Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Rối Loạn Chức Năng Thận – Tiết Niệu – Đề 08

Câu hỏi tình huống về đa niệu, yêu cầu phân tích cơ chế và loại trừ khả năng ít liên quan nhất. Tỷ trọng nước tiểu thấp gợi ý khả năng cô đặc nước tiểu của thận bị suy giảm. Glucose niệu âm tính loại trừ đái tháo đường (một nguyên nhân phổ biến gây đa niệu). Các lựa chọn khác đều là cơ chế có thể gây đa niệu, trừ việc tăng sản xuất ADH (hormone chống bài niệu), vì ADH giữ nước, làm giảm tiểu chứ không gây đa niệu.

Câu hỏi về yếu tố nguy cơ làm nặng thêm suy thận trên bệnh nhân tăng huyết áp. Tăng huyết áp không kiểm soát là yếu tố hàng đầu gây tổn thương thận do làm tăng áp lực lên cầu thận, đẩy nhanh quá trình xơ hóa và suy giảm chức năng thận.

Câu hỏi về cơ chế phù trong hội chứng thận hư. Hội chứng thận hư đặc trưng bởi protein niệu nặng, dẫn đến giảm protein máu, đặc biệt là albumin. Albumin là protein chính tạo áp lực keo của máu. Khi albumin máu giảm, áp lực keo giảm, nước thoát ra khỏi lòng mạch vào mô kẽ gây phù.

Câu hỏi về ý nghĩa lâm sàng của hồng cầu niệu và trụ hồng cầu. Trụ hồng cầu được hình thành trong ống thận khi có hồng cầu và protein. Sự hiện diện của trụ hồng cầu cùng hồng cầu niệu gợi ý tổn thương tại cầu thận, nơi hồng cầu có thể thoát ra và hình thành trụ trong ống thận.

Câu hỏi về cơ chế tăng kali máu trong suy thận mạn. Thận đóng vai trò quan trọng trong việc đào thải kali ra khỏi cơ thể. Khi chức năng thận suy giảm, khả năng đào thải kali giảm, dẫn đến kali tích tụ trong máu gây tăng kali máu.

Câu hỏi về triệu chứng của viêm bàng quang, yêu cầu xác định triệu chứng không phù hợp. Viêm bàng quang thường gây tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu máu, đau vùng hạ vị. Sốt cao và đau hông lưng (vùng sườn) gợi ý nhiễm trùng đã lan lên thận (viêm thận bể thận), không phải chỉ khu trú ở bàng quang.

Câu hỏi về cơ chế đau quặn thận do sỏi. Sỏi di chuyển trong đường tiết niệu gây tắc nghẽn, làm tăng áp lực trong đường dẫn niệu phía trên chỗ tắc (đài bể thận, niệu quản). Sự căng giãn đột ngột của đường dẫn niệu kích thích các thụ thể đau gây ra cơn đau quặn thận.

Câu hỏi về mục đích sử dụng EPO trong suy thận mạn. Thận sản xuất EPO, hormone kích thích tủy xương sản sinh hồng cầu. Suy thận mạn làm giảm sản xuất EPO, gây thiếu máu. EPO tái tổ hợp được dùng để kích thích tủy xương tạo hồng cầu, điều trị thiếu máu do suy thận.

Câu hỏi về cơ chế bệnh sinh của viêm cầu thận cấp hậu nhiễm liên cầu khuẩn. Đây là một bệnh lý miễn dịch phức hợp. Phức hợp kháng nguyên-kháng thể (liên cầu khuẩn và kháng thể) lắng đọng ở cầu thận, hoạt hóa bổ thể và gây viêm cầu thận.

Câu hỏi về cơ chế hạ canxi máu trong suy thận mạn, yêu cầu loại trừ cơ chế không liên quan. Suy thận mạn gây giảm sản xuất vitamin D hoạt tính, giảm hấp thu canxi ở ruột, tăng phosphate máu (do giảm thải phosphate), phosphate gắn với canxi làm giảm canxi máu. Tăng bài tiết canxi qua nước tiểu *không phải* là cơ chế chính gây hạ canxi máu trong suy thận mạn (thực tế, thường giảm bài tiết canxi qua nước tiểu để cố gắng giữ canxi).

