Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Tư Pháp Quốc Tế – Đề 09

Câu 1: Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) có thẩm quyền tài phán đối với tội phạm diệt chủng, tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người và tội xâm lược. Điều kiện tiên quyết để ICC có thể thụ lý một vụ án liên quan đến các tội ác này là gì?

• A. Khi bị cáo là công dân của một quốc gia thành viên ICC.
• B. Khi tội ác được thực hiện trên lãnh thổ của một quốc gia thành viên ICC.
• C. Khi các cơ quan tư pháp quốc gia liên quan không sẵn sàng hoặc không có khả năng thực sự tiến hành điều tra hoặc truy tố.
• D. Khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc chuyển vụ việc cho ICC.

Câu 2: Nguyên tắc "trách nhiệm bảo vệ" (Responsibility to Protect - R2P) khẳng định điều gì về nghĩa vụ của cộng đồng quốc tế khi một quốc gia không bảo vệ được người dân của mình khỏi các tội ác nghiêm trọng?

• A. Cộng đồng quốc tế có nghĩa vụ quân sự can thiệp vào quốc gia đó để lật đổ chính phủ.
• B. Cộng đồng quốc tế có trách nhiệm can thiệp, bao gồm cả biện pháp cưỡng chế nếu cần thiết, để ngăn chặn và chấm dứt các tội ác diệt chủng, tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người và thanh lọc sắc tộc.
• C. Cộng đồng quốc tế chỉ nên cung cấp viện trợ nhân đạo và hỗ trợ ngoại giao, không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia.
• D. Nguyên tắc R2P chỉ áp dụng khi có sự đồng ý của chính phủ quốc gia liên quan.

Câu 3: Điều ước quốc tế nào sau đây được coi là nền tảng pháp lý quốc tế cho nhân quyền, đặt ra các quyền dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa cơ bản?

• A. Công ước Geneva năm 1949
• B. Công ước Rome về Tòa án Hình sự Quốc tế
• C. Hiến chương Liên Hợp Quốc
• D. Tuyên ngôn Nhân quyền Phổ quát năm 1948 và các Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị, quyền kinh tế, xã hội và văn hóa.

Câu 4: Trong luật nhân đạo quốc tế (luật chiến tranh), nguyên tắc "phân biệt" (distinction) yêu cầu các bên tham chiến phải làm gì?

• A. Phân biệt giữa dân thường và người tham gia chiến đấu, cũng như giữa các mục tiêu quân sự và dân sự, và chỉ tấn công các mục tiêu quân sự.
• B. Phân biệt đối xử với dân thường dựa trên quốc tịch hoặc tôn giáo của họ.
• C. Phân biệt giữa các loại vũ khí được phép và bị cấm sử dụng trong chiến tranh.
• D. Phân biệt giữa chiến tranh chính nghĩa và chiến tranh phi nghĩa.

Câu 5: Tòa án Quốc tế về Tư pháp (ICJ), cơ quan tư pháp chính của Liên Hợp Quốc, có thẩm quyền giải quyết tranh chấp pháp lý giữa các chủ thể nào?

• A. Giữa các cá nhân và quốc gia.
• B. Giữa các quốc gia có chủ quyền.
• C. Giữa các tổ chức quốc tế và quốc gia.
• D. Giữa các tổ chức phi chính phủ và quốc gia.

Câu 6: Cơ chế "xét xử vắng mặt" (in absentia) trong tố tụng hình sự quốc tế, đặc biệt tại ICC, thường bị hạn chế hoặc cấm đoán vì lý do chính đáng nào?

• A. Vì nó làm tăng chi phí tố tụng.
• B. Vì nó kéo dài thời gian xét xử.
• C. Vì nó có thể vi phạm quyền được xét xử công bằng của bị cáo, đặc biệt là quyền được bào chữa và đối chất.
• D. Vì nó gây khó khăn cho việc thi hành án.

Câu 7: "Lệnh cấm tra tấn" (absolute prohibition of torture) trong luật nhân quyền quốc tế được coi là một chuẩn mực "tập quán quốc tế" (customary international law) và "jus cogens". Điều này có ý nghĩa pháp lý gì?

