Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Viêm Khớp Dạng Thấp 1 – Đề 06

Câu hỏi này kiểm tra kiến thức về các triệu chứng điển hình của VKDT và khả năng phân biệt triệu chứng không phù hợp. Các triệu chứng như đau khớp đối xứng, cứng khớp buổi sáng kéo dài, RF và anti-CCP dương tính, bào mòn khớp đều phù hợp với VKDT. Sốt cao liên tục không phải là triệu chứng điển hình của VKDT, thường gặp trong các bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh lý ác tính.

Câu hỏi tập trung vào cơ chế bệnh sinh cốt lõi của VKDT. VKDT là một bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào màng hoạt dịch khớp, gây viêm và tổn thương khớp. Các lựa chọn khác như thoái hóa sụn khớp (OA), lắng đọng tinh thể urat (Gout), và nhiễm trùng khớp (nhiễm khuẩn huyết) là các cơ chế bệnh sinh của các bệnh khớp khác.

Câu hỏi kiểm tra kiến thức về các xét nghiệm chẩn đoán VKDT và độ đặc hiệu của chúng. Anti-CCP ( kháng thể kháng protein citrullinated cyclic) có độ đặc hiệu cao hơn RF (yếu tố dạng thấp) trong chẩn đoán VKDT. CRP và tốc độ máu lắng là các chỉ số viêm không đặc hiệu.

Câu hỏi tình huống về tác dụng phụ của methotrexate và hướng xử trí. Giảm bạch cầu trung tính là một tác dụng phụ thường gặp của methotrexate, có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Trong trường hợp này, cần giảm liều hoặc tạm ngừng methotrexate và theo dõi công thức máu. Tiếp tục dùng liều cũ hoặc tăng liều có thể làm trầm trọng thêm tình trạng giảm bạch cầu. Dùng kháng sinh dự phòng không giải quyết nguyên nhân gốc rễ.

Câu hỏi về biến dạng khớp đặc trưng trong VKDT và cơ chế hình thành. Biến dạng cổ tay hình lưng lạc đà là do sự mất cân bằng giữa cơ duỗi và cơ gấp ngón tay, cụ thể là sự yếu đi của cơ gấp và co rút của cơ duỗi.

Câu hỏi về mục tiêu điều trị VKDT. Mục tiêu hàng đầu là đạt được tình trạng lui bệnh hoặc hoạt động bệnh thấp nhất có thể (remission or low disease activity) để ngăn ngừa tổn thương khớp tiến triển, duy trì chức năng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Giảm đau là mục tiêu quan trọng nhưng không phải là mục tiêu duy nhất hoặc cao nhất. Chữa khỏi hoàn toàn VKDT hiện tại chưa khả thi.

Câu hỏi về lựa chọn DMARD đầu tay. Methotrexate là DMARD tổng hợp cổ điển được coi là 'nền tảng' trong điều trị VKDT, thường được sử dụng đầu tay do hiệu quả và tính kinh tế. Sulfasalazine và hydroxychloroquine cũng là DMARDs nhưng thường được dùng trong các trường hợp VKDT nhẹ hoặc phối hợp với methotrexate. Prednisolone là corticoid, chỉ dùng để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng hoặc trong đợt cấp, không phải DMARD đầu tay.

Câu hỏi về yếu tố tiên lượng trong VKDT. Anti-CCP dương tính ở nồng độ cao là một yếu tố tiên lượng xấu, liên quan đến tổn thương khớp tiến triển nhanh hơn và nặng hơn. RF dương tính cũng là yếu tố tiên lượng xấu nhưng anti-CCP có giá trị tiên lượng mạnh hơn. Tuổi khởi bệnh muộn và giới nữ không phải là yếu tố tiên lượng xấu chính liên quan đến tổn thương khớp tiến triển.

Câu hỏi về chiến lược điều trị VKDT khi đáp ứng chưa đủ với methotrexate đơn trị. Khi methotrexate đơn trị không đủ hiệu quả, có thể cân nhắc phối hợp thêm một DMARD khác (DMARDs phối hợp) hoặc thuốc sinh học. Tăng liều methotrexate có thể được xem xét nhưng cần thận trọng về tác dụng phụ. Dùng NSAIDs đơn thuần chỉ giảm triệu chứng, không thay đổi diễn tiến bệnh. Ngừng methotrexate là không hợp lý khi bệnh nhân có đáp ứng một phần.

