Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Ngôn Ngữ Học Đối Chiếu – Đề 04

Câu 1: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "tertium comparationis" đề cập đến điều gì?

• A. Một ngôn ngữ thứ ba được sử dụng làm trung gian trong so sánh.
• B. Phương pháp phân tích ngôn ngữ dựa trên ba bước.
• C. Cơ sở chung hoặc phạm trù chung được sử dụng để so sánh các ngôn ngữ.
• D. Nguyên tắc ưu tiên ngôn ngữ mẹ đẻ trong phân tích đối chiếu.

Câu 2: Xét cặp câu sau: (Tiếng Việt) "Tôi đã ăn cơm rồi." và (Tiếng Anh) "I have already eaten rice.". Sự khác biệt nổi bật nhất về mặt cấu trúc cú pháp giữa hai câu này là gì?

• A. Thứ tự từ loại (word order) trong cụm danh từ.
• B. Vị trí của từ/cụm từ biểu thị thời hoàn thành (aspect).
• C. Sự hiện diện của mạo từ xác định (definite article).
• D. Cách sử dụng thì quá khứ đơn và thì hiện tại hoàn thành.

Câu 3: Hiện tượng "chuyển di ngôn ngữ" (language transfer) trong quá trình học ngoại ngữ được ngôn ngữ học đối chiếu giải thích như thế nào?

• A. Do sự tương đồng và khác biệt giữa ngôn ngữ mẹ đẻ và ngôn ngữ đích, người học có xu hướng áp đặt cấu trúc ngôn ngữ mẹ đẻ lên ngôn ngữ đích.
• B. Do phương pháp giảng dạy ngoại ngữ không hiệu quả, dẫn đến người học không nắm vững cấu trúc ngôn ngữ đích.
• C. Do yếu tố tâm lý của người học, như sự tự ti hoặc thiếu động lực.
• D. Do bản chất phức tạp của ngôn ngữ đích, gây khó khăn cho người học trong việc tiếp thu và sử dụng.

Câu 4: Trong lĩnh vực ngữ nghĩa học đối chiếu, sự khác biệt giữa "ngữ nghĩa từ vựng" (lexical semantics) và "ngữ nghĩa cấu trúc" (structural semantics) là gì?

• A. Ngữ nghĩa từ vựng nghiên cứu nghĩa đen, ngữ nghĩa cấu trúc nghiên cứu nghĩa bóng.
• B. Ngữ nghĩa từ vựng liên quan đến từ có nguồn gốc bản địa, ngữ nghĩa cấu trúc liên quan đến từ mượn.
• C. Ngữ nghĩa từ vựng phân tích nghĩa trong văn bản viết, ngữ nghĩa cấu trúc trong văn bản nói.
• D. Ngữ nghĩa từ vựng tập trung vào nghĩa của các đơn vị từ, ngữ nghĩa cấu trúc xem xét nghĩa trong hệ thống và cấu trúc ngôn ngữ lớn hơn.

Câu 5: Xét hai ngôn ngữ: Tiếng Nhật (SOV) và Tiếng Anh (SVO). Sự khác biệt này ảnh hưởng đến việc dịch thuật giữa hai ngôn ngữ như thế nào?

• A. Không có ảnh hưởng đáng kể vì cả hai đều là ngôn ngữ phổ biến.
• B. Chỉ ảnh hưởng đến việc lựa chọn từ vựng tương đương.
• C. Đòi hỏi sự điều chỉnh về cấu trúc câu, đặc biệt là trật tự các thành phần chính (chủ ngữ, động từ, tân ngữ).
• D. Chỉ gây khó khăn khi dịch thơ hoặc các văn bản mang tính nghệ thuật cao.

Câu 6: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "tương đồng ngôn ngữ" (language universals) và "đặc trưng ngôn ngữ" (language specifics) được hiểu như thế nào?

• A. Cả hai đều chỉ những điểm giống nhau giữa các ngôn ngữ, nhưng "tương đồng" mang tính phổ quát hơn.
• B. "Tương đồng" là những đặc điểm chung cho tất cả ngôn ngữ, còn "đặc trưng" là những điểm riêng biệt của từng ngôn ngữ cụ thể.
• C. "Tương đồng" chỉ các quy tắc ngữ pháp, còn "đặc trưng" chỉ các yếu tố từ vựng.
• D. Cả hai đều chỉ những điểm khác biệt, nhưng "đặc trưng" mang tính hệ thống hơn.