• A. Các quốc gia có thể tùy ý quyết định có áp dụng lệnh cấm tra tấn hay không.
• B. Lệnh cấm tra tấn chỉ áp dụng trong thời bình, không áp dụng trong thời chiến.
• C. Lệnh cấm tra tấn có thể bị hạn chế trong trường hợp khẩn cấp quốc gia.
• D. Không có bất kỳ ngoại lệ nào được phép đối với lệnh cấm tra tấn, ngay cả trong tình huống chiến tranh, đe dọa khủng bố hoặc bất ổn chính trị nội bộ.

Câu 8: "Cơ chế báo cáo định kỳ" (periodic reporting mechanism) trong các công ước nhân quyền quốc tế có mục đích chính là gì?

• A. Trừng phạt các quốc gia vi phạm nhân quyền.
• B. Giám sát việc các quốc gia thành viên thực hiện nghĩa vụ của mình theo công ước, thúc đẩy đối thoại và hỗ trợ kỹ thuật để cải thiện tình hình nhân quyền quốc gia.
• C. Giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia về việc giải thích và áp dụng công ước.
• D. Bồi thường cho các nạn nhân của vi phạm nhân quyền.

Câu 9: Trong bối cảnh luật nhân đạo quốc tế, hành động nào sau đây được coi là "tấn công tương xứng" (proportionate attack)?

• A. Tấn công vào một mục tiêu quân sự bất kể thiệt hại dân sự có thể xảy ra.
• B. Tấn công vào một mục tiêu dân sự nếu có nghi ngờ mục tiêu đó cũng được sử dụng cho mục đích quân sự.
• C. Tấn công vào một mục tiêu quân sự hợp pháp, nhưng chỉ khi thiệt hại dân sự dự kiến không quá đáng kể so với lợi thế quân sự trực tiếp và cụ thể dự kiến đạt được.
• D. Tấn công vào bất kỳ mục tiêu nào nếu cần thiết để đạt được chiến thắng quân sự nhanh chóng.

Câu 10: "Nguyên tắc bổ trợ" (principle of complementarity) trong luật hình sự quốc tế có vai trò gì trong mối quan hệ giữa ICC và các tòa án quốc gia?

• A. Xác định rằng ICC chỉ can thiệp khi các tòa án quốc gia không sẵn sàng hoặc không có khả năng thực sự truy tố các tội ác thuộc thẩm quyền của ICC.
• B. Cho phép ICC có thẩm quyền tài phán ưu tiên tuyệt đối đối với tất cả các tội ác quốc tế.
• C. Yêu cầu ICC phải phối hợp chặt chẽ với các tòa án quốc gia trong mọi giai đoạn tố tụng.
• D. Đảm bảo rằng các nạn nhân của tội ác quốc tế được tiếp cận công lý tại cả cấp độ quốc gia và quốc tế.

Câu 11: Trong luật nhân quyền quốc tế, quyền nào sau đây được coi là "quyền không thể hạn chế" (non-derogable right), nghĩa là không được phép hạn chế ngay cả trong tình trạng khẩn cấp quốc gia?

• A. Quyền tự do ngôn luận.
• B. Quyền không bị tra tấn.
• C. Quyền tự do hội họp.
• D. Quyền có tài sản.

Câu 12: "Cơ chế khiếu nại cá nhân" (individual complaint mechanism) theo các công ước nhân quyền quốc tế cho phép ai khiếu nại lên các ủy ban nhân quyền quốc tế?

• A. Các quốc gia thành viên khác của công ước.
• B. Các tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực nhân quyền.
• C. Các cá nhân tự cho mình là nạn nhân của vi phạm nhân quyền được quy định trong công ước, bởi một quốc gia thành viên đã chấp nhận cơ chế này.
• D. Bất kỳ ai có thông tin về vi phạm nhân quyền.

Câu 13: Trong luật nhân đạo quốc tế, việc sử dụng "lá chắn sống" (human shields) - tức là sử dụng dân thường để che chắn cho mục tiêu quân sự - bị coi là hành vi?

