Bài Tập, Đề Thi Trắc Nghiệm Online – Môn Thực Vật Dược – Đề 04

Câu 1: Hoạt chất sinh học nào sau đây thường được tìm thấy trong thực vật và có khả năng tạo màu sắc cho hoa, quả, và lá, đồng thời có vai trò quan trọng trong bảo vệ thực vật khỏi tác hại của tia UV?

• A. Alkaloid
• B. Terpenoid
• C. Flavonoid
• D. Polysaccharide

Câu 2: Để chiết xuất tinh dầu từ lá cây bạc hà, phương pháp nào sau đây được xem là hiệu quả và thân thiện với môi trường nhất, đồng thời giữ được tối đa các hợp chất dễ bay hơi?

• A. Chiết xuất bằng dung môi hữu cơ (ví dụ hexan)
• B. Chưng cất hơi nước
• C. Chiết xuất Soxhlet
• D. Ngâm lạnh trong ethanol

Câu 3: Một bệnh nhân bị mất ngủ kinh niên muốn sử dụng một loại thảo dược tự nhiên để cải thiện giấc ngủ. Dựa trên kiến thức về thực vật dược, loại cây nào sau đây có chứa hoạt chất được biết đến với tác dụng an thần, giúp dễ ngủ và giảm căng thẳng?

• A. Cây bạch quả (Ginkgo biloba)
• B. Cây nhân sâm (Panax ginseng)
• C. Cây gừng (Zingiber officinale)
• D. Cây lạc tiên (Passiflora incarnata)

Câu 4: Trong kiểm nghiệm dược liệu, phương pháp sắc ký lớp mỏng (TLC) thường được sử dụng để:

• A. Định tính và bán định lượng các hoạt chất
• B. Xác định cấu trúc phân tử của hoạt chất
• C. Đo lường hàm lượng chính xác của hoạt chất
• D. Phân lập và tinh chế hoạt chất ở quy mô lớn

Câu 5: Một nhà nghiên cứu muốn tìm hiểu về tác dụng hạ đường huyết của một loại cây thuốc dân gian. Thiết kế nghiên cứu in vitro nào sau đây phù hợp nhất để đánh giá ban đầu khả năng này của dịch chiết thực vật?

• A. Nghiên cứu trên động vật thí nghiệm (in vivo)
• B. Khảo sát dịch tễ học trên cộng đồng
• C. Thử nghiệm trên dòng tế bào (cell-based assay) đánh giá khả năng hấp thu glucose
• D. Phân tích thành phần hóa học của cây thuốc bằng GC-MS

Câu 6: Alkaloid là một nhóm lớn các hợp chất tự nhiên có hoạt tính sinh học mạnh. Đặc điểm chung nổi bật nhất về cấu trúc hóa học của alkaloid là gì?

• A. Chứa vòng steroid
• B. Chứa nitrogen dị vòng
• C. Có nguồn gốc từ acid amin
• D. Tan tốt trong nước

Câu 7: Saponin là một nhóm glycoside thực vật được biết đến với khả năng tạo bọt khi hòa tan trong nước. Tính chất tạo bọt này liên quan đến cấu trúc hóa học nào của saponin?

• A. Chứa nhiều nhóm hydroxyl (-OH) phân cực
• B. Chứa vòng lacton nội phân tử
• C. Cấu trúc amphipathic (ái nước và kỵ nước)
• D. Khối lượng phân tử nhỏ, dễ bay hơi

Câu 8: Để bảo quản dược liệu khô, yếu tố môi trường nào sau đây cần được kiểm soát chặt chẽ nhất để ngăn chặn sự phát triển của nấm mốc và vi sinh vật, đảm bảo chất lượng dược liệu?

• A. Ánh sáng trực tiếp
• B. Độ ẩm
• C. Nhiệt độ cao
• D. Oxy

Câu 9: Trong hệ thống phân loại thực vật học, "họ" (family) đứng ở vị trí nào trong thứ bậc phân loại từ lớn đến nhỏ?

• A. Trên chi, dưới loài
• B. Trên bộ, dưới lớp
• C. Trên chi, dưới bộ
• D. Trên lớp, dưới ngành

Câu 10: Cây Hoàng liên chân gà (Coptis quinquesecta) là một dược liệu quý chứa berberin, một alkaloid có nhiều tác dụng dược lý. Bộ phận nào của cây Hoàng liên chân gà thường được sử dụng làm thuốc?