Câu hỏi về biểu hiện ngoài khớp thường gặp nhất trong VKDT. Mệt mỏi là biểu hiện toàn thân phổ biến nhất, thường gặp ở bệnh nhân VKDT, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Các biểu hiện ngoài khớp khác như nốt thấp dưới da, viêm mạch máu, bệnh phổi kẽ, hội chứng Sjögren cũng gặp nhưng ít phổ biến hơn mệt mỏi.

Câu hỏi về vị trí tổn thương cột sống cổ trong VKDT. Khớp đội trục (C1-C2) là vị trí thường bị ảnh hưởng nhất ở cột sống cổ trong VKDT, có thể gây mất vững cột sống cổ và chèn ép tủy sống. Các vị trí khác của cột sống cổ cũng có thể bị tổn thương nhưng ít gặp hơn và ít nghiêm trọng hơn.

Câu hỏi tình huống về đau ngực kiểu màng phổi ở bệnh nhân VKDT và chẩn đoán phân biệt. Viêm màng phổi là một biểu hiện ngoài khớp của VKDT. Lao màng phổi và ung thư phổi cũng có thể gây đau ngực kiểu màng phổi. Viêm thực quản trào ngược thường gây đau ngực nóng rát sau xương ức, ít khi kiểu màng phổi.

Câu hỏi về bản chất của yếu tố dạng thấp (RF). RF là một tự kháng thể kháng lại phần Fc của globulin miễn dịch IgG. RF thường là kháng thể IgM, nhưng cũng có thể là IgG hoặc IgA.

Câu hỏi về thuốc sinh học ức chế TNF-alpha và đường dùng, tần suất. Adalimumab (Humira) là thuốc ức chế TNF-alpha được dùng tiêm dưới da mỗi 2 tuần. Infliximab (Remicade) truyền tĩnh mạch. Etanercept (Enbrel) tiêm dưới da mỗi tuần hoặc 2 lần/tuần. Golimumab (Simponi) tiêm dưới da mỗi tháng.

Câu hỏi về tiêu chuẩn chẩn đoán VKDT ACR/EULAR 2010. Theo tiêu chuẩn này, tiêu chí 'thời gian triệu chứng' được tính là có triệu chứng viêm khớp ít nhất 6 tuần. Tiêu chuẩn 1987 yêu cầu 6 tuần cho một số tiêu chí, nhưng 2010 đơn giản hóa thành tổng thời gian triệu chứng.

Câu hỏi về chống chỉ định tương đối của thuốc ức chế TNF-alpha. Thuốc ức chế TNF-alpha có thể làm tăng nguy cơ tái hoạt lao tiềm ẩn. Do đó, cần thận trọng khi dùng cho bệnh nhân có tiền sử lao. Tuy nhiên, điều này không phải chống chỉ định tuyệt đối nếu đã điều trị lao đầy đủ và có theo dõi sát. Các thuốc khác không có chống chỉ định liên quan đến lao.

Câu hỏi về vai trò của VLTL và PHCN trong VKDT. VLTL và PHCN đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và cải thiện chức năng khớp, giảm đau, tăng cường sức cơ và cải thiện chất lượng cuộc sống. Không thay thế được thuốc, nhưng là một phần không thể thiếu của điều trị toàn diện.

Câu hỏi về biến chứng mắt phổ biến nhất trong VKDT. Viêm kết mạc khô mắt (keratoconjunctivitis sicca) là biến chứng mắt thường gặp nhất, liên quan đến hội chứng Sjögren thứ phát do VKDT. Viêm màng bồ đào, viêm củng mạc, và tăng nhãn áp ít gặp hơn.

Câu hỏi về thành phần của chỉ số DAS28. DAS28 là chỉ số đánh giá hoạt động bệnh VKDT, bao gồm số khớp đau, số khớp sưng (trên 28 khớp), tốc độ máu lắng (ESR) hoặc CRP, và đánh giá chung của bệnh nhân về tình trạng bệnh.

Câu hỏi về nguy cơ tim mạch trong VKDT. Bệnh nhân VKDT có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, đặc biệt là xơ vữa động mạch và bệnh mạch vành, do tình trạng viêm mạn tính. Suy tim, rối loạn nhịp tim và bệnh van tim cũng có thể gặp nhưng nguy cơ thấp hơn so với bệnh mạch vành.