Câu 7: So sánh hệ thống thanh điệu trong tiếng Việt và tiếng Quan Thoại (Mandarin Chinese). Điểm khác biệt chính là gì?

• A. Số lượng nguyên âm và phụ âm khác nhau.
• B. Tiếng Việt sử dụng thanh điệu, tiếng Quan Thoại thì không.
• C. Số lượng thanh điệu và giá trị ngữ âm của chúng khác nhau.
• D. Cả hai đều có hệ thống thanh điệu tương tự, chỉ khác về cách ký hiệu.

Câu 8: Trong nghiên cứu đối chiếu về diễn ngôn (discourse analysis), sự khác biệt giữa "diễn ngôn trực tiếp" (direct discourse) và "diễn ngôn gián tiếp" (indirect discourse) trong tiếng Anh và tiếng Nhật thể hiện sự khác biệt văn hóa nào?

• A. Khả năng biểu đạt cảm xúc khác nhau.
• B. Mức độ trang trọng trong giao tiếp khác nhau.
• C. Cấu trúc câu phức tạp khác nhau.
• D. Mức độ coi trọng sự trực tiếp và gián tiếp trong giao tiếp văn hóa khác nhau.

Câu 9: Xét các cặp từ chỉ màu sắc trong tiếng Anh và tiếng Nga. Tiếng Nga phân biệt "siniy" (dark blue) và "goluboy" (light blue) mà tiếng Anh chỉ có "blue". Điều này minh họa cho khái niệm gì trong ngôn ngữ học đối chiếu?

• A. Hiện tượng đa nghĩa (polysemy).
• B. Sự khác biệt về phạm trù ngữ nghĩa (semantic categorization).
• C. Ảnh hưởng của ngôn ngữ này lên ngôn ngữ kia (language influence).
• D. Tính phổ quát của ngôn ngữ (language universality).

Câu 10: Trong ngôn ngữ học đối chiếu ứng dụng vào dạy ngoại ngữ, "phân tích lỗi" (error analysis) và "phân tích đối chiếu" (contrastive analysis) khác nhau như thế nào về mục tiêu và phương pháp?

• A. Phân tích đối chiếu dự đoán lỗi trước khi học, phân tích lỗi xem xét lỗi thực tế sau khi học.
• B. Phân tích đối chiếu tập trung vào điểm giống nhau, phân tích lỗi tập trung vào điểm khác biệt.
• C. Phân tích đối chiếu dựa trên lý thuyết, phân tích lỗi dựa trên thực nghiệm.
• D. Phân tích đối chiếu dành cho người mới bắt đầu, phân tích lỗi dành cho người học nâng cao.

Câu 11: Xét hai ngôn ngữ: Tiếng Việt (ngôn ngữ phân lập - isolating language) và tiếng Thổ Nhĩ Kỳ (ngôn ngữ chắp dính - agglutinative language). Đặc điểm nào phân biệt rõ nhất hai loại hình ngôn ngữ này?

• A. Số lượng âm vị trong hệ thống âm thanh.
• B. Cách thức cấu tạo từ và biểu thị quan hệ ngữ pháp (sử dụng biến tố hay phụ tố).
• C. Trật tự từ cơ bản trong câu.
• D. Số lượng từ vựng có nguồn gốc bản địa.

Câu 12: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "khoảng cách ngôn ngữ" (linguistic distance) được đo lường bằng cách nào?

• A. Dựa trên số lượng người bản ngữ của mỗi ngôn ngữ.
• B. Dựa trên mức độ phổ biến của ngôn ngữ trên toàn cầu.
• C. Dựa trên số lượng và mức độ khác biệt về các đặc điểm ngôn ngữ (âm vị, ngữ pháp, từ vựng).
• D. Dựa trên khoảng cách địa lý giữa các cộng đồng sử dụng ngôn ngữ.

