu quả của dự án này, phương pháp phân tích chi phí - lợi ích (cost-benefit analysis) thường được sử dụng. Yếu tố nào sau đây không nên được tính vào chi phí kinh tế của dự án?

• A. Chi phí xây dựng và bảo trì công viên.
• B. Chi phí cơ hội của đất đai sử dụng cho công viên (ví dụ: giá trị sử dụng đất cho mục đích khác).
• C. Chi phí quản lý và vận hành công viên sau khi xây dựng.
• D. Khoản tiền thuế mà người dân đã đóng góp để tài trợ cho dự án.

Câu 4: Trong lý thuyết lựa chọn công cộng (public choice theory), khái niệm "người ăn không" (free-rider) thường xuất hiện khi phân tích việc cung cấp hàng hóa công cộng. "Người ăn không" là hành vi nào?

• A. Hưởng lợi từ hàng hóa công cộng mà không đóng góp chi phí hoặc đóng góp ít hơn mức hưởng lợi.
• B. Phản đối việc chính phủ cung cấp hàng hóa công cộng.
• C. Yêu cầu chính phủ cung cấp nhiều hàng hóa công cộng hơn.
• D. Sẵn sàng trả một mức giá cao hơn để được sử dụng hàng hóa công cộng.

Câu 5: Đường Lorenz và hệ số Gini là hai công cụ thường được sử dụng để đo lường mức độ bất bình đẳng thu nhập trong xã hội. Hệ số Gini có giá trị biến thiên trong khoảng nào và giá trị càng cao thể hiện điều gì?

• A. Từ 0 đến 1; giá trị càng cao thể hiện mức độ bình đẳng thu nhập càng cao.
• B. Từ 0 đến 1; giá trị càng cao thể hiện mức độ bất bình đẳng thu nhập càng cao.
• C. Từ -1 đến 1; giá trị âm thể hiện bất bình đẳng, giá trị dương thể hiện bình đẳng.
• D. Từ 0 đến 100%; giá trị càng thấp thể hiện mức sống trung bình của người dân càng thấp.

Câu 6: Chính sách trợ cấp thất nghiệp là một phần quan trọng của hệ thống an sinh xã hội. Mục tiêu chính của chính sách này là gì?

• A. Khuyến khích người lao động rời bỏ công việc hiện tại để tìm kiếm việc làm tốt hơn.
• B. Giảm tỷ lệ thất nghiệp bằng cách tạo ra nhiều việc làm mới trong khu vực công.
• C. Bảo đảm thu nhập tối thiểu cho người lao động bị mất việc làm tạm thời, giúp họ duy trì mức sống cơ bản.
• D. Tăng cường tính cạnh tranh của thị trường lao động bằng cách giảm chi phí lao động cho doanh nghiệp.

Câu 7: Trong các loại thuế, thuế giá trị gia tăng (VAT) là một loại thuế gián thu phổ biến. Đặc điểm chính của thuế VAT là gì?

• A. Đánh trực tiếp vào thu nhập của người lao động và doanh nghiệp.
• B. Chỉ áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu.
• C. Do người sản xuất và cung cấp dịch vụ chịu thuế và nộp vào ngân sách nhà nước, nhưng người tiêu dùng cuối cùng gánh chịu thuế.
• D. Đánh vào giá trị tăng thêm của hàng hóa và dịch vụ ở mỗi giai đoạn sản xuất, lưu thông và tiêu dùng.

Câu 8: Thất bại thị trường (market failure) xảy ra khi thị trường tự do không thể đạt được phân bổ nguồn lực hiệu quả Pareto. Tình huống nào sau đây không phải là một ví dụ về thất bại thị trường?

• A. Ô nhiễm nguồn nước do các công ty xả thải.
• B. Độc quyền tự nhiên trong ngành điện lực.
• C. Một công ty sản xuất ô tô bị phá sản do không cạnh tranh được với các đối thủ.
• D. Thông tin bất cân xứng giữa người mua và người bán trên thị trường bảo hiểm.

Câu 9: Chính phủ thường can thiệp vào thị trường y tế vì lý do thông tin bất cân xứng (information asymmetry). Thông tin bất cân xứng trong thị trường y tế thường thể hiện ở chỗ nào?