Câu hỏi tình huống về biến chứng phổi trong VKDT. Xơ phổi kẽ là một biến chứng phổi thường gặp ở bệnh nhân VKDT mạn tính. Các triệu chứng và hình ảnh X-quang phù hợp với xơ phổi kẽ. Hen phế quản, viêm phổi nhiễm trùng và tràn dịch màng phổi ít phù hợp hơn với bệnh cảnh này.

Câu hỏi về DMARD chống chỉ định trong thai kỳ. Methotrexate là DMARD gây quái thai, chống chỉ định tuyệt đối trong thai kỳ và phụ nữ có khả năng mang thai. Sulfasalazine và hydroxychloroquine tương đối an toàn hơn và có thể được cân nhắc sử dụng trong thai kỳ dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Prednisolone (corticoid) cũng có thể được sử dụng trong thai kỳ nếu cần thiết.

Câu hỏi về đặc điểm dịch khớp trong VKDT. Dịch khớp trong VKDT là dịch viêm, có đặc điểm: màu vàng đục hoặc trắng đục, độ nhớt giảm, số lượng bạch cầu tăng cao (chủ yếu là bạch cầu đa nhân trung tính), protein tăng, glucose bình thường hoặc giảm nhẹ, không có tinh thể.

Câu hỏi về tác dụng phụ trên tiêu hóa của NSAIDs và methotrexate và biện pháp giảm thiểu. NSAIDs có thể gây viêm loét dạ dày tá tràng. Sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI) như omeprazole giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm tác dụng phụ này. Tăng liều NSAIDs sẽ làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. Ngừng methotrexate không giải quyết vấn đề do NSAIDs gây ra. Uống thuốc sau ăn có thể giúp giảm kích ứng dạ dày nhưng PPI hiệu quả hơn.

Câu hỏi về vị trí thường gặp của nốt thấp dưới da. Nốt thấp dưới da thường xuất hiện ở các vị trí chịu áp lực hoặc tỳ đè, như khuỷu tay (mỏm khuỷu), cẳng tay, ngón tay, gót chân. Mặt duỗi các chi thường gặp hơn mặt gấp.

Câu hỏi về điều trị hội chứng Felty trong VKDT. Hội chứng Felty là một biến chứng nặng của VKDT. Khi DMARD thông thường không hiệu quả, các biện pháp điều trị như thuốc sinh học (ví dụ rituximab), hoặc cắt lách có thể được cân nhắc. Corticoid có thể dùng ngắn hạn nhưng không phải là điều trị chính. NSAIDs không có vai trò trong điều trị hội chứng Felty.

Câu hỏi về amyloidosis thận thứ phát do VKDT. Amyloidosis thứ phát trong VKDT thường lắng đọng ở cầu thận, gây hội chứng thận hư (protein niệu, phù, giảm albumin máu). Ống thận, mạch máu thận và mô kẽ thận ít bị ảnh hưởng hơn.

Câu hỏi về lựa chọn DMARD cho phụ nữ VKDT dự định có thai. Hydroxychloroquine và sulfasalazine là các DMARD tương đối an toàn trong thai kỳ và có thể được sử dụng để kiểm soát VKDT ở phụ nữ dự định có thai. Methotrexate chống chỉ định tuyệt đối. Leflunomide cũng nên tránh trước và trong thai kỳ.

Câu hỏi về mục tiêu điều trị VKDT theo ACR. Mục tiêu điều trị VKDT theo ACR tập trung vào cải thiện triệu chứng, duy trì chức năng, ngăn ngừa tổn thương khớp và cải thiện chất lượng cuộc sống. Giảm nồng độ yếu tố dạng thấp (RF) không phải là mục tiêu điều trị trực tiếp, vì RF không tương quan chặt chẽ với hoạt động bệnh và tổn thương khớp.

Câu hỏi tình huống về tác dụng phụ khi phối hợp methotrexate và tocilizumab. Tocilizumab cũng như methotrexate có thể gây giảm bạch cầu trung tính và tăng men gan. Khi có cả hai tác dụng phụ này, cần giảm liều hoặc tạm ngừng cả hai thuốc và theo dõi sát. Chỉ giảm liều methotrexate có thể không đủ. Tiếp tục dùng liều cũ hoặc tăng liều tocilizumab có thể làm trầm trọng thêm tác dụng phụ. Chuyển sang thuốc sinh học khác có thể được xem xét sau khi đánh giá lại.