• A. Hợp pháp nếu được thực hiện để bảo vệ dân thường khỏi nguy hiểm.
• B. Hợp pháp nếu được thực hiện trong tình huống khẩn cấp.
• C. Hợp pháp nếu được thực hiện với sự đồng ý của dân thường.
• D. Vi phạm luật nhân đạo quốc tế và có thể cấu thành tội ác chiến tranh.

Câu 14: "Công lý chuyển tiếp" (transitional justice) là một lĩnh vực pháp lý và chính trị tập trung vào việc đối phó với các vi phạm nhân quyền quy mô lớn trong quá khứ. Biện pháp nào sau đây KHÔNG thuộc phạm vi của công lý chuyển tiếp?

• A. Truy tố hình sự các cá nhân chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền.
• B. Thành lập các ủy ban sự thật để làm rõ sự thật về quá khứ.
• C. Áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với quốc gia có vi phạm nhân quyền.
• D. Cung cấp bồi thường và phục hồi cho các nạn nhân.

Câu 15: Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) có thể thực hiện thẩm quyền tài phán theo "chủ động tố tụng" (proprio motu) trong trường hợp nào?

• A. Khi một quốc gia thành viên yêu cầu ICC điều tra.
• B. Khi Công tố viên của ICC tự khởi xướng điều tra dựa trên thông tin có được về các tội ác thuộc thẩm quyền của ICC.
• C. Khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc yêu cầu ICC điều tra.
• D. Khi một tổ chức phi chính phủ cung cấp bằng chứng về tội ác quốc tế.

Câu 16: "Nguyên tắc phổ quát" (universality principle) trong luật hình sự quốc tế cho phép quốc gia nào có thẩm quyền xét xử các tội ác quốc tế nghiêm trọng như diệt chủng, tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người?

• A. Chỉ quốc gia nơi tội ác xảy ra.
• B. Chỉ quốc gia mà bị cáo là công dân.
• C. Chỉ quốc gia là thành viên của ICC.
• D. Bất kỳ quốc gia nào, bất kể nơi tội ác xảy ra hoặc quốc tịch của thủ phạm.

Câu 17: Trong luật nhân đạo quốc tế, "nguyên tắc thận trọng" (precautionary principle) yêu cầu các bên tham chiến phải thực hiện biện pháp gì để bảo vệ dân thường?

• A. Thực hiện mọi biện pháp khả thi để xác minh rằng các mục tiêu bị tấn công là mục tiêu quân sự, lựa chọn phương tiện và phương pháp tấn công nhằm tránh hoặc giảm thiểu tối đa thiệt hại dân sự.
• B. Thông báo trước cho dân thường về các cuộc tấn công sắp xảy ra.
• C. Cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho dân thường trong khu vực chiến sự.
• D. Sử dụng vũ khí có độ chính xác cao để tránh thiệt hại dân sự.

Câu 18: "Ủy ban Nhân quyền Liên Hợp Quốc" (UN Human Rights Committee) giám sát việc thực hiện công ước nhân quyền quốc tế nào?

• A. Công ước về Quyền Trẻ em.
• B. Công ước về Xóa bỏ mọi hình thức phân biệt chủng tộc.
• C. Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR).
• D. Công ước Quốc tế về các Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa (ICESCR).

Câu 19: "Tội ác xâm lược" (crime of aggression) được định nghĩa trong Quy chế Rome của ICC là gì?

• A. Bất kỳ hành vi sử dụng vũ lực nào giữa các quốc gia.
• B. Việc lên kế hoạch, chuẩn bị, khởi xướng hoặc thực hiện, bởi một người có vị trí lãnh đạo chính trị hoặc quân sự, một hành vi xâm lược sử dụng vũ lực vũ trang chống lại chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ hoặc độc lập chính trị của một quốc gia khác.
• C. Bất kỳ hành vi vi phạm chủ quyền quốc gia nào.
• D. Bất kỳ hành vi can thiệp vào công việc nội bộ của một quốc gia khác.