• A. Lá
• B. Rễ và thân rễ
• C. Quả
• D. Hạt

Câu 11: Khi xây dựng tiêu chuẩn chất lượng cho một dược liệu, chỉ tiêu nào sau đây là quan trọng nhất để đảm bảo tính đồng nhất và hiệu quả điều trị của dược liệu?

• A. Độ ẩm
• B. Tạp chất vô cơ
• C. Độ tro toàn phần
• D. Hàm lượng hoạt chất chính

Câu 12: Phương pháp nhân giống vô tính nào sau đây thường được sử dụng để sản xuất cây dược liệu quy mô lớn, đảm bảo tính đồng nhất về mặt di truyền và chất lượng dược liệu?

• A. Giâm cành
• B. Chiết cành
• C. Nuôi cấy mô tế bào thực vật
• D. Gieo hạt

Câu 13: Trong y học cổ truyền Việt Nam, cây Xạ đen (Celastrus hindsii) được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh gì?

• A. Ung thư và các bệnh về gan
• B. Cao huyết áp
• C. Tiểu đường
• D. Viêm khớp

Câu 14: Để xác định hoạt chất trong một mẫu dược liệu là flavonoid, phản ứng hóa học đặc trưng nào sau đây thường được sử dụng?

• A. Phản ứng Dragendorff
• B. Phản ứng với FeCl3
• C. Phản ứng Liebermann-Burchard
• D. Phản ứng Ninhydrin

Câu 15: Loại mô thực vật nào chịu trách nhiệm chính trong việc vận chuyển nước và muối khoáng từ rễ lên các bộ phận trên mặt đất của cây?

• A. Mô mềm
• B. Mô nâng đỡ
• C. Mô libe (phloem)
• D. Mô gỗ (xylem)

Câu 16: Cho sơ đồ con đường sinh tổng hợp acid shikimic. Giai đoạn nào trong con đường này bị ức chế bởi glyphosate, một loại thuốc diệt cỏ phổ rộng?

• A. Giai đoạn đầu, từ glucose-6-phosphate
• B. Giai đoạn hình thành chorismate
• C. Giai đoạn tổng hợp acid amin thơm (phenylalanine, tyrosine, tryptophan)
• D. Giai đoạn cuối cùng tạo thành acid salicylic

Câu 17: Trong quá trình phát triển dược liệu bền vững, biện pháp nào sau đây đóng vai trò quan trọng nhất trong việc bảo tồn nguồn tài nguyên thực vật dược quý hiếm, tránh khai thác quá mức từ tự nhiên?

• A. Tăng cường khai thác tự nhiên có kiểm soát
• B. Phát triển nuôi trồng dược liệu
• C. Nhập khẩu dược liệu từ nước ngoài
• D. Sử dụng dược liệu tổng hợp hóa học

Câu 18: Để đánh giá độ an toàn của một dược liệu mới, loại nghiên cứu nào sau đây cần được thực hiện đầu tiên theo quy trình thử nghiệm tiền lâm sàng?

• A. Nghiên cứu độc tính cấp
• B. Nghiên cứu độc tính bán trường diễn
• C. Nghiên cứu độc tính trường diễn
• D. Nghiên cứu dược lý

Câu 19: Cây Trinh nữ hoàng cung (Crinum latifolium) được biết đến trong y học dân gian với tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh nào ở phụ nữ?

• A. Bệnh tim mạch
• B. Bệnh tiểu đường
• C. U xơ tử cung và các bệnh phụ khoa
• D. Bệnh về đường hô hấp

Câu 20: Khi so sánh phương pháp chiết xuất lỏng-lỏng và chiết xuất pha rắn (SPE) trong phân tích dược liệu, ưu điểm chính của SPE so với chiết xuất lỏng-lỏng là gì?

• A. Đơn giản và dễ thực hiện hơn
• B. Chi phí thiết bị thấp hơn
• C. Thời gian chiết xuất ngắn hơn
• D. Khả năng loại tạp chất và làm giàu chất phân tích tốt hơn

Câu 21: Để định danh một cây dược liệu, thông tin nào sau đây là quan trọng nhất và cần được ưu tiên thu thập đầu tiên?