Câu hỏi về nguyên lý của các phương pháp lọc máu ngoài thận. Thẩm phân máu (Hemodialysis - HD) sử dụng màng bán thấm và nguyên lý khuếch tán để loại bỏ chất thải từ máu sang dịch lọc. Thẩm tách màng bụng (Peritoneal Dialysis - PD) cũng chủ yếu dựa vào khuếch tán. Lọc máu liên tục (Continuous Renal Replacement Therapy - CRRT) và Siêu lọc máu (Hemofiltration) sử dụng đối lưu (vận chuyển chất tan theo dòng nước) là chính, nhưng CRRT cũng có khuếch tán. Tuy nhiên, trong các lựa chọn, thẩm phân máu (HD) là phương pháp điển hình nhất dựa trên cả khuếch tán và đối lưu (mặc dù khuếch tán là chính).

Câu hỏi về tác dụng phụ của cyclosporine, một thuốc ức chế miễn dịch thường dùng sau ghép thận. Cyclosporine có độc tính trên thận (nephrotoxicity) là tác dụng phụ quan trọng và thường gặp nhất, có thể gây suy giảm chức năng thận ghép.

Câu hỏi về cơ chế gây ngứa ở bệnh nhân suy thận mạn. Ure máu tăng cao và các chất thải khác tích tụ trong máu do suy thận được cho là gây kích thích thần kinh ngoại biên và da, dẫn đến ngứa. Cơ chế chính xác chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng ure và các độc tố urê huyết được xem là đóng vai trò quan trọng.

Câu hỏi về hậu quả của tắc nghẽn đường tiểu dưới do BPH. Tắc nghẽn đường tiểu dưới kéo dài gây ứ đọng nước tiểu ở bàng quang, tăng áp lực ngược dòng lên niệu quản và thận, dẫn đến thận ứ nước. Thận ứ nước kéo dài có thể gây tổn thương nhu mô thận không hồi phục và suy thận.

Câu hỏi về xét nghiệm đánh giá protein niệu. Xét nghiệm nước tiểu 24 giờ đo tổng lượng protein bài xuất qua nước tiểu trong 24 giờ. Đây là phương pháp định lượng protein niệu chính xác và thường dùng để đánh giá mức độ protein niệu.

Câu hỏi về cơ chế nhiễm toan chuyển hóa trong suy thận mạn. Thận đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng acid-base của cơ thể, bao gồm tái hấp thu bicarbonate và bài tiết acid. Suy thận mạn làm giảm khả năng tái hấp thu bicarbonate và bài tiết acid, dẫn đến tích tụ acid và giảm bicarbonate trong máu, gây nhiễm toan chuyển hóa.

Câu hỏi về cơ chế tác dụng của corticosteroid trong hội chứng thận hư. Trong một số loại hội chứng thận hư (ví dụ, hội chứng thận hư nguyên phát), cơ chế bệnh sinh liên quan đến rối loạn miễn dịch. Corticosteroid là thuốc ức chế miễn dịch, giúp giảm viêm và giảm protein niệu trong hội chứng thận hư do cơ chế miễn dịch.

Câu hỏi về tác nhân gây viêm bể thận cấp. Viêm bể thận cấp thường do nhiễm trùng ngược dòng từ đường tiết niệu dưới lên. Vi khuẩn Gram âm đường ruột, đặc biệt là *Escherichia coli* (*E. coli*), là tác nhân gây viêm bể thận cấp thường gặp nhất.

Câu hỏi về các phương pháp điều trị thay thế thận và yêu cầu xác định phương pháp không dùng màng lọc ngoài cơ thể. Ghép thận là phương pháp điều trị thay thế thận mà không sử dụng màng lọc ngoài cơ thể. Thận ghép đảm nhận chức năng lọc máu và các chức năng khác của thận.

Câu hỏi về cơ chế tăng huyết áp trong suy thận mạn. Thận đóng vai trò quan trọng trong điều hòa huyết áp, bao gồm điều hòa thể tích dịch, hệ renin-angiotensin-aldosterone (RAAS), và sản xuất prostaglandin. Suy thận mạn làm rối loạn các cơ chế này, dẫn đến giữ muối và nước, hoạt hóa hệ RAAS, gây tăng huyết áp.