Câu 20: "Tội ác chống lại loài người" (crimes against humanity) theo Quy chế Rome của ICC bao gồm những hành vi nào?

• A. Chỉ bao gồm tội diệt chủng.
• B. Chỉ bao gồm tội ác chiến tranh.
• C. Chỉ bao gồm các hành vi vi phạm nhân quyền trong thời chiến.
• D. Bao gồm một loạt các hành vi tàn bạo được thực hiện như một phần của một cuộc tấn công có hệ thống hoặc lan rộng, có chủ ý nhằm vào dân thường, như giết người, diệt chủng, nô dịch hóa, trục xuất hoặc cưỡng bức chuyển dân, bỏ tù, tra tấn, cưỡng hiếp, bức hại, cưỡng bức mất tích người, và các hành vi vô nhân đạo khác.

Câu 21: Trong luật nhân đạo quốc tế, "nguyên tắc nhân đạo" (principle of humanity) có ý nghĩa gì trong việc đối xử với người bị thương và người bị bệnh trong xung đột vũ trang?

• A. Chỉ hỗ trợ y tế cho binh lính đồng minh bị thương.
• B. Yêu cầu đối xử nhân đạo với tất cả những người không còn tham gia vào chiến sự, bao gồm người bị thương, người bị bệnh, tù binh chiến tranh, không phân biệt đối xử và ưu tiên cứu chữa những người bị thương nặng nhất.
• C. Cho phép phân biệt đối xử dựa trên quốc tịch của người bị thương.
• D. Chỉ cung cấp hỗ trợ y tế khi có đủ nguồn lực.

Câu 22: "Ủy ban Chống Tra tấn Liên Hợp Quốc" (UN Committee Against Torture) có chức năng chính là gì?

• A. Truy tố các cá nhân phạm tội tra tấn trước ICC.
• B. Cung cấp viện trợ tài chính cho các nạn nhân bị tra tấn.
• C. Giám sát việc thực hiện Công ước Chống Tra tấn của các quốc gia thành viên, xem xét báo cáo quốc gia, điều tra các khiếu nại cá nhân và tiến hành điều tra bí mật nếu có thông tin đáng tin cậy về hành vi tra tấn có hệ thống.
• D. Đàm phán các điều ước quốc tế về nhân quyền.

Câu 23: "Trách nhiệm hình sự cá nhân" (individual criminal responsibility) trong luật hình sự quốc tế có nghĩa là gì?

• A. Chỉ các quốc gia mới phải chịu trách nhiệm về tội ác quốc tế.
• B. Trách nhiệm hình sự được chia sẻ giữa quốc gia và cá nhân.
• C. Chỉ những người ra lệnh mới phải chịu trách nhiệm hình sự, không bao gồm người thực hiện.
• D. Cá nhân phải chịu trách nhiệm hình sự về các tội ác quốc tế mà họ thực hiện hoặc ra lệnh thực hiện, bất kể chức vụ chính thức của họ (ví dụ, nguyên thủ quốc gia không được hưởng quyền miễn trừ đối với các tội ác quốc tế).

Câu 24: "Nguyên tắc có đi có lại" (reciprocity) thường đóng vai trò quan trọng trong việc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh vực nào?

• A. Luật điều ước quốc tế và các lĩnh vực hợp tác quốc tế như thương mại, môi trường, và luật biển.
• B. Luật nhân quyền quốc tế.
• C. Luật hình sự quốc tế.
• D. Luật nhân đạo quốc tế.

Câu 25: "Cơ chế kiểm điểm định kỳ phổ quát" (Universal Periodic Review - UPR) của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc là gì?

• A. Một cơ chế xét xử các quốc gia vi phạm nhân quyền trước Tòa án Quốc tế về Tư pháp (ICJ).
• B. Một cơ chế cung cấp viện trợ tài chính cho các quốc gia cải thiện tình hình nhân quyền.
• C. Một cơ chế theo đó Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc kiểm điểm tình hình nhân quyền của tất cả các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc theo chu kỳ, dựa trên thông tin từ chính phủ quốc gia, Liên Hợp Quốc và các tổ chức xã hội dân sự.
• D. Một cơ chế trừng phạt các quốc gia vi phạm nhân quyền bằng các biện pháp trừng phạt kinh tế.