• A. Các công ty dược phẩm có nhiều thông tin hơn về thuốc so với bác sĩ.
• B. Bệnh nhân thường có ít thông tin về tình trạng sức khỏe và các phương pháp điều trị so với bác sĩ.
• C. Chính phủ có ít thông tin về chi phí y tế so với các bệnh viện tư nhân.
• D. Các công ty bảo hiểm có ít thông tin về rủi ro sức khỏe của người mua bảo hiểm.

Câu 10: Nguyên tắc "người hưởng lợi trả tiền" (benefit principle) là một trong những nguyên tắc cơ bản trong thiết kế hệ thống thuế. Nguyên tắc này主張 điều gì?

• A. Những người hưởng lợi nhiều hơn từ dịch vụ công nên đóng góp nhiều thuế hơn để tài trợ cho dịch vụ đó.
• B. Những người có thu nhập cao hơn nên đóng góp nhiều thuế hơn để đảm bảo công bằng xã hội.
• C. Thuế nên được thiết kế đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện.
• D. Hệ thống thuế nên ổn định và không thay đổi thường xuyên để tạo sự chắc chắn cho người nộp thuế.

Câu 11: Hàng hóa công cộng thuần túy (pure public goods) có đầy đủ hai đặc tính không loại trừ và không cạnh tranh (non-rivalry). Ví dụ nào sau đây gần nhất với hàng hóa công cộng thuần túy?

• A. Dịch vụ truyền hình cáp.
• B. Đường cao tốc có thu phí.
• C. Giáo dục tiểu học công lập.
• D. Quốc phòng.

Câu 12: Chính phủ sử dụng nhiều công cụ chính sách khác nhau để can thiệp vào nền kinh tế. Biện pháp nào sau đây thuộc nhóm công cụ "điều tiết trực tiếp" (direct regulation)?

• A. Thuế carbon đánh vào khí thải nhà kính.
• B. Quy định về tiêu chuẩn khí thải cho xe cơ giới.
• C. Trợ cấp cho các dự án năng lượng tái tạo.
• D. Chương trình thông tin và tuyên truyền về bảo vệ môi trường.

Câu 13: Khái niệm "hiệu quả Pareto" (Pareto efficiency) là một tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh tế. Một trạng thái phân bổ nguồn lực được gọi là hiệu quả Pareto khi nào?

• A. Khi tất cả mọi người trong xã hội đều cảm thấy hài lòng với phân bổ hiện tại.
• B. Khi tổng sản lượng của nền kinh tế đạt mức tối đa.
• C. Không thể cải thiện phúc lợi của một người mà không làm giảm phúc lợi của ít nhất một người khác.
• D. Khi phân bổ nguồn lực đảm bảo công bằng thu nhập cho mọi người.

Câu 14: Trong lý thuyết về thuế tối ưu (optimal taxation), mục tiêu chính của việc thiết kế hệ thống thuế là gì?

• A. Tối đa hóa nguồn thu ngân sách nhà nước.
• B. Đơn giản hóa hệ thống thuế và giảm chi phí tuân thủ thuế.
• C. Đảm bảo công bằng tuyệt đối trong phân phối thu nhập sau thuế.
• D. Cân bằng giữa việc tạo nguồn thu cho chính phủ và giảm thiểu tác động tiêu cực của thuế đến hiệu quả kinh tế.

Câu 15: Chính sách giá sàn (price floor) thường được chính phủ áp dụng để bảo vệ người sản xuất. Tuy nhiên, giá sàn có thể gây ra hậu quả nào trên thị trường?

• A. Làm giảm giá cả hàng hóa và dịch vụ trên thị trường.
• B. Dư thừa hàng hóa do lượng cung vượt quá lượng cầu tại mức giá sàn.
• C. Thiếu hụt hàng hóa do lượng cầu vượt quá lượng cung tại mức giá sàn.
• D. Tăng cường cạnh tranh giữa các nhà sản xuất và giảm lợi nhuận của họ.

Câu 16: Trong kinh tế học công cộng, "hàng hóa khuyến dụng" (merit goods) là những hàng hóa mà chính phủ khuyến khích tiêu dùng. Lý do chính phủ can thiệp và khuyến khích tiêu dùng hàng hóa khuyến dụng là gì?

• A. Vì hàng hóa này mang lại lợi nhuận cao cho các doanh nghiệp sản xuất.
• B. Vì người tiêu dùng thường đánh giá quá cao lợi ích cá nhân của hàng hóa này.
• C. Vì hàng hóa này mang lại lợi ích xã hội lớn hơn lợi ích cá nhân mà người tiêu dùng nhận thức được.
• D. Vì việc sản xuất hàng hóa này tạo ra nhiều việc làm cho nền kinh tế.