Câu 13: Xét hiện tượng "mượn từ" (borrowing) giữa tiếng Anh và tiếng Pháp. Từ "restaurant" (tiếng Anh mượn từ tiếng Pháp) và "computer" (tiếng Pháp mượn từ tiếng Anh) minh họa cho điều gì trong ngôn ngữ học đối chiếu?

• A. Sự suy thoái ngôn ngữ (language attrition).
• B. Tính bảo thủ của ngôn ngữ (language conservatism).
• C. Sự phân hóa ngôn ngữ (language divergence).
• D. Sự hội tụ ngôn ngữ và ảnh hưởng qua lại giữa các ngôn ngữ (language convergence and mutual influence).

Câu 14: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "tính đối xứng" (symmetry) và "tính bất đối xứng" (asymmetry) trong cấu trúc ngôn ngữ được hiểu như thế nào? Cho ví dụ minh họa.

• A. Tính đối xứng chỉ sự đơn giản, bất đối xứng chỉ sự phức tạp của ngôn ngữ.
• B. Tính đối xứng là sự tương đồng cấu trúc giữa các ngôn ngữ, bất đối xứng là sự khác biệt cấu trúc.
• C. Tính đối xứng liên quan đến ngữ pháp, bất đối xứng liên quan đến từ vựng.
• D. Tính đối xứng chỉ ngôn ngữ tự nhiên, bất đối xứng chỉ ngôn ngữ nhân tạo.

Câu 15: Trong ngữ dụng học đối chiếu (contrastive pragmatics), sự khác biệt trong cách sử dụng "lời thoại gián tiếp" (indirect speech acts) giữa tiếng Anh và tiếng Hàn phản ánh điều gì về văn hóa giao tiếp?

• A. Trình độ phát triển ngôn ngữ khác nhau.
• B. Cấu trúc ngữ pháp phức tạp khác nhau.
• C. Mức độ coi trọng tính lịch sự và sự hòa hợp trong giao tiếp văn hóa khác nhau.
• D. Khả năng biểu đạt ý kiến cá nhân khác nhau.

Câu 16: Xét hai ngôn ngữ: Tiếng Việt (không biến hình thái động từ) và tiếng Tây Ban Nha (biến hình thái động từ phức tạp). Sự khác biệt này ảnh hưởng đến việc học tiếng Tây Ban Nha của người Việt như thế nào?

• A. Không ảnh hưởng đáng kể vì cả hai đều là ngôn ngữ phổ biến.
• B. Người Việt sẽ học tiếng Tây Ban Nha dễ dàng hơn do ngữ pháp đơn giản hơn.
• C. Chỉ gây khó khăn trong việc phát âm.
• D. Người Việt có thể gặp khó khăn trong việc nắm vững và sử dụng đúng các hình thái động từ trong tiếng Tây Ban Nha.

Câu 17: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, khái niệm "khu vực ngôn ngữ" (linguistic area/Sprachbund) dùng để chỉ điều gì?

• A. Một khu vực địa lý nơi chỉ có một ngôn ngữ duy nhất được sử dụng.
• B. Một khu vực địa lý nơi các ngôn ngữ khác nhau, không nhất thiết cùng nguồn gốc, chia sẻ các đặc điểm ngôn ngữ do tiếp xúc lâu dài.
• C. Một khu vực địa lý nơi các ngôn ngữ có cùng nguồn gốc phát triển.
• D. Một khu vực địa lý nơi các ngôn ngữ được chuẩn hóa cao độ.

Câu 18: So sánh cấu trúc câu bị động trong tiếng Anh và tiếng Nhật. Điểm khác biệt đáng chú ý là gì?

• A. Tiếng Anh sử dụng trợ động từ "be", tiếng Nhật không.
• B. Trật tự từ trong câu bị động khác nhau.
• C. Câu bị động trong tiếng Nhật có thể mang nghĩa tiêu cực hoặc không mong muốn cho chủ thể, điều này ít phổ biến trong tiếng Anh.
• D. Khả năng sử dụng câu bị động trong các loại văn bản khác nhau.

Câu 19: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "tertium comparationis" tốt nhất cho việc so sánh hệ thống thanh điệu của tiếng Việt và tiếng Thái là gì?

• A. Bảng chữ cái Latinh.
• B. Số lượng âm tiết trong từ vựng.
• C. Ảnh hưởng của tiếng Hán.
• D. Các phạm trù âm vị học chung như số lượng thanh điệu, đường nét thanh điệu, và chức năng ngữ nghĩa của thanh điệu.