• A. Đặc điểm hình thái (lá, hoa, quả, thân, rễ)
• B. Thành phần hóa học sơ bộ
• C. Thông tin về phân bố địa lý
• D. Tên địa phương và công dụng dân gian

Câu 22: Trong kiểm soát chất lượng dược liệu, giới hạn tối đa cho phép của kim loại nặng như chì (Pb) và cadmium (Cd) thường được quy định nhằm mục đích gì?

• A. Đảm bảo tính ổn định của hoạt chất
• B. Đảm bảo an toàn cho người sử dụng
• C. Nâng cao hiệu quả điều trị
• D. Cải thiện cảm quan của dược liệu

Câu 23: Phương pháp nào sau đây thường được sử dụng để xác định hàm lượng tinh dầu trong dược liệu khô, dựa trên nguyên tắc lôi cuốn hơi nước và đo thể tích tinh dầu thu được?

• A. Sắc ký khí (GC)
• B. Sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)
• C. Phương pháp Clevenger
• D. Phương pháp Karl Fischer

Câu 24: Cơ quan quản lý dược phẩm của Việt Nam (Cục Quản lý Dược) đóng vai trò chính trong việc:

• A. Nghiên cứu và phát triển dược liệu mới
• B. Sản xuất và phân phối dược liệu
• C. Kiểm nghiệm chất lượng dược liệu tại các cơ sở sản xuất
• D. Quản lý nhà nước về dược phẩm, đảm bảo chất lượng và lưu hành hợp pháp

Câu 25: Trong quá trình thu hái dược liệu, thời điểm thu hái nào thường được ưu tiên để đảm bảo hàm lượng hoạt chất trong cây đạt cao nhất?

• A. Bất kỳ thời điểm nào trong năm
• B. Thời điểm cây sinh trưởng và phát triển mạnh nhất, tích lũy nhiều hoạt chất
• C. Thời điểm cây bắt đầu tàn lụi
• D. Thời điểm sau khi cây ra hoa kết quả

Câu 26: Khi một công ty muốn đăng ký lưu hành một sản phẩm thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ dược liệu tại Việt Nam, hồ sơ đăng ký cần được nộp cho cơ quan nào?

• A. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
• B. Bộ Công Thương
• C. Bộ Y tế
• D. Bộ Khoa học và Công nghệ

Câu 27: Để đánh giá hoạt tính kháng khuẩn của một dịch chiết thực vật, phương pháp in vitro nào sau đây thường được sử dụng để xác định nồng độ ức chế tối thiểu (MIC)?

• A. Phương pháp pha loãng (Dilution method)
• B. Phương pháp khuếch tán đĩa thạch (Disk diffusion method)
• C. Phương pháp ELISA
• D. Phương pháp PCR

Câu 28: Trong quá trình sản xuất thuốc từ dược liệu, giai đoạn nào sau đây có vai trò quan trọng nhất trong việc loại bỏ các tạp chất không mong muốn và làm giàu hoạt chất?

• A. Thu hái và sơ chế dược liệu
• B. Tinh chế và phân lập hoạt chất
• C. Bào chế dạng thuốc
• D. Kiểm tra chất lượng sản phẩm

Câu 29: Phân tích định lượng bằng HPLC thường sử dụng detector UV-Vis để phát hiện các hoạt chất. Nguyên tắc cơ bản của detector UV-Vis là gì?

• A. Đo sự thay đổi điện tích của chất phân tích
• B. Đo sự phát huỳnh quang của chất phân tích
• C. Đo sự thay đổi chỉ số khúc xạ của dung môi
• D. Đo độ hấp thụ ánh sáng tử ngoại hoặc khả kiến của chất phân tích

Câu 30: Giả sử bạn muốn nghiên cứu về tác dụng chống viêm của một loại cây dược liệu trên mô hình gây viêm da ở chuột. Loại thiết kế nghiên cứu in vivo nào sau đây là phù hợp nhất?

• A. Nghiên cứu mô tả cắt ngang
• B. Nghiên cứu hồi cứu bệnh chứng
• C. Nghiên cứu can thiệp có nhóm chứng (randomized controlled trial - RCT) trên động vật
• D. Nghiên cứu thuần tập dọc