Câu 17: "Ngoại ứng tiêu cực" (negative externality) phát sinh khi hoạt động sản xuất hoặc tiêu dùng của một cá nhân hoặc doanh nghiệp gây ra chi phí cho bên thứ ba mà không được đền bù. Ví dụ nào sau đây thể hiện ngoại ứng tiêu cực?

• A. Tiếng ồn từ sân bay ảnh hưởng đến giấc ngủ của người dân sống xung quanh.
• B. Việc tiêm chủng giúp ngăn ngừa dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.
• C. Một người dân trang trí nhà cửa đẹp mắt làm tăng giá trị bất động sản của khu vực.
• D. Doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ mới, mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Câu 18: Hàm phúc lợi xã hội (social welfare function) là một công cụ lý thuyết quan trọng trong kinh tế phúc lợi. Hàm phúc lợi xã hội thể hiện điều gì?

• A. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người của một quốc gia.
• B. Cách xã hội đánh giá và so sánh các trạng thái phân bổ nguồn lực khác nhau dựa trên phúc lợi của các thành viên.
• C. Mức độ bất bình đẳng thu nhập trong xã hội.
• D. Chi phí cơ hội của việc sản xuất hàng hóa công cộng.

Câu 19: Trong lý thuyết lựa chọn công cộng, "nghịch lý bỏ phiếu" (voting paradox) hay còn gọi là "nghịch lý Condorcet" (Condorcet paradox) mô tả tình huống nào?

• A. Khi cử tri không đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử.
• B. Khi kết quả bầu cử không phản ánh đúng ý muốn của đa số cử tri.
• C. Khi không có phương án nào giành chiến thắng trong mọi so sánh парные theo多数决 (парные comparisons using majority rule).
• D. Khi hệ thống bầu cử bị thao túng bởi các nhóm lợi ích đặc biệt.

Câu 20: Chính phủ thường thực hiện chính sách tái phân phối thu nhập (income redistribution). Mục tiêu chính của chính sách này là gì?

• A. Tăng trưởng kinh tế nhanh hơn.
• B. Giảm lạm phát và ổn định giá cả.
• C. Cải thiện hiệu quả phân bổ nguồn lực.
• D. Giảm bớt bất bình đẳng thu nhập và cải thiện công bằng xã hội.

Câu 21: "Thị trường hàng hóa công cộng" (market for public goods) thường không hoạt động hiệu quả do vấn đề "người ăn không". Giải pháp nào sau đây thường được đề xuất để khắc phục vấn đề này?

• A. Tư nhân hóa việc cung cấp hàng hóa công cộng.
• B. Chính phủ trực tiếp cung cấp hoặc tài trợ cho việc cung cấp hàng hóa công cộng.
• C. Tăng cường quảng cáo và tuyên truyền về lợi ích của hàng hóa công cộng.
• D. Áp dụng cơ chế thị trường tự do hoàn toàn và để thị trường tự điều chỉnh.

Câu 22: "Nguyên tắc công bằng theo chiều dọc" (vertical equity) trong hệ thống thuế主張 điều gì?

• A. Những người có thu nhập ngang nhau nên nộp thuế như nhau.
• B. Hệ thống thuế nên đơn giản và dễ hiểu đối với tất cả mọi người.
• C. Những người có khả năng nộp thuế cao hơn (ví dụ: thu nhập cao hơn) nên đóng góp tỷ lệ thuế lớn hơn.
• D. Thuế nên được sử dụng để tài trợ cho các dịch vụ công mà tất cả mọi người đều được hưởng lợi.

Câu 23: "Bảo hiểm xã hội" (social insurance) là một hình thức bảo hiểm đặc biệt do nhà nước hoặc các tổ chức xã hội quản lý. Điểm khác biệt chính giữa bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại là gì?

• A. Bảo hiểm xã hội thường có phạm vi bảo hiểm rộng hơn bảo hiểm thương mại.
• B. Bảo hiểm xã hội do nhà nước quản lý, còn bảo hiểm thương mại do tư nhân cung cấp.
• C. Bảo hiểm xã hội thường mang tính bắt buộc hoặc khuyến khích tham gia, còn bảo hiểm thương mại là tự nguyện.
• D. Cả ba đáp án trên đều đúng.

