Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Răng – Hàm – Mặt – Đề 02

Các triệu chứng lung lay răng, túi nha chu sâu, chảy máu và tiêu xương ổ răng trên X-quang đều là dấu hiệu điển hình của bệnh nha chu. Viêm tủy răng thường gây đau dữ dội hơn và ít có các dấu hiệu nha chu như trên. Sâu răng có thể gây đau nhưng không gây tiêu xương ổ răng lan rộng như vậy. Viêm khớp thái dương hàm liên quan đến khớp và cơ nhai, không trực tiếp gây ra các vấn đề nha chu.

Đèn quang trùng hợp cung cấp năng lượng ánh sáng để kích hoạt chất quang trùng hợp trong vật liệu composite và bonding, gây ra phản ứng trùng hợp. Phản ứng này làm cứng vật liệu, tạo thành một khối trám vững chắc. Etching tạo độ nhám bề mặt men răng, bonding tạo lớp liên kết trung gian, nhưng chính quang trùng hợp mới làm đông cứng vật liệu trám.

Nhiễm sắc tetracycline là loại nhiễm sắc nội sinh, xảy ra khi tetracycline được hấp thụ vào cấu trúc răng trong quá trình hình thành răng. Nó gây ra sự đổi màu đặc trưng từ vàng đến nâu xám và có thể kèm theo rạn men răng. Các lựa chọn khác như nhiễm sắc ngoại sinh (do thực phẩm, thuốc lá), fluorosis (do thừa fluor) và thiểu sản men răng (do rối loạn phát triển men răng) không phù hợp với tiền sử dùng tetracycline và biểu hiện lâm sàng.

Chiều dài làm việc được xác định để giới hạn phạm vi sửa soạn và trám bít ống tủy đến một điểm thích hợp gần chóp răng, thường là cách chóp răng sinh lý khoảng 1-2mm. Điều này giúp làm sạch ống tủy hiệu quả mà không làm tổn thương các mô quanh chóp, tránh gây biến chứng sau nội nha. Các lựa chọn khác không phải là mục đích chính của việc xác định chiều dài làm việc.

Bạch sản (leukoplakia) là một tổn thương tiền ung thư thường gặp ở miệng, đặc biệt ở người hút thuốc lá. Các đặc điểm như màu trắng, bờ viền rõ, không đau, tồn tại lâu ngày và ở sàn miệng (vị trí có nguy cơ cao) đều gợi ý bạch sản. Hồng sản (erythroplakia) cũng là tổn thương tiền ung thư nhưng có màu đỏ. Lichen phẳng và viêm loét niêm mạc miệng ít có nguy cơ ác tính hóa cao như bạch sản.

Lực chỉnh nha lý tưởng nhất là lực nhẹ và liên tục. Lực nhẹ giúp kích thích quá trình tiêu và bồi xương sinh lý, cho phép răng di chuyển một cách từ từ và ổn định. Lực liên tục duy trì sự kích thích này theo thời gian. Lực mạnh có thể gây tổn thương mô nha chu và tiêu chân răng. Lực gián đoạn không hiệu quả bằng lực liên tục. Lực ngắt quãng không phải là thuật ngữ thường dùng trong chỉnh nha.

Nẹp vít (plate and screw fixation) là phương pháp cố định xương gãy phổ biến và hiệu quả trong phẫu thuật hàm mặt, đặc biệt là gãy xương hàm dưới. Nó cho phép cố định vững chắc các đoạn xương gãy, giúp xương lành thương tốt. Khâu chỉ thép ít được sử dụng đơn thuần cho gãy xương góc hàm vì độ vững chắc không cao. Băng bột và máng nhai thường dùng cho điều trị bảo tồn hoặc cố định tạm thời. Nắn chỉnh kín ít áp dụng cho gãy xương góc hàm phức tạp.

Kỹ thuật đặt phim song song giảm thiểu sự phóng đại và méo hình ảnh so với kỹ thuật phân giác. Trong kỹ thuật song song, phim được đặt song song với răng và tia X vuông góc với cả răng và phim, tạo ra hình ảnh có kích thước và hình dạng răng gần với thực tế hơn. Kỹ thuật phân giác dễ gây phóng đại và méo hình ảnh do góc đặt phim và tia X.