Câu 20: Xét sự khác biệt về cách biểu đạt "không gian" (spatial expressions) trong tiếng Anh và tiếng Ewe (một ngôn ngữ ở Ghana). Tiếng Ewe sử dụng hệ thống "động từ chỉ không gian" phong phú hơn tiếng Anh. Điều này có thể ảnh hưởng đến nhận thức không gian của người bản ngữ như thế nào?

• A. Có thể ảnh hưởng đến cách người bản ngữ Ewe nhận thức và mô tả không gian, có thể chi tiết và đa dạng hơn so với người nói tiếng Anh.
• B. Không có ảnh hưởng vì nhận thức không gian là phổ quát.
• C. Chỉ ảnh hưởng đến khả năng học toán học.
• D. Chỉ ảnh hưởng đến kỹ năng vẽ bản đồ.

Câu 21: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "ngữ pháp phổ quát" (Universal Grammar) có vai trò như thế nào trong việc giải thích những điểm tương đồng giữa các ngôn ngữ?

• A. Ngữ pháp phổ quát giải thích sự khác biệt giữa các ngôn ngữ.
• B. Ngữ pháp phổ quát cung cấp một khuôn khổ lý thuyết để giải thích những điểm tương đồng cơ bản về cấu trúc giữa các ngôn ngữ, cho rằng có một bộ quy tắc ngôn ngữ bẩm sinh.
• C. Ngữ pháp phổ quát chỉ áp dụng cho các ngôn ngữ Ấn-Âu.
• D. Ngữ pháp phổ quát là tập hợp các quy tắc ngữ pháp tốt nhất nên được áp dụng cho mọi ngôn ngữ.

Câu 22: Xét hai ngôn ngữ: Tiếng Việt (hệ thống xưng hô đa dạng theo vai xã hội) và tiếng Anh (hệ thống xưng hô đơn giản hơn). Sự khác biệt này có thể gây khó khăn gì cho người Anh khi học tiếng Việt?

• A. Không gây khó khăn đáng kể vì tiếng Anh phổ biến hơn.
• B. Chỉ khó khăn trong việc phát âm các từ xưng hô.
• C. Khó khăn trong việc lựa chọn và sử dụng đúng các từ xưng hô phù hợp với vai xã hội và quan hệ giao tiếp trong tiếng Việt.
• D. Chỉ gây bối rối trong văn viết.

Câu 23: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "dữ liệu ngôn ngữ song song" (parallel corpora) được sử dụng để làm gì?

• A. Để nghiên cứu ngôn ngữ ký hiệu.
• B. Để phân tích ngôn ngữ của trẻ em.
• C. Để tạo ra từ điển song ngữ.
• D. Để nghiên cứu dịch thuật, phân tích đối chiếu cấu trúc ngôn ngữ, và tìm hiểu tương đương dịch thuật giữa các ngôn ngữ.

Câu 24: So sánh cách thể hiện "thời tương lai" (future tense) trong tiếng Anh (sử dụng "will", "going to") và tiếng Việt (sử dụng "sẽ"). Điểm khác biệt chính về mặt ngữ nghĩa và dụng pháp là gì?

• A. Tiếng Anh không có thì tương lai thực sự.
• B. Tiếng Anh có nhiều cách biểu thị sắc thái khác nhau của tương lai (ý định, dự đoán, kế hoạch) hơn so với tiếng Việt chỉ dùng "sẽ" với phạm vi rộng hơn.
• C. Tiếng Việt không có thì tương lai.
• D. Cả hai ngôn ngữ có hệ thống thì tương lai hoàn toàn tương đồng.

Câu 25: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "nghiên cứu điển hình ngôn ngữ" (language typology) đóng góp như thế nào vào việc hiểu biết về sự đa dạng ngôn ngữ của thế giới?