Câu 24: "Phân tích độ nhạy" (sensitivity analysis) là một bước quan trọng trong phân tích chi phí - lợi ích. Mục đích của phân tích độ nhạy là gì?

• A. Tính toán chính xác chi phí và lợi ích của dự án.
• B. Đánh giá mức độ ảnh hưởng của sự thay đổi các giả định và biến số đầu vào đến kết quả phân tích.
• C. So sánh kết quả phân tích chi phí - lợi ích với các phương pháp phân tích khác.
• D. Trình bày kết quả phân tích một cách rõ ràng và dễ hiểu cho các nhà hoạch định chính sách.

Câu 25: Trong lý thuyết lựa chọn công cộng, khái niệm "tìm kiếm đặc lợi" (rent-seeking) mô tả hành vi nào?

• A. Hành vi của người tiêu dùng tìm kiếm hàng hóa và dịch vụ giá rẻ.
• B. Hành vi của doanh nghiệp tìm kiếm lợi nhuận tối đa trên thị trường.
• C. Hành vi sử dụng các nguồn lực để tác động đến chính sách của chính phủ nhằm thu lợi cá nhân hoặc nhóm, thay vì tạo ra giá trị kinh tế.
• D. Hành vi của chính phủ tìm kiếm nguồn thu ngân sách lớn nhất từ thuế.

Câu 26: Chính sách "giá trần" (price ceiling) thường được chính phủ áp dụng để bảo vệ người tiêu dùng. Tuy nhiên, giá trần có thể gây ra hậu quả nào trên thị trường?

• A. Thiếu hụt hàng hóa do lượng cầu vượt quá lượng cung tại mức giá trần.
• B. Dư thừa hàng hóa do lượng cung vượt quá lượng cầu tại mức giá trần.
• C. Giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng lên trên thị trường chợ đen.
• D. Cả đáp án 1 và 3 đều đúng.

Câu 27: "Hệ thống thuế lũy tiến" (progressive tax system) là hệ thống thuế mà tỷ lệ thuế tăng lên khi thu nhập tăng. Mục tiêu chính của hệ thống thuế lũy tiến thường là gì?

• A. Tối đa hóa nguồn thu ngân sách nhà nước.
• B. Giảm bất bình đẳng thu nhập và cải thiện công bằng xã hội.
• C. Khuyến khích tiết kiệm và đầu tư.
• D. Đơn giản hóa hệ thống thuế và giảm chi phí quản lý thuế.

Câu 28: "Thất bại chính phủ" (government failure) xảy ra khi sự can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế không đạt được mục tiêu mong muốn hoặc thậm chí làm tình hình trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ nào sau đây thể hiện thất bại chính phủ?

• A. Ô nhiễm môi trường do các nhà máy tư nhân gây ra.
• B. Độc quyền tự nhiên trong ngành đường sắt.
• C. Thông tin bất cân xứng trên thị trường bảo hiểm y tế.
• D. Chính sách trợ giá nông sản làm dư thừa sản phẩm và gây lãng phí ngân sách.

Câu 29: "Đường giới hạn khả năng thỏa dụng" (utility possibility frontier) thể hiện điều gì trong kinh tế phúc lợi?

• A. Các kết hợp sản lượng hàng hóa tối đa mà nền kinh tế có thể sản xuất được.
• B. Các mức thuế suất tối ưu để tối đa hóa nguồn thu ngân sách.
• C. Các phân bổ hàng hóa và dịch vụ hiệu quả Pareto giữa hai cá nhân hoặc nhóm người trong xã hội.
• D. Mối quan hệ giữa lạm phát và thất nghiệp trong nền kinh tế.

Câu 30: "Phân quyền tài khóa" (fiscal decentralization) là quá trình chuyển giao quyền lực và trách nhiệm tài chính từ chính quyền trung ương xuống chính quyền địa phương. Lợi ích tiềm năng của phân quyền tài khóa là gì?

• A. Tăng cường khả năng kiểm soát của chính quyền trung ương đối với các hoạt động kinh tế địa phương.
• B. Nâng cao tính đáp ứng của chính quyền địa phương đối với nhu cầu và ưu tiên của người dân địa phương.
• C. Giảm thiểu sự khác biệt về mức sống giữa các vùng miền trong cả nước.
• D. Đơn giản hóa hệ thống quản lý tài chính công và giảm chi phí hành chính.