Cầu răng toàn sứ (all-ceramic bridge) là lựa chọn tốt nhất về thẩm mỹ cho vùng răng cửa vì nó có màu sắc và độ trong mờ gần giống răng tự nhiên nhất, không có viền kim loại gây mất thẩm mỹ. Cầu răng kim loại-sứ có khung sườn kim loại, có thể lộ viền kim loại ở cổ răng. Cầu răng nhựa và cầu răng dán thường ít được sử dụng cho phục hình răng cửa vĩnh viễn vì độ bền và thẩm mỹ không cao bằng cầu răng toàn sứ.

Natri Hypochlorite (NaOCl) là dung dịch khử khuẩn mạnh, có khả năng hòa tan mô hữu cơ và diệt khuẩn trong ống tủy. Vai trò chính của nó trong nội nha là làm sạch và khử trùng hệ thống ống tủy, loại bỏ mùn ngà, mô tủy chết và vi khuẩn. Các lựa chọn khác như làm rộng ống tủy (vai trò của trâm nội nha), làm khô ống tủy (vai trò của giấy thấm tủy), và trám bít ống tủy (vai trò của vật liệu trám bít) không phải là vai trò chính của NaOCl.

Với gãy thân răng cửa giữa ở trẻ em, chưa lộ tủy, trám composite là phương pháp điều trị bảo tồn và hiệu quả. Nó giúp phục hồi hình dạng và chức năng răng, đồng thời thẩm mỹ. Nhổ răng là phương án cuối cùng, không nên áp dụng khi răng có thể bảo tồn được. Chụp mão răng thường không cần thiết cho gãy men ngà đơn giản. Theo dõi mà không can thiệp sẽ không giải quyết được vấn đề gãy răng.

Dây thần kinh răng dưới (inferior alveolar nerve) nằm gần chân răng khôn hàm dưới. Trong quá trình phẫu thuật nhổ răng khôn lệch ngầm hàm dưới, đặc biệt là các răng có chân răng cong hoặc nằm sâu, có nguy cơ gây tổn thương dây thần kinh này, dẫn đến tê bì môi dưới và cằm. Các dây thần kinh khác như dây thần kinh lưỡi (lingual nerve), dây thần kinh hàm trên (superior alveolar nerve) và dây thần kinh mặt (facial nerve) ít có nguy cơ bị tổn thương trong nhổ răng khôn hàm dưới hơn.

Sử dụng fluoride (fluoride therapy) là biện pháp dự phòng sâu răng hiệu quả nhất và được cộng đồng công nhận rộng rãi. Fluoride giúp tăng cường men răng, làm răng kháng acid tốt hơn và thúc đẩy quá trình tái khoáng hóa men răng. Các biện pháp khác như trám bít hố rãnh (cho răng mới mọc), kiểm soát đường trong chế độ ăn (quan trọng nhưng không phải là biện pháp dự phòng chung nhất), và sử dụng kháng sinh (không phải biện pháp dự phòng sâu răng thông thường) không phải là biện pháp dự phòng sâu răng hàng đầu cho cộng đồng.

Móc (clasps) trong phục hình tháo lắp bán phần có vai trò chính là giữ và ổn định hàm giả trên cung răng. Móc ôm giữ vào răng trụ, tạo lực giữ hàm giả không bị rơi ra khi ăn nhai và nói. Các bộ phận khác như nền hàm (base) nâng đỡ phục hình, răng giả (artificial teeth) thay thế răng mất, và liên kết (connectors) kết nối các bộ phận của hàm giả có các vai trò khác nhau.

Chụp cắt lớp vi tính Cone Beam (CBCT) được xem là tiêu chuẩn vàng để đánh giá mật độ xương trong cấy ghép implant. CBCT cung cấp hình ảnh 3 chiều chính xác về cấu trúc xương, cho phép đánh giá mật độ xương, chiều cao và chiều rộng xương, cũng như vị trí các cấu trúc giải phẫu quan trọng. Phim toàn cảnh (panoramic film) và phim quanh chóp (periapical film) là phim 2 chiều, không đủ thông tin chi tiết về mật độ xương. Đo độ hấp thụ tia X năng lượng kép (DEXA scan) thường dùng để đo mật độ xương toàn thân, không chuyên biệt cho vùng hàm mặt.

