Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Lý Thuyết Dịch – Đề 05

Câu 1: Trong lý thuyết dịch thuật, khái niệm "tương đương động" (dynamic equivalence) tập trung vào điều gì?

• A. Sự tương ứng tuyệt đối về mặt từ vựng và cấu trúc giữa ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích.
• B. Việc duy trì hình thức và cấu trúc của văn bản gốc một cách chặt chẽ.
• C. Việc tạo ra phản ứng tương tự từ độc giả mục tiêu như độc giả gốc đã trải nghiệm.
• D. Sự trung thành với ý định ban đầu của tác giả văn bản gốc, bất kể độc giả mục tiêu.

Câu 2: Một dịch giả đang dịch một cuốn tiểu thuyết chứa nhiều thành ngữ và lối chơi chữ địa phương. Để đạt được "tương đương chức năng" (functional equivalence), dịch giả nên ưu tiên điều gì?

• A. Cố gắng tìm các thành ngữ tương tự trong ngôn ngữ đích, dù ý nghĩa có thể khác biệt.
• B. Tìm các cách diễn đạt tự nhiên và dễ hiểu trong ngôn ngữ đích, truyền tải chức năng giao tiếp tương tự.
• C. Giữ nguyên các thành ngữ gốc và thêm chú thích để giải thích cho độc giả mục tiêu.
• D. Loại bỏ hoàn toàn các thành ngữ và lối chơi chữ để đảm bảo tính phổ quát của bản dịch.

Câu 3: "Skopos theory" trong lý thuyết dịch thuật nhấn mạnh yếu tố nào là quan trọng nhất trong quá trình dịch?

• A. Sự trung thành tuyệt đối với nguyên văn bản gốc.
• B. Tính chính xác về mặt ngữ pháp và từ vựng của bản dịch.
• C. Phong cách cá nhân và kinh nghiệm của dịch giả.
• D. Mục đích giao tiếp và đối tượng mục tiêu của bản dịch.

Câu 4: Trong dịch thuật văn học, "sự mất mát và bù đắp" (loss and gain) là một hiện tượng phổ biến. Điều này có nghĩa là gì?

• A. Bản dịch luôn kém hơn so với bản gốc vì không thể truyền tải hết ý nghĩa.
• B. Dịch giả cần cố gắng loại bỏ hoàn toàn mọi sự mất mát trong quá trình dịch.
• C. Một số yếu tố ngôn ngữ và văn hóa có thể bị mất đi, nhưng dịch giả có thể bù đắp bằng cách khác để đạt hiệu quả tương đương.
• D. Chỉ có thể áp dụng "mất mát và bù đắp" trong dịch thuật thơ ca, không áp dụng cho văn xuôi.

Câu 5: Khi dịch một văn bản mang tính văn hóa đặc trưng, dịch giả cần cân nhắc điều gì để tránh "xâm chiếm văn hóa" (cultural appropriation)?

• A. Tự do thay đổi nội dung văn bản gốc để phù hợp với văn hóa mục tiêu.
• B. Nghiên cứu kỹ lưỡng văn hóa gốc và dịch một cách tôn trọng, tránh xuyên tạc hoặc đơn giản hóa.
• C. Chỉ tập trung vào việc truyền tải thông tin, bỏ qua yếu tố văn hóa.
• D. Sử dụng các yếu tố văn hóa phổ quát để thay thế các yếu tố văn hóa đặc trưng.

Câu 6: Phương pháp dịch "thuần hóa" (domestication) trong dịch thuật là gì?

• A. Điều chỉnh văn bản dịch để nó trở nên quen thuộc và dễ tiếp nhận hơn đối với độc giả văn hóa mục tiêu.
• B. Duy trì tối đa sự xa lạ và khác biệt của văn bản gốc trong bản dịch.
• C. Kết hợp cả yếu tố thuần hóa và ngoại hóa trong quá trình dịch.
• D. Chỉ áp dụng phương pháp này khi dịch các văn bản phi văn học.

Câu 7: Ngược lại với "thuần hóa", phương pháp dịch "ngoại hóa" (foreignization) hướng đến điều gì?

• A. Làm cho văn bản dịch trở nên tự nhiên và quen thuộc với độc giả mục tiêu.
• B. Giữ lại những yếu tố văn hóa đặc trưng của văn bản gốc, tạo cảm giác "xa lạ" cho độc giả mục tiêu.
• C. Cân bằng giữa yếu tố quen thuộc và xa lạ trong bản dịch.
• D. Chỉ phù hợp khi dịch các văn bản học thuật và chuyên ngành.