• A. Nghiên cứu điển hình ngôn ngữ chỉ tập trung vào các ngôn ngữ phổ biến.
• B. Nghiên cứu điển hình ngôn ngữ nhằm mục đích tìm ra ngôn ngữ tốt nhất.
• C. Nghiên cứu điển hình ngôn ngữ phân loại và so sánh các ngôn ngữ dựa trên các đặc điểm cấu trúc, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự đa dạng và các mô hình phổ quát trong ngôn ngữ loài người.
• D. Nghiên cứu điển hình ngôn ngữ chỉ quan tâm đến nguồn gốc lịch sử của ngôn ngữ.

Câu 26: Xét cặp câu: (Tiếng Anh) "It is raining." và (Tiếng Việt) "Trời đang mưa.". Sự khác biệt về mặt chủ ngữ trong hai câu này thể hiện điều gì?

• A. Sự khác biệt về thì (tense).
• B. Sự khác biệt về thể (aspect).
• C. Sự khác biệt về loại từ.
• D. Sự khác biệt về yêu cầu chủ ngữ trong cấu trúc câu: tiếng Anh đòi hỏi chủ ngữ hình thức ("it"), tiếng Việt có thể có chủ ngữ chỉ đối tượng tự nhiên ("trời").

Câu 27: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "phân tích trung gian ngữ" (interlanguage analysis) và "phân tích đối chiếu" (contrastive analysis) có mối quan hệ như thế nào trong việc nghiên cứu quá trình học ngoại ngữ?

• A. Phân tích đối chiếu cung cấp dự đoán về lỗi có thể xảy ra dựa trên so sánh ngôn ngữ, trong khi phân tích trung gian ngữ xem xét và giải thích các lỗi thực tế xuất hiện trong quá trình học ngoại ngữ.
• B. Phân tích trung gian ngữ là một phần của phân tích đối chiếu.
• C. Phân tích đối chiếu và phân tích trung gian ngữ là hai phương pháp hoàn toàn độc lập.
• D. Phân tích trung gian ngữ được sử dụng trước phân tích đối chiếu.

Câu 28: Xét sự khác biệt về hệ thống "mạo từ" (articles) giữa tiếng Anh (có mạo từ xác định "the" và bất định "a/an") và tiếng Việt (không có mạo từ). Điều này gây ra thách thức gì cho người Việt khi học tiếng Anh?

• A. Không gây ra thách thức đáng kể.
• B. Thách thức trong việc hiểu và sử dụng đúng chức năng ngữ pháp và ngữ nghĩa của mạo từ trong tiếng Anh, do hệ thống ngôn ngữ mẹ đẻ không có yếu tố tương đương.
• C. Chỉ gây khó khăn trong văn viết, không ảnh hưởng đến giao tiếp nói.
• D. Chỉ khó khăn ở giai đoạn đầu học tiếng Anh.

Câu 29: Trong ngôn ngữ học đối chiếu, "tương đương dịch thuật" (translation equivalence) là một khái niệm phức tạp. "Tương đương động" (dynamic equivalence) và "tương đương hình thức" (formal equivalence) khác nhau như thế nào?

• A. Tương đương hình thức chỉ áp dụng cho văn bản khoa học, tương đương động cho văn bản văn học.
• B. Tương đương hình thức là dịch nghĩa đen, tương đương động là dịch nghĩa bóng.
• C. Tương đương hình thức cố gắng giữ cấu trúc và hình thức của văn bản gốc, trong khi tương đương động tập trung vào việc truyền đạt ý nghĩa và tác động tương tự đến người đọc mục tiêu một cách tự nhiên.
• D. Tương đương động là loại hình dịch thuật tốt hơn tương đương hình thức.

Câu 30: Trong nghiên cứu ngôn ngữ học đối chiếu, việc sử dụng "ngữ liệu đối chiếu" (contrastive corpora) có ưu điểm gì so với phương pháp phân tích trực giác (introspection)?

• A. Phân tích trực giác nhanh chóng và dễ thực hiện hơn.
• B. Phân tích trực giác cho phép nghiên cứu các hiện tượng ngôn ngữ phức tạp hơn.
• C. Ngữ liệu đối chiếu dễ dàng thu thập hơn.
• D. Ngữ liệu đối chiếu cung cấp dữ liệu thực tế, khách quan về cách ngôn ngữ được sử dụng, giúp kiểm chứng các giả thuyết và khắc phục hạn chế chủ quan của phân tích trực giác dựa trên nhận định cá nhân.