Sử dụng nước bọt nhân tạo (artificial saliva) là biện pháp hiệu quả để giảm triệu chứng khô miệng. Nước bọt nhân tạo giúp bù đắp sự thiếu hụt nước bọt tự nhiên, làm ẩm niêm mạc miệng và giảm cảm giác khô rát. Uống nhiều nước cũng quan trọng nhưng có thể không đủ trong trường hợp khô miệng nặng. Kẹo cao su không đường kích thích tiết nước bọt nhưng có thể không hiệu quả với người khô miệng nặng. Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng quan trọng để phòng ngừa sâu răng do khô miệng, nhưng không trực tiếp giảm triệu chứng khô miệng.

Răng bị bật ra khỏi ổ có khả năng sống sót cao nhất nếu được cắm lại ổ răng càng sớm càng tốt. Thời gian răng nằm ngoài ổ răng càng ngắn, khả năng thành công càng cao. Bảo quản răng trong môi trường thích hợp như sữa tươi, nước muối sinh lý hoặc nước bọt giúp duy trì sự sống của tế bào quanh răng. Lau sạch răng bằng nước máy có thể làm tổn thương tế bào quanh răng. Để răng khô sẽ làm tế bào quanh răng chết nhanh chóng.

MTA (Mineral Trioxide Aggregate) là vật liệu hàn ống tủy có nhiều ưu điểm, bao gồm khả năng kháng khuẩn, kích thích lành thương quanh chóp và tạo môi trường thuận lợi cho sự phục hồi của mô quanh răng. Gutta-percha là vật liệu trám bít chính nhưng không có tính kháng khuẩn và kích thích lành thương. Resin sealer và zinc oxide eugenol sealer không có đặc tính kích thích lành thương như MTA.

Khám nha khoa định kỳ 6 tháng một lần được khuyến cáo cho trẻ em và người lớn để phát hiện sớm các vấn đề răng miệng như sâu răng, viêm nướu và các bất thường khác. Tần suất này cho phép nha sĩ theo dõi tình trạng răng miệng, thực hiện các biện pháp dự phòng và can thiệp sớm khi cần thiết. Các lựa chọn khác như 1 năm, 2 năm hoặc khi có triệu chứng không đảm bảo phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.

Khí cụ Frankle (Frankel appliance) là khí cụ chỉnh nha tháo lắp chức năng thường được sử dụng để điều trị hô răng và các sai khớp cắn loại II ở giai đoạn răng hỗn hợp. Nó tác động vào xương hàm và răng, giúp điều chỉnh sự phát triển của xương hàm và cải thiện tương quan răng. Các khí cụ khác như Trainer, Invisalign (cho người lớn hoặc thanh thiếu niên lớn), và hàm duy trì (sau chỉnh nha cố định) không phải là lựa chọn chính để điều trị hô răng ở giai đoạn răng hỗn hợp.

Hấp ướt (autoclaving) sử dụng nhiệt ẩm dưới áp suất là phương pháp vô trùng hiệu quả nhất và được sử dụng rộng rãi trong nha khoa. Hơi nước nóng dưới áp suất cao có khả năng tiêu diệt tất cả các dạng vi sinh vật, bao gồm cả bào tử. Ngâm khử khuẩn bằng hóa chất (chemical disinfection) có thể không tiêu diệt được bào tử. Sấy khô nóng (dry heat sterilization) cần nhiệt độ cao hơn và thời gian lâu hơn hấp ướt. Chiếu tia cực tím (UV sterilization) chỉ hiệu quả trên bề mặt và không xuyên sâu vào vật liệu.

Rối loạn khớp thái dương hàm (Temporomandibular joint disorder - TMJ disorder) là chẩn đoán phù hợp nhất với các triệu chứng đau khớp, há miệng hạn chế và tiếng kêu khớp. Viêm khớp dạng thấp và thoái hóa khớp cũng có thể ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm nhưng ít phổ biến hơn và thường có các triệu chứng toàn thân khác. Viêm tai giữa không liên quan trực tiếp đến các triệu chứng khớp thái dương hàm.