Câu 8: "Relevance theory" (Lý thuyết liên tưởng) trong dịch thuật tập trung vào khía cạnh nào của quá trình giao tiếp?

• A. Sự chính xác tuyệt đối về mặt ngữ nghĩa của từng từ.
• B. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc ngữ pháp của ngôn ngữ nguồn.
• C. Việc tạo ra một bản dịch dễ hiểu và liên tưởng nhất cho độc giả mục tiêu trong một ngữ cảnh cụ thể.
• D. Việc truyền tải đầy đủ thông tin nền văn hóa của văn bản gốc.

Câu 9: Trong dịch thuật, "đơn vị dịch" (unit of translation) có thể là gì?

• A. Luôn luôn là từ đơn lẻ.
• B. Chỉ có thể là cụm từ cố định.
• C. Phải là câu hoàn chỉnh.
• D. Có thể là từ, cụm từ, câu, hoặc thậm chí cả đoạn văn, tùy thuộc vào ngữ cảnh và mục đích dịch.

Câu 10: Một dịch giả gặp phải một phép ẩn dụ phức tạp trong văn bản gốc. Để dịch hiệu quả, dịch giả nên làm gì?

• A. Dịch nghĩa đen của phép ẩn dụ, bất kể nó có ý nghĩa trong ngôn ngữ đích hay không.
• B. Phân tích ý nghĩa và chức năng của phép ẩn dụ trong văn bản gốc, sau đó tìm một phép ẩn dụ tương đương hoặc cách diễn đạt khác trong ngôn ngữ đích để truyền tải ý nghĩa tương tự.
• C. Loại bỏ hoàn toàn phép ẩn dụ và diễn đạt ý tưởng bằng ngôn ngữ thông thường.
• D. Sử dụng một phép ẩn dụ hoàn toàn khác, chỉ cần nghe có vẻ "hay" trong ngôn ngữ đích.

Câu 11: "Back-translation" (Dịch ngược) được sử dụng với mục đích chính là gì trong nghiên cứu dịch thuật?

• A. Để tạo ra một bản dịch "gốc" mới từ bản dịch hiện có.
• B. Để so sánh phong cách dịch thuật của các dịch giả khác nhau.
• C. Để kiểm tra chất lượng và độ chính xác của bản dịch bằng cách dịch ngược trở lại ngôn ngữ gốc và so sánh với văn bản gốc ban đầu.
• D. Để đào tạo dịch giả mới về kỹ năng dịch thuật.

Câu 12: Khái niệm "dịch liên văn bản" (intertextual translation) đề cập đến điều gì?

• A. Dịch một văn bản sang nhiều ngôn ngữ khác nhau cùng một lúc.
• B. Dịch các văn bản có liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau.
• C. Dịch các văn bản cổ điển sang ngôn ngữ hiện đại.
• D. Dịch một văn bản có tính đến mối liên hệ và ảnh hưởng của các văn bản khác đã tồn tại trước đó.

Câu 13: Trong bối cảnh dịch tự động (machine translation), "post-editing" (biên tập hậu kỳ) đóng vai trò như thế nào?

• A. Thay thế hoàn toàn dịch thuật do con người thực hiện.
• B. Cải thiện và chỉnh sửa bản dịch thô do máy tạo ra để đạt chất lượng chấp nhận được.
• C. Đánh giá hiệu suất của các hệ thống dịch máy khác nhau.
• D. Phát triển các thuật toán dịch máy mới.

Câu 14: "Think-aloud protocols" (TAP) là một phương pháp nghiên cứu được sử dụng để làm gì trong dịch thuật?

• A. Nghiên cứu quá trình tư duy và ra quyết định của dịch giả trong khi dịch bằng cách yêu cầu họ nói to suy nghĩ của mình.
• B. Đánh giá chất lượng bản dịch dựa trên phản hồi của người đọc.
• C. So sánh thời gian dịch của dịch giả chuyên nghiệp và nghiệp dư.
• D. Phân tích lỗi dịch phổ biến trong một ngôn ngữ cụ thể.

Câu 15: "Localization" (Địa phương hóa) khác với dịch thuật thông thường ở điểm nào chính?