Câu hỏi về nguyên nhân tiểu khó ở nam giới lớn tuổi. Các triệu chứng tiểu khó, tiểu ngắt quãng, và cảm giác bàng quang căng sau tiểu gợi ý tắc nghẽn đường tiểu dưới. Phì đại tuyến tiền liệt lành tính (BPH) là nguyên nhân tắc nghẽn đường tiểu dưới thường gặp nhất ở nam giới lớn tuổi.

Câu hỏi về chế độ ăn cho bệnh nhân sỏi acid uric. Sỏi acid uric hình thành trong môi trường nước tiểu acid. Chế độ ăn kiềm hóa nước tiểu (giảm acid) giúp hòa tan sỏi acid uric và ngăn ngừa tái phát. Chế độ ăn giảm purin (có nhiều trong thịt đỏ, hải sản, nội tạng) cũng giúp giảm sản xuất acid uric.

Câu hỏi về rối loạn đông máu trong suy thận mạn. Ure máu tăng cao trong suy thận mạn có thể gây rối loạn chức năng tiểu cầu, làm giảm khả năng kết tập tiểu cầu và gây rối loạn đông máu.

Câu hỏi về yếu tố nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát ở phụ nữ, yêu cầu loại trừ yếu tố không liên quan. Quan hệ tình dục, tiền sử nhiễm trùng đường tiết niệu, và sử dụng màng ngăn tránh thai đều là yếu tố nguy cơ. Tuổi mãn kinh *không phải* là yếu tố nguy cơ trực tiếp gây nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát (mặc dù thay đổi nội tiết có thể ảnh hưởng đến hệ niệu sinh dục, nhưng không phải là yếu tố nguy cơ chính *tái phát*).

Câu hỏi về biến chứng tim mạch thường gặp trong suy thận mạn giai đoạn cuối. Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở bệnh nhân suy thận mạn. Tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, và bệnh cơ tim do urê huyết đều góp phần gây bệnh tim mạch. Suy tim sung huyết là một biến chứng tim mạch thường gặp và nghiêm trọng ở bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối.

Câu hỏi về loại tiểu không tự chủ sau phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt toàn bộ. Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt có thể làm tổn thương cơ thắt niệu đạo, dẫn đến tiểu không tự chủ do gắng sức (stress incontinence). Đây là loại tiểu không tự chủ thường gặp nhất sau phẫu thuật này.

Câu hỏi về lựa chọn kháng sinh cho nhiễm trùng đường tiết niệu do *Pseudomonas aeruginosa*. *Pseudomonas aeruginosa* là vi khuẩn Gram âm kháng nhiều loại kháng sinh. Amoxicillin là penicillin phổ hẹp, không có hoạt tính tốt trên *Pseudomonas aeruginosa*. Các kháng sinh khác như ciprofloxacin (quinolone), ceftazidime (cephalosporin thế hệ 3), và gentamicin (aminoglycoside) có hoạt tính trên *Pseudomonas aeruginosa*.

Câu hỏi về cơ chế tăng PTH thứ phát trong suy thận mạn. Suy thận mạn gây giảm sản xuất vitamin D hoạt tính, dẫn đến giảm hấp thu canxi ở ruột và hạ canxi máu. Hạ canxi máu kích thích tuyến cận giáp tăng tiết PTH để cố gắng duy trì canxi máu bình thường. Đây là cơ chế chính gây cường cận giáp thứ phát trong suy thận mạn.

Câu hỏi về thuốc lợi tiểu dùng trong hội chứng thận hư. Lợi tiểu quai (furosemide) là thuốc lợi tiểu mạnh, có tác dụng ức chế tái hấp thu natri và nước ở quai Henle. Lợi tiểu quai thường được sử dụng đầu tay để giảm phù trong hội chứng thận hư do tác dụng lợi tiểu mạnh và hiệu quả.

Câu hỏi về xét nghiệm đánh giá thiếu máu trong suy thận mạn. Suy thận mạn gây thiếu máu chủ yếu do giảm sản xuất erythropoietin (EPO). Định lượng EPO huyết thanh là xét nghiệm quan trọng nhất để đánh giá nguyên nhân thiếu máu do suy thận, giúp xác định xem thiếu máu có phải do thiếu EPO hay không.