Chải răng đúng kỹ thuật là yếu tố quan trọng nhất để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa hiệu quả, giúp phòng ngừa sâu răng và bệnh nha chu. Lựa chọn bàn chải, thời gian chải răng và loại kem đánh răng cũng quan trọng, nhưng kỹ thuật chải răng đúng là yếu tố then chốt quyết định hiệu quả vệ sinh răng miệng.

Cấy ghép implant (dental implant) là phương án phục hình cố định tối ưu cho mất răng đơn lẻ hoặc mất nhiều răng. Trong trường hợp mất răng 36 và 37, cấy ghép 2 implant là lựa chọn tốt nhất để phục hồi chức năng và thẩm mỹ. Cầu răng sứ 2 đơn vị (two-unit bridge) chỉ phục hồi được một răng mất. Cầu răng sứ 3 đơn vị (three-unit bridge) có thể phục hồi 2 răng mất nhưng cần mài răng trụ. Hàm tháo lắp bán phần (removable partial denture) là phục hình tháo lắp, không phải phục hình cố định.

Tiếp xúc với fluoride (fluoride exposure) là yếu tố bảo vệ răng chống lại sâu răng. Các yếu tố khác như chế độ ăn nhiều đường (dietary sugar intake) làm tăng nguy cơ sâu răng, vệ sinh răng miệng kém (poor oral hygiene) và tiền sử sâu răng (previous caries experience) cũng làm tăng nguy cơ sâu răng. Tuy nhiên, mức độ tiếp xúc fluoride có vai trò quyết định trong việc bảo vệ răng khỏi sâu răng, do đó là yếu tố quan trọng nhất trong đánh giá nguy cơ.

Co giật (seizure) không phải là biến chứng thường gặp của gây tê vùng hàm dưới. Các biến chứng thường gặp bao gồm tụ máu (hematoma) do kim tiêm làm tổn thương mạch máu, tê bì kéo dài (prolonged paresthesia) do tổn thương dây thần kinh răng dưới, và đau tại chỗ tiêm (injection site pain).

Vệ sinh răng miệng tại nhà đúng cách (proper home oral hygiene) là yếu tố then chốt để duy trì sức khỏe nướu lâu dài sau điều trị viêm nướu. Nó giúp kiểm soát mảng bám và vi khuẩn, ngăn ngừa tái phát viêm nướu. Cạo vôi răng và đánh bóng (scaling and polishing) là điều trị ban đầu quan trọng, nhưng không đủ nếu không có vệ sinh răng miệng tốt tại nhà. Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn (antiseptic mouthwash) có thể hỗ trợ nhưng không thay thế vệ sinh răng miệng cơ học. Phẫu thuật nướu (gingival surgery) chỉ áp dụng cho các trường hợp viêm nha chu nặng hơn.

Vị trí lý tưởng để đặt implant răng cửa bên hàm trên là vùng răng số 12 (vị trí răng cửa bên hàm trên bên trái) hoặc 22 (vị trí răng cửa bên hàm trên bên phải), tùy thuộc vào bên răng bị mất. Các lựa chọn khác như vùng răng cửa giữa (vị trí răng cửa giữa), răng nanh (vị trí răng nanh), và răng cối nhỏ (vị trí răng cối nhỏ) không phù hợp với răng cửa bên.

Khớp cắn loại II theo Angle được đặc trưng bởi rãnh ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm dưới lùi về phía xa so với múi ngoài gần của răng hàm lớn thứ nhất hàm trên. Điều này thể hiện sự lùi sau của hàm dưới so với hàm trên. Các loại khớp cắn khác có mối tương quan răng hàm lớn khác nhau.

Trám composite (composite restoration) thường là lựa chọn ưu tiên cho trẻ em bị thiểu sản men răng nhẹ đến trung bình. Trám composite giúp phục hồi hình dạng, chức năng và thẩm mỹ của răng, bảo vệ ngà răng nhạy cảm. Chụp mão răng (crown) thường dành cho trường hợp thiểu sản men răng nặng hơn. Tẩy trắng răng (tooth whitening) không giải quyết được vấn đề thiểu sản men răng. Nhổ răng (extraction) chỉ áp dụng trong trường hợp răng không thể phục hồi.