• A. Địa phương hóa chỉ áp dụng cho dịch thuật phần mềm và trang web, còn dịch thuật thông thường áp dụng cho văn bản in.
• B. Địa phương hóa tập trung vào dịch thuật chính xác về mặt ngữ nghĩa, còn dịch thuật thông thường chú trọng đến phong cách.
• C. Địa phương hóa bao gồm việc điều chỉnh sản phẩm cho phù hợp với thị trường và văn hóa mục tiêu rộng hơn dịch thuật, bao gồm cả yếu tố văn hóa, kỹ thuật và chức năng.
• D. Không có sự khác biệt đáng kể giữa địa phương hóa và dịch thuật thông thường.

Câu 16: Trong dịch thuật pháp lý, yếu tố "tính chính xác tuyệt đối" (absolute accuracy) được coi trọng như thế nào?

• A. Không quan trọng bằng tính trôi chảy và tự nhiên của bản dịch.
• B. Chỉ cần đạt được độ chính xác tương đối, không cần tuyệt đối.
• C. Quan trọng ở mức độ vừa phải, có thể chấp nhận sai sót nhỏ.
• D. Là yếu tố tối quan trọng, đòi hỏi dịch giả phải đảm bảo không có bất kỳ sai sót nào về mặt thông tin và ý nghĩa.

Câu 17: "Adaptation" (Phỏng dịch/Việt hóa) là một chiến lược dịch thuật thường được sử dụng khi nào?

• A. Khi cần dịch sát nghĩa và trung thành với nguyên bản.
• B. Khi văn bản gốc chứa đựng yếu tố văn hóa quá xa lạ hoặc không phù hợp với văn hóa mục tiêu, cần thay đổi đáng kể để đảm bảo tính dễ hiểu và chấp nhận.
• C. Khi dịch các văn bản khoa học kỹ thuật đòi hỏi tính khách quan.
• D. Khi dịch các văn bản có mục đích gây cười hoặc giải trí đơn thuần.

Câu 18: "Transcreation" (Dịch sáng tạo) là một hình thức dịch thuật đặc biệt, thường áp dụng trong lĩnh vực nào?

• A. Dịch thuật pháp lý và tài chính.
• B. Dịch thuật khoa học và kỹ thuật.
• C. Dịch thuật marketing và quảng cáo, nơi cần tạo ra tác động mạnh mẽ và thu hút cảm xúc của khách hàng mục tiêu.
• D. Dịch thuật văn học cổ điển.

Câu 19: Trong dịch thuật đồng thời (simultaneous interpreting), kỹ năng nào là quan trọng nhất đối với phiên dịch viên?

• A. Khả năng nghe, hiểu và diễn đạt thông tin nhanh chóng và chính xác gần như đồng thời với diễn giả.
• B. Khả năng ghi nhớ chi tiết và chính xác mọi thông tin.
• C. Khả năng sử dụng các công cụ hỗ trợ dịch thuật hiện đại.
• D. Khả năng đàm phán và giao tiếp hiệu quả với khách hàng.

Câu 20: "Corpus-based translation studies" (Nghiên cứu dịch thuật dựa trên ngữ liệu) sử dụng dữ liệu nào làm cơ sở nghiên cứu chính?

• A. Dữ liệu từ khảo sát và phỏng vấn dịch giả.
• B. Dữ liệu từ các tập hợp văn bản dịch (ngữ liệu dịch) và văn bản gốc tương ứng.
• C. Dữ liệu từ các thí nghiệm tâm lý ngôn ngữ về quá trình dịch.
• D. Dữ liệu từ lịch sử phát triển của dịch thuật.

Câu 21: "Machine translation evaluation" (Đánh giá dịch máy) nhằm mục đích gì?

• A. Thay thế con người trong việc đánh giá chất lượng dịch thuật.
• B. Chứng minh rằng dịch máy đã đạt đến trình độ hoàn hảo.
• C. Đo lường chất lượng và độ tin cậy của các hệ thống dịch máy, từ đó cải thiện và phát triển chúng.
• D. So sánh tốc độ dịch của máy và con người.

Câu 22: Trong dịch thuật, "false friends" (từ "bạn giả") là gì và tại sao chúng gây khó khăn?

• A. Những người bạn dịch thuật không đáng tin cậy.
• B. Các từ có nghĩa giống nhau trong mọi ngôn ngữ.
• C. Các từ có cách phát âm tương tự nhưng nghĩa khác nhau.
• D. Các từ có hình thức viết hoặc phát âm gần giống nhau giữa hai ngôn ngữ nhưng lại có nghĩa hoàn toàn khác nhau, dễ dẫn đến sai sót dịch thuật.

Câu 23: "Localization testing" (Kiểm thử địa phương hóa) là một phần quan trọng của quy trình địa phương hóa, tập trung vào việc kiểm tra điều gì?