Câu 26: "Tòa án khu vực về nhân quyền" (regional human rights court) như Tòa án Nhân quyền châu Âu (ECHR) có đặc điểm khác biệt chính so với các cơ chế nhân quyền quốc tế của Liên Hợp Quốc là gì?

• A. Tòa án khu vực có thẩm quyền rộng hơn so với các cơ chế của Liên Hợp Quốc.
• B. Các phán quyết của tòa án khu vực thường có tính ràng buộc pháp lý trực tiếp đối với các quốc gia thành viên, và có cơ chế thi hành án hiệu quả hơn so với các khuyến nghị của các ủy ban nhân quyền Liên Hợp Quốc.
• C. Tòa án khu vực chỉ tập trung vào các quyền dân sự và chính trị, trong khi cơ chế Liên Hợp Quốc bao gồm cả quyền kinh tế, xã hội và văn hóa.
• D. Tòa án khu vực hoạt động độc lập hoàn toàn với hệ thống Liên Hợp Quốc.

Câu 27: "Nghĩa vụ ngoại quốc" (erga omnes obligations) trong luật pháp quốc tế là gì?

• A. Nghĩa vụ chỉ phát sinh giữa hai quốc gia cụ thể.
• B. Nghĩa vụ mà chỉ quốc gia trực tiếp bị vi phạm mới có thể yêu cầu thực hiện.
• C. Nghĩa vụ mà mọi quốc gia đều có lợi ích pháp lý trong việc bảo vệ và có quyền yêu cầu quốc gia vi phạm phải chấm dứt hành vi sai trái, ví dụ như lệnh cấm diệt chủng, tra tấn, phân biệt chủng tộc.
• D. Nghĩa vụ chỉ áp dụng trong thời chiến.

Câu 28: Trong luật nhân đạo quốc tế, "khái niệm kiểm soát hiệu quả" (notion of effective control) được sử dụng để xác định điều gì?

• A. Mức độ thiệt hại gây ra bởi một cuộc tấn công.
• B. Sức mạnh quân sự của một quốc gia.
• C. Mức độ ủng hộ của dân chúng đối với một chính phủ.
• D. Liệu một nhóm vũ trang phi nhà nước có đủ mức độ tổ chức và kiểm soát lãnh thổ và dân cư để bị coi là một bên trong xung đột vũ trang phi quốc tế và do đó bị ràng buộc bởi luật nhân đạo quốc tế hay không.

Câu 29: "Nguyên tắc không hồi tố" (principle of non-retroactivity) trong luật hình sự quốc tế có nghĩa là gì?

• A. Luật hình sự không được áp dụng để truy tố và trừng phạt hành vi phạm tội xảy ra trước khi luật đó có hiệu lực.
• B. Luật hình sự quốc tế chỉ áp dụng cho các tội ác xảy ra sau khi Quy chế Rome có hiệu lực.
• C. Các phán quyết của ICC không có hiệu lực hồi tố.
• D. Các điều ước quốc tế về nhân quyền không có hiệu lực hồi tố.

Câu 30: "Cơ chế báo cáo đặc biệt" (special procedures) của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc bao gồm những hình thức hoạt động nào?

• A. Chỉ xem xét báo cáo quốc gia và khiếu nại cá nhân.
• B. Bao gồm các Báo cáo viên đặc biệt và Nhóm công tác, tiến hành nghiên cứu, thăm quốc gia, tiếp nhận và gửi thông tin phản hồi về các cáo buộc vi phạm nhân quyền, tổ chức tham vấn và nâng cao nhận thức.
• C. Chỉ đưa ra khuyến nghị cho các quốc gia về cải thiện luật pháp nhân quyền.
• D. Chỉ tập trung vào việc điều tra các vụ việc vi phạm nhân quyền cụ thể và đưa ra phán quyết.