• A. Chỉ kiểm tra chất lượng dịch thuật ngôn ngữ.
• B. Kiểm tra toàn diện sản phẩm đã địa phương hóa để đảm bảo nó hoạt động đúng chức năng, phù hợp về mặt văn hóa và ngôn ngữ đối với thị trường mục tiêu.
• C. Kiểm tra tốc độ tải trang web đã địa phương hóa.
• D. Kiểm tra phản hồi của người dùng về sản phẩm đã địa phương hóa.

Câu 24: "Style guide for translation" (Hướng dẫn phong cách dịch thuật) được sử dụng để làm gì?

• A. Để dịch giả tự do thể hiện phong cách cá nhân.
• B. Để giới hạn sự sáng tạo của dịch giả.
• C. Để đảm bảo tính nhất quán về ngôn ngữ, thuật ngữ và phong cách trong các bản dịch, đặc biệt trong các dự án lớn có nhiều dịch giả tham gia.
• D. Để đánh giá năng lực của dịch giả.

Câu 25: "CAT tools" (Công cụ hỗ trợ dịch thuật) giúp ích gì cho dịch giả?

• A. Thay thế hoàn toàn công việc của dịch giả.
• B. Chỉ giúp dịch máy hiệu quả hơn.
• C. Làm giảm đáng kể chất lượng dịch thuật.
• D. Tăng năng suất, đảm bảo tính nhất quán, quản lý thuật ngữ và hỗ trợ dịch các đoạn văn bản lặp lại, nhưng vẫn cần sự can thiệp và kiểm soát của dịch giả con người.

Câu 26: "Translation brief" (Yêu cầu dịch thuật) cung cấp thông tin gì cho dịch giả?

• A. Chỉ thông tin về thời hạn và chi phí dịch thuật.
• B. Thông tin chi tiết về mục đích, đối tượng mục tiêu, phong cách mong muốn, định dạng và các yêu cầu đặc biệt khác của dự án dịch thuật.
• C. Thông tin về trình độ chuyên môn của dịch giả.
• D. Thông tin về phần mềm dịch thuật cần sử dụng.

Câu 27: Trong dịch thuật, "register" (thanh ghi ngôn ngữ/phong cách ngôn ngữ) đề cập đến điều gì?

• A. Số lượng ngôn ngữ mà một dịch giả có thể dịch.
• B. Mức độ chính xác về mặt ngữ pháp của bản dịch.
• C. Sự lựa chọn ngôn ngữ phù hợp với ngữ cảnh giao tiếp, đối tượng và mục đích của văn bản (ví dụ: trang trọng, thân mật, chuyên nghiệp, phổ thông).
• D. Độ dài trung bình của câu trong bản dịch.

Câu 28: "Localization project management" (Quản lý dự án địa phương hóa) bao gồm những công việc chính nào?

• A. Chỉ quản lý dịch thuật ngôn ngữ.
• B. Chỉ quản lý kiểm thử sản phẩm địa phương hóa.
• C. Chỉ quản lý ngân sách và thời hạn dự án.
• D. Lập kế hoạch, điều phối các nguồn lực (dịch giả, biên tập viên, kỹ sư, kiểm thử viên), quản lý tiến độ, chất lượng, ngân sách và giao tiếp với khách hàng trong suốt quá trình địa phương hóa.

Câu 29: "Ethics in translation" (Đạo đức trong dịch thuật) bao gồm những nguyên tắc cơ bản nào?

• A. Tính trung thực, chính xác, khách quan, bảo mật thông tin và tôn trọng văn hóa nguồn và đích.
• B. Tối đa hóa lợi nhuận và giảm thiểu chi phí dịch thuật.
• C. Ưu tiên phong cách cá nhân và sự sáng tạo của dịch giả.
• D. Tuân thủ mọi yêu cầu của khách hàng, bất kể tính hợp lý và đạo đức.

Câu 30: "Quality assurance in translation" (Đảm bảo chất lượng trong dịch thuật) thường bao gồm các bước nào?

• A. Chỉ kiểm tra chính tả và ngữ pháp.
• B. Dịch thuật, biên tập (editing), hiệu đính (proofreading), kiểm tra chất lượng ngôn ngữ (language quality assurance - LQA) và phản hồi từ khách hàng.
• C. Chỉ sử dụng công cụ kiểm tra chất lượng tự động.
• D. Hoàn toàn phụ thuộc vào kinh nghiệm và uy tín